حسن تهرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۰۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ خرداد ۱۴۰۳
اصلاح ارقام
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح ارقام)
خط ۱۰: خط ۱۰:
| تاریخ تولد        =۱۳۱۲ش  
| تاریخ تولد        =۱۳۱۲ش  
| زادگاه            =تهران
| زادگاه            =تهران
| تاریخ وفات        =
| تاریخ وفات        =۱۴ دی ۱۳۸۵ش
| شهر وفات          =
| شهر وفات          =قم
| تاریخ شهادت      =
| تاریخ شهادت      =
| محل شهادت        =
| محل شهادت        =
| محل دفن          =
| محل دفن          =[[حرم حضرت معصومه(س)]]
| خویشاوندان سرشناس =
| خویشاوندان سرشناس =
| استادان          =
| استادان          = [[امام‌خمینی]]، [[حسین نوری همدانی]]، [[علی‌اکبر مشکینی]]، [[میرزا محمد مجاهدی تبریزی]]، [[سیدحسین بروجردی]] و...
| شاگردان          =
| شاگردان          =
| محل تحصیل        =
| محل تحصیل        =تهران، قم و نجف
| اجازه روایت از    =
| اجازه روایت از    =
| اجازه اجتهاد از  =
| اجازه اجتهاد از  =
| اجازه روایت به    =
| اجازه روایت به    =
| اجازه اجتهاد به  =
| اجازه اجتهاد به  =
| تالیفات          =
| تالیفات          =آثار متعدد
| سایر              =
| سایر              = امام جماعت مسجد باغ‌پنجه قم
| سیاسی            =
| سیاسی            =حمایت از نهضت امام‌خمینی
| اجتماعی          =
| اجتماعی          =فعالیت در [[کمیته انقلاب اسلامی|کمیته‌های انقلاب اسلامی]] و [[دادگاه‌های انقلاب اسلامی]]
| امضا              =
| امضا              =
| وبگاه رسمی        =
| وبگاه رسمی        =
خط ۳۵: خط ۳۵:


== فعالیت مبارزاتی و حمایت از امام‌خمینی ==
== فعالیت مبارزاتی و حمایت از امام‌خمینی ==
حسن تهرانی در ۸ مهر ۱۳۴۲ همراه با جمعی از علما، مدرسان و فضلای حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به هیئت دولت، ضمن انتقاد از فضای سیاسی کشور و نیز ایجاد فضای رعب و وحشت در کشور و دستگیری مدرسان برجسته دینی و وعاظ شهرها و امام‌خمینی، خواستار آزادی ایشان و دیگر روحانیان شدند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۰۴ ـ ص۱۰۶.</ref> پس از ورود امام‌خمینی به نجف اشرف (۲۳ مهر ۱۳۴۴)، همراه با ده‌ها نفر از مدرسان و محصلان [[حوزه علمیه قم]] با ارسال تلگرافی به ایشان، با اشاره به مناسب بودن محیط نجف، خوشوقتی خود را از حضور ایشان در آن شهر ابراز کردند و ضمن تأکید بر پیروی از «منویات مقدس آن قائد عظیم‌الشان»، بار دیگر بر ضرورت بازگرداندن امام‌خمینی به کشور تأکید نمودند تا بدین‌وسیله، «مردم ایران از نعمت رهبری‌های ارزنده آن زعیم عالی‌قدر که موجب تأمین مصالح اسلام و مسلمین است، بهره‌مند گردند».<ref>دوانی، ج ۵، ص۱۵۸-۱۶۳؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج ۴۸، ص۲۲؛ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۶۶-۷۰؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۱۷۲ ـ ۱۷۴.</ref> در اسفند همان سال نیز همراه با جمعی از علمای حوزه علمیه قم در نامه‌ای به [[حسنعلی منصور]] نخست‌وزیر وقت که تازه به آن سمت منتصب شده بود، از سیاست دولت پیشین (دولت [[اسدالله علم]]) در زمینه تعامل با فعالیت نیروهای مذهبی و زندانی شدن جمعی از علمای برجسته انتقاد کردند و خواستار آزادی امام‌خمینی و دیگر زندانیان و الغای مصوبه‌های غیرقانونی و غیرشرعی شدند.<ref>مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ص۸۶-۸۸؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۱۰۹-۱۱۰.</ref> در فروردین ۱۳۴۵ ش همراه با روحانیان حوزه علمیه قم، با ارسال تلگرافی به [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]]، [[احمد آذری قمی]]، [[حسینعلی منتظری]] که در زندان بودند، ضمن محکومیت دستگیری آنان توسط [[حکومت پهلوی]]، نگرانی خود را از بازداشت آنان اعلام کردند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۹۹ ـ ۲۰۰؛ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۱۱۵.</ref>
حسن تهرانی در ۸ مهر ۱۳۴۲ همراه با جمعی از علما، مدرسان و فضلای حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به هیئت دولت، ضمن انتقاد از فضای سیاسی کشور و نیز ایجاد فضای رعب و وحشت در کشور و دستگیری مدرسان برجسته دینی و وعاظ شهرها و امام‌خمینی، خواستار آزادی ایشان و دیگر روحانیان شدند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۴ـ۱۰۶.</ref> پس از ورود امام‌خمینی به نجف اشرف (۲۳ مهر ۱۳۴۴)، همراه با ده‌ها نفر از مدرسان و محصلان [[حوزه علمیه قم]] با ارسال تلگرافی به ایشان، با اشاره به مناسب بودن محیط نجف، خوشوقتی خود را از حضور ایشان در آن شهر ابراز کردند و ضمن تأکید بر پیروی از «منویات مقدس آن قائد عظیم‌الشان»، بار دیگر بر ضرورت بازگرداندن امام‌خمینی به کشور تأکید نمودند تا بدین‌وسیله، «مردم ایران از نعمت رهبری‌های ارزنده آن زعیم عالی‌قدر که موجب تأمین مصالح اسلام و مسلمین است، بهره‌مند گردند».<ref>دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۱۵۸-۱۶۳؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۸، ص۲۲؛ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک، ص۶۶-۷۰؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۷۲ـ۱۷۴.</ref> در اسفند همان سال نیز همراه با جمعی از علمای حوزه علمیه قم در نامه‌ای به [[حسنعلی منصور]] نخست‌وزیر وقت که تازه به آن سمت منتصب شده بود، از سیاست دولت پیشین (دولت [[اسدالله علم]]) در زمینه تعامل با فعالیت نیروهای مذهبی و زندانی شدن جمعی از علمای برجسته انتقاد کردند و خواستار آزادی امام‌خمینی و دیگر زندانیان و الغای مصوبه‌های غیرقانونی و غیرشرعی شدند.<ref>مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ص۸۶-۸۸؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۹-۱۱۰.</ref> در فروردین ۱۳۴۵ ش همراه با روحانیان حوزه علمیه قم، با ارسال تلگرافی به [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]]، [[احمد آذری قمی]]، [[حسینعلی منتظری]] که در زندان بودند، ضمن محکومیت دستگیری آنان توسط [[حکومت پهلوی]]، نگرانی خود را از بازداشت آنان اعلام کردند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۹۹ـ۲۰۰؛ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک، ص۱۱۵.</ref>


حسن تهرانی در سال‌های حضور [[امام‌خمینی]] در [[نجف|نجف اشرف]] به آنجا رفت و مدتی هم در درس خارج فقه ایشان که در [[مسجد شیخ انصاری]] آنجا برگزار می‌شد شرکت نمود. هم‌زمان در درس خارج فقه و اصول [[سیدابوالقاسم خویی|آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] هم حضور می‌یافت. او مدتی بعد به کشور بازگشت و در [[حوزه علمیه قم]] به تحصیلات خود ادامه داد و در درس فلسفه (اسفار و شفا) [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی]] شرکت کرد. در درس تفسیر قرآن هم از شاگردان ایشان بود.<ref>شریف‌رازی، ج۲، ص۱۱۴.</ref> تهرانی در کنار تحصیل، دروس مقدمات تا سطوح عالی را در حوزه علمیه قم تدریس می‌کرد.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۱۱۶.</ref> تهرانی در سال‌های ۱۳۵۶-۱۳۵۷ ش همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم، در صدور اعلامیه‌ها علیه حکومت پهلوی سهیم بود و امضای او زیر اغلب اعلامیه‌های مذکور دیده می‌شود.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۳۹، ۲۵۱، ۲۶۸، ۲۷۲، ۲۹۹، ۳۲۲، ۴۰۵، ۴۲۰، ۴۲۷، ۴۳۴، ۴۳۹، ۴۴۹، ۴۶۲، ۴۷۳، ۴۷۶، ۴۷۹، ۴۹۱، ۵۰۷، ۵۲۶، ۵۲۹.</ref> یکی از مهم‌ترین اعلامیه‌هایی که توسط او امضا شد، اعلامیه موسوم به خلع شاه از سلطنت بود؛ او همراه با جمع کثیری از روحانیان سراسر کشور، با صدور اعلامیه‌ای در چهار ماده، خلع شاه از سلطنت را اعلام کردند و بر اساس آن ضمن غیرقانونی خواندن دولت ازهاری و نیز مقامات کشوری و لشکری، محمدرضاشاه را مخلوع دانستند و بر عدم مشروعیت حکومت پهلوی تأکید کردند و سپس به دولت‌های خارجی درباره ارتباط با این نظام غیرمشروع هشدار دادند و از دولت‌های خارجی خواستند از هر گونه همکاری با حکومت پهلوی خودداری کنند.<ref>قاسم‌پور، ج۲، ص۴۱۹-۴۲۰.</ref>
حسن تهرانی در سال‌های حضور [[امام‌خمینی]] در [[نجف|نجف اشرف]] به آنجا رفت و مدتی هم در درس خارج فقه ایشان که در [[مسجد شیخ انصاری]] آنجا برگزار می‌شد شرکت نمود. هم‌زمان در درس خارج فقه و اصول [[سیدابوالقاسم خویی|آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] هم حضور می‌یافت. او مدتی بعد به کشور بازگشت و در [[حوزه علمیه قم]] به تحصیلات خود ادامه داد و در درس فلسفه (اسفار و شفا) [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی]] شرکت کرد. در درس تفسیر قرآن هم از شاگردان ایشان بود.<ref> شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۱۱۴.</ref> تهرانی در کنار تحصیل، دروس مقدمات تا سطوح عالی را در حوزه علمیه قم تدریس می‌کرد.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک، ص۱۱۶.</ref> تهرانی در سال‌های ۱۳۵۶-۱۳۵۷ ش همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم، در صدور اعلامیه‌ها علیه حکومت پهلوی سهیم بود و امضای او زیر اغلب اعلامیه‌های مذکور دیده می‌شود.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۳۹، ۲۵۱، ۲۶۸، ۲۷۲، ۲۹۹، ۳۲۲، ۴۰۵، ۴۲۰، ۴۲۷، ۴۳۴، ۴۳۹، ۴۴۹، ۴۶۲، ۴۷۳، ۴۷۶، ۴۷۹، ۴۹۱، ۵۰۷، ۵۲۶، ۵۲۹.</ref> یکی از مهم‌ترین اعلامیه‌هایی که توسط او امضا شد، اعلامیه موسوم به خلع شاه از سلطنت بود؛ او همراه با جمع کثیری از روحانیان سراسر کشور، با صدور اعلامیه‌ای در چهار ماده، خلع شاه از سلطنت را اعلام کردند و بر اساس آن ضمن غیرقانونی خواندن دولت ازهاری و نیز مقامات کشوری و لشکری، محمدرضاشاه را مخلوع دانستند و بر عدم مشروعیت حکومت پهلوی تأکید کردند و سپس به دولت‌های خارجی درباره ارتباط با این نظام غیرمشروع هشدار دادند و از دولت‌های خارجی خواستند از هر گونه همکاری با حکومت پهلوی خودداری کنند.<ref>قاسم‌پور، انقلاب اسلامی در ارومیه، ج۲، ص۴۱۹-۴۲۰.</ref>


== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
حسن تهرانی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به فعالیت در [[کمیته انقلاب اسلامی|کمیته‌های انقلاب اسلامی]] پرداخت. سپس در [[دادگاه‌های انقلاب اسلامی]] مشغول به فعالیت شد و مدتی هم قاضـی [[دادگاه ویـژه روحانیت]] بود. همچنین مدتی در سمت قاضـی دادگاه انتظـامی قضات به فعالیت پرداخت.<ref>خاطرات ۱۵ خرداد، ص۶۰.</ref> تهرانی که از اعضای [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] بود، سال‌ها به تدریس مکاسب در حوزه علمیه قم پرداخت و علاوه بر آن در بخش امتحانات شورای مدیریت حوزه علمیه قم فعالیت می‌کرد. وی هم‌زمان امام جماعت مسجد باغ پنجه قم بود.  
حسن تهرانی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به فعالیت در [[کمیته انقلاب اسلامی|کمیته‌های انقلاب اسلامی]] پرداخت. سپس در [[دادگاه‌های انقلاب اسلامی]] مشغول به فعالیت شد و مدتی هم قاضـی [[دادگاه ویـژه روحانیت]] بود. همچنین مدتی در سمت قاضـی دادگاه انتظـامی قضات به فعالیت پرداخت.<ref>خاطرات ۱۵ خرداد، ص۶۰.</ref> تهرانی که از اعضای [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] بود، سال‌ها به تدریس مکاسب در حوزه علمیه قم پرداخت و علاوه بر آن در بخش امتحانات شورای مدیریت حوزه علمیه قم فعالیت می‌کرد. وی هم‌زمان امام جماعت مسجد باغ‌پنجه قم بود.  


=== تألیفات ===
=== تألیفات ===
خط ۴۶: خط ۴۶:


== درگذشت ==
== درگذشت ==
حسن تهرانی در چهاردهم دی سال ۱۳۸۵ ش در قم از دنیا رفت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[سیدموسی شبیری زنجانی]]، در [[حرم حضرت معصومه(س)]] در همان شهر به خاک سپرده شد.<ref>علیزاده ثانی.</ref>
حسن تهرانی در چهاردهم دی سال ۱۳۸۵ش در قم از دنیا رفت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[سیدموسی شبیری زنجانی]]، در [[حرم حضرت معصومه(س)]] در همان شهر به خاک سپرده شد.<ref>علیزاده ثانی، ستارگان حرم.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۵۴: خط ۵۴:
{{منابع}}
{{منابع}}
* آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
* آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* خاطرات ۱۵ خرداد (۱۳۷۶)، به کوشش علی باقری، انتشارات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی؛ خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن (۱۳۸۷)، تدوین رضا شیخ محمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* خاطرات ۱۵ خرداد (۱۳۷۶)، به کوشش علی باقری، انتشارات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
* خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن (۱۳۸۷)، تدوین رضا شیخ محمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۴)، گنجینه دانشمندان، ج۲، تهران، کتابفروشی اسلامیه؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۲۶: شهید مفتـح (۱۳۸۳)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
* شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۴)، گنجینه دانشمندان، ج۲، تهران، کتابفروشی اسلامیه.
* یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۲۶: شهید مفتـح (۱۳۸۳)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
* علیزاده ثانی، علی، ستارگان حرم، ج۲۶.
* علیزاده ثانی، علی، ستارگان حرم، ج۲۶.
* قاسم‌پور، داود (۱۳۸۹)، انقلاب اسلامی در ارومیه، ج۲، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
* قاسم‌پور، داود (۱۳۸۹)، انقلاب اسلامی در ارومیه، ج۲، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
۲۱٬۲۱۷

ویرایش