محمد شریف‌رازی: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۱۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ خرداد ۱۴۰۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
شریف رازی، محمد؛ از شاگردان درس فلسفه و اخلاق امام خمینی. محمد شریف رازی در ۱۳۰۱ ش در خانواده‌ای روحانی در شهرری به دنیا آمد. پدرش ملاعلیجان کاشانی از ذاکران و مداحان اهل‌بیت بود که در نوجوانی محمد شریف رازی از دنیا رفت و شریف رازی در کنار تحصیل در دبیرستان، تأمین معاش خانواده را بر عهده گرفت. او دوران ابتدایی و بخشی از متوسطه را در شهرری خواند. در همان زمان ملا محمدتقی بافقی از روحانیان قم به سبب اعتراض به خانواده رضاشاه در هتک حرمت حرم حضرت معصومه (س) توسط رضاشاه مورد ضرب و شتم قرار گرفت و سپس به شهرری تبعید شد و شریف رازی تحت تأثیر تشویق‌های او در سال ۱۳۱۷ ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر به فراگیری دروس حوزوی پرداخت. او مقدمات و ادبیات را در آنجا و نزد استادانی چون شیخ محمدعلی ادیب تهرانی و دیگران فراگرفت. سپس به فراگیری دروس سطح پرداخت و در این مقطع در درس‌های سطوح عالی آیات سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی و میرزا محمد مجاهدی تبریزی شرکت کرد. درس حکمت را هم نزد امام خمینی خواند («درگذشتگان: حجت‌الاسلام شریف رازی»، ۱۰۶). شریف رازی در اتوبیوگرافی‌اش در جلد دوم گنجینه دانشمندان که پیش از انقلاب اسلامی منتشر شد، اشاره به تحصیل نزد امام خمینی نکرده است (شریف رازی، ج ۲، ۱۴۹-۱۵۰)، ولی در جلد هشتم همان کتاب که پس از پیروزی انقلاب اسلامی نوشت، از حضور خود در درس اخلاق امام خمینی سخن گفته و دراین‌باره نوشته است: «... از مجالس و محافل درسی ایشان بهره‌مند می‌شدم؛ به‌ویژه از دروس اخلاقی ایشان که جداً آموزنده و سازنده بود و همه‌روزه در پایان درس از اعماق دل می‌خواندند: الهی هب لی کمال الانقطاع الیک و انر ابصار قلوبنا بضیاء نظرها الیک حتّی تخرق ابصار القلوب حجب النور فتصل الی معدن العظمة و تصیر ارواحنا معلّقة بعزّ قدسک...»(شریف رازی، ج ۸، ۱۸-۱۹). او از بدو ورود به قم در سال ۱۳۱۷ ش که جلسات درس اخلاق امام خمینی در مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه برگزار می‌شد شرکت می‌کرد (همان) و احتمالاً تا عزیمت به نجف اشرف در سال ۱۳۲۱ ش استمرار داشته است. علاوه بر آن، با استناد به تأکید شریف رازی بر استفاده از دیگر درس‌های امام خمینی، می‌توان گفت که در درس فلسفه امام خمینی هم که انصاری به آن اشاره کرده («درگذشتگان: حجت‌الاسلام شریف رازی»، ۱۰۶)، شرکت می‌جسته است. حضور او در درس‌های امام خمینی به‌اندازه‌ای بود که در صحبتی خصوصی با امام خمینی، مناسباتش را با ایشان استاد ـ شاگردی بیان کرده است (صحیفه دل، ج ۲، ۸۲-۸۳). شریف رازی گذشته از مناسبات استاد ـ شاگردی، از همان بدو ورود به قم مورد توجه امام خمینی بود و با کمک امام خمینی تحصیلات خود را در حوزه علمیه قم آغاز کرد و پس از آن مورد عنایت امام خمینی بود و در بعضی از میهمانی‌ها و مجالس، از ملازمان ایشان بود (صحیفه دل، ج ۲، ۸۲-۸۳).
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
| عنوان            =
| تصویر            =
| توضیح تصویر      =
| اندازه تصویر      =
| سرشناسی          =
| نام کامل          =
| لقب              =
| نسب              =
| تاریخ تولد        =
| زادگاه            =
| تاریخ وفات        =
| شهر وفات          =
| تاریخ شهادت      =
| محل شهادت        =
| محل دفن          =
| خویشاوندان سرشناس =
| استادان          =
| شاگردان          =
| محل تحصیل        =
| اجازه روایت از    =
| اجازه اجتهاد از  =
| اجازه روایت به    =
| اجازه اجتهاد به  =
| تالیفات          =
| سایر              =
| سیاسی            =
| اجتماعی          =
| امضا              =
| وبگاه رسمی        =
}}شریف رازی، محمد؛ از شاگردان درس فلسفه و اخلاق امام خمینی. محمد شریف رازی در ۱۳۰۱ ش در خانواده‌ای روحانی در شهرری به دنیا آمد. پدرش ملاعلیجان کاشانی از ذاکران و مداحان اهل‌بیت بود که در نوجوانی محمد شریف رازی از دنیا رفت و شریف رازی در کنار تحصیل در دبیرستان، تأمین معاش خانواده را بر عهده گرفت. او دوران ابتدایی و بخشی از متوسطه را در شهرری خواند. در همان زمان ملا محمدتقی بافقی از روحانیان قم به سبب اعتراض به خانواده رضاشاه در هتک حرمت حرم حضرت معصومه (س) توسط رضاشاه مورد ضرب و شتم قرار گرفت و سپس به شهرری تبعید شد و شریف رازی تحت تأثیر تشویق‌های او در سال ۱۳۱۷ ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر به فراگیری دروس حوزوی پرداخت. او مقدمات و ادبیات را در آنجا و نزد استادانی چون شیخ محمدعلی ادیب تهرانی و دیگران فراگرفت. سپس به فراگیری دروس سطح پرداخت و در این مقطع در درس‌های سطوح عالی آیات سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی و میرزا محمد مجاهدی تبریزی شرکت کرد. درس حکمت را هم نزد امام خمینی خواند («درگذشتگان: حجت‌الاسلام شریف رازی»، ۱۰۶). شریف رازی در اتوبیوگرافی‌اش در جلد دوم گنجینه دانشمندان که پیش از انقلاب اسلامی منتشر شد، اشاره به تحصیل نزد امام خمینی نکرده است (شریف رازی، ج ۲، ۱۴۹-۱۵۰)، ولی در جلد هشتم همان کتاب که پس از پیروزی انقلاب اسلامی نوشت، از حضور خود در درس اخلاق امام خمینی سخن گفته و دراین‌باره نوشته است: «... از مجالس و محافل درسی ایشان بهره‌مند می‌شدم؛ به‌ویژه از دروس اخلاقی ایشان که جداً آموزنده و سازنده بود و همه‌روزه در پایان درس از اعماق دل می‌خواندند: الهی هب لی کمال الانقطاع الیک و انر ابصار قلوبنا بضیاء نظرها الیک حتّی تخرق ابصار القلوب حجب النور فتصل الی معدن العظمة و تصیر ارواحنا معلّقة بعزّ قدسک...»(شریف رازی، ج ۸، ۱۸-۱۹). او از بدو ورود به قم در سال ۱۳۱۷ ش که جلسات درس اخلاق امام خمینی در مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه برگزار می‌شد شرکت می‌کرد (همان) و احتمالاً تا عزیمت به نجف اشرف در سال ۱۳۲۱ ش استمرار داشته است. علاوه بر آن، با استناد به تأکید شریف رازی بر استفاده از دیگر درس‌های امام خمینی، می‌توان گفت که در درس فلسفه امام خمینی هم که انصاری به آن اشاره کرده («درگذشتگان: حجت‌الاسلام شریف رازی»، ۱۰۶)، شرکت می‌جسته است. حضور او در درس‌های امام خمینی به‌اندازه‌ای بود که در صحبتی خصوصی با امام خمینی، مناسباتش را با ایشان استاد ـ شاگردی بیان کرده است (صحیفه دل، ج ۲، ۸۲-۸۳). شریف رازی گذشته از مناسبات استاد ـ شاگردی، از همان بدو ورود به قم مورد توجه امام خمینی بود و با کمک امام خمینی تحصیلات خود را در حوزه علمیه قم آغاز کرد و پس از آن مورد عنایت امام خمینی بود و در بعضی از میهمانی‌ها و مجالس، از ملازمان ایشان بود (صحیفه دل، ج ۲، ۸۲-۸۳).
شریف رازی در سال ۱۳۲۲ ش رهسپار عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید ابوالحسن اصفهانی و شیخ غلامحسین اردبیلی و بعضی دیگر از استادان آن حوزه شرکت کرد. پس از سه سال حضور در نجف اشرف، به دستور امام خمینی به کشور بازگشت و در قم به تکمیل تحصیلات حوزوی ادامه داد. وی دراین‌باره می‌نویسد: «...‎ ‏در سال ۱۳۶۱ ه‏. ق که برای ادامه تحصیل به نجف اشرف مهاجرت نمودم،‎ ‏ایشان نگذاشتند من در نجف بمانم. پس به‌وسیله نامه‌ای مراجعت مرا از‎ ‏مرحوم آیت‌الله‌العظمی آقا سید ابوالحسن اصفهانی ـ قدس الله نفسه الزکیه ـ‎ ‏خواستند و آن مرحوم در مجلس استفتای‏ ‏خود جویای من شدند و مرحوم‎ ‏آیت‌الله‌العظمی خویی که در آن مجلس بودند مرا معرفی نمودند، آقا به‎ ‏ایشان دستور دادند که فردا شب مرا به محضرشان ببرند و آقای خویی هم‎ ‏داماد خودشان، سید نصرالله مستنبط را مأمور نمودند که مرا به خانه آقای خویی‎ ‏ببرند و به‌اتفاق به منزل سید ‏[‏ابوالحسن اصفهانی‏]‏ برویم. چنین کردیم و‎ ‏مرحوم سید تفقد مخصوص فرمودند و گفتند: گویا نامه‌های ایران را‎ ‏نمی‌خوانی. گفتم: بلی، چند نامه آمده نخوانده‌ام؛ برای اینکه مبادا در آن مرا‎ ‏خواسته باشند که به ایران برگردم.‏ ‏آقا دست زیر تُشک خود برد و نامه امام را درآوردند و فرمودند: این نامه‎ ‏را آقای حاج‌آقا روح‌الله خمینی در خصوص شما نوشته و از من خواسته که‎ ‏شما را به ایران اعزام کنم. گفتم: آقاجان برای چی؟ من الحمدلله درسم مرتب‎ ‏[‏است‏]‏ و نیازی هم ندارم. فرمودند مادرت راضی نیست که شما در نجف‎ ‏بمانی. گفتم: شما رضایت مادر را شرط می‌دانید؟ فرمودند: آری، برو ایران،‎ ‏مادرت را بیاور و یا رضایت او را طلب کن و برگرد؛ وگرنه در همان قم بمان» (صحیفه دل، ج ۲، ۷۶-۸۰).
شریف رازی در سال ۱۳۲۲ ش رهسپار عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید ابوالحسن اصفهانی و شیخ غلامحسین اردبیلی و بعضی دیگر از استادان آن حوزه شرکت کرد. پس از سه سال حضور در نجف اشرف، به دستور امام خمینی به کشور بازگشت و در قم به تکمیل تحصیلات حوزوی ادامه داد. وی دراین‌باره می‌نویسد: «...‎ ‏در سال ۱۳۶۱ ه‏. ق که برای ادامه تحصیل به نجف اشرف مهاجرت نمودم،‎ ‏ایشان نگذاشتند من در نجف بمانم. پس به‌وسیله نامه‌ای مراجعت مرا از‎ ‏مرحوم آیت‌الله‌العظمی آقا سید ابوالحسن اصفهانی ـ قدس الله نفسه الزکیه ـ‎ ‏خواستند و آن مرحوم در مجلس استفتای‏ ‏خود جویای من شدند و مرحوم‎ ‏آیت‌الله‌العظمی خویی که در آن مجلس بودند مرا معرفی نمودند، آقا به‎ ‏ایشان دستور دادند که فردا شب مرا به محضرشان ببرند و آقای خویی هم‎ ‏داماد خودشان، سید نصرالله مستنبط را مأمور نمودند که مرا به خانه آقای خویی‎ ‏ببرند و به‌اتفاق به منزل سید ‏[‏ابوالحسن اصفهانی‏]‏ برویم. چنین کردیم و‎ ‏مرحوم سید تفقد مخصوص فرمودند و گفتند: گویا نامه‌های ایران را‎ ‏نمی‌خوانی. گفتم: بلی، چند نامه آمده نخوانده‌ام؛ برای اینکه مبادا در آن مرا‎ ‏خواسته باشند که به ایران برگردم.‏ ‏آقا دست زیر تُشک خود برد و نامه امام را درآوردند و فرمودند: این نامه‎ ‏را آقای حاج‌آقا روح‌الله خمینی در خصوص شما نوشته و از من خواسته که‎ ‏شما را به ایران اعزام کنم. گفتم: آقاجان برای چی؟ من الحمدلله درسم مرتب‎ ‏[‏است‏]‏ و نیازی هم ندارم. فرمودند مادرت راضی نیست که شما در نجف‎ ‏بمانی. گفتم: شما رضایت مادر را شرط می‌دانید؟ فرمودند: آری، برو ایران،‎ ‏مادرت را بیاور و یا رضایت او را طلب کن و برگرد؛ وگرنه در همان قم بمان» (صحیفه دل، ج ۲، ۷۶-۸۰).
شریف رازی پس از بازگشت به کشور ابتدا به مشهد رفت و در حوزه علمیه آنجا مدت هشت ماه در درس‌های میرزا مهدی اصفهانی شرکت کرد. سپس بار دیگر راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر در درس‌های استادان آنجا ازجمله آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری شرکت کرد و پس از استقرار آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی در قم و آغاز درس خارج فقه و اصول، در درس‌های ایشان هم حاضر شد و این حضور تا سال ۱۳۳۴ ش استمرار داشت. وی از برخی از مراجع تقلید اجازاتی در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرده است که می‌توان به اجازات او از آیات میرزا محمد عسگری تهرانی، شیخ علی‌اکبر نهاوندی، میرزا آقا اصطهباناتی، شیخ آقابزرگ تهرانی، سید فخرالدین امامت کاشانی و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی اشاره کرد (انصاری، ۱۰۶؛ جواهرکلام، ج ۳، ۳۵۰). شریف رازی در دوران نخست‌وزیری محمد مصدق، به فعالیت‌های سیاسی می‌پرداخت و به همین علت توسط حکومت پهلوی دستگیر و زندانی و سپس به کرمان تبعید شد. پس از آزادی در سال ۱۳۳۰ ش مجدداً به قم بازگشت و در سال ۱۳۳۴ ش به شهرری بازگشت و در تشکیل حوزه علمیه شهرری با شیخ علی‌اکبر برهان همکاری نمود و مدرسه برهانیه را تأسیس کرد. در آن دوران با سفر به شهرهای مختلف به تبلیغ دین و همچنین گردآوری مطالب برای تحقیقات و پژوهش‌هایش می‌پرداخت (شریف رازی، ۱۳۳۲، ۳۳۹ ـ ۳۹۶).
شریف رازی پس از بازگشت به کشور ابتدا به مشهد رفت و در حوزه علمیه آنجا مدت هشت ماه در درس‌های میرزا مهدی اصفهانی شرکت کرد. سپس بار دیگر راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر در درس‌های استادان آنجا ازجمله آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری شرکت کرد و پس از استقرار آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی در قم و آغاز درس خارج فقه و اصول، در درس‌های ایشان هم حاضر شد و این حضور تا سال ۱۳۳۴ ش استمرار داشت. وی از برخی از مراجع تقلید اجازاتی در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرده است که می‌توان به اجازات او از آیات میرزا محمد عسگری تهرانی، شیخ علی‌اکبر نهاوندی، میرزا آقا اصطهباناتی، شیخ آقابزرگ تهرانی، سید فخرالدین امامت کاشانی و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی اشاره کرد (انصاری، ۱۰۶؛ جواهرکلام، ج ۳، ۳۵۰). شریف رازی در دوران نخست‌وزیری محمد مصدق، به فعالیت‌های سیاسی می‌پرداخت و به همین علت توسط حکومت پهلوی دستگیر و زندانی و سپس به کرمان تبعید شد. پس از آزادی در سال ۱۳۳۰ ش مجدداً به قم بازگشت و در سال ۱۳۳۴ ش به شهرری بازگشت و در تشکیل حوزه علمیه شهرری با شیخ علی‌اکبر برهان همکاری نمود و مدرسه برهانیه را تأسیس کرد. در آن دوران با سفر به شهرهای مختلف به تبلیغ دین و همچنین گردآوری مطالب برای تحقیقات و پژوهش‌هایش می‌پرداخت (شریف رازی، ۱۳۳۲، ۳۳۹ ـ ۳۹۶).
۲۱٬۲۰۸

ویرایش