confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۱۸۸
ویرایش
کاربر:Salar/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''دستگیری امام‌خمینی'''، بازداشت و حبس و حصر امام‌خمینی، خرداد ۱۳۴۲. | '''دستگیری امام‌خمینی'''، بازداشت و حبس و حصر امام‌خمینی، خرداد ۱۳۴۲. | ||
رژیم پهلوی در واکنش به موضع‌گیری روشن امام‌خمینی و برخی دیگر علما و مراجع در برابر کارهای ضد اسلامی رژیم، در واپسین روزهای سال ۱۳۴۱، برای تهدید و ارعاب مردم، نظامیان بسیاری را به قم اعزام کرد. امام‌خمینی در آخرین جلسه درس سال ۱۳۴۱ در مسجد اعظم قم، فضای ترس و خفقان حاکم بر کشور را در هم شکست و آمادگی خود را برای فداکاری در راه اسلام اعلام کرد (امام‌خمینی، کوثر، ۱/۵۲). رژیم در عصر روز ۲۵ شوال ۱۳۸۲ق/ ۲/۱/۱۳۴۲ش هنگام برگزاری مراسم سوگواری امام‌صادق(ع) در مدرسه فیضیه، به مدرسه حمله کرد و به ضرب و جرح طلاب پرداخت (← روحانی، ۱/۳۶۷). این کار با واکنش منفی مراجع تقلید، روحانیان و عموم طبقات مردم روبه‌رو شد (مرکز اسناد، ۳/۵۹ ـ ۸۲؛ روحانی، ۱/۳۹۲ ـ ۴۰۹؛ ← امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۶۸ ـ ۱۷۳). امام‌خمینی تصمیم گرفت با بهره‌گیری از فضای محرم و مجالس عزاداری امام‌حسین(ع) در سراسر کشور، کارهای ضد دینی رژیم پهلوی را افشا و مردم را از نفوذ اسرائیل در ایران آگاه کند (← صحیفه، ۱/۱۹۱ و ۱۹۴). ایشان افزون بر این تصمیم، در چهلمِ رخداد حمله رژیم به مدرسه فیضیه، با انتشار پیامی، شخص محمدرضا پهلوی را در این حادثه مقصر دانست (همان، ۱/۱۹۶) | امام‌خمینی به دلیل مبارزه با رژیم پهلوی دو بار دستگیر شد؛ پانزدهم خرداد ۱۳۴۲ که در اینجا گزارش می‌شود و سیزدهم آبان ۱۳۴۳ که به تبعید ایشان انجامید. {{ببینید|تبعید امام‌خمینی}} امام‌خمینی از سال ۱۳۴۱ مبارزه علنی با رژیم پهلوی را آغاز کرد و در ۲۲/۱۲/۱۳۴۱ در اعلامیه‌ای خطاب به علما و روحانیان، به علت تلاش رژیم پهلوی برای نابودی احکام ضروری اسلام، عید نوروز سال ۱۳۴۲ را عزای ملی اعلام کرد و از آنان خواست عید را عزا بگیرند تا مردم از مصائب گریبان‌گیر اسلام و مسلمانان آگاه شوند (صحیفه، ۱/۱۵۶؛ روحانی، ۱/۳۴۴ ـ ۳۴۶). برخی از علمای دیگر نیز عید را عزا اعلام کردند (روحانی، ۱/۳۵۶ ـ ۳۵۷؛ مرکز اسناد، ۱/۷۲، ۲/۵۶ و ۵/۳۶ ـ ۳۷) {{ببینید|انقلاب سفید}} | ||
رژیم پهلوی در واکنش به موضع‌گیری روشن امام‌خمینی و برخی دیگر علما و مراجع در برابر کارهای ضد اسلامی رژیم، در واپسین روزهای سال ۱۳۴۱، برای تهدید و ارعاب مردم، نظامیان بسیاری را به قم اعزام کرد. امام‌خمینی در آخرین جلسه درس سال ۱۳۴۱ در مسجد اعظم قم، فضای ترس و خفقان حاکم بر کشور را در هم شکست و آمادگی خود را برای فداکاری در راه اسلام اعلام کرد (امام‌خمینی، کوثر، ۱/۵۲). رژیم در عصر روز ۲۵ شوال ۱۳۸۲ق/ ۲/۱/۱۳۴۲ش هنگام برگزاری مراسم سوگواری امام‌صادق(ع) در مدرسه فیضیه، به مدرسه حمله کرد و به ضرب و جرح طلاب پرداخت (← روحانی، ۱/۳۶۷). این کار با واکنش منفی مراجع تقلید، روحانیان و عموم طبقات مردم روبه‌رو شد (مرکز اسناد، ۳/۵۹ ـ ۸۲؛ روحانی، ۱/۳۹۲ ـ ۴۰۹؛ ← امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۶۸ ـ ۱۷۳). امام‌خمینی تصمیم گرفت با بهره‌گیری از فضای محرم و مجالس عزاداری امام‌حسین(ع) در سراسر کشور، کارهای ضد دینی رژیم پهلوی را افشا و مردم را از نفوذ اسرائیل در ایران آگاه کند (← صحیفه، ۱/۱۹۱ و ۱۹۴). ایشان افزون بر این تصمیم، در چهلمِ رخداد حمله رژیم به مدرسه فیضیه، با انتشار پیامی، شخص محمدرضا پهلوی را در این حادثه مقصر دانست (همان، ۱/۱۹۶) {{ببینید|حمله به مدرسه فیضیه}} | |||
رژیم پهلوی برای مهار بحران و بی‌اثرساختن اقدامات روحانیان در ماه محرم، ضمن تهدید و ارعاب وعاظ و هیئت‌های مذهبی، از آنان تعهد گرفت در این ماه از سخنان تحریک‌آمیز پرهیز کنند و بر ضد پهلوی و اسرائیل و در مورد درخطربودن اسلام سخنی نگویند (روحانی، ۱/۴۶۵؛ جلالی خمینی، ۸/۱۸ ـ ۱۹). | رژیم پهلوی برای مهار بحران و بی‌اثرساختن اقدامات روحانیان در ماه محرم، ضمن تهدید و ارعاب وعاظ و هیئت‌های مذهبی، از آنان تعهد گرفت در این ماه از سخنان تحریک‌آمیز پرهیز کنند و بر ضد پهلوی و اسرائیل و در مورد درخطربودن اسلام سخنی نگویند (روحانی، ۱/۴۶۵؛ جلالی خمینی، ۸/۱۸ ـ ۱۹). | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۹: | ||
امام‌خمینی در مسیر حرکت به تهران، ضمن دلداری به مأموران وحشت‌زده و مضطرب، از آنان خواست برای انجام نماز صبح توقف کنند؛ ولی آنان نپذیرفتند و تنها اجازه دادند از داخل ماشین روی خاک کنار جاده تیمم کرده، نماز صبح را در حال حرکت و پشت به قبله بخواند (روحانی، ۱/۵۱۱). همان روز، اداره دادرسی ارتش قرار بازداشت موقت امام‌خمینی را به اتهام اقدام بر ضد امنیت داخلی کشور صادر کرد و ایشان به آن اعتراض کرد (صحیفه، ۲۱/۵۰۴؛ زهیری، ۲۳۲). هم‌زمان با دستگیری امام‌خمینی، گروه زیادی از علما و روحانیان مبارز ازجمله سیدحسن قمی، بهاءالدین محلاتی، مرتضی مطهری، ناصر مکارم شیرازی، محمدتقی فلسفی و سیدابراهیم ابطحی‌نژاد نیز در سراسر کشور دستگیر شدند (روحانی، ۱/۵۰۷ ـ ۵۰۸ و ۵۱۵؛ زهیری، ۲۳۵؛ فلسفی، ۲۸۰ ـ ۲۸۱). از این افراد، محلاتی از شیراز و قمی از مشهد، در زندان و حصر همراه امام‌خمینی بودند (مرکز بررسی اسناد، ۳/۱۷ و ۱۶۵؛ عاقلی، ۲/۱۵۹). | امام‌خمینی در مسیر حرکت به تهران، ضمن دلداری به مأموران وحشت‌زده و مضطرب، از آنان خواست برای انجام نماز صبح توقف کنند؛ ولی آنان نپذیرفتند و تنها اجازه دادند از داخل ماشین روی خاک کنار جاده تیمم کرده، نماز صبح را در حال حرکت و پشت به قبله بخواند (روحانی، ۱/۵۱۱). همان روز، اداره دادرسی ارتش قرار بازداشت موقت امام‌خمینی را به اتهام اقدام بر ضد امنیت داخلی کشور صادر کرد و ایشان به آن اعتراض کرد (صحیفه، ۲۱/۵۰۴؛ زهیری، ۲۳۲). هم‌زمان با دستگیری امام‌خمینی، گروه زیادی از علما و روحانیان مبارز ازجمله سیدحسن قمی، بهاءالدین محلاتی، مرتضی مطهری، ناصر مکارم شیرازی، محمدتقی فلسفی و سیدابراهیم ابطحی‌نژاد نیز در سراسر کشور دستگیر شدند (روحانی، ۱/۵۰۷ ـ ۵۰۸ و ۵۱۵؛ زهیری، ۲۳۵؛ فلسفی، ۲۸۰ ـ ۲۸۱). از این افراد، محلاتی از شیراز و قمی از مشهد، در زندان و حصر همراه امام‌خمینی بودند (مرکز بررسی اسناد، ۳/۱۷ و ۱۶۵؛ عاقلی، ۲/۱۵۹). | ||
==واکنش علما و مردم== | ==واکنش علما و مردم== | ||
خبر دستگیری امام‌خمینی و تشکیل پرونده جهت محاکمه ایشان ساعت دو بعد از ظهر روز پانزدهم خرداد از طرف رژیم پهلوی اعلام شد (منصوری، سیر تکوینی، ۱۸۴)؛ در حالی‌که پیش از آن، این خبر در اکثر شهرهای ایران انتشار یافته بود. مردم قم در واکنش به دستگیری امام‌خمینی، اول صبح پانزدهم خرداد در خانه ایشان جمع شدند و همراه سیدمصطفی خمینی، به رغم ممانعت مأموران پلیس، در صحن حرم فاطمه معصومه(س) اجتماع کردند. علما و روحانیانِ حوزه علمیه قم نیز در صحن به مردم ملحق شدند. این اجتماع به راهپیمایی و درگیری با نیروهای انتظامی و کشته و زخمی‌شدن عده‌ای منجر شد (روحانی، ۱/۵۱۵ ـ ۵۲۲؛ مدنی، ۲/۵۵ ـ ۵۶). افزون بر قم، مردم تهران و برخی شهرهای دیگر نیز قیام کردند. وزارت جنگ رژیم مأمور شد با اعلام حکومت‌نظامی، قیام مردم تهران را سرکوب کند (زهیری، ۲۳۲ ـ ۲۳۴؛ منصوری، سیر تکوینی، ۱۸۲) | خبر دستگیری امام‌خمینی و تشکیل پرونده جهت محاکمه ایشان ساعت دو بعد از ظهر روز پانزدهم خرداد از طرف رژیم پهلوی اعلام شد (منصوری، سیر تکوینی، ۱۸۴)؛ در حالی‌که پیش از آن، این خبر در اکثر شهرهای ایران انتشار یافته بود. مردم قم در واکنش به دستگیری امام‌خمینی، اول صبح پانزدهم خرداد در خانه ایشان جمع شدند و همراه سیدمصطفی خمینی، به رغم ممانعت مأموران پلیس، در صحن حرم فاطمه معصومه(س) اجتماع کردند. علما و روحانیانِ حوزه علمیه قم نیز در صحن به مردم ملحق شدند. این اجتماع به راهپیمایی و درگیری با نیروهای انتظامی و کشته و زخمی‌شدن عده‌ای منجر شد (روحانی، ۱/۵۱۵ ـ ۵۲۲؛ مدنی، ۲/۵۵ ـ ۵۶). افزون بر قم، مردم تهران و برخی شهرهای دیگر نیز قیام کردند. وزارت جنگ رژیم مأمور شد با اعلام حکومت‌نظامی، قیام مردم تهران را سرکوب کند (زهیری، ۲۳۲ ـ ۲۳۴؛ منصوری، سیر تکوینی، ۱۸۲) {{ببینید|پانزده خرداد| حکومت‌نظامی}} | ||
از سوی دیگر، پس از دستگیری امام‌خمینی، مراجع تقلید وقت، مانند سیدمحمدرضا گلپایگانی و سیدکاظم شریعتمداری برای چاره‌جویی در خانه سیداحمد زنجانی گردهم آمدند (شبیری زنجانی، ۵)؛ چنان‌که علما و مراجعِ قم و دیگر شهرها ازجمله سیداحمد خوانساری از مراجع تهران، سیدمحمدهادی حسینی میلانی از مراجع مشهد و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی از مراجع قم با اعلامیه‌ها و تلگرام‌ها به دستگیری امام‌خمینی واکنش نشان دادند (مرکز بررسی اسناد، ۳/۱۷ و ۱۶۵ ـ ۱۶۶). علما و مراجع به اعلامیه و تلگرام بسنده نکردند و برای اعتراض به رژیم پهلوی و در فشارگذاشتن دولت برای آزادی امام‌خمینی و دیگر علما و روحانیان دستگیرشده و تضمین امکان فعالیت‌های سیاسی برای همگان در حد قانونی، در یک حرکت دسته‌جمعی و پس از هماهنگی‌های لازم، در هفدهم خرداد ۱۳۴۲ به تهران مهاجرت کردند (دوانی، ۳ و ۴/۴۲۲ ـ ۴۲۴؛ روحانی، ۱/۶۶۸ ـ ۶۷۱؛ مرعشی، ۵/۲۳۶ ـ ۲۳۷). | از سوی دیگر، پس از دستگیری امام‌خمینی، مراجع تقلید وقت، مانند سیدمحمدرضا گلپایگانی و سیدکاظم شریعتمداری برای چاره‌جویی در خانه سیداحمد زنجانی گردهم آمدند (شبیری زنجانی، ۵)؛ چنان‌که علما و مراجعِ قم و دیگر شهرها ازجمله سیداحمد خوانساری از مراجع تهران، سیدمحمدهادی حسینی میلانی از مراجع مشهد و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی از مراجع قم با اعلامیه‌ها و تلگرام‌ها به دستگیری امام‌خمینی واکنش نشان دادند (مرکز بررسی اسناد، ۳/۱۷ و ۱۶۵ ـ ۱۶۶). علما و مراجع به اعلامیه و تلگرام بسنده نکردند و برای اعتراض به رژیم پهلوی و در فشارگذاشتن دولت برای آزادی امام‌خمینی و دیگر علما و روحانیان دستگیرشده و تضمین امکان فعالیت‌های سیاسی برای همگان در حد قانونی، در یک حرکت دسته‌جمعی و پس از هماهنگی‌های لازم، در هفدهم خرداد ۱۳۴۲ به تهران مهاجرت کردند (دوانی، ۳ و ۴/۴۲۲ ـ ۴۲۴؛ روحانی، ۱/۶۶۸ ـ ۶۷۱؛ مرعشی، ۵/۲۳۶ ـ ۲۳۷). | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۳: | ||
هم‌زمان با آزادی امام‌خمینی روزنامه اطلاعات در ۱۸/۱/۱۳۴۳ در مقاله‌ای ضمن تکرار صحبت‌های نخست‌وزیر منصور در چند روز گذشته و انتظار همکاری و مشارکت مردم در اجرای برنامه‌های دولت، از همگامی جامعه روحانیت با مردم در اجرای برنامه‌های انقلاب شاه و مردم اظهار خوشبختی کرد (روحانی، ۱/۸۶۸ ـ ۸۶۹؛ منصوری، قیام، ۲۷۷). این مقاله به گونه‌ای تنظیم شده بود که گویا امام‌خمینی از راه خود بازگشته، سوء تفاهماتی بوده که برطرف شده و اکنون همه روحانیت پشتیبان کامل حکومت‌اند. رژیم پهلوی با این کار در صدد بود امام‌خمینی را در عمل انجام‌شده قرار دهد (مدنی، ۲/۸۸ ـ ۸۹)؛ ولی ایشان پس از اطلاع، در واکنش به آن، از سخنرانان در ۲۱/۱/ ۱۳۴۳ در جشن مدرسه فیضیه خواست که این خبر دروغ را تکذیب کنند (مؤسسه تنظیم، امام در آینه اسناد، ۱/سیزده). افزون بر این، ایشان در نطق عمومی ۲۱/۱/۱۳۴۳ در حضور گروهی از دانشجویان دانشگاه که برای دیدار ایشان به قم رفته بودند، مطالب سرمقاله روزنامه اطلاعات را تکذیب و از مسئول این روزنامه خواست که به صراحت دلیل انتشار آن مقاله و منبع آن را بنویسد و چون مشخص شد که ساواک مقاله یادشده را تنظیم کرده، ایشان بیشتر در برابر آن ایستاد، تا اینکه دولت نماینده‌ای به قم فرستاد و تعهد کرد دیگر چنین اتهاماتی را متوجه روحانیت نکند (امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱۰۳؛ همو، صحیفه، ۱/۲۶۸). | هم‌زمان با آزادی امام‌خمینی روزنامه اطلاعات در ۱۸/۱/۱۳۴۳ در مقاله‌ای ضمن تکرار صحبت‌های نخست‌وزیر منصور در چند روز گذشته و انتظار همکاری و مشارکت مردم در اجرای برنامه‌های دولت، از همگامی جامعه روحانیت با مردم در اجرای برنامه‌های انقلاب شاه و مردم اظهار خوشبختی کرد (روحانی، ۱/۸۶۸ ـ ۸۶۹؛ منصوری، قیام، ۲۷۷). این مقاله به گونه‌ای تنظیم شده بود که گویا امام‌خمینی از راه خود بازگشته، سوء تفاهماتی بوده که برطرف شده و اکنون همه روحانیت پشتیبان کامل حکومت‌اند. رژیم پهلوی با این کار در صدد بود امام‌خمینی را در عمل انجام‌شده قرار دهد (مدنی، ۲/۸۸ ـ ۸۹)؛ ولی ایشان پس از اطلاع، در واکنش به آن، از سخنرانان در ۲۱/۱/ ۱۳۴۳ در جشن مدرسه فیضیه خواست که این خبر دروغ را تکذیب کنند (مؤسسه تنظیم، امام در آینه اسناد، ۱/سیزده). افزون بر این، ایشان در نطق عمومی ۲۱/۱/۱۳۴۳ در حضور گروهی از دانشجویان دانشگاه که برای دیدار ایشان به قم رفته بودند، مطالب سرمقاله روزنامه اطلاعات را تکذیب و از مسئول این روزنامه خواست که به صراحت دلیل انتشار آن مقاله و منبع آن را بنویسد و چون مشخص شد که ساواک مقاله یادشده را تنظیم کرده، ایشان بیشتر در برابر آن ایستاد، تا اینکه دولت نماینده‌ای به قم فرستاد و تعهد کرد دیگر چنین اتهاماتی را متوجه روحانیت نکند (امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱۰۳؛ همو، صحیفه، ۱/۲۶۸). | ||
امام‌خمینی همچنین در تلگرام‌هایی که به علمای شهرستان‌ها فرستاد، مطالب سرمقاله روزنامه اطلاعات را تکذیب کرد (صحیفه، ۱/۲۷۷، ۲۸۰، ۲۸۱ و ۲۸۲). ایشان افزون بر این در ۲۶/۱/۱۳۴۳ در حضور هزاران تن از علما، روحانیان، کسبه، دانشجویان و گروه‌های مختلف مردم، در مسجد اعظم قم، در نطقی حماسی به تجزیه و تحلیل مستدل خواست‌های مردم و رفتار رژیم پهلوی پرداخت و بدین‌گونه از تبلیغات دروغین سازمان‌های تبلیغاتی رژیم پرده برداشت و همگان را به ادامه راه شهدای پانزده خرداد فراخواند (امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱۰۹ و ۱۱۷ ـ ۱۱۹؛ صحیفه، ۱/۲۸۸) | امام‌خمینی همچنین در تلگرام‌هایی که به علمای شهرستان‌ها فرستاد، مطالب سرمقاله روزنامه اطلاعات را تکذیب کرد (صحیفه، ۱/۲۷۷، ۲۸۰، ۲۸۱ و ۲۸۲). ایشان افزون بر این در ۲۶/۱/۱۳۴۳ در حضور هزاران تن از علما، روحانیان، کسبه، دانشجویان و گروه‌های مختلف مردم، در مسجد اعظم قم، در نطقی حماسی به تجزیه و تحلیل مستدل خواست‌های مردم و رفتار رژیم پهلوی پرداخت و بدین‌گونه از تبلیغات دروغین سازمان‌های تبلیغاتی رژیم پرده برداشت و همگان را به ادامه راه شهدای پانزده خرداد فراخواند. (امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱۰۹ و ۱۱۷ ـ ۱۱۹؛ صحیفه، ۱/۲۸۸) {{ببینید|پانزده خرداد}} این سخنرانی که نخستین سخنرانی عمومی پس از آزادی ایشان است توسط شهربانی قم به مرکز گزارش شده‌است (مؤسسه تنظیم، امام در آینه اسناد، ۱/۲۷۹ ـ ۲۸۴). | ||
==دستگیری دوم== | ==دستگیری دوم== | ||
امام‌خمینی پس از آزادی از زندان و حصر به مبارزه ادامه داد و در خرداد سال ۱۳۴۳ به‌مناسبت سالگرد پانزده خرداد ۱۳۴۲ اعلامیه‌ای را که به امضای دیگر مراجع (سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدمحمدهادی میلانی و سیدحسن قمی) هم رسیده بود، صادر کرد (ذاکری، ۲۶۵ ـ ۲۶۶). ایشان با تأکید بر اینکه ریشه اقدامات و مخالفت‌هایش مذهبی است و نه سیاسیِ صرف (مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۳/۲۹۲ ـ ۲۹۳)، در ادامه مبارزه با رژیم پهلوی، در آغاز درس در ۱۸/۶/۱۳۴۳ به تشریح اوضاع کشور پرداخت و هدف رژیم از تصمیم سوگند نیروهای ارتش را به «کتاب آسمانی که به آن اعتقاد دارم» به جای سوگند به قرآن، افشا کرد و آن را برنامه‌ای برای ورود بهاییان به ارتش دانست (همان، ۲۷۱ ـ ۲۷۲). هنگامی که امام‌خمینی به متن لایحه مصونیت مستشاران و دیگر تبعه امریکا موسوم به لایحه کاپیتولاسیون دست یافت، در ۴/۸/۱۳۴۳ زادروز حضرت زهرا(س) ـ که مصادف با تاریخ تولّد محمدرضا پهلوی شده بود ـ در یک سخنرانی عمومی در خانه درباره تصویب این قانون دست به افشاگری زد (صحیفه، ۱/۴۰۹؛ روحانی، ۱/۱۰۲۹ ـ ۱۰۳۴)؛ افزون بر آن، اعلامیه‌ای نیز بر ضد آن صادر کرد (روحانی، ۱/۱۰۴۱ ـ ۱۰۴۶) | امام‌خمینی پس از آزادی از زندان و حصر به مبارزه ادامه داد و در خرداد سال ۱۳۴۳ به‌مناسبت سالگرد پانزده خرداد ۱۳۴۲ اعلامیه‌ای را که به امضای دیگر مراجع (سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدمحمدهادی میلانی و سیدحسن قمی) هم رسیده بود، صادر کرد (ذاکری، ۲۶۵ ـ ۲۶۶). ایشان با تأکید بر اینکه ریشه اقدامات و مخالفت‌هایش مذهبی است و نه سیاسیِ صرف (مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۳/۲۹۲ ـ ۲۹۳)، در ادامه مبارزه با رژیم پهلوی، در آغاز درس در ۱۸/۶/۱۳۴۳ به تشریح اوضاع کشور پرداخت و هدف رژیم از تصمیم سوگند نیروهای ارتش را به «کتاب آسمانی که به آن اعتقاد دارم» به جای سوگند به قرآن، افشا کرد و آن را برنامه‌ای برای ورود بهاییان به ارتش دانست (همان، ۲۷۱ ـ ۲۷۲). هنگامی که امام‌خمینی به متن لایحه مصونیت مستشاران و دیگر تبعه امریکا موسوم به لایحه کاپیتولاسیون دست یافت، در ۴/۸/۱۳۴۳ زادروز حضرت زهرا(س) ـ که مصادف با تاریخ تولّد محمدرضا پهلوی شده بود ـ در یک سخنرانی عمومی در خانه درباره تصویب این قانون دست به افشاگری زد (صحیفه، ۱/۴۰۹؛ روحانی، ۱/۱۰۲۹ ـ ۱۰۳۴)؛ افزون بر آن، اعلامیه‌ای نیز بر ضد آن صادر کرد (روحانی، ۱/۱۰۴۱ ـ ۱۰۴۶) {{ببینید|کاپیتولاسیون}} | ||
رژیم پهلوی که نمی‌توانست افشاگری‌های امام‌خمینی و مقابله ایشان را با سلطه امریکا بپذیرد، با دستور امریکا با برنامه‌ای از پیش طراحی‌شده، نیمه‌شب سیزدهم آبان ۱۳۴۳ مأموران زیادی را بار دیگر به قم اعزام کرد و امام‌خمینی را دستگیر و با سرعت به فرودگاه تهران منتقل و همراه دو مأمور امنیتی ایشان را به ترکیه تبعید کرد (همان، ۱/۱۰۵۳ ـ ۱۰۵۵) | رژیم پهلوی که نمی‌توانست افشاگری‌های امام‌خمینی و مقابله ایشان را با سلطه امریکا بپذیرد، با دستور امریکا با برنامه‌ای از پیش طراحی‌شده، نیمه‌شب سیزدهم آبان ۱۳۴۳ مأموران زیادی را بار دیگر به قم اعزام کرد و امام‌خمینی را دستگیر و با سرعت به فرودگاه تهران منتقل و همراه دو مأمور امنیتی ایشان را به ترکیه تبعید کرد (همان، ۱/۱۰۵۳ ـ ۱۰۵۵) {{ببینید|تبعید امام‌خمینی| بورسا}} | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||