Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱
ویرایش
جز
←واکنش‌ها
جز (←واکنش‌ها) |
|||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
==واکنش‌ها== | ==واکنش‌ها== | ||
پس از وقوع حادثه چهارده اسفند ۱۳۵۹ در دانشگاه تهران، بنی‌صدر با صدور اطلاعیه‌ای خطاب به مردم، با شرح حوادث این روز اعلام کرد از شب پیش و صبح مراسم، با دریافت اخطارهایی مبنی بر قصد ایجاد اغتشاش در مراسم، به [[وزارت کشور]] دستور رسیدگی داده است. وی در این اطلاعیه مدعی شد دلیل درخواست وی از مردم برای اخراج اغتشاشگران از دانشگاه، | پس از وقوع حادثه چهارده اسفند ۱۳۵۹ در دانشگاه تهران، بنی‌صدر با صدور اطلاعیه‌ای خطاب به مردم، با شرح حوادث این روز اعلام کرد از شب پیش و صبح مراسم، با دریافت اخطارهایی مبنی بر قصد ایجاد اغتشاش در مراسم، به [[وزارت کشور]] دستور رسیدگی داده است. وی در این اطلاعیه مدعی شد دلیل درخواست وی از مردم برای اخراج اغتشاشگران از دانشگاه، مجهز نبودن [[نیروی انتظامی]] و دستِ خالی پلیس بوده است. وی همچنین با اشاره به کارت‌های شناسایی، سلاح سرد و گرم و شیشه‌های اسید که از افرادِ بازداشت‌شده به دست آمده از حاضران در مراسم خواست به این حادثه بی‌توجه نباشند و برای ادای شهادت به دادگستری مراجعه کنند.<ref>کیهان، روزنامه، روزنامه، ۱۶/۱۲/۱۳۵۹، ۳.</ref>{{سخ}} | ||
از سوی دیگر، روابط عمومی دفتر نخست‌وزیری نیز در اطلاعیه‌ای، عامل ایجاد تشنج در مراسم روز پنجشنبه را صدور فرمان حمله به گروهی که چماقدار معرفی شدند و اخراج آنان از دانشگاه همراه با ضرب و جرح شدید ارزیابی کرد. این اطلاعیه همچنین با اشاره به کارت‌های شناسایی و نهادهای اعلام‌شده، اساساً وجود خارجی سازمانی به نام نیروی ویژه نخست‌وزیری را تکذیب کرد.<ref>کیهان، روزنامه، روزنامه، ۱۶/۱۲/۱۳۵۹، ۳.</ref> دفتر ریاست‌جمهوری در پاسخ به اطلاعیه نخست‌وزیری، درخواست کمک بنی‌صدر از مردم را پس از طی مراحل مختلف و ناتوانی نیروی انتظامی در برقراری نظم دانست و تصریح کرد اعلام نهادها، از روی کارت‌های به دست‌آمده انجام شد و وجود کارتی با این عنوان، خود دلیل فعالیت سازمانی است که با تشبث به این‌گونه امور، در صدد تبدیل جمهوری اسلامی به جمهوری خفقان است.<ref>کیهان، روزنامه، روزنامه، ۱۶/۱۲/۱۳۵۹، ۳.</ref>{{سخ}} | از سوی دیگر، روابط عمومی دفتر نخست‌وزیری نیز در اطلاعیه‌ای، عامل ایجاد تشنج در مراسم روز پنجشنبه را صدور فرمان حمله به گروهی که چماقدار معرفی شدند و اخراج آنان از دانشگاه همراه با ضرب و جرح شدید ارزیابی کرد. این اطلاعیه همچنین با اشاره به کارت‌های شناسایی و نهادهای اعلام‌شده، اساساً وجود خارجی سازمانی به نام نیروی ویژه نخست‌وزیری را تکذیب کرد.<ref>کیهان، روزنامه، روزنامه، ۱۶/۱۲/۱۳۵۹، ۳.</ref> دفتر ریاست‌جمهوری در پاسخ به اطلاعیه نخست‌وزیری، درخواست کمک بنی‌صدر از مردم را پس از طی مراحل مختلف و ناتوانی نیروی انتظامی در برقراری نظم دانست و تصریح کرد اعلام نهادها، از روی کارت‌های به دست‌آمده انجام شد و وجود کارتی با این عنوان، خود دلیل فعالیت سازمانی است که با تشبث به این‌گونه امور، در صدد تبدیل جمهوری اسلامی به جمهوری خفقان است.<ref>کیهان، روزنامه، روزنامه، ۱۶/۱۲/۱۳۵۹، ۳.</ref>{{سخ}} | ||
بنی‌صدر پس از غائله چهارده اسفند، در نامه‌ای به امام‌خمینی، منشأ غائله را سازماندهی رهبران حزب جمهوری اسلامی شمرد و ضمن اعلام آمادگی کامل برای استعفا و ترک مقام ریاست‌جمهوری، شرط باقی‌ماندن در این مقام را دخالت‌نکردن رهبران حزب در امور دانست. وی همچنین وجود نیرویی به نام نیروی گارد را تکذیب و اعلام کرد نیروهای محافظ وی، تنها بیست نفر بودند که در داخل ساختمان به امر حفاظت پرداختند و از ساختمان بیرون نرفتند.<ref>بنی‌صدر، نامه‌ها، ۱۶۸ـ۱۶۹.</ref> او در نامه دیگری خطاب به موسوی اردبیلی، غائله چهارده اسفند ۱۳۵۹، دادستان کل کشور و مسئول رسیدگی به غائله چهارده اسفند، در بی‌طرفی دادستانی تردید کرد و مدعی شد وزارت کشور و دستگاه‌های انتظامی با وجود اطلاع از وقوع این درگیری، نیروهای انتظامی را مجهز نکردند و شرایط درگیری را فراهم کردند. وی در این نامه وظیفه رئیس‌جمهور را موضع‌گیری علیه برهم‌زنندگان نظم دانست و حضور چماق‌داران را دلیل اصلی تحرکات ارزیابی کرد.<ref>بنی‌صدر، نامه‌ها، ۱۷۵ـ۱۷۶.</ref> افزون بر این، وی در ۱۷/۱۲/۱۳۵۹ در پیامی به مردم تهران، آنان را به آرامش فرا خواند و رسیدگی بی‌طرفانه به قضایا و [[عدالت]] را از دادستان درخواست کرد.<ref>کیهان، روزنامه، ۱۷/۱۲/۱۳۵۹، ۱۴.</ref>{{سخ}} | بنی‌صدر پس از غائله چهارده اسفند، در نامه‌ای به امام‌خمینی، منشأ غائله را سازماندهی رهبران حزب جمهوری اسلامی شمرد و ضمن اعلام آمادگی کامل برای استعفا و ترک مقام ریاست‌جمهوری، شرط باقی‌ماندن در این مقام را دخالت‌نکردن رهبران حزب در امور دانست. وی همچنین وجود نیرویی به نام نیروی گارد را تکذیب و اعلام کرد نیروهای محافظ وی، تنها بیست نفر بودند که در داخل ساختمان به امر حفاظت پرداختند و از ساختمان بیرون نرفتند.<ref>بنی‌صدر، نامه‌ها، ۱۶۸ـ۱۶۹.</ref> او در نامه دیگری خطاب به موسوی اردبیلی، غائله چهارده اسفند ۱۳۵۹، دادستان کل کشور و مسئول رسیدگی به غائله چهارده اسفند، در بی‌طرفی دادستانی تردید کرد و مدعی شد وزارت کشور و دستگاه‌های انتظامی با وجود اطلاع از وقوع این درگیری، نیروهای انتظامی را مجهز نکردند و شرایط درگیری را فراهم کردند. وی در این نامه وظیفه رئیس‌جمهور را موضع‌گیری علیه برهم‌زنندگان نظم دانست و حضور چماق‌داران را دلیل اصلی تحرکات ارزیابی کرد.<ref>بنی‌صدر، نامه‌ها، ۱۷۵ـ۱۷۶.</ref> افزون بر این، وی در ۱۷/۱۲/۱۳۵۹ در پیامی به مردم تهران، آنان را به آرامش فرا خواند و رسیدگی بی‌طرفانه به قضایا و [[عدالت]] را از دادستان درخواست کرد.<ref>کیهان، روزنامه، ۱۷/۱۲/۱۳۵۹، ۱۴.</ref>{{سخ}} | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
سیدمحمد حسینی بهشتی رئیس دیوان عالی کشور و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی نیز که بیش از همه مورد هجمه بنی‌صدر و گروه‌های مخالف قرار داشت، در ۲۲/۱۲/۱۳۵۹ نامه‌ای محرمانه به امام‌خمینی نوشت و در آن، ضمن تشریح اختلاف میان مسئولان، این دوگانگی را اختلاف دو بینش شمرد؛ بینش معتقد به فقاهت و اجتهاد و بینش بینابین که نه به‌کلی از وحی بریده و نه آن‌چنان‌که باید متعبد به آن است. وی ادامه وجود این دو بینش در اداره جامعه را به صلاح ندانست و ضمن اعلام آمادگی کامل بینش اول برای اداره جامعه، تأکید کرد در صورتی که امام‌خمینی صاحبان بینش دوم را برای اداره جامعه اصلح بداند، روحانیان صاحب بینش اول آماده‌اند به امور طلبگی خویش بپردازند و بیش از این شاهد تلف‌شدن نیروها در جریان این دوگانگی فرساینده نباشند<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۴۰۵ـ۴۱۲.</ref>{{سخ}} | سیدمحمد حسینی بهشتی رئیس دیوان عالی کشور و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی نیز که بیش از همه مورد هجمه بنی‌صدر و گروه‌های مخالف قرار داشت، در ۲۲/۱۲/۱۳۵۹ نامه‌ای محرمانه به امام‌خمینی نوشت و در آن، ضمن تشریح اختلاف میان مسئولان، این دوگانگی را اختلاف دو بینش شمرد؛ بینش معتقد به فقاهت و اجتهاد و بینش بینابین که نه به‌کلی از وحی بریده و نه آن‌چنان‌که باید متعبد به آن است. وی ادامه وجود این دو بینش در اداره جامعه را به صلاح ندانست و ضمن اعلام آمادگی کامل بینش اول برای اداره جامعه، تأکید کرد در صورتی که امام‌خمینی صاحبان بینش دوم را برای اداره جامعه اصلح بداند، روحانیان صاحب بینش اول آماده‌اند به امور طلبگی خویش بپردازند و بیش از این شاهد تلف‌شدن نیروها در جریان این دوگانگی فرساینده نباشند<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات، ۴۰۵ـ۴۱۲.</ref>{{سخ}} | ||
دادستانی کل کشور در اطلاعیه در ۲۵/۱۲/۱۳۵۹ ضمن اعلام گواهی حدود ۱۵۱۹ تن تا آن روز و دعوت از دیگر شاهدان ماجرا، حادثه دانشگاه را حادثه‌ای عمدی دانست که از دو ماه پیش گروه‌ها و اشخاص مختلف آن را برنامه‌ریزی کرده بودند<ref>کیهان، روزنامه، روزنامه، ۲۵/۱۲/۱۳۵۹، ۱ و ۱۵.</ref>. در پی این حادثه جامعه روحانیت مبارز تهران نیز که در انتخابات ریاست‌جمهوری از حامیان بنی‌صدر بود، در بیانیه‌ای از حوادث دانشگاه به‌ویژه اظهارات بنی‌صدر و اقدام وی در ارائه کارت‌های شناسایی و سلاح‌های سرد و گرم به مردم، پیش از بررسی مقامات قضایی، ابراز تأسف کرد و از او خواست تا هرچه سریع‌تر در صدد جبران لغزش بر آید و حساب خود را از گروه‌های فرصت‌طلب جدا کند. این بیانیه همچنین تشنج و ایجاد درگیری در اجتماعات و سخنرانی‌ها را با هر عنوان و شکلی محکوم کرد و از مردم خواست در برابر این پدیده خطرناک، هوشیار و حساس باشند و با آرامش و تبعیت از فرمان رهبری انقلاب، نقشه‌های دشمنان را خنثی کنند<ref>موسوی اردبیلی، غائله چهارده اسفند ۱۳۵۹، ۶۲۷ـ۶۲۹.</ref>{{سخ}} | دادستانی کل کشور در اطلاعیه در ۲۵/۱۲/۱۳۵۹ ضمن اعلام گواهی حدود ۱۵۱۹ تن تا آن روز و دعوت از دیگر شاهدان ماجرا، حادثه دانشگاه را حادثه‌ای عمدی دانست که از دو ماه پیش گروه‌ها و اشخاص مختلف آن را برنامه‌ریزی کرده بودند<ref>کیهان، روزنامه، روزنامه، ۲۵/۱۲/۱۳۵۹، ۱ و ۱۵.</ref>. در پی این حادثه جامعه روحانیت مبارز تهران نیز که در انتخابات ریاست‌جمهوری از حامیان بنی‌صدر بود، در بیانیه‌ای از حوادث دانشگاه به‌ویژه اظهارات بنی‌صدر و اقدام وی در ارائه کارت‌های شناسایی و سلاح‌های سرد و گرم به مردم، پیش از بررسی مقامات قضایی، ابراز تأسف کرد و از او خواست تا هرچه سریع‌تر در صدد جبران لغزش بر آید و حساب خود را از گروه‌های فرصت‌طلب جدا کند. این بیانیه همچنین تشنج و ایجاد درگیری در اجتماعات و سخنرانی‌ها را با هر عنوان و شکلی محکوم کرد و از مردم خواست در برابر این پدیده خطرناک، هوشیار و حساس باشند و با آرامش و تبعیت از فرمان رهبری انقلاب، نقشه‌های دشمنان را خنثی کنند<ref>موسوی اردبیلی، غائله چهارده اسفند ۱۳۵۹، ۶۲۷ـ۶۲۹.</ref>{{سخ}} | ||
==پیامد غائله== | ==پیامد غائله== | ||
اغتشاش چهاردهم اسفند چالش سیاسی اجتماعی گسترده‌ای درباره مشروعیت و صلاحیت سیاسی و فکری بنی‌صدر پدید آورد و حمایت‌نکردن بیشتر مردم از فراخوان‌های بعدیِ وی و گروه‌های سیاسی مؤتلف وی، این غائله را به نقطه عطف سرنوشت سیاسی او تبدیل کرد و از آن پس عملاً رئیس‌جمهور، به رئیس یک جبهه محدود گروه‌های سیاسی برای مقابله با نیروهای پیرو خط امام تبدیل شد.<ref>مؤسسه مطالعات، سازمان مجاهدین خلق، ۲/۵۲۳ـ۵۲۴.</ref> نخستین جلسه مجلس شورای اسلامی پس از چهاردهم اسفند که در ۱۷/۱۲/۱۳۵۹ برگزار شد، جوی کاملاً ضد بنی‌صدر داشت و نمایندگان، تقاضای رسیدگی جدی به ریشه‌های حادثه را مطرح کردند.<ref>مشروح مذاکرات، لوح مشروح، ۱/۲۰۱۲ـ۲۰۲۰.</ref>{{سخ}} | اغتشاش چهاردهم اسفند چالش سیاسی اجتماعی گسترده‌ای درباره مشروعیت و صلاحیت سیاسی و فکری بنی‌صدر پدید آورد و حمایت‌نکردن بیشتر مردم از فراخوان‌های بعدیِ وی و گروه‌های سیاسی مؤتلف وی، این غائله را به نقطه عطف سرنوشت سیاسی او تبدیل کرد و از آن پس عملاً رئیس‌جمهور، به رئیس یک جبهه محدود گروه‌های سیاسی برای مقابله با نیروهای پیرو خط امام تبدیل شد.<ref>مؤسسه مطالعات، سازمان مجاهدین خلق، ۲/۵۲۳ـ۵۲۴.</ref> نخستین جلسه مجلس شورای اسلامی پس از چهاردهم اسفند که در ۱۷/۱۲/۱۳۵۹ برگزار شد، جوی کاملاً ضد بنی‌صدر داشت و نمایندگان، تقاضای رسیدگی جدی به ریشه‌های حادثه را مطرح کردند.<ref>مشروح مذاکرات، لوح مشروح، ۱/۲۰۱۲ـ۲۰۲۰.</ref>{{سخ}} | ||