مشیت: تفاوت میان نسخه‌ها

مشیة، از ماده «شیء» مصدر میمی از شاء یشاء<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱/۱۰۳.</ref> به معنای اراده‌کردن و خواستن است <ref>جوهری، صحاح التاج العروس، ۱/۵۸؛ فیومی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ۳۳۰؛ طریحی، مجمع البحرین، ۲/۵۶۴.</ref> و در اصل خواست و میلی است که به حدّ طلب می‌رسد.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۶/۱۵۵.</ref> از این واژه در کاربرد عرب، اسم فاعل یا اسم مفعول مشتق نشده‌است؛ بلکه به صورت «ذومشیت» و مانند آن به کار می‌رود. بسیاری از متکلمان مشیت را همان اراده می‌دانند <ref>بیهقی،  الاسماء و الصفات، ۲۱۶؛ خواجه‌نصیر، تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل، ۱۶۹.</ref> که به معنای میل و شوق به چیزی است و در نهایت به طلب آن منجر می‌شود.<ref>تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۲/۱۵۵۳.</ref> در اصطلاح [[عرفان|عرفانی]]، عنایت ازلی و تجلی ذاتی پروردگار به اشیاست که به کلیات تعلق می‌گیرد و قابل زیادی و نقصان نیست؛ بر خلاف اراده که [[تجلی|تجلی الهی]] جزئیات است و قابل زیادی و نقصان می‌باشد.<ref>کاشانی، شرح فصوص الحکم، ۴؛ قیصری، شرح فصوص الحکم، ۳۲۶ و ۱۰۸۴.</ref>

==پیشینه==

مشیت، یکی از [[اسما و صفات|صفات الهی]] است که در [[کتاب مقدس]] از آن نام برده شده‌است.<ref>مزامیر، ب۱۳۵، ۶.</ref> در [[قرآن کریم]] نیز در آیات پرشماری بر نفوذ مشیت الهی<ref>آل عمران، ۴۰؛ ابراهیم(ع)، ۲۷؛ حج، ۱۸.</ref> و رجوع همه مشیت‌ها به مشیت خداوند<ref>انسان، ۳۰؛ تکویر، ۲۹.</ref> تأکید شده‌است. در روایات نیز از مشیت با عنوان نخستین مخلوق که باقی اشیا به واسطه آن خلق شده‌اند، یاد شده‌است.<ref>کلینی، الکافی، ۱/۱۱۰.</ref>