قیامت: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۶ دی ۱۴۰۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
قیامت از ریشه «قوم» در اصل، مصدر و به معنای برخاستن است<ref>← ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۲/۵۰۶؛ ابن‌اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ۴/۱۳۵.</ref> و تاء دلالت بر یک‌بار وقوع دارد.<ref>راغب، مفردات الفاظ القرآن، ۶۹۱.</ref> این واژه در اصطلاح کلامی به معنای روز جزا<ref>قاضی‌عبدالجبار، تنزیه القرآن عن المطاعن، ۴۹۱؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۵/۲۸۴.</ref> و روز برخاستن و زنده‌شدن مردگان از قبرهاست<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۱۰/۱۹۰.</ref> و در اصطلاح [[عرفان|عرفانی]] به معنای بازگشت موجودات به خالق و مبدأ خود<ref>قاضی‌سعید، شرح الاربعین، ۱۷۷ و ۴۶۴.</ref> و فنای ذات، صفات و افعال موجودات در ذات، صفات و افعال حق‌تعالی است.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۳۹۱.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز قیامت را روز جزا و حساب می‌داند؛ روزی که سلطنت الهی ظهور و بروز می‌کند.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۷۶.</ref>
قیامت از ریشه «قوم» در اصل، مصدر و به معنای برخاستن است<ref>← ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۲/۵۰۶؛ ابن‌اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ۴/۱۳۵.</ref> و تاء دلالت بر یک‌بار وقوع دارد.<ref>راغب، مفردات الفاظ القرآن، ۶۹۱.</ref> این واژه در اصطلاح [[علم کلام|کلامی]] به معنای روز جزا<ref>قاضی‌عبدالجبار، تنزیه القرآن عن المطاعن، ۴۹۱؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۵/۲۸۴.</ref> و روز برخاستن و زنده‌شدن مردگان از قبرهاست<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۱۰/۱۹۰.</ref> و در اصطلاح [[عرفان|عرفانی]] به معنای بازگشت موجودات به خالق و مبدأ خود<ref>قاضی‌سعید، شرح الاربعین، ۱۷۷ و ۴۶۴.</ref> و فنای ذات، صفات و افعال موجودات در ذات، صفات و افعال حق‌تعالی است.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۳۹۱.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز قیامت را روز جزا و حساب می‌داند؛ روزی که سلطنت الهی ظهور و بروز می‌کند.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۷۶.</ref>


از الفاظ مرتبط با قیامت، بعث، [[حشر]]، [[معاد]] و نشر است. قیامت و بعث به معنای برانگیخته‌شدن مردم پس از مرگ برای حساب<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۶/۱۵ و ۸/۲۶۶.</ref> و حشر به معنای خارج‌کردن جماعتی با ناراحتی و ناآرامی<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۷/۱۴۷.</ref> یا جمع‌کردن آنان در یک ناحیه<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۹/۵۵۹.</ref> است و معاد به معنای بازگشت مردم به حقیقت خود<ref>ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۶۱۱.</ref> و نشر به معنای پخش‌شدن آفریدگان یا زنده‌کردن آنهاست.<ref>طبری، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۱/۷۱.</ref> برخی این الفاظ را مترادف و اختلاف آنها را اعتباری می‌دانند.<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۴/۳۶۱؛ تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱/۶۷۵.</ref> {{ببینید|حشر|معاد}}
از الفاظ مرتبط با قیامت، بعث، [[حشر]]، [[معاد]] و نشر است. قیامت و بعث به معنای برانگیخته‌شدن مردم پس از مرگ برای حساب<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۶/۱۵ و ۸/۲۶۶.</ref> و حشر به معنای خارج‌کردن جماعتی با ناراحتی و ناآرامی<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۷/۱۴۷.</ref> یا جمع‌کردن آنان در یک ناحیه<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۹/۵۵۹.</ref> است و معاد به معنای بازگشت مردم به حقیقت خود<ref>ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۶۱۱.</ref> و نشر به معنای پخش‌شدن آفریدگان یا زنده‌کردن آنهاست.<ref>طبری، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۱/۷۱.</ref> برخی این الفاظ را مترادف و اختلاف آنها را اعتباری می‌دانند.<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ۴/۳۶۱؛ تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱/۶۷۵.</ref> {{ببینید|حشر|معاد}}
۲۰٬۲۹۱

ویرایش