کاربر:Salehi/صفحه تمرین۵: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: برگردانده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: برگردانده‌شده
خط ۶۳: خط ۶۳:
# رشد اخلاقی: امام‌خمینی با اشاره به نقش علمای اخلاق در تهذیب نفوس مردم یادآور شده است علماى اخلاق مردم و اهل علم را دعوت به مسائل اخلاقى مى‏کردند و اهل معنویت و عرفان مردم را به خودسازی فرا می‌خواندند<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۱۳)</ref> و نقش روحانیت در تهذیب جامعه و مبارزه با مفاسد و شرارت‌ها و ناامنی‌ها بیشتر از هر سازمان و نهاد دیگر بوده است و همواره علما جوانان را متحول و از سقوط آنان در دامن فحشا جلوگیری کرده‌اند.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۳۷؛ امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۱)</ref> به عنوان نمونه ایشان با اشاره به رواج فضایل انسانی در شهرهایی مانند شهر محلات در استان مرکزی، دلیل آن را وجود علمای عامل و فعالیت آنان در رواج ارزش‌های انسانی در آن شهر شمرده است.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۳۹۴)</ref>
# رشد اخلاقی: امام‌خمینی با اشاره به نقش علمای اخلاق در تهذیب نفوس مردم یادآور شده است علماى اخلاق مردم و اهل علم را دعوت به مسائل اخلاقى مى‏کردند و اهل معنویت و عرفان مردم را به خودسازی فرا می‌خواندند<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۱۳)</ref> و نقش روحانیت در تهذیب جامعه و مبارزه با مفاسد و شرارت‌ها و ناامنی‌ها بیشتر از هر سازمان و نهاد دیگر بوده است و همواره علما جوانان را متحول و از سقوط آنان در دامن فحشا جلوگیری کرده‌اند.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۳۷؛ امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۱)</ref> به عنوان نمونه ایشان با اشاره به رواج فضایل انسانی در شهرهایی مانند شهر محلات در استان مرکزی، دلیل آن را وجود علمای عامل و فعالیت آنان در رواج ارزش‌های انسانی در آن شهر شمرده است.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۳۹۴)</ref>
# خدمات اجتماعی: روحانیان شیعه در طول تاریخ در زندگی اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی نیز نقش مؤثر داشته‌اند و در دفاع از عزت امت اسلامی و تمامیت ارضی کشورهای اسلامی به‌ویژه ایران در صف مقدم بوده‌اند و نهضت تنباکو در تاریخ معاصر ایران یکی از شاهکارهای سیاسی روحانیت به حساب می‌آید.<ref>(نهاوندیان، پیکار پیروز تنباکو، ۱۴ ـ ۱۸)</ref> امام‌خمینی روحانیت را پرچم‌دار خدمت‌رسانی به مردم می‌داند. روحانیان افزون بر یادآوری تعالیم انسانی اسلام، در عرصه خدمت‌رسانی مانند زکوات و اوقاف و نذورات<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۷)</ref> و دیگر دستورها که روح خدمت‌گذاری را در مردم تزریق می‌کند، خود در صف نخست خدمت‌گذاران به مردم بوده‌اند.<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۶ ـ ۲۷۷)</ref> ایشان به عنوان نمونه با اشاره به سیل سال ۱۳۵۲ق در قم یادآور شده است ‌عبدالکریم حائری یزدی، مرجع تقلید و رئیس حوزه در این ماجرا خدمات پرارزشی به مردم کرد.<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۷)</ref>
# خدمات اجتماعی: روحانیان شیعه در طول تاریخ در زندگی اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی نیز نقش مؤثر داشته‌اند و در دفاع از عزت امت اسلامی و تمامیت ارضی کشورهای اسلامی به‌ویژه ایران در صف مقدم بوده‌اند و نهضت تنباکو در تاریخ معاصر ایران یکی از شاهکارهای سیاسی روحانیت به حساب می‌آید.<ref>(نهاوندیان، پیکار پیروز تنباکو، ۱۴ ـ ۱۸)</ref> امام‌خمینی روحانیت را پرچم‌دار خدمت‌رسانی به مردم می‌داند. روحانیان افزون بر یادآوری تعالیم انسانی اسلام، در عرصه خدمت‌رسانی مانند زکوات و اوقاف و نذورات<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۷)</ref> و دیگر دستورها که روح خدمت‌گذاری را در مردم تزریق می‌کند، خود در صف نخست خدمت‌گذاران به مردم بوده‌اند.<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۶ ـ ۲۷۷)</ref> ایشان به عنوان نمونه با اشاره به سیل سال ۱۳۵۲ق در قم یادآور شده است ‌عبدالکریم حائری یزدی، مرجع تقلید و رئیس حوزه در این ماجرا خدمات پرارزشی به مردم کرد.<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۷)</ref>
# حضور در جنبش‌های اسلامی: چنان‌که امام‌خمینی اشاره کرده است، در هر نهضت و انقلاب الهی و مردمی<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۱/۲۷۵)</ref> و ضد استعماری،<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۳/۳۵۸)</ref> روحانیت در صف مقدم قرار داشته و به همین دلیل همیشه آماج تیرهای جهان‌خواران بوده است.<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۱/۲۵۷)</ref> ایشان بارها از جنبش تنباکو،<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۳/۲۴۱؛ ۵/۲۸۶، ۴۰۷ و ۶/۱۶۰)</ref> جنبش مشروطه و مجاهدات سیدعبدالله بهبهانی<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۷/۴۵۹)</ref> و شیخ‌فضل‌الله نوری و تلاش وی در گنجاندن قوانین اسلامی در متمم قانون اساسی روزگار مشروطه<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۳/۳۵۸)</ref>، مجاهدت‌های میرزامحمدتقی شیرازی در جریان مبارزه برای استقلال عراق از نفوذ انگلیس<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۳/۲۴۳)</ref> و اسیرشدن سیدمحمدتقی خوانساری در جنگ علیه انگلیس،<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۹/۵۳۷)</ref> به عنوان عملکرد و نماد قدرت روحانیت و علما در بعد سیاسی و اجتماعی در تاریخ معاصر یاد کرده است. ایشان با قدردانی از مبارزات روحانیت در شهرهای مختلف ایران علیه رضاشاه پهلوی،<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۸/۲۹۴)</ref> بار‌ها از سیدحسن مدرس و مبارزات سیاسی وی علیه ستم رضاخانی نام برده است؛<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱/۴۲۲؛ ۳/۲۴۴ ـ ۲۴۵؛ ۳۸۸؛ ۴/۲۲۲ و ۷/۳۰۵)</ref> همچنین از تأکید سیدابوالقاسم کاشانی بر ورود به سیاست ستایش ‌کرده<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۳/۴۳۰ ـ ۴۳۱)</ref> و به دلیل اینکه وی با وجود تحمل سختی‌ها در مبارزه با استبداد، دست از مبارزه برنداشت او را سند افتخار روحانیت خوانده است.<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۴/۴۵۶، ۴۶۴ و ۱۸/۲۴۸)</ref>
# حضور در جنبش‌های اسلامی: چنان‌که امام‌خمینی اشاره کرده است، در هر نهضت و انقلاب الهی و مردمی<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۵)</ref> و ضد استعماری،<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۳۵۸)</ref> روحانیت در صف مقدم قرار داشته و به همین دلیل همیشه آماج تیرهای جهان‌خواران بوده است.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۵۷)</ref> ایشان بارها از جنبش تنباکو،<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۴۱؛ ۵/۲۸۶، ۴۰۷ و ۶/۱۶۰)</ref> جنبش مشروطه و مجاهدات سیدعبدالله بهبهانی<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۴۵۹)</ref> و شیخ‌فضل‌الله نوری و تلاش وی در گنجاندن قوانین اسلامی در متمم قانون اساسی روزگار مشروطه<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۳۵۸)</ref>، مجاهدت‌های میرزامحمدتقی شیرازی در جریان مبارزه برای استقلال عراق از نفوذ انگلیس<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۴۳)</ref> و اسیرشدن سیدمحمدتقی خوانساری در جنگ علیه انگلیس،<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۵۳۷)</ref> به عنوان عملکرد و نماد قدرت روحانیت و علما در بعد سیاسی و اجتماعی در تاریخ معاصر یاد کرده است. ایشان با قدردانی از مبارزات روحانیت در شهرهای مختلف ایران علیه رضاشاه پهلوی،<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۲۹۴)</ref> بار‌ها از سیدحسن مدرس و مبارزات سیاسی وی علیه ستم رضاخانی نام برده است؛<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۴۲۲؛ ۳/۲۴۴ ـ ۲۴۵؛ ۳۸۸؛ ۴/۲۲۲ و ۷/۳۰۵)</ref> همچنین از تأکید سیدابوالقاسم کاشانی بر ورود به سیاست ستایش ‌کرده<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۴۳۰ ـ ۴۳۱)</ref> و به دلیل اینکه وی با وجود تحمل سختی‌ها در مبارزه با استبداد، دست از مبارزه برنداشت او را سند افتخار روحانیت خوانده است.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۴۵۶، ۴۶۴ و ۱۸/۲۴۸)</ref>
:{{ببینید|نهضت تحریم تنباکو|نهضت مشروطه|شیخ‌فضل‌الله نوری|میرزامحمدتقی شیرازی|سیدمحمدتقی خوانساری|سیدحسن مدرس|سیدابوالقاسم کاشانی}}
:{{ببینید|نهضت تحریم تنباکو|نهضت مشروطه|شیخ‌فضل‌الله نوری|میرزامحمدتقی شیرازی|سیدمحمدتقی خوانساری|سیدحسن مدرس|سیدابوالقاسم کاشانی}}


==منشور روحانیت==
==منشور روحانیت==
امام‌خمینی در سوم اسفند ۱۳۶۷ خطاب به روحانیان، مراجع، مدرسان، طلاب و ائمه جمعه و جماعات پیام مهمی صادر کرد که به «منشور روحانیت» معروف شده است. ایشان در این پیام مبسوط که بیست صفحه است، به ابعاد مختلف روحانیت، خدمات، وظایف و مسئولیت‌هایی که بر عهده آنان است، پرداخته است<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۱/۲۷۳ ـ ۲۹۳)</ref> و خاطرنشان کرده است که علمای اصیل اسلام هرگز زیر بار سرمایه‌داران و پول‌پرستان و خان‌ها نرفته‌اند و همواره این شرافت را برای خود حفظ کرده‌اند و این ظلم فاحشی است که کسی بگوید دست روحانیت اصیل و طرفدار اسلام ناب محمدی با سرمایه‌داران در یک کاسه است. روحانیان متعهد به خون سرمایه‌داران زالوصفت تشنه‌اند و هرگز با آنان سر آشتی نداشته و نخواهند داشت. آنان با زهد و تقوا و ریاضت درس خوانده‌اند و پس از کسب مقامات علمی و معنوی نیز به همان شیوه زاهدانه و با فقر و تهیدستی و تعلق‌نداشتن به تجملات دنیا زندگی کرده‌اند و هرگز زیر بار ذلت و منت نرفته‌اند.<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۱/۲۷۳ ـ ۲۹۳)</ref>
امام‌خمینی در سوم اسفند ۱۳۶۷ خطاب به روحانیان، مراجع، مدرسان، طلاب و ائمه جمعه و جماعات پیام مهمی صادر کرد که به «منشور روحانیت» معروف شده است. ایشان در این پیام مبسوط که بیست صفحه است، به ابعاد مختلف روحانیت، خدمات، وظایف و مسئولیت‌هایی که بر عهده آنان است، پرداخته است<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۳ ـ ۲۹۳)</ref> و خاطرنشان کرده است که علمای اصیل اسلام هرگز زیر بار سرمایه‌داران و پول‌پرستان و خان‌ها نرفته‌اند و همواره این شرافت را برای خود حفظ کرده‌اند و این ظلم فاحشی است که کسی بگوید دست روحانیت اصیل و طرفدار اسلام ناب محمدی با سرمایه‌داران در یک کاسه است. روحانیان متعهد به خون سرمایه‌داران زالوصفت تشنه‌اند و هرگز با آنان سر آشتی نداشته و نخواهند داشت. آنان با زهد و تقوا و ریاضت درس خوانده‌اند و پس از کسب مقامات علمی و معنوی نیز به همان شیوه زاهدانه و با فقر و تهیدستی و تعلق‌نداشتن به تجملات دنیا زندگی کرده‌اند و هرگز زیر بار ذلت و منت نرفته‌اند.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۳ ـ ۲۹۳)</ref>


امام‌خمینی در این پیام تأکید کرده است که در ترویج روحانیت و فقاهت نه زور سرنیزه بوده است و نه سرمایه پول‌پرستان، بلکه هنر و صداقت و تعهد خود آنان بوده است که مردم آنان را برگزیده‌اند (همان) و خصوصیات بزرگی چون قناعت، شجاعت، صبر، زهد، طلب علم، عدم وابستگی به قدرت‌ها و از همه مهم‌تر احساس مسئولیت در برابر توده‌ها، روحانیت را زنده و پایدار و محبوب ساخته است (همان، ۲۱/۲۷۷). ایشان با اشاره به ویژگی‌ها و خدمات بزرگ روحانیت بر این باور است که ساده‌اندیشی است اگر کسی فکر کند استعمارْ روحانیت را با این همه مجد و عظمت و نفوذ تعقیب نکرده و نمی‌کند (همان)، بلکه امروز نیز چون گذشته شکارچیان استعمار در سراسر جهان (برای ترور و دشمنی) به سراغ شیردلان روحانیتِ مخالفِ شرق و غرب و متکی به اصول اسلام ناب محمدی رفته‌اند (همان، ۲۱/۲۷۶). ایشان با اشاره به اینکه مسئله کتاب آیات شیطانی کاری حساب‌شده و برای زدن ریشه اسلام و روحانی است (← مقاله رشدی، سلمان)، بر آن است که اگر جهان‌خواران می‌توانستند، ریشه و نام روحانیت را می‌سوزاندند (همان، ۲۱/۲۷۷).
امام‌خمینی در این پیام تأکید کرده است که در ترویج روحانیت و فقاهت نه زور سرنیزه بوده است و نه سرمایه پول‌پرستان، بلکه هنر و صداقت و تعهد خود آنان بوده است که مردم آنان را برگزیده‌اند<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۳ ـ ۲۹۳)</ref> و خصوصیات بزرگی چون قناعت، شجاعت، صبر، زهد، طلب علم، عدم وابستگی به قدرت‌ها و از همه مهم‌تر احساس مسئولیت در برابر توده‌ها، روحانیت را زنده و پایدار و محبوب ساخته است.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷)</ref> ایشان با اشاره به ویژگی‌ها و خدمات بزرگ روحانیت بر این باور است که ساده‌اندیشی است اگر کسی فکر کند استعمارْ روحانیت را با این همه مجد و عظمت و نفوذ تعقیب نکرده و نمی‌کند،<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷)</ref> بلکه امروز نیز چون گذشته شکارچیان استعمار در سراسر جهان (برای ترور و دشمنی) به سراغ شیردلان روحانیتِ مخالفِ شرق و غرب و متکی به اصول اسلام ناب محمدی رفته‌اند.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۶)</ref> ایشان با اشاره به اینکه مسئله کتاب آیات شیطانی کاری حساب‌شده و برای زدن ریشه اسلام و روحانی است، بر آن است که اگر جهان‌خواران می‌توانستند، ریشه و نام روحانیت را می‌سوزاندند.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷)</ref>
:{{ببینید|سلمان رشدی}}
امام‌خمینی در این پیام تصریح می‌کند تبیین جایگاه و خدمات روحانیت به این معنا نیست که ایشان از همه روحانیان دفاع می‌کند، بلکه معتقد است روحانیان وابسته و مقدس‌نما و تحجرگرا هم کم نبوده و نیستند، و در حوزه‌های علمیه هستند افرادی که علیه انقلاب و اسلام ناب محمدی فعالیت می‌کنند و با قیافه مقدس‌مآبی تیشه به ریشه دین و انقلاب و نظام می‌زنند.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷ ـ ۲۷۸)</ref> ایشان با اشاره به اینکه خطر تحجرگرایان و مقدس‌نمایان احمق در حوزه‌های علمیه کم نیست یادآور شده است آنان مروج اسلام امریکایی و دشمن رسول‌الله‌اند و طلاب لحظه‌ای از فکر این مارهای خوش خط و خال کوتاهی نکنند و استکبار وقتی از نابودی مطلق روحانیت مأیوس شد و حربه ارعاب و تهدید چندان کارگر نشد، از راه خدعه و نفوذ وارد شد و حربه و شعار جدایی دین از سیاست را القا کرد و این حربه تا حدودی کارگر هم شد.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷ ـ ۲۷۸)</ref> ایشان تأکید می‌کند تهمت وابستگی و افترای بی‌دینی را تنها بیگانگان به روحانیت نزده‌اند، بلکه ضربات روحانیتِ ناآگاه و آگاهِ وابسته، به‌مراتب کاری‌تر از دیگران بوده است.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۸)</ref> ایشان با اشاره به رنج‌ها و خون دل‌هایی که خود از این دسته متحجر خورده است و هرگز از فشارها و سختی‌های دیگران نخورده، یادآور شده است در آغاز مبارزات اسلامی عده‌ای مقدس‌نمای واپسگرا با این توجیه که محمدضا پهلوی شیعه است، با مبارزه با رژیم پهلوی مخالف بودند و همه چیز را حرام می‌دانستند و به عنوان نمونه یادگرفتن زبان خارجی کفر و فلسفه و عرفان، گناه و شرک به شمار می‌رفت و هیچ‌کس قدرت این را نداشت که در برابر آنان بایستد<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۸)</ref> و بدون تردید اگر همین روند ادامه می‌یافت، وضع روحانیت و حوزه‌ها وضع کلیساهای قرون وسطا می‌شد.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۹)</ref>


امام‌خمینی در این پیام تصریح می‌کند تبیین جایگاه و خدمات روحانیت به این معنا نیست که ایشان از همه روحانیان دفاع می‌کند، بلکه معتقد است روحانیان وابسته و مقدس‌نما و تحجرگرا هم کم نبوده و نیستند، و در حوزه‌های علمیه هستند افرادی که علیه انقلاب و اسلام ناب محمدی فعالیت می‌کنند و با قیافه مقدس‌مآبی تیشه به ریشه دین و انقلاب و نظام می‌زنند (همان، ۲۱/۲۷۷ ـ ۲۷۸). ایشان با اشاره به اینکه خطر تحجرگرایان و مقدس‌نمایان احمق در حوزه‌های علمیه کم نیست یادآور شده است آنان مروج اسلام امریکایی و دشمن رسول‌الله‌اند و طلاب لحظه‌ای از فکر این مارهای خوش خط و خال کوتاهی نکنند و استکبار وقتی از نابودی مطلق روحانیت مأیوس شد و حربه ارعاب و تهدید چندان کارگر نشد، از راه خدعه و نفوذ وارد شد و حربه و شعار جدایی دین از سیاست را القا کرد و این حربه تا حدودی کارگر هم شد (همان). ایشان تأکید می‌کند تهمت وابستگی و افترای بی‌دینی را تنها بیگانگان به روحانیت نزده‌اند، بلکه ضربات روحانیتِ ناآگاه و آگاهِ وابسته، به‌مراتب کاری‌تر از دیگران بوده است (همان، ۲۱/۲۷۸). ایشان با اشاره به رنج‌ها و خون دل‌هایی که خود از این دسته متحجر خورده است و هرگز از فشارها و سختی‌های دیگران نخورده، یادآور شده است در آغاز مبارزات اسلامی عده‌ای مقدس‌نمای واپسگرا با این توجیه که محمدضا پهلوی شیعه است، با مبارزه با رژیم پهلوی مخالف بودند و همه چیز را حرام می‌دانستند و به عنوان نمونه یادگرفتن زبان خارجی کفر و فلسفه و عرفان، گناه و شرک به شمار می‌رفت و هیچ‌کس قدرت این را نداشت که در برابر آنان بایستد (همان) و بدون تردید اگر همین روند ادامه می‌یافت، وضع روحانیت و حوزه‌ها وضع کلیساهای قرون وسطا می‌شد (همان، ۲۱/۲۷۹).
امام‌خمینی همچنین یادآور شده است از آغاز نهضت اسلامی از سال ۱۳۴۲ دست‌های پیدا و پنهان امریکا و رژیم پهلوی در همراهی با این مقدس‌نماها چه تهمت‌ها و شایعاتی را درباره روحانیت اصیل پخش کرده‌اند که همین امر باعث رنجش مبارزین می‌شده است؛ اما طلاب جوان باید بدانند که این متحجران دیروز سیاست‌بازان امروز شده‌اند و در انقلاب اسلامی رنگ عوض کرده‌اند و با عدم ورود در سیاست در همراهی با افرادی که قصد کودتا داشتند از هیچ امری فروگذار نکرده‌اند.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۹ ـ ۲۸۱)</ref>
 
امام‌خمینی همچنین یادآور شده است از آغاز نهضت اسلامی از سال ۱۳۴۲ دست‌های پیدا و پنهان امریکا و رژیم پهلوی در همراهی با این مقدس‌نماها چه تهمت‌ها و شایعاتی را درباره روحانیت اصیل پخش کرده‌اند که همین امر باعث رنجش مبارزین می‌شده است؛ اما طلاب جوان باید بدانند که این متحجران دیروز سیاست‌بازان امروز شده‌اند و در انقلاب اسلامی رنگ عوض کرده‌اند و با عدم ورود در سیاست در همراهی با افرادی که قصد کودتا داشتند از هیچ امری فروگذار نکرده‌اند (همان، ۲۱/۲۷۹ ـ ۲۸۱) (← ادامه مقاله).


==نقش روحانیت در انقلاب و جنگ==
==نقش روحانیت در انقلاب و جنگ==
در نگاه امام‌خمینی در تمام مراحل نهضت و انقلاب اسلامی روحانیت و مساجد نقش نخست را بر عهده داشتند (همان، ۸/۶۰ و ۱۱/۴۵۹ ـ ۴۶۰) و اگر در انقلاب اسلامی، روحانیت جلودار نبود جز ننگ و ذلت و عار در برابر امریکا و جهانخواران و جز گذر از همه معتقدات اسلامی و انقلابی، چیزی نمانده بود (همان، ۲۱/۲۸۸) و بر همین اساس ایشان تضعیف روحانیت را موجب شکست اسلام و شکست جمهوری اسلامی می‌دانست و اصلاح کشور را بدون روحانیت ممکن نمی‌شمرد (همان، ۱۵/۳۶۶).
در نگاه امام‌خمینی در تمام مراحل نهضت و انقلاب اسلامی روحانیت و مساجد نقش نخست را بر عهده داشتند<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۶۰ و ۱۱/۴۵۹ ـ ۴۶۰)</ref> و اگر در انقلاب اسلامی، روحانیت جلودار نبود جز ننگ و ذلت و عار در برابر امریکا و جهانخواران و جز گذر از همه معتقدات اسلامی و انقلابی، چیزی نمانده بود<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۸)</ref> و بر همین اساس ایشان تضعیف روحانیت را موجب شکست اسلام و شکست جمهوری اسلامی می‌دانست و اصلاح کشور را بدون روحانیت ممکن نمی‌شمرد.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۳۶۶)</ref>


امام‌خمینی با تأکید بر نقش روحانیت در استقلال (همان، ۷/۴۶۱) و دفاع از میهن ایران (همان، ۲۱/۲۷۵)، از حضور پرشور روحانیان معاصر در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران یاد کرده است و در پاسخ مخالفان روحانیت به‌ویژه سازمان‌های سیاسی از آنان پرسیده است با وجود حضور حجم انبوه روحانیان در جبهه‌ها، رقبای آنان در کدام جبهه حضور داشته و کدام شهید را تقدیم کرده‌اند (همان، ۱۴/۱۸۷). ایشان در سخن دیگری با اشاره به تعداد بیش از ۲۵۰۰ تن شهدای روحانیت در جنگ تحمیلی (همان، ۲۱/۲۷۶) یادآور شده است افزون بر این شهدای گمنام حوزه‌های علمیه که در مسیر نشر معارف و احکام الهی جان خود را فدا کرده‌اند نیز کم نیستند (همان، ۲۱/۲۷۵) (← مقاله‌های جنگ تحمیلی؛ طلاب).
امام‌خمینی با تأکید بر نقش روحانیت در استقلال<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۴۶۱)</ref> و دفاع از میهن ایران،<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۵)</ref> از حضور پرشور روحانیان معاصر در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران یاد کرده است و در پاسخ مخالفان روحانیت به‌ویژه سازمان‌های سیاسی از آنان پرسیده است با وجود حضور حجم انبوه روحانیان در جبهه‌ها، رقبای آنان در کدام جبهه حضور داشته و کدام شهید را تقدیم کرده‌اند.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۱۸۷)</ref> ایشان در سخن دیگری با اشاره به تعداد بیش از ۲۵۰۰ تن شهدای روحانیت در جنگ تحمیلی<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۶)</ref> یادآور شده است افزون بر این شهدای گمنام حوزه‌های علمیه که در مسیر نشر معارف و احکام الهی جان خود را فدا کرده‌اند نیز کم نیستند.<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۵)</ref>
:{{ببینید|جنگ تحمیلی|طلاب}}


==آسیب‌شناسی==
==آسیب‌شناسی==
روحانیت مانند هر نهاد ارزشی دیگر آسیب‌پذیر است و در صورت مراقبت‌نکردن از آن به ناتوانی و انحطاط دچار می‌شود. امام‌خمینی در آسیب‌شناسی روحانیت ازجمله در «منشور روحانیت» به نکاتی اشاره کرده و نسبت به ضرورت حراست روحانیت از آسیب‌ها هشدار داده است که مهم‌ترینِ آنها عبارت‌اند از:
روحانیت مانند هر نهاد ارزشی دیگر آسیب‌پذیر است و در صورت مراقبت‌نکردن از آن به ناتوانی و انحطاط دچار می‌شود. امام‌خمینی در آسیب‌شناسی روحانیت ازجمله در «منشور روحانیت» به نکاتی اشاره کرده و نسبت به ضرورت حراست روحانیت از آسیب‌ها هشدار داده است که مهم‌ترینِ آنها عبارت‌اند از:
۱. دنیاگرایی: امام‌خمینی دنیاگرایی و دنیادوستی و جاه و مقام را مادر همه بیماری‌ها می‌دانست (آداب الصلاة، ۴۳) و همگان، به‌ویژه روحانیت را از افتادن در دام این خصلت شیطانی برحذر می‌داشت و با هشداردادن به نقشه‌های اهریمنانه دشمنان برای نابودی اسلام و حوزه‌های علمیه تأکید می‌کرد روحانیت تنها در سایه تهذب، آمادگی و نظم می‌تواند این مشکلات را از سر راه بردارد (امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۶۱ ـ ۶۲) و از آنجا که ضرر جاه‌طلبی طلاب و روحانیت به جامعه و دین، تسری پیدا می‌کند، وجود آن در آنان خطرناک‌تر از دیگران است (امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۲۸) و باید آخوند‌های درباری که دین را به دنیا می‌فروشند، از این لباس خارج و از حوزه‌ها طرد و اخراج شوند (امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۱۳۷). ایشان با تأکید بر ضرورت و لزوم تهذیب نفس برای طلاب و روحانیت با استناد به حدیثی از پیغمبر اکرم(ص) (ابن‌شعبه، تحف العقول فیما جاء من الحکم و المواعظ عن آل‌الرسول(ص)، ۵۰)، فساد و انحراف یک عالم دینی را موجب انحراف همه عالَم و صدمه‌خوردن به اسلام و روحانیت می‌دانست (امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۱۳ ـ ۱۶)؛ همچنین با اشاره به روایتی از امیرالمؤمنین(ع) (کلینی، الکافی، ۱/۴۴)، بر آن بود که بوی تعفن عالمِ منحرف، در جهنم موجب آزار اهل جهنم می‌شود و این امر از باب تجسم اعمال و سرایت انحراف و عفونت عالِمِ منحرف به جامعه است (امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۱۴ ـ ۱۶) (← مقاله حب دنیا). امام‌خمینی که از نگاه تاریخی زندگی و معیشت روحانیت را همواره همراه با ساده‌زیستی و بودجه این گروه با همه خدمات فراوان را از بودجه دیگر اقشار جامعه به‌مراتب کمتر شمرده است (کشف اسرار، ۲۰۳ ـ ۲۰۷)، تشریفات را مخالف اسلام و تحصیل علوم دینی می‌دانست (امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۳۲۵ و ۲۰/۲۷۷) و با اشاره به اینکه گسترش تشریفات موجب از میان‌رفتن محتوا می‌شود و وقتی ساختمان‌ها و ماشین‌ها و دستگاه‌ها زیاد شود، بنیه فقهی اسلام صدمه می‌بیند، از مسئله تشریفات در حوزه اظهار نگرانی می‌کرد و بر آن بود این تشریفات در نهایت شکست روحانیت را در پی خواهد داشت (همان، ۱۹/۴۲). ایشان خروج از منش و رفتار طلبگی را موجب تزلزل مردم و شکست روحانیت می‌دانست و با اشاره به ضرورت حفاظت از روحانیان برجسته در برابر جریان ترور، به امامان جمعه و محافظان آنان توصیه می‌کرد مبادا در موقع آمدن امام‌جمعه به خیابان، خیابان را خلوت کنند و هیاهو به راه بیندازند؛ زیرا این‌گونه امور حیثیت و شأن را در جامعه ساقط می‌کند و اگر مردم ببینند که روحانیان به سوی تشریفات پیش می‌روند، اعتقاد خود به روحانیت را از دست می‌دهند (همان، ۱۹/۳۱۸) (← مقاله ساده‌زیستی).
۱. دنیاگرایی: امام‌خمینی دنیاگرایی و دنیادوستی و جاه و مقام را مادر همه بیماری‌ها می‌دانست<ref>(امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۴۳)</ref> و همگان، به‌ویژه روحانیت را از افتادن در دام این خصلت شیطانی برحذر می‌داشت و با هشداردادن به نقشه‌های اهریمنانه دشمنان برای نابودی اسلام و حوزه‌های علمیه تأکید می‌کرد روحانیت تنها در سایه تهذب، آمادگی و نظم می‌تواند این مشکلات را از سر راه بردارد<ref>(امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۶۱ ـ ۶۲)</ref> و از آنجا که ضرر جاه‌طلبی طلاب و روحانیت به جامعه و دین، تسری پیدا می‌کند، وجود آن در آنان خطرناک‌تر از دیگران است<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۲۸)</ref> و باید آخوند‌های درباری که دین را به دنیا می‌فروشند، از این لباس خارج و از حوزه‌ها طرد و اخراج شوند.<ref>(امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۱۳۷)</ref> ایشان با تأکید بر ضرورت و لزوم تهذیب نفس برای طلاب و روحانیت با استناد به حدیثی از پیغمبر اکرم(ص)،<ref>(ابن‌شعبه، تحف العقول فیما جاء من الحکم و المواعظ عن آل‌الرسول(ص)، ۵۰)</ref> فساد و انحراف یک عالم دینی را موجب انحراف همه عالَم و صدمه‌خوردن به اسلام و روحانیت می‌دانست؛<ref>(امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۱۳ ـ ۱۶)</ref> همچنین با اشاره به روایتی از امیرالمؤمنین(ع)،<ref>(کلینی، الکافی، ۱/۴۴)</ref> بر آن بود که بوی تعفن عالمِ منحرف، در جهنم موجب آزار اهل جهنم می‌شود و این امر از باب تجسم اعمال و سرایت انحراف و عفونت عالِمِ منحرف به جامعه است.<ref>(امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۱۴ ـ ۱۶)</ref> امام‌خمینی که از نگاه تاریخی زندگی و معیشت روحانیت را همواره همراه با ساده‌زیستی و بودجه این گروه با همه خدمات فراوان را از بودجه دیگر اقشار جامعه به‌مراتب کمتر شمرده است،<ref>(امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۰۳ ـ ۲۰۷)</ref> تشریفات را مخالف اسلام و تحصیل علوم دینی می‌دانست<ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۳۲۵ و ۲۰/۲۷۷)</ref> و با اشاره به اینکه گسترش تشریفات موجب از میان‌رفتن محتوا می‌شود و وقتی ساختمان‌ها و ماشین‌ها و دستگاه‌ها زیاد شود، بنیه فقهی اسلام صدمه می‌بیند، از مسئله تشریفات در حوزه اظهار نگرانی می‌کرد و بر آن بود این تشریفات در نهایت شکست روحانیت را در پی خواهد داشت (همان، ۱۹/۴۲). ایشان خروج از منش و رفتار طلبگی را موجب تزلزل مردم و شکست روحانیت می‌دانست و با اشاره به ضرورت حفاظت از روحانیان برجسته در برابر جریان ترور، به امامان جمعه و محافظان آنان توصیه می‌کرد مبادا در موقع آمدن امام‌جمعه به خیابان، خیابان را خلوت کنند و هیاهو به راه بیندازند؛ زیرا این‌گونه امور حیثیت و شأن را در جامعه ساقط می‌کند و اگر مردم ببینند که روحانیان به سوی تشریفات پیش می‌روند، اعتقاد خود به روحانیت را از دست می‌دهند (همان، ۱۹/۳۱۸) (← مقاله حب دنیا). (← مقاله ساده‌زیستی).
۲. بی‌نظمی: از عوامل مهم موفقیت هر فرد و جامعه‌ای نظم است و امیرالمؤمنین علی(ع) در آخرین وصیت خود، فرزندان و هواداران خود را به رعایت نظم در کارها سفارش کرده است (نهج البلاغه، ن۴۷، ۴۴۶). امام‌خمینی به ضرورت و اهمیت نظم در امور اجتماعی (← مقاله حفظ نظام) و نیز نظم روحانیت توجه داشت و روحانیان را به نظم و برنامه‌ریزی برای آینده خود و جامعه سفارش می‌کرد (امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۶۱). ایشان خود نیز در زندگی بسیار منظم بود و عبادت، دعا، مطالعه، تدریس، گوش‌کردن به اخبار، ورزش، ملاقات، انس با خانواده و خوراک و نظافت را به موقع و منظم انجام می‌داد (← رجایی، ۳/۴، ۶، ۱۰، ۲۷، ۳۳ و ۳۵) (← مقاله اخلاق و سیره امام‌خمینی). ایشان از سال‌ها پیش به‌ویژه در دوره زعامت و مرجعیت سیدحسین بروجردی، در ‌اندیشه نظم و ساماندهی بهتر حوزه بود و در همین راستا طرح و برنامه‌ای را پیشنهاد کرد (← مقاله‌های بروجردی، سیدحسین؛ حوزه علمیه قم) و به کسانی که می‌گفتند نظم حوزه در بی‌نظمی آن است، انتقاد کرد و یادآور شد این‌گونه سخنان موجب می‌شود روحانیت به بی‌نظمی متهم شود (امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۶) (← مقاله شورای مدیریت حوزه علمیه قم).
۲. بی‌نظمی: از عوامل مهم موفقیت هر فرد و جامعه‌ای نظم است و امیرالمؤمنین علی(ع) در آخرین وصیت خود، فرزندان و هواداران خود را به رعایت نظم در کارها سفارش کرده است (نهج البلاغه، ن۴۷، ۴۴۶). امام‌خمینی به ضرورت و اهمیت نظم در امور اجتماعی (← مقاله حفظ نظام) و نیز نظم روحانیت توجه داشت و روحانیان را به نظم و برنامه‌ریزی برای آینده خود و جامعه سفارش می‌کرد (امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۶۱). ایشان خود نیز در زندگی بسیار منظم بود و عبادت، دعا، مطالعه، تدریس، گوش‌کردن به اخبار، ورزش، ملاقات، انس با خانواده و خوراک و نظافت را به موقع و منظم انجام می‌داد (← رجایی، ۳/۴، ۶، ۱۰، ۲۷، ۳۳ و ۳۵) (← مقاله اخلاق و سیره امام‌خمینی). ایشان از سال‌ها پیش به‌ویژه در دوره زعامت و مرجعیت سیدحسین بروجردی، در ‌اندیشه نظم و ساماندهی بهتر حوزه بود و در همین راستا طرح و برنامه‌ای را پیشنهاد کرد (← مقاله‌های بروجردی، سیدحسین؛ حوزه علمیه قم) و به کسانی که می‌گفتند نظم حوزه در بی‌نظمی آن است، انتقاد کرد و یادآور شد این‌گونه سخنان موجب می‌شود روحانیت به بی‌نظمی متهم شود (امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۶) (← مقاله شورای مدیریت حوزه علمیه قم).
۳. اختلاف: امام‌خمینی که وحدت را برای همه قشرهای جامعه اسلامی امری ضروری می‌شمرد (← مقاله‌های وحدت؛‌ وحدت حوزه و دانشگاه) به صورت خاص بر این باور بود که اختلاف در میان روحانیان و هتک حرمت یکدیگر بر سر مسائل دنیوی، مایه بدبینی مردم به روحانیت و شکست اسلام می‌شود (امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۲۷ ـ ۲۸). ایشان ضمن هشداردادن درباره برخی اختلاف‌ها و صف‌بندی‌ها در حوزه‌های علمیه، آن را باعث ازدست‌دادن پایگاه مردمی و آسیب‌پذیری حوزه ‌می‌دانست (همان، ۲۵ ـ ۲۷) و با اشاره به اینکه در نهضت مشروطه روحانیان بزرگ نجف و نیز علماى خود ایران و اهل منبر عده‌ای طرفدار مشروطه و عده‌ای مخالف آن بودند، آن را نقشه دشمنان می‌دانست که تأثیر هم کرد و نگذاشت مشروطه آن‌گونه که علمای بزرگ طرح آن را ریخته بودند، عملى شود و کار را به آنجا رساندند که آنانی که مشروطه‌خواه بودند، به دست عده‌ای دیگر کوبیده شدند (امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۱۷۱).
۳. اختلاف: امام‌خمینی که وحدت را برای همه قشرهای جامعه اسلامی امری ضروری می‌شمرد (← مقاله‌های وحدت؛‌ وحدت حوزه و دانشگاه) به صورت خاص بر این باور بود که اختلاف در میان روحانیان و هتک حرمت یکدیگر بر سر مسائل دنیوی، مایه بدبینی مردم به روحانیت و شکست اسلام می‌شود (امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۲۷ ـ ۲۸). ایشان ضمن هشداردادن درباره برخی اختلاف‌ها و صف‌بندی‌ها در حوزه‌های علمیه، آن را باعث ازدست‌دادن پایگاه مردمی و آسیب‌پذیری حوزه ‌می‌دانست (همان، ۲۵ ـ ۲۷) و با اشاره به اینکه در نهضت مشروطه روحانیان بزرگ نجف و نیز علماى خود ایران و اهل منبر عده‌ای طرفدار مشروطه و عده‌ای مخالف آن بودند، آن را نقشه دشمنان می‌دانست که تأثیر هم کرد و نگذاشت مشروطه آن‌گونه که علمای بزرگ طرح آن را ریخته بودند، عملى شود و کار را به آنجا رساندند که آنانی که مشروطه‌خواه بودند، به دست عده‌ای دیگر کوبیده شدند (امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۱۷۱).
Image-reviewer، emailconfirmed، مدیران
۴٬۵۲۶

ویرایش