سیدحسن طاهری خرم‌آبادی: تفاوت میان نسخه‌ها

طاهری در جریان مبارزه با همه‌پرسی انقلاب سفید از سوی رژیم پهلوی {{ببینید|انقلاب سفید}}، از سوی امام‌خمینی مأمور تکثیر و پخش اعلامیه‌های ایشان در لرستان و تشویق علما به واکنش در برابر سیاست‌های دولت شد و در نتیجه اقدامات وی شهر خرم‌آباد در آستانه تعطیلی قرار گرفت؛ ولی وی با دخالت مقامات استان و تدابیر امنیتی مجبور به ترک خرم‌آباد شد <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۱۵۲ ـ ۱۵۶.</ref>. او سپس به مناسبت ماه مبارک رمضان سفری تبلیغی به کاشان کرد <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۱۵۹ ـ ۱۶۰ و ۱۹۹.</ref> و در خرداد ۱۳۴۲ نیز به مناسبت دهه محرم به کاشان رفت و در این سفر وی و علی حجتی کرمانی {{ببینید|محمدجواد حجتی کرمانی}} ازجمله روحانیان پیشرو و انقلابی در کاشان بودند و با توجه به اوضاع سیاسی آن روز به‌ویژه حادثه حمله رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه در دوم فروردین همان سال {{ببینید|حمله به مدرسه فیضیه}}، سخنرانی تندی علیه دولت کرد که منجر به بازداشت وی شد؛ ولی با کمک علما و متنفذین کاشان آزاد شد و در عصر عاشورا پنهانی به قم بازگشت <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۱۹۹ ـ ۲۰۸.</ref>. پس از حادثه حمله به مدرسه فیضیه، طاهری به همراه برخی از شاگردان برای محافظت از امام‌خمینی، شب‌ها در کنار ایشان بودند <ref>طاهری، سیدحسن، برداشت‌هایی از، ۳/۱۱۸؛ طاهری، سیدحسن، حریم امام، ۸.</ref>.

در موضوع بازداشت امام‌خمینی در پانزدهم خرداد ۱۳۴۲، طاهری از نخستین افرادی بود که در صحن حرم فاطمه معصومه(س) شعار «یا مرگ یا خمینی» سر داد و در جمع سخنرانان ظهر آن روز، مردم را علیه رژیم پهلوی برانگیخت <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۲۲۵ ـ ۲۳۰.</ref>. وی سپس به خرم‌آباد گریخت و کمالوند و سیدعیسی جزایری را برای مهاجرت به تهران در اعتراض به بازداشت امام‌خمینی تشویق کرد. وی سپس در سی‌ام تیر ۱۳۴۲ در سخنرانی در حوزه علمیه کمالیه خرم‌آباد به معرفی شخصیت امام‌خمینی پرداخت و با تندی از بازداشت ایشان انتقاد کرد <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۲۳۸ ـ ۲۴۴.</ref>. وی در جریان مهاجرت علما به تهران برای حمایت از امام‌خمینی، در کنار علمای لرستان حضور داشت <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۲۴۷.</ref>.

طاهری خرم‌آبادی در اردیبهشت ۱۳۴۳ در سفری تبلیغی برای آگاه‌کردن مردم، با محمد مفتح {{ببینید|محمد مفتح}} به آبادان رفت <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۲۷۹.</ref>. وی که در هر فرصتی به تبلیغ و روشنگری می‌پرداخت و علیه رژیم موضع می‌گرفت <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۲۷۹ و ۲۹۹.</ref>، در سخنرانی امام‌خمینی علیه کاپیتولاسیون، چهارم آبان ۱۳۴۳ در بیت ایشان حضور داشت و از سخنان ایشان ستایش کرد <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۳۱۲ ـ ۳۱۴.</ref>. پس از تبعید امام‌خمینی به ترکیه، خانه طاهری محل تجمع علما و مراجع برای بررسی اوضاع جاری بود که خود در تشکیل جلسه نقش داشت. وی در ماه رمضان همان سال همراه با روحانیان مبارز به تهران رفتند و در خانه محمدجواد باهنر تجمع و برای استفاده از فرصت تبلیغی ماه رمضان برنامه‌ریزی کردند <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۳۲۰ ـ ۳۲۱ و ۳۳۸ ـ ۳۳۹.</ref>. او در دی‌ ۱۳۴۳ به سبب تبلیغ نهضت در ماه رمضان و دعا برای امام‌خمینی در شهر محلات بازداشت شد و تا اسفند این سال زندانی بود <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۳۴۲ ـ ۳۵۰؛ دالوند، انقلاب اسلامی در لرستان، ۲/۹۲.</ref>. با نخست‌وزیر شدن حسنعلی منصور، طاهری ازجمله کسانی بود که در تلگرامی خواستار آزادی امام‌خمینی شد <ref>دوانی، نهضت روحانیون ایران، ۴ ـ ۳/۵۴۱ ـ ۵۴۲.</ref>. وی سال ۱۳۴۷ همراه با خانواده خود به عراق سفر کرد و حدود سه ماه که در نجف ساکن شده بود، در درس امام‌خمینی در مسجد شیخ انصاری شرکت کرد <ref>طاهری، سیدمهدی، خاطرات، ۲۵ ـ ۲۶.</ref>. به دنبال درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی، طاهری خرم‌آبادی همراه جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم برای امام‌خمینی پیام تسلیت فرستاد <ref>مرکز اسناد، اسناد انقلاب اسلامی، ۳/۲۲۹.</ref> و در پی درج مقاله توهین‌آمیز در هفدهم دی‌ ۱۳۵۶ در روزنامه اطلاعات علیه امام‌خمینی، وی در شمار مدرسانی بود که در جلسه‌ای مشورتی در خانه حسین نوری همدانی تصمیم گرفتند برای مقابله با عملکرد رژیم به طور هم‌زمان دروس حوزه را تعطیل کنند <ref>طالبی‌ دارابی، جایگاه قیام ۱۹دی ۱۳۵۶ در انقلاب اسلامی، ۷۶ ـ ۷۷.</ref> و او همراه با محمد مؤمن و سیدحسین موسوی تبریزی مسئولیت اطلاع‌رسانی به مراجع تقلید را بر عهده گرفت <ref>طالبی‌ دارابی، جایگاه قیام ۱۹دی ۱۳۵۶ در انقلاب اسلامی، ۷۷.</ref>. پس از مقابله خشونت‌آمیز رژیم پهلوی با تظاهرکنندگان و به ‌وجودآمدن رویداد خونبار نوزده دی ۱۳۵۶ در شهر قم، طاهری همراه گروهی از استادان و فضلای قم با صدور اعلامیه‌ای، انزجار خود را از برخورد رژیم با تظاهرکنندگان اعلام کرد <ref>طالبی دارابی، جایگاه قیام ۱۹دی ۱۳۵۶ در انقلاب اسلامی، ۱۳۶ ـ ۱۳۸.</ref> {{ببینید|نوزده دی}}. وی همچنین برای رساندن پیام امام‌خمینی درباره تحریم جشن نیمه شعبان در سال ۱۳۵۷ <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۴۲۷.</ref> همراه با محمدرضا توسلی به مشهد سفر کرد و نتیجه فعالیت خود را به سیداحمد خمینی در نجف گزارش داد <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۲/۱۹۳ ـ ۱۹۴.</ref>. وی در سی‌ام آذر ۱۳۵۷ همراه با تنی چند از استادان و فضلا اعلامیه خلع محمدرضا پهلوی از سلطنت را امضا کرد <ref>مرکز اسناد، اسناد انقلاب اسلامی، ۳/۵۰۷.</ref>. او در روزهای آغازین بهمن ۱۳۵۷ از اعضای کمیته استقبال از امام‌خمینی بود <ref>مهدوی کنی، خاطرات، ۱۹۲.</ref>.

طاهری خرم‌آبادی پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ عضو هیئت‌مدیره جامعه مدرسین حوزه‌ علمیه‌ قم‌ شد <ref>صالح، جامعه مدرسین، ۲/۱۱۱ ـ ۱۱۲.</ref>، در تابستان ۱۳۵۸ نماینده مردم لرستان در مجلس خبرگان قانون اساسی شد <ref>اداره کل، صورت مشروح مذاکرات مجلس، ۴/۳۷۳؛ دبیرخانه، خبرگان ملت، ۱/۳۰۵.</ref> و در خرداد ۱۳۶۰ به حکم امام‌خمینی به همراه سیدعبدالمجید ایروانی، سیدعلی هاشمی گلپایگانی، محمدرضا توسلی و حیدرعلی جلالی عضو هیئت رسیدگی به کار حجاج ایرانی شد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۱۴/۴۱۰.</ref>. وی به پیشنهاد حسینعلی منتظری در آذر ۱۳۶۰ از سوی امام‌خمینی برای رسیدگی به وضع سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب شد تا با کمال دقت در تطبیق قوانین و تصمیمات شورای سپاه با احکام اسلام کوشش کند و بر خط فکری و اعتقادی سپاه در سراسر کشور نظارت دقیق و از انحرافات و تخلفات با کمال قاطعیت جلوگیری کند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۴۳۶.</ref>. همچنین امام‌خمینی در مهر ۱۳۶۱ طاهری خرم‌آبادی را به نمایندگی خود جهت رسیدگی به امور مذهبی مردم پاکستان نصب کرد تا همراه با عهده‌دار شدن آنچه مربوط به ولی فقیه است در رفع مشکلات حوزه‌های علمیه و سرپرستی طلاب آن منطقه نیز اقدام کند و در این راستا به وی اجازه در اخذ و صرف وجوه شرعی را داد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۲۰ ـ ۲۱.</ref>. وی در حدود ده ماهی که در پاکستان بود، مدارس و مسائل مذهبی شیعیان پاکستان را به‌خوبی سامان داد و به‌رغم علاقه به ماندن در پاکستان بنا بر ضرورتی که برای حضور او در سپاه احساس می‌شد، برگشت <ref>رضایی، مصاحبه، ۶.</ref>. امام‌خمینی همچنین در دوم خرداد ۱۳۶۲ با پیشنهاد حسینعلی منتظری و تأیید شورای عالی قضایی با عضویت طاهری در ستاد اصلاح امور زندان‌ها موافقت کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۴۵۰.</ref>.

امام‌خمینی در ۸ تیر ۱۳۶۲ در حکمی دوباره طاهری خرم‌آبادی را به مسئولیت سابق وی در سپاه منصوب کرد تا با کمال دقت و ظرافت به آنچه در اساسنامه سپاه برای نماینده ایشان آمده است، عمل کند. ایشان در این حکم با اشاره به سفر طاهری به پاکستان و جایگزینی محمد فاکر که از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود و در غیاب وی به حکم امام‌خمینی جانشین طاهری شده بود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۳۹.</ref>، با سپاسگزاری از زحمات فاکر، اظهار امیدواری کرد که طاهری با همراهی فاکر و نیز فضل‌الله محلاتی، دیگر نماینده ایشان در سپاه و وزیر و فرمانده سپاه، هر چه بهتر به وضع آن رسیدگی کند. ایشان در این حکم بر لزوم پیروی مسئولان سپاه از طاهری در قلمرو وظایف وی تأکید کرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۵۱۰ ـ ۵۱۱.</ref>.

طاهری نقش اساسی در ساماندهی امور فرهنگی و تشکیلاتی سپاه ایفا کرد، به گونه‌ای که فرماندهان این نهاد با وجود وی احساس امنیت و آرامش می‌کردند و انتصاب دوباره او به فرماندهی سپاه نیز به اصرار آنان بود <ref>رضایی، مصاحبه، ۶.</ref>. در دوران بیماری امام‌خمینی، فرمانده سپاه برای پیشگیری از حمله احتمالی سازمان مجاهدین خلق از غرب کشور، از طاهری درخواست نیرو کرد و او با آنکه آن زمان، در سپاه مسئولیت رسمی نداشت، ولی علما و مردم لرستان بنا به سفارش وی نیروی کافی به خط مرزی کرمانشاه با عراق فرستادند <ref>رضایی، مصاحبه، ۷.</ref>. وی در بهار ۱۳۶۸ به حکم امام‌خمینی به عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی درآمد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۶۴.</ref>.

طاهری خرم‌آبادی از همان نخستین‌ روز اقامت در قم‌ که در صحن‌ بزرگِ ‌حرم‌ فاطمه معصومه‌(س)، با امام‌خمینی آشنا و شیفته‌ وقار و آرامش وجود ایشان شد، از هر فرصتی برای شناخت و دوستی هرچه بیشتر با امام‌خمینی بهره برد <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۳۷.</ref>. وی از ۲۵سالگی تا آخر عمر خود در حمایت از انقلاب و خط امام‌خمینی به مبارزه پرداخت <ref>استادی، گزارش، ۱۶.</ref> و همواره به آرمان‌های امام‌خمینی وفادار بود <ref>شب‌زنده‌دار، مصاحبه، ۱۳.</ref>. او علاقه ویژه‌ای به امام‌خمینی و آرمان‌های‌ ایشان داشت و از هیچ تلاشی برای پیشبرد انقلاب فروگذار نکرد. وی شخصیت علمی امام‌خمینی را در ابعاد مختلف فقهی، اصولی، فلسفی و عرفانی، شخصیتی استثنایی شمرده و جامعیت علمی ایشان را ستوده است <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۹۰.</ref> و خاطرنشان کرده است که امام‌خمینی از نظر اجتماعی، از دوران جوانی، شخصی منزوی نبود و در عین اجتماعی‌بودن، کاملاً پایبند به احکام شرع بود. وی تقوای امام‌خمینی را ستوده و تأکید کرده است که رفتار و کردار ایشان نشان می‌داد که سال‌ها به خودسازی پرداخته است و بر هوای نفس، کاملاً تسلط دارد و در بعد عرفان عملی کم‌نظیر بود؛ چنان‌که تهجد و تقید ایشان از دوران جوانی و حضور در شهر اراک، مشهور بوده است <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۹۲ ـ ۹۳.</ref>؛ همچنین طاهری ساده‌زیستی و نظم در زندگی امام‌خمینی را ستوده است و مصادیقی از نظم ایشان را در زمان حضور در شهر قم و نجف خاطرنشان کرده است <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۹۳ ـ ۹۵.</ref>. وی دوری امام‌خمینی از تشریفات و مطرح‌نکردن خود را از نکات برجسته در شخصیت ایشان ذکر کرده و پرهیز از حضور در تشییع بروجردی و خودداری از برگزاری مراسم ختم برای ایشان را از مصادیق آن شمرده است <ref>طاهری، سیدحسن، خاطرات، ۱/۱۱۶ ـ ۱۱۷.</ref>.

امام‌خمینی نیز به طاهری خرم‌آبادی علاقه داشت و در متن اجازه‌نامه‌ امور حسبیه‌ای که در خرداد ۱۳۴۰ برای وی صادر کرد، او را شخصی شمرد که مدتی از عمر خود را در تحصیل علوم شرعیه صرف کرده‏ و به صلاح و سداد موصوف است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۵۵.</ref>. نیز در حکم انتصاب وی به نمایندگی خود در پاکستان در سال ۱۳۶۱، بر آن اوصاف تأکید و ابراز امیدواری کرد علمای اعلام، مبلغین و دیگر اقشار منطقه و مسئولان جمهوری اسلامی ایران در کشور پاکستان، با وی همکاری کرده و از رهنمودهای او بهره‏مند گردند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۱/۵۵ و ۱۷/۲۰.</ref>.

طاهری خرم‌آبادی افزون بر تدریس بسیاری‌ از کتاب‌های درسی‌ دوره‌ سطح‌ و نیز دروس خارج فقه و اصول، آثار علمی‌ بسیاری را ازجمله در نشریات‌ منتشر کرده است؛ ازجمله: جهاد در قرآن، تقریرات درس فقه امام‌خمینی که با عنوان کتاب البیع در دو جلد منتشر شده است، ولایت فقیه و حاکمیت ملت، الحکومة الاسلامیة و ولایة الفقیه، تقریرات درس فقه سیدمحمد محقق داماد و تقریرات درس مرتضی حائری یزدی <ref>←مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۱۸.</ref>. نیز شبهات وهابیت در پنج جلد، منابع مالی اسلام در حکومت اسلامی، الخمس و ذبایح اهل الکتاب <ref>رجائی‌نژاد، یادداشت، مجله حریم امام، ۳؛ طاهری خرم‌آبادی، سیدعلی، حریم امام، ۱۶.</ref>. همچنین خاطرات وی در دو جلد در سال ۱۳۷۷ و ۱۳۸۴ به وسیله مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.