۲۱٬۱۴۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
| نام کامل = | | نام کامل = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| نسب = | | نسب =[[امام‌سجاد(ع)]] | ||
| تاریخ تولد =۳ دی ۱۳۱۴ش | | تاریخ تولد =۳ دی ۱۳۱۴ش | ||
| زادگاه =مشهد | | زادگاه =مشهد | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| محل شهادت = | | محل شهادت = | ||
| محل دفن = | | محل دفن = | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس =[[سیدعلی خامنه‌ای]] (برادر) | ||
| استادان = | | استادان =سیدجواد خامنه‌ای، [[هاشم قزوینی]]، [[میرزا جواد آقا تهرانی]]، [[سیدحسین بروجردی]]، [[امام‌خمینی]]، [[مرتضی حائری یزدی]]، [[میرزا محمد مجاهدی تبریزی]]، [[سیدکاظم شریعتمداری]]، [[سیدمحمد محقق داماد]]، [[محمد فکور یزدی]]، [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] و... | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| محل تحصیل = | | محل تحصیل =[[مشهد]] و [[قم]] | ||
| اجازه روایت از = | | اجازه روایت از = | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| اجازه روایت به = | | اجازه روایت به = | ||
| اجازه اجتهاد به = | | اجازه اجتهاد به = | ||
| تالیفات = | | تالیفات =دین و دین‌باوری، ویژگی‌های ایدئولوژی اسلامی، علی و صلح جهانی، بیمه در حقوق اسلام و مقایسه آن با حقوق بشر و سیر حکمت در ایران و جهان و... | ||
| سایر = | | سایر = | ||
| سیاسی = | | سیاسی =مبارزه با [[رژیم پهلوی]] و حمایت از [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت امام‌خمینی]]، نماینده [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] و [[مجلس شورای اسلامی]] | ||
| اجتماعی = | | اجتماعی =راه‌اندازی ستاد برگزاری همایش جهانی بزرگداشت ملاصدرا، تأسیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا و ریاست بنیاد ایرانشناسی | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}}'''سیدمحمد حسینی خامنه‌ای'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | }}'''سیدمحمد حسینی خامنه‌ای'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | ||
==خاندان== | ==خاندان== | ||
سیدمحمد حسینی خامنه‌ای معروف به خامنه‌ای در سوم دی ۱۳۱۴ش<ref>خاطرات آیت‌الله | سیدمحمد حسینی خامنه‌ای معروف به خامنه‌ای در سوم دی ۱۳۱۴ش<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۳.</ref> در خانواده‌ای روحانی در [[مشهد]] زاده شد. پدر او سیدجواد خامنه‌ای، از روحانیان خامنه‌ای‌الاصل تحصیل‌کرده در [[نجف]] و مقیم مشهد بود که نسبش به سلطان سیدمحمد از سادات حسینی از نوادگان [[امام‌سجاد(ع)|امام چهارم]] می‌رسد. سلطان سیدمحمد به سبب ظلم و جور عباسیان به مناطق مرکزی ایران یعنی تفرش، آشتیان و فراهان عزیمت کرد و از سوی مردم آن مناطق، مورد استقبال قرار گرفت، ولی مأموران عباسی در تفرش او را دستگیر کردند و به شهادت رساندند و هم‌اکنون مزار وی در میقان اراک قرار دارد. | ||
مادر سیدمحمد خامنه‌ای نیز به سادات میردامادی نجف‌آباد منسوب است؛ جد مادری او سیدهاشم میردامادی نجف‌آبادی از علمای مشهد بود که در غائله مسجد گوهرشاد فعال بود و به این سبب مدتی دستگیر و زندانی شد و در نهایت از آن شهر تبعید گردید.<ref>خاطرات آیت‌الله | مادر سیدمحمد خامنه‌ای نیز به سادات میردامادی نجف‌آباد منسوب است؛ جد مادری او سیدهاشم میردامادی نجف‌آبادی از علمای مشهد بود که در غائله مسجد گوهرشاد فعال بود و به این سبب مدتی دستگیر و زندانی شد و در نهایت از آن شهر تبعید گردید.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۳۴-۳۷.</ref> | ||
==تحصیل== | ==تحصیل== | ||
سیدمحمد خامنه‌ای خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه بی‌بی‌آغا و آقامیرزا در مشهد آموخت. آنگاه وارد دبستان دارالتعلیم دیانتی مشهد شد و دوره ابتدایی را در آنجا طی کرد. هم‌زمان با تحصیل در آنجا، بخشی از مقدمات دروس حوزوی را نزد پدرش فراگرفت.<ref>خاطرات آیت‌الله | سیدمحمد خامنه‌ای خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه بی‌بی‌آغا و آقامیرزا در مشهد آموخت. آنگاه وارد دبستان دارالتعلیم دیانتی مشهد شد و دوره ابتدایی را در آنجا طی کرد. هم‌زمان با تحصیل در آنجا، بخشی از مقدمات دروس حوزوی را نزد پدرش فراگرفت.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ۵۱-۵۳.</ref> و سپس مطول در علم معانی و بیان و بدیع را نزد پدرش و میرزاحسین عبایی و معالم‌الاصول را پیش آقا سیدجلیل حسینی فراگرفت. دلبستگی پدرش به کسوت [[روحانیت]] باعث شد او در ۱۰-۱۲ سالگی به آن کسوت درآید.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۶۲.</ref> | ||
خامنه‌ای در سیزده‌سالگی وارد مدرسه نواب مشهد شد<ref>خاطرات آیت‌الله | خامنه‌ای در سیزده‌سالگی وارد مدرسه نواب مشهد شد<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۶۴.</ref> و در آنجا، سیوطی، مغنی و کبرا در منطق و شرح تهذیب ملاعبدالله را پیش چند تن از طلاب خواند. شرح لمعه و قوانین‌الاصول را هم نزد سیداحمد مدرس یزدی آموخت. سپس رسایل را نزد پدرش خواند و هم‌زمان در درس مکاسب [[هاشم قزوینی]] شرکت می‌کرد. او جلد اول کفایه‌الاصول را هم نزد هاشم قزوینی خواند و در جلد دوم کفایه‌الاصول از شاگردان پدرش بود.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۶۶-۶۹.</ref> | ||
سیدمحمد خامنه‌ای آنگاه در درس شرح منظومه [[میرزا جواد آقا تهرانی]] (از منتقدان فلسفه) در مدرسه باقریه مشهد حاضر شد.<ref>خاطرات آیت‌الله | سیدمحمد خامنه‌ای آنگاه در درس شرح منظومه [[میرزا جواد آقا تهرانی]] (از منتقدان فلسفه) در مدرسه باقریه مشهد حاضر شد.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۷۲.</ref> او شیفته دروس عقلی شد و پدرش با مشاهده چنین اشتیاقی، باب حادی عشر علامه حلی (مسائل کلامی و اصول اعتقادی) و تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین توسی را با هدف تقویت مبانی اعتقادی او، به‌صورت خصوصی برای فرزندش تدریس کرد.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۷۴-۷۵.</ref> خامنه‌ای در همان سال‌ها با [[سیدمجتبی نواب صفوی]] بنیان‌گذار [[جمعیت فدائیان اسلام]] آشنا شد<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۹۰-۹۱.</ref> و تحت تأثیر او قرار گرفت. | ||
سیدمحمد خامنه‌ای در سال ۱۳۳۴ش علی‌رغم مخالفت پدرش، با تشویق‌های [[سیدکاظم شریعتمداری]] که از دوستان سیدجواد خامنه‌ای بود، راهی [[قم]] شد<ref>خاطرات آیت‌الله | سیدمحمد خامنه‌ای در سال ۱۳۳۴ش علی‌رغم مخالفت پدرش، با تشویق‌های [[سیدکاظم شریعتمداری]] که از دوستان سیدجواد خامنه‌ای بود، راهی [[قم]] شد<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۹۹-۱۰۰.</ref> و در مدرسه حجتیه مقیم شد.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۱۰۳.</ref> او در [[حوزه علمیه قم]] ابتدا در درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]] حضور یافت، ولی ضرورت استفاده از درس استادان دیگر او را به جستجوی استادی دیگر واداشت و به سبب آشنایی با برخی از [[شاگردان امام‌خمینی]]، در درس ایشان شرکت جست. [[امام‌خمینی]] در آن سال‌ها، صبح‌ها در مسجد کوچکی در نزدیکی صحن فقه ([[مسجد محمدیه]]) تدریس می‌کرد و عصرها هم خارج اصول را در [[مسجد سلماسی]] درس می‌داد. سیدمحمد خامنه‌ای از همان ابتدا به‌طور مستمر در [[درس خارج اصول امام‌خمینی]] حضور می‌یافت، ولی در [[درس خارج فقه امام‌خمینی|درس خارج فقه ایشان]] حضور نامتناوب داشت؛ بنابراین با استناد به خاطرات او می‌توان گفت که از سال ۱۳۳۴ش تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]] در آبان ۱۳۴۳، در درس خارج اصول امام‌خمینی و گاهی در درس خارج فقه ایشان حضور می‌یافته است.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۱۰۸-۱۱۱.</ref> او درباره ویژگی‌های درس امام‌خمینی می‌گوید: <blockquote>«ایشان به هنگام تدریس روی منبر هم نمی‌رفت و روی زمین می‌نشست. کمی هم عبوس بود؛ نه خنده می‌کرد، نه در راه با کسی حرف می‌زد... با آنکه فیلسوف بود، اما در درس به فلسفه اشاره نمی‌کرد».<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۱۵۷.</ref> </blockquote>سیدمحمد خامنه‌ای هم‌زمان با حضور در درس امام‌خمینی، در درس خارج فقه [[مرتضی حائری یزدی|شیخ مرتضی حائری یزدی]] و [[میرزا محمد مجاهدی تبریزی]] شرکت می‌کرد و گاهی هم در درس خارج فقه سیدکاظم شریعتمداری حضور می‌یافت.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۱۰۸-۱۱۱.</ref> از ۱۳۴۳ش مدتی در درس خارج فقه و اصول [[سیدمحمد محقق داماد]] شرکت کرد و هم‌زمان، به فراگیری درس شرح منظومه نزد [[محمد فکور یزدی|شیخ محمد فکور یزدی]] و [[فلسفه]] و عرفان [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی]] می‌پرداخت.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۱۱۲-۱۱۳.</ref> او ضمن شرکت در جلسات عمومی درس اسفار علامه طباطبایی و جلسات خصوصی و شبانه فلسفی ـ عرفانی ایشان،<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۱۲۳؛ نصری، آینه‌های فیلسوف: گفتگوهایی در باب زندگی، آثار و دیدگاه‌های دکتر دینانی، ص۴۱.</ref> با یکی از دوستان مباحثه کتاب شرح حکمت‌الاشراق سهروردی (شرح قطب شیرازی) را شروع کرد.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۱۲۳.</ref> در آن سال‌ها در کلاس‌های زبان خارجی که در دبیرستان علوی تهران و دین و دانش قم تشکیل می‌شد، شرکت می‌کرد.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۱۷۲.</ref> | ||
در کنار تحصیل، به فعالیت‌های اجتماعی و گاه سیاسی دست می‌زد؛ ازجمله این فعالیت‌ها می‌توان به تلاش برای برقراری جلسه استانی خراسانی‌ها، برگزاری کلاس نویسندگی، مشارکت در فعالیت‌های مؤسسه در راه حق، تأسیس کتابخانه سیار، تأسیس مؤسسه خیریه علوی مرتضوی و... اشاره کرد.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۱۳۲.</ref> | در کنار تحصیل، به فعالیت‌های اجتماعی و گاه سیاسی دست می‌زد؛ ازجمله این فعالیت‌ها می‌توان به تلاش برای برقراری جلسه استانی خراسانی‌ها، برگزاری کلاس نویسندگی، مشارکت در فعالیت‌های مؤسسه در راه حق، تأسیس کتابخانه سیار، تأسیس مؤسسه خیریه علوی مرتضوی و... اشاره کرد.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای، ص۱۳۲.</ref> | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۴: | ||
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی == | == فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی == | ||
سیدمحمد خامنه‌ای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مدیریت اسناد مربوط به انقلاب اسلامی را در [[مدرسه رفاه و مدرسه علوی|مدرسه رفاه]] بر عهده گرفت و سپس در همان‌جا دادسرای موقت انقلاب را همراه با [[سیدجلال‌الدین مدنی]] بنیان نهاد و دادستانی آنجا و مسئولیت امور زندانیان را بر عهده گرفت.<ref>سیر مبارزات یاران...، ج۱۳، ص۳۸۷-۳۹۳.</ref> آنگاه با حکم [[مهدی بازرگان]]، نخست‌وزیر وقت، مأمور تشکیل سازمان اطلاعات و امنیت شد و هرچند آن مسئولیت را پذیرفت، ولی مدتی بعد، از آن کناره گرفت.<ref>سیر مبارزات یاران...، ج۱۳، ص۴۲۶-۴۳۶.</ref> | |||
خامنه‌ای در سال ۱۳۵۸ش با رأی مردم استان خراسان، به نمایندگی در [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] انتخاب شد.<ref>راهنمای استفاده از...، ص۳۵۵.</ref> در همان سال و در اولین دوره انتخابات [[مجلس شورای اسلامی]] از سوی مردم مشهد به مجلس راه یافت.<ref>معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۴۷.</ref> و در دوره دوم مجلس شورای اسلامی هم بار دیگر با رأی مردم مشهد به نمایندگی برگزیده شد.<ref>معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۱۷۷.</ref> و در آن دوره نیابت ریاست مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت. | خامنه‌ای در سال ۱۳۵۸ش با رأی مردم استان خراسان، به نمایندگی در [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] انتخاب شد.<ref>راهنمای استفاده از...، ص۳۵۵.</ref> در همان سال و در اولین دوره انتخابات [[مجلس شورای اسلامی]] از سوی مردم مشهد به مجلس راه یافت.<ref>معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۴۷.</ref> و در دوره دوم مجلس شورای اسلامی هم بار دیگر با رأی مردم مشهد به نمایندگی برگزیده شد.<ref>معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۱۷۷.</ref> و در آن دوره نیابت ریاست مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۱: | ||
== تألیفات == | == تألیفات == | ||
تألیفات | تألیفات سیدمحمد خامنه‌ای عبارت است از: | ||
۱ـ دین و دین‌باوری. ۲ـ ویژگی‌های ایدئولوژی اسلامی. ۳ـ فریاد جرس. ۴ـ علی و صلح جهانی. ۵ـ روح و نفس. ۶ـ حج از نگاه بین‌الملل. ۷ـ مالکیت عمومی. ۸ـ بیمه در حقوق اسلام و مقایسه آن با حقوق بشر. ۹ـ سیر حکمت در ایران و جهان. ۱۰ـ ملاصدرا، زندگی و شخصیت او و ده‌ها مقاله علمی دیگر. | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||