تعلیقة علی وسیلة‌النجاة: تفاوت میان نسخه‌ها

وسیلة النجاة، [[رساله عملیه]] است که برای نخستین بار در سال ۱۳۴۱ق به چاپ رسیده است. این رساله به فارسی نیز برگردان و با نام «صراط النجاة» منتشر شده است <ref>‌آقابزرگ، الذریعه، ۲۵/۸۵</ref>. این اثر در اصل، حاشیه بر رساله فقهی-فتوایی [[ذخیرة الصالحین]] اثر سیدمحمدکاظم یزدی است. اصفهانی ویژگی‌های رساله صاحب عروه را، یادآور شده است و بر آن حاشیه زده تا مورد مراجعه افراد باشد. وی سپس با درج حواشی در متن و بازنگری مکرر آن و افزودن فروعات و مسائل مبتلابه، آن را رساله‏‌ای جامع دانسته، وسیلة النجاة نامیده است <ref>‌مؤسسه تنظیم، مقدمه وسیلة النجاة، ۸</ref>.

تعلیقه امام‌خمینی بر این رساله، نخستین حاشیه و اثر فتوایی ایشان بوده که نگارش آن از سال ۱۳۶۵ق آغاز شده و در سال ۱۳۷۲ق به پایان رسیده است <ref>‌مؤسسه تنظیم، مقدمه وسیلة النجاة، ۷</ref>. [[رساله نجاة العباد|کتاب نجاة العباد]]، که نخستین رساله عملیه فارسی امام‌خمینی است و در آغاز [[مرجعیت]] ایشان منتشر شده، در بیشتر موارد، ترجمه همین اثر است <ref>‌مؤسسه تنظیم، مقدمه رساله نجاة العباد، ۵</ref> {{ببینید|متن=ببینید| رساله نجاة العباد}}. ایشان پیرو تعلیقه بر وسیلة النجاة و بر پایه آن بر کتاب العروة الوثقی نیز تعلیقه نوشته است {{ببینید|متن=ببینید| التعلیقة علی العروة الوثقی}}. همچنین وسیلة النجاة اساس تألیف [[تحریر الوسیله]] است که در میان آثار فقهی امام‌خمینی از جایگاه برجسته‌ای برخوردار می‌باشد. تحریر الوسیله که تألیف آن در [[ترکیه]] شروع شده و در [[نجف]] به پایان رسیده است {{ببینید|متن=ببینید| تحریر الوسیله}}، در اصل فراهم‌آمده از حاشیه‏‌های مؤلف بر وسیلة النجاة است که برخی آن را مفصل‏‌ترین حاشیه بر این اثر دانسته‌‏اند <ref>‌احمدی فقیه، سیری در آثار و تألیفات، ۳۴؛ حوزه، مجله، ۴۱۳-۴۱۴</ref>.

[[امام‌خمینی]] بر بیشتر مسائل [[وسیلة النجاة]]، تعلیقه نوشته است. تعداد کل تعلیقه‌ها بیش از ۳۳۰۰ است؛ برای مثال بر ۳۴ مسئله [[اجتهاد و تقلید]] ۲۱ مورد، بر ۲۸ مسئله مربوط به آب‌ها هجده مورد، بر ۶۴ مسئله [[مقدمات نماز]]، ۶۱ مورد، بر ۴۷ مسئله [[اجاره]]، ۳۸ مورد، بر هفده مسئله [[یمین]] دوازده مورد و بر ۲۳ مسئله [[ارث]] چهارده مورد تعلیقه نوشته است. در بعضی موارد، شمار تعلیقه‌ها، بیش از مسائل متن است؛ برای نمونه در هفتاد مسئله مبحث [[روزه]]، ۸۶ تعلیقه وجود دارد. در مواردی هم تعلیقه‌ها بسیار ‌اندک‌اند؛ مانند [[واجبات وضو]] که بر بیست مسئله آن شش تعلیقه نوشته شده است. برخی تعلیقه‌ها، فتوای صریح، برخی [[احتیاط]] و بعضی توضیحی است. مواردی را نیز می‏‌توان یافت که ایشان بر خلاف اصفهانی، فتوای صریح داده است؛ مانند [[شرایط مرجعیت]] <ref>امام‌خمینی، وسیلة النجاة، ۹-۱۰</ref>، [[اثبات اجتهاد]] <ref>امام‌خمینی، وسیلة النجاة، ۱۲</ref>، تعریف [[عدالت]] <ref>امام‌خمینی، وسیلة النجاة، ۱۳</ref>، [[زوال ملکه عدالت]] <ref>امام‌خمینی، وسیلة النجاة، ۱۳</ref>، [[تطهیر آب متنجس با آب جاری]] <ref>امام‌خمینی، وسیلة النجاة، ۱۶</ref> و [[آب باران]] <ref>امام‌خمینی، وسیلة النجاة، ۱۸</ref>، حکم [[آب غساله|آب غُساله]] <ref>امام‌خمینی، وسیلة النجاة، ۱۹</ref>، حکم [[عصاره انگور]] <ref>امام‌خمینی، وسیلة النجاة، ۱۱۹</ref> و حکم [[معامله نقد]] و [[نسیه]] <ref>امام‌خمینی، وسیلة النجاة، ۳۶۱</ref>.