۲۱٬۳۲۴
ویرایش
بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۱۵:۳۵
، ۱۳ فروردین ۱۴۰۲انتقال از رده:کتاب‌های امام خمینی به زبان عربی به رده:کتاب‌های امام‌خمینی به زبان عربی رده‌انبوه
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (انتقال از رده:کتاب‌های امام خمینی به زبان عربی به رده:کتاب‌های امام‌خمینی به زبان عربی رده‌انبوه) |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| مشخصات نشر = | | مشخصات نشر = | ||
}}'''بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر'''، رساله‌ای دربارهٔ قاعده فقهی [[نفی ضرر]] از [[امام‌خمینی]]؛ عربی. | }}'''بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر'''، رساله‌ای دربارهٔ قاعده فقهی [[نفی ضرر]] از [[امام‌خمینی]]؛ عربی. | ||
قاعده نفی ضرر، ازجمله [[قواعد فقهی|قواعد مهم فقهی]] است که در کتب فقهی و اصولی، به آن پرداخته شده‌است، و امام‌خمینی هم‌زمان با تدریس دوره اول درس خارج اصول به این بحث و نگارش مطالب آن در قالب رساله‌ای مستقل پرداخته است. | |||
این کتاب، در یک مقدمه، نه فصل و چهار تنبیه تدوین شده‌است. در مقدمه، روایات مربوط به این قاعده گزارش شده است. در فصل‌های اول تا سوم به موضوع صدور حدیث و به اشکالات وارد بر آن پرداخته شده‌است. در فصل‌های چهارم تا ششم ، از دو واژه «فی الإسلام» و «علی مؤمن»، مفردات حدیث و مفاد جمله ترکیبی «لا ضرر و لا ضرار» بحث‌شده و در فصل‌های هفتم و هشتم نظر [[شیخ‌انصاری]] و [[شیخ‌الشریعه اصفهانی]] بررسی شده‌است. | |||
امام‌خمینی در فصل نهم به معنای ابتکاری خود که نهی در «لا ضرر»، «نهی سلطانی» است اشاره کرده و در پایان، در ضمن چهار تنبیه مباحثی چون اشکالات و احکام پیرامون این قاعده را توضیح می‌دهد. | |||
تاریخ پایان نگارش این اثر جمادی‌الاولی ۱۳۶۸ق/ اسفند ۱۳۲۷ش است. نسخه خطی کتاب به [[دستخط امام‌خمینی|خط امام‌خمینی]] در کتابخانه [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] موجود است. این اثر نخست در سال ۱۳۸۴ق/ ۱۳۴۴ش و با عنوان «رسالة فی قاعدة لا ضرر» و در سال ۱۴۱۴ق/ ۱۳۷۲ش با عنوان «بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر»، بازچاپ شد و در «[[موسوعة الامام‌الخمینی]]» در سال ۱۳۹۲ در جلد ۴ منتشر شده‌است. | |||
== قاعده نفی ضرر == | == قاعده نفی ضرر == | ||
| خط ۶۹: | خط ۷۷: | ||
امام‌خمینی در فصل نهم به معنای ابتکاری خود پرداخته، در مقدمه نخست خود، می‌گوید پیامبر اکرم(ص) در میان امت سه شأن دارد: | امام‌خمینی در فصل نهم به معنای ابتکاری خود پرداخته، در مقدمه نخست خود، می‌گوید پیامبر اکرم(ص) در میان امت سه شأن دارد: | ||
# [[نبوت]] و رسالت که بر اساس آن به [[تبلیغ]] احکام الهی، اعم از وضعیه و تکلیفیه می‌پردازد. | # [[نبوت]] و رسالت که بر اساس آن به [[تبلیغ]] احکام الهی، اعم از وضعیه و تکلیفیه می‌پردازد. | ||
# مقام سلطنت و ریاست و سیاست [[جامعه]] که چون از سوی [[خداوند]] سلطان و حاکم است، به اداره امور [[جامعه]] می‌پردازد، و این مقام غیر از مقام رسالت و تبلیغ است. | |||
# [[قضاوت|مقام قضاوت]] در منازعات مردم در حقوق و اموال.<ref>امام‌خمینی، بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر، ۱۰۵–۱۰۷.</ref> | |||
ایشان در مقدمه دوم آورده‌است که مقصود از هر آنچه از پیامبر(ص) یا [[امیرالمؤمنین(ع)]]، به لفظ «قضی» یا «حکم» یا «أمر» و مانند آنها نقل شده باشد، بیان حکم شرعی نیست؛ بلکه از باب شأن سیاسی و حکومتی آنان است. ایشان در ادامه برای تأیید نظریه خود به نقل بعضی از روایات می‌پردازد و نتیجه می‌گیرد که چون قضیه سمرةبن‌جندب از قبیل قضاوت و فصل خصومت نیست، نهی موجود ناشی از شأن سلطانی و سیاسی رسول اکرم(ص) است و مفادش حکم و فرمان پیامبر(ص) برنهی از ضرررساندن به دیگری است.<ref>امام‌خمینی، بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر، ۱۰۷–۱۱۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید| نفی ضرر}} | ایشان در مقدمه دوم آورده‌است که مقصود از هر آنچه از پیامبر(ص) یا [[امیرالمؤمنین(ع)]]، به لفظ «قضی» یا «حکم» یا «أمر» و مانند آنها نقل شده باشد، بیان حکم شرعی نیست؛ بلکه از باب شأن سیاسی و حکومتی آنان است. ایشان در ادامه برای تأیید نظریه خود به نقل بعضی از روایات می‌پردازد و نتیجه می‌گیرد که چون قضیه سمرةبن‌جندب از قبیل قضاوت و فصل خصومت نیست، نهی موجود ناشی از شأن سلطانی و سیاسی رسول اکرم(ص) است و مفادش حکم و فرمان پیامبر(ص) برنهی از ضرررساندن به دیگری است.<ref>امام‌خمینی، بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر، ۱۰۷–۱۱۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید| نفی ضرر}} | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۱۴: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
* محمدکاظم رحمان‌ستایش، «[https://books.khomeini.ir/books/10002/592/ بدائع الدرر فی قاعدة نفی الضرر]»، [[دانشنامه امام خمینی|دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۲، ص۵۹۲–۵۹۴. | |||
* محمدکاظم رحمان‌ستایش، | [[رده:مقاله‌های تأییدشده]] | ||
[[رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات]] | |||
[[رده:مقاله‌های | [[رده:مقاله‌های دارای تصویر]] | ||
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مقاله‌های جلد دوم دانشنامه امام‌خمینی]] | |||
[[رده:کتاب‌های امام‌خمینی به زبان عربی]] | |||
[[رده:مقاله‌های دارای ناوبری]] | |||
{{آثار امام‌خمینی}} | |||
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]] | |||