لیلة‌القدر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''لیلةالقدر'''، شب نزول [[قرآن]] و [[فرشتگان]] و تعیین مقدرات.

==مفهوم‌شناسی==

امام‌خمینی نزول قرآن را از امور مهمی می‌داند که غایت و هدف بعثت را تشکیل می‌دهد و انگیزه این نزول، در دسترس قرارگرفتن حقایق آن برای مردم است که هر کس به اندازه وسعت وجودی خویش از آن بهره می‌برد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۳۸۷ ـ ۳۸۸.</ref> به باور ایشان [[پیامبران(ع)|پیامبران الهی(ع)]]، وحی را پیش از نزول آن توسط [[جبرئیل(ع)]]، شهود می‌کنند و در مراحل بعد، با تنزل به مراحل پایین‌تر، حقایق وحی را در عوالم پایین‌تر مشاهده می‌کنند. ایشان مشاهده و شهود پیامبران(ع) را از قسم سفر سوم و چهارم از [[اسفار اربعه]] در منازل سالکان می‌داند که سالک در [[سیر و سلوک|سیر الی‌الله]] و فی‌الله به [[فنا|مقام فنا]] رسیده و با رجوع به خلق، وظیفه تکمیل بندگان و سعادت آنها را بر عهده می‌گیرد. در این مرحله است که به مقام [[نبوت]] می‌رسد. اگرچه به اعتقاد ایشان، شهود انبیا(ع) در شرایع گوناگون، متفاوت است و به مظهریت آنها از اسمای الهی و غلبه آن اسم بر آنها بر می‌گردد.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۲۱ ـ ۳۲۲؛ امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۸ ـ ۸۹.</ref>{{ببینید|قرآن|وحی|اسفار اربعه}}

==زمان شب قدر==

زمان شب قدر در [[حدیث|روایات]] به صورت صریح تعیین نشده است؛ برخی روایات، آن را شب نوزدهم، بیست ‌و یکم یا بیست ‌و سوم ماه رمضان دانسته‌اند و معین‌نکردن آن را برای تشویق بر انجام اعمال در هر سه شب بیان کرده‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ۴/۱۵۶؛ ابن‌طاووس، الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنه، ۱/۱۴۸.</ref> اندیشمندان اسلامی نیز در تعیین شب قدر اختلاف داشته و برخی نُه نظر در این زمینه ذکر کرده‌اند.<ref>ابن‌العربی، احکام القرآن، ۴/۱۹۶۵.</ref> ازجمله این نظرها عبارت‌اند از: ۱. شب قدر، تنها شب نزول قرآن بر [[پیامبر اکرم(ص)|پیامبر(ص)]] است که تکرار نشده است. ۲. شب قدر در سال‌های زندگی پیامبر(ص) بوده است. ۳. شب قدر هر سال تکرار می‌شود؛ ولی ممکن است در ماه‌های گوناگون واقع شود. ۴. شب قدر، تنها در [[ماه رمضان]] واقع می‌شود و یک شب است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۲۰/۳۳۰ ـ ۳۳۱.</ref>

فلاسفه، روح(ع) را نخستین طبقه و جبرئیل(ع) را آخرین طبقه فرشتگان کروبیین می‌دانند و جبرئیل(ع) را [[روح‌القدس]] می‌نامند.<ref>ملاصدرا، مفاتیح الغیب، ۳۴۰؛ ← امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۴۰.</ref> [[امام‌خمینی]] در سوره قدر دو احتمال برای روح ذکر می‌کند: مراد از روح، روح‌الامین و جبرئیل(ع) است و اینکه مراد روح اعظم است که طبق برخی روایات اعظم از فرشتگان و جبرئیل(ع) است.<ref>کلینی، الکافی، ۱/۲۷۳.</ref> این روح را به اعتبار اینکه قلم تدوین در عالم وجود است، قلم اعلی و به اعتبار اینکه همه حقایق در آن جمع است، عقل اول می‌نامند. طبق برخی روایات روح اعظم با رسول خدا(ص) بود و با ائمه(ع) هست و از ملکوت است.<ref>کلینی، الکافی، ۱/۲۷۳.</ref> روح در قرآن کاربرد دیگری نیز دارد و آن روح انسانی یا روح اولیا(ع) است که اعظم از فرشتگان است.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۴۰ ـ ۳۴۱.</ref>

==پانویس==

{{پانویس|۲}}