نصرالله شاه‌آبادی: تفاوت میان نسخه‌ها

شاه‌آبادی، نصرالله؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. او در ۱۳۰۹ ش در قم به دنیا آمد. پدرش آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی از مدرسان دروس عالی دینی و استاد درس عرفان امام خمینی (شاه‌آبادی، ۱۳۸۰، هجده ـ نوزده؛ شریف رازی، ج ۳، ۴۵۸؛ محمدی، ۲۶۰-۲۶۱) و مادرش دختر آیت‌الله سید صادق روحانی قمی، از مدرسان برجسته دروس حوزوی در قم بود (رازی، ج ۱، ۱۴۳؛ قاسمی، ج ۲، ۴۵۱؛ احمدیان، ۲۳۷). آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی به دلیل اقامت در منطقه شاه‌آباد تهران (جمهوری اسلامی فعلی)، به شاه‌آبادی معروف شد و فرزندانش نیز به همین نام موسوم شدند (مدرس تبریزی، ج ۳، ۱۷۶-۱۶۸).

نصرالله شاه‌آبادی پس از استقرار امام خمینی در نجف، در فراهم کردن مقدمات تدریس امام خمینی در آن شهر نقش داشت و به گفته سید محمود دعایی، یکی از افرادی بود که منشأ بهره‌گیری منطقی و اصولی از امام خمینی شد («حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمود...»، ۱۲). او با آغاز تدریس دروس خارج فقه امام خمینی در مسجد شیخ انصاری در ۱۳۴۴ ش، در آن درس (خارج مکاسب) حاضر شد و تا ۱۳۴۹ ش از محضر درس ایشان بهره‌مند شد (شاه آبادی، ۱۳۹۸، ۱۸؛ قاسمی، ج ۲، ۴۵۱)، بنابراین پنج سال در آن درس حضور داشته است (یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۲، ۲۵). شاه‌آبادی از شیوه تدریس امام خمینی به نیکی یاد می‌کند و با ذکر خاطره‌ای از بحث با امام خمینی درباره موضوعی علمی، تقویت روحیه استقامت و مقاومت در شاگرد را در بحث‌های علمی، از شیوه‌ها و ویژگی‌های تربیتی ایشان بیان می‌کند (پابه‌پای آفتاب، ج ۴، ۲۵۰). او دراین‌باره می‌گوید: «امام بسیار شاگردپرور بودند و بسیار علاقه داشتند که شاگردانشان حرفی بزنند و بحثی‎ ‏بکنند. یکبار در بیرونی منزلشان درباره موضوع ربا بحث می‌کردم. بحث بالا گرفت و ایشان مقداری تند شدند. بعدها وقتی درباره مکاسب بحث می‌کردند، پس از بحث‎ ‏خدمتشان رفتم و عرض کردم چرا آن شب شیوه برخوردشان آنگونه بود. امام به‎ ‏شوخی پاسخ دادند: «ما این‌طوری هستیم». منظورشان این بود که استاد برای تربیت‎ ‏شاگردش او را می کوبد تا به این وسیله در او استقامت و مقاومت ایجاد کند‏» (سلسله موی دوست، ۱۳۵ ـ ۱۳۶؛ پابه‌پای آفتاب، ج ۴، ۲۵۰-۲۴۶). وی همچنین از روحانیان مورد اعتماد امام خمینی بود و امام خمینی به هشت نفر از روحانیانی که توسط نصرالله شاه‌آبادی معرفی شده بودند، اجازه‌نامه‌هایی در امور حسبیه و شرعیه داد (صحیفه امام خمینی، ج ۱، ۴۵۲، ۴۶۰، ۴۷۵، ۴۷۹، ۴۹۲، ۴۹۴، ۴۹۶، ۵۰۱).

او در پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری از استان تهران نامزد شد و توانست با کسب اکثریت آرا به مجلس خبرگان رهبری راه یابد («پیروزی قاطع لیست...»، ۱؛ «اعلام نتایج قطعی...»، ۱). شاه آبادی به فعالیت‌هایی عام‌المنفعه اهتمام جدی داشت و از آن جمله می‌توان به تأسیس و اداره چندین مرکز خیریه و صندوق قرض الحسنه چون المهدی و امام جواد (ع) در قم، تهران و مشهد، احداث درمانگاه امام جواد (ع) در خیابان امیرکبیر تهران و درمانگاه جوادالائمه در مشهد، خانه‌های بهداشت و رسیدگی به ایتام در شهرهای تهران، قم و مشهد اشاره کرد ( شاه آبادی، ۱۳۹۸، ۲۰-۲۱؛ یاران امام به...، ج ۳۲، ۲۵).  

نصرالله شاه آبادی در ۲۲ اسفند ۱۳۹۶ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط سید موسی شبیری زنجانی در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد (انصاری، ۱۴۴).

منابع: آیت‌الله حاج سید مصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۸)، امید اسلام، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ «آیت‌الله نصرالله شاه‌آبادی: تکیه‌گاهش فقط خدا بود»، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۲۶۸، ۳۰ شهریور ۱۳۹۶؛ احمدیان، مینا (۱۳۸۳)، شیخان قم، زندگینامه بزرگان مدفون در شیخان کبیر (گلزار شیخان)، قم، دلیل ما؛ اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ «اعلام نتایج قطعی انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان در تهران» (۱۳۹۴)، روزنامه اطلاعات، شماره ۲۶۳۹۰، ۱۱ اسفند؛ انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۷)، «درگذشتگان: آیت‌الله شاه‌آبادی»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۶۹، فروردین و اردیبهشت؛ پابه‌پای آفتاب (۱۳۹۱)، ج ۴، پابه‌پای آفتاب، گفته‌ها و ناگفته‌ها از زندگی امام خمینی (س)، گردآوری و تدوین، امیررضا ستوده، تهران، نشر پنجره؛ «پیروزی قاطع فهرست امید در تهران» (۱۳۹۴)، روزنامه شرق، شماره ۲۵۳۲، ۹/۱۲/۱۳۹۴؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید حسین کشفی: حدیث نصر گویای احوال ایشان است (۱۳۹۷)، هفته‌نامه حریم امام، سال هفتم، شماره ۳۱۵، ۳۰ فروردین؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمود دعایی: مرا شیفته خود کرد» (۱۳۹۷)، هفته‌نامه حریم امام، سال هفتم، شماره ۳۱۵، ۳۰ فروردین؛ حدیث نصر (خاطرات فقیه مجاهد مرحوم آیت‌الله حاج آقا نصرالله شاه آبادی) (۱۳۹۷)، به کوشش سید حسین کشفی، قم، موسسه شیعه‌شناسی؛  خاطرات ۱۵ خرداد (۱۳۷۶)، به کوشش علی باقری، دفتر پنجم، انتشارات حوزه¬ هنری دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، چاپ اول، تهران؛ «در تلگرامی به پاریس، علمای تهران مراجعت امام خمینی (ره) [را] خواستار شدند» (۱۳۵۷)، روزنامه¬ کیهان، ۲۷/۱۰/۱۳۵۷، شماره¬ ۱۰۶۱۵؛ دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج ۶، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ سلسله¬ موی دوست، خاطرات دوران تدریس امام خمینی (۱۳۸۳)، تهران، مؤسسه¬ تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ سیر مبارزات یاران امام خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج ۷، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ شاه آبادی، محمدرضا (۱۳۹۸)، همزه وصل: یادنامه فقیه مجاهد مرحوم آیت‌الله حاج آقا نصرالله شاه آبادی به مناسبت اولین سالگرد ارتحال ایشان، قم، دارالعلم؛ شاه‌آبادی، محمدعلی (۱۳۸۰)، شذرات المعارف، تحقیق، بنیاد علوم و معارف اسلامی دانش‌پژوهان، تهران، ستاد بزرگداشت مقام عرفان و شهادت؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۳، تهران، اسلامیه؛صحیفه¬ امام خمینی (۱۳۷۸)، ج ۱، تهران، مؤسسه¬ تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ قاسمی، رحیم (۱۳۹۳)، دره الصدق فیمن تلمذ من علما اصفهان بالنجف، ج ۲، قم، مجمع الذخائر الاسلامیه؛ «مصاحبه با آیت‌الله نصرالله شاه‌آبادی» (۱۳۸۷)، همایش بین‌المللی امام خمینی (س) و قلمرو دین (۱) کرامت انسان، ج ۱۳، مصاحبه‌های علمی، سخنرانی‌ها و میزگردها، ‏تدوین، کمیته علمی همایش، تهران، چاپ و نشر عروج؛ محمدی، محمدعلی (۱۳۸۵)، «آیت‌الله شاه‌آبادی متوفای ۱۳۲۸ ش»، گلشن ابرار، خلاصه‌ای از زندگی اسوه‌های علم و عمل، ج ۲، تهیه و تدوین، جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم؛ زیر نظر پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام سازمان تبلیغات اسلامی، قم، معروف؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۸)، کتاب ۱۹، خادم شریعت: شرح مبارزات حضرت آیت‌الله سید حسین خادمی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۲)، کتاب ۳۲، شهید حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهدی شاه‌آبادی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.