Image-reviewer، emailconfirmed، مدیران
۴٬۵۲۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
|مرتبط = | |مرتبط = | ||
}} | }} | ||
'''روز جمهوری اسلامی'''، روز اعلام رسمی [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] در پی همه‌پرسی، دوازدهم فروردین ۱۳۵۸. | |||
مردم ایران پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ در روزهای دهم و یازدهم فروردین ۱۳۵۸، طی یک همه‌پرسی با رأی ۹۸/۲ درصد به تغییر [[نظام سلطنتی|نظام شاهنشاهی]] به جمهوری اسلامی رأی مثبت دادند. امام‌خمینی از نخستین کسانی بود که هدف از مبارزه را سرنگونی [[سلطنت پهلوی]] و رژیم شاهنشاهی و برپایی جمهوری اسلامی مبنی بر ضوابط [[اسلام]] و آرای ملت اعلام کرد؛ ولی تعیین نوع حکومت را به عهده مردم گذاشت و با وجود برخی مخالفت‌ها با مردم با حضور گسترده خود این نوع حکومت را انتخاب کردند. | |||
پس از برگزرای همه‌پرسی، امام‌خمینی در پیامی به مناسبت رأی یکپارچه مردم به [[جمهوری اسلامی]] با ذکر آیه کریمه «وَ نُرِیدُ اَن نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً»، دوازدهم فروردین را روز پیروزی مستضعفان خواند و آن را به ملت ایران تبریک گفت و این روز را روز امامت امت و روز پیروزی و فتح و ظفر ملت نامید. | |||
اعلام جمهوری اسلامی به عنوان حکومت ایران پس از انقلاب، بازتاب گسترده‌ای در میان کشورهای مختلف داشت و برخی پیام تبریک به امام و ملت ارسال کردند که امام خمینی نیز پاسخ تبریک آنها را ارسال کرد. | |||
== نام‌گذاری == | == نام‌گذاری == | ||
جمهوری در فرهنگ سیاسی به حکومتی گفته می‌شود که زمامدار آن با رأی مستقیم یا غیر مستقیم مردم انتخاب شود و توارث در آن دخالتی نداشته باشد و مدت زمامداری نیز محدود باشد.<ref>علی‌بابایی، فرهنگ سیاسی آرش، ۲۱۲.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز واژه «جمهوری» را به همین معنا به کار برده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۴۷۹.</ref> جمهوریت به پذیرش حق مردم در انتخاب نوع نظام سیاسی اشاره دارد و قالب حکومت مورد نظر امام‌خمینی را تشکیل می‌دهد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۵۱۴.</ref> و جمهوری اسلامی مقید به آرای عمومی و حضور و [[نظارت]] دایمی مردم بر عملکرد کارگزاران نظام است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۵۱۴ و ۸/۵–۶.</ref> اسلامیت و تقید نظام به احکام اسلامی رکن دیگر دولت مورد نظر امام‌خمینی است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۴۷۹.</ref> این قید، نظام سیاسی ایران را از دموکراسی غربی متمایز می‌سازد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۳۵۳.</ref> امام‌خمینی اصطلاح جمهوری اسلامی را نخست در بیستم مهر ۱۳۵۷ در فرانسه، در وصف نظام دینی ـ سیاسی مطلوب خود به کار برد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۵۱۴.</ref>{{ببینید|جمهوری اسلامی}} | جمهوری در فرهنگ سیاسی به حکومتی گفته می‌شود که زمامدار آن با رأی مستقیم یا غیر مستقیم مردم انتخاب شود و توارث در آن دخالتی نداشته باشد و مدت زمامداری نیز محدود باشد.<ref>علی‌بابایی، فرهنگ سیاسی آرش، ۲۱۲.</ref> [[امام‌خمینی]] نیز واژه «جمهوری» را به همین معنا به کار برده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۴۷۹.</ref> جمهوریت به پذیرش حق مردم در انتخاب نوع نظام سیاسی اشاره دارد و قالب حکومت مورد نظر امام‌خمینی را تشکیل می‌دهد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۵۱۴.</ref> و جمهوری اسلامی مقید به آرای عمومی و حضور و [[نظارت]] دایمی مردم بر عملکرد کارگزاران نظام است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۵۱۴ و ۸/۵–۶.</ref> اسلامیت و تقید نظام به احکام اسلامی رکن دیگر دولت مورد نظر امام‌خمینی است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۴۷۹.</ref> این قید، نظام سیاسی ایران را از دموکراسی غربی متمایز می‌سازد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۳۵۳.</ref> امام‌خمینی اصطلاح جمهوری اسلامی را نخست در بیستم مهر ۱۳۵۷ در فرانسه، در وصف نظام دینی ـ سیاسی مطلوب خود به کار برد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۵۱۴.</ref>{{ببینید|جمهوری اسلامی}} | ||
مردم ایران پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ در روزهای دهم و یازدهم فروردین ۱۳۵۸، طی یک همه‌پرسی با رأی ۲ | مردم ایران پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ در روزهای دهم و یازدهم فروردین ۱۳۵۸، طی یک همه‌پرسی با رأی ۹۸/۲ درصد به تغییر [[نظام سلطنتی|نظام شاهنشاهی]] به جمهوری اسلامی رأی مثبت دادند.<ref>سمیعی، طلوع و غروب دولت موقت، ۸۴.</ref> در پی اعلام نتیجه در دوازدهم فروردین، امام‌خمینی این روز را عید ملی و مذهبی خواند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۴۵۳–۴۵۴.</ref> و [[شورای انقلاب]] در ۸/۴/۱۳۵۹ آن را روز جمهوری اسلامی نام نهاد و تعطیل رسمی اعلام شد.<ref>روزنامه رسمی.</ref> | ||
امام‌خمینی از سال‌ها پیش در اندیشه برپایی [[حکومت اسلامی|نظام اسلامی]] بود و برای رسیدن به این هدف مرحله به مرحله پیش رفت. ایشان نظریه [[ولایت فقیه]] را نخست در کتاب [[کشف اسرار]] در سال ۱۳۲۳ مطرح کرد.<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۸۶–۱۸۹.</ref> سپس در [[الاجتهاد و التقلید (کتاب)|کتاب الاجتهاد و التقلید]] به استدلال بر شئون فقیه ازجمله [[ولایت فقیه|ولایت]] پرداخت<ref>←امام‌خمینی، الاجتهاد و التقلید، ۵–۱۱۹.</ref> و پس از آن در سال ۱۳۴۸ آن را به‌تفصیل در درس خارج بیع در نجف اشرف بررسی کرد<ref>عمید زنجانی، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، ۴۸۳.</ref> که به صورت مستقل با عنوان حکومت اسلامی به فارسی منتشر شد؛ چنان‌که به قلم خود ایشان در [[کتاب البیع]] نیز منتشر شده است.<ref>امام‌خمینی، البیع، ۲/۶۱۷–۶۶۹.</ref> بر مبنای این نظریه فقهای [[تقوا|باتقوا]] و آشنا به زمان به نیابت از [[ائمه معصوم(ع)]] در [[عصر غیبت]] اداره امور سیاسی و اجتماعی مردم را بر عهده دارند.<ref>امام‌خمینی، البیع، ۲/۶۲۲.</ref> امام‌خمینی از نخستین کسانی بود که هدف از مبارزه را سرنگونی [[سلطنت پهلوی]] و رژیم شاهنشاهی و برپایی جمهوری اسلامی مبنی بر ضوابط [[اسلام]] و آرای ملت اعلام کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۳۴۹.</ref> و طرح تشکیل نظام اسلامی را در اندیشه‌ها زنده کرد.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۲/۷۱۵.</ref> شعار جمهوری اسلامی از خواسته‌های اصلی مردم در [[تظاهرات]] و راهپیمایی‌ها بود.<ref>حکیمی، تفسیرآفتاب نگرشی به رسالت اسلام و حماسه انسان در رهبری امام‌خمینی (ره)، ۴۵۴.</ref>{{ببینید|ولایت فقیه|ولایت فقیه (کتاب)}} | امام‌خمینی از سال‌ها پیش در اندیشه برپایی [[حکومت اسلامی|نظام اسلامی]] بود و برای رسیدن به این هدف مرحله به مرحله پیش رفت. ایشان نظریه [[ولایت فقیه]] را نخست در کتاب [[کشف اسرار]] در سال ۱۳۲۳ مطرح کرد.<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۸۶–۱۸۹.</ref> سپس در [[الاجتهاد و التقلید (کتاب)|کتاب الاجتهاد و التقلید]] به استدلال بر شئون فقیه ازجمله [[ولایت فقیه|ولایت]] پرداخت<ref>←امام‌خمینی، الاجتهاد و التقلید، ۵–۱۱۹.</ref> و پس از آن در سال ۱۳۴۸ آن را به‌تفصیل در درس خارج بیع در نجف اشرف بررسی کرد<ref>عمید زنجانی، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، ۴۸۳.</ref> که به صورت مستقل با عنوان حکومت اسلامی به فارسی منتشر شد؛ چنان‌که به قلم خود ایشان در [[کتاب البیع]] نیز منتشر شده است.<ref>امام‌خمینی، البیع، ۲/۶۱۷–۶۶۹.</ref> بر مبنای این نظریه فقهای [[تقوا|باتقوا]] و آشنا به زمان به نیابت از [[ائمه معصوم(ع)]] در [[عصر غیبت]] اداره امور سیاسی و اجتماعی مردم را بر عهده دارند.<ref>امام‌خمینی، البیع، ۲/۶۲۲.</ref> امام‌خمینی از نخستین کسانی بود که هدف از مبارزه را سرنگونی [[سلطنت پهلوی]] و رژیم شاهنشاهی و برپایی جمهوری اسلامی مبنی بر ضوابط [[اسلام]] و آرای ملت اعلام کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۳۴۹.</ref> و طرح تشکیل نظام اسلامی را در اندیشه‌ها زنده کرد.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۲/۷۱۵.</ref> شعار جمهوری اسلامی از خواسته‌های اصلی مردم در [[تظاهرات]] و راهپیمایی‌ها بود.<ref>حکیمی، تفسیرآفتاب نگرشی به رسالت اسلام و حماسه انسان در رهبری امام‌خمینی (ره)، ۴۵۴.</ref>{{ببینید|ولایت فقیه|ولایت فقیه (کتاب)}} | ||