غلامرضا صلواتی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
غلامرضا صلواتی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی.  
'''غلامرضا صلواتی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی.  


== تولد ==
== تولد ==
خط ۵: خط ۵:


== تحصیل ==
== تحصیل ==
غلامرضا صلواتی خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه فراگرفت و سپس در یازده سالگی به بازار رفت و شاگردی تجارت‌خانه حاج مرتضی حشمتی را به عهده گرفت. حجره مرحوم حشمتی که از دوستداران و علاقه‌مندان به علما و روحانیان بود محل تردد بزرگانی چون آیت‌الله سید احمد خوانساری بود و آشنایی صلواتی با آیت‌الله خوانساری باعث شد به کسب علوم و معارف حوزوی علاقه‌مند شود و همین علاقه باعث شد در چهارده سالگی به مدرسه علمیه محمدابراهیم اراک وارد شود. صلواتی در آنجا مقدمات و دروسی چون ادبیات، منطق، شرح لمعه، قوانین و مطول را پیش استادانی چون شیخ قنبر رفیعی، شیخ فضل‌الله نصیر الاسلامی، سید محمدباقر شهیدی گلپایگانی، شیخ محمد امامی خوانساری و علی میریحیایی آموخت.
غلامرضا صلواتی خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه فراگرفت و سپس در یازده‌سالگی به بازار رفت و شاگردی تجارت‌خانه حاج مرتضی حشمتی را به عهده گرفت. حجره مرحوم حشمتی که از دوستداران و علاقه‌مندان به علما و روحانیان بود محل تردد بزرگانی چون آیت‌الله سید احمد خوانساری بود و آشنایی صلواتی با آیت‌الله خوانساری باعث شد به کسب علوم و معارف حوزوی علاقه‌مند شود و همین علاقه باعث شد در چهارده سالگی به مدرسه علمیه محمدابراهیم اراک وارد شود. صلواتی در آنجا مقدمات و دروسی چون ادبیات، منطق، شرح لمعه، قوانین و مطول را پیش استادانی چون شیخ قنبر رفیعی، شیخ فضل‌الله نصیر الاسلامی، سید محمدباقر شهیدی گلپایگانی، شیخ محمد امامی خوانساری و علی میریحیایی آموخت.
صلواتی در سال ۱۳۲۶ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر مکاسب و کفایه‌الاصول را پیش آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی خواند و در درس رسایل از شاگردان میرزا محمد مجاهدی تبریزی بود. بخش دیگری از رسایل و کفایه‌الاصول را هم نزد شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی و شیخ عبدالرزاق قائنی فراگرفت. او پس از فراگیری سطوح عالی در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی حضور یافت و مدت هشت سال از درس‌های ایشان بهره برد. هم‌زمان در درس خارج فقه (کتاب مکاسب) آیت‌الله سید محمدرضا موسوی گلپایگانی حضور می‌یافت و مدت هشت سال هم در درس خارج اصول آیت‌الله شیخ محمدعلی اراکی شرکت می‌کرد. در کنار آن در درس‌های کلام آیت‌الله سید احمد خوانساری که در منزل ایشان برگزار می‌شد حضور می‌یافت (ابن الرضا، ص۱۶-۱۷؛ حسینی ضیغمی، ص۱۶۵ ـ ۱۶۶).


مدت هفت سال هم در درس خارج اصول آیت‌الله سید محمد محقق داماد شرکت می‌کرد. در کنار آن در درس‌های خارج فقه و اصول امام خمینی در مسجد محمدیه هم حاضر می‌شد. او درباره حضور در درس‌های امام خمینی می‌گوید: «اینجانب در مسجد محمدیه واقع در خیابان ارم، در درس خارج اصول امام شرکت‎ ‏داشتم. از نکات جالب و آموزنده اینکه یک روز در مورد نقد مطلبی که بعضی عظام کرده بودند و مرتبط با مسئله‌ای فلسفی بود، به گمانم به همین عبارت‎ ‏فرمودند: خوب است کسی که وارد در علمی نیست در مسائل مربوط به آن وارد‎ ‏نشود» (سلسله موی دوست، ص۱۴۶-۱۴۷). او در مصاحبه‌ای دیگر، از حضور در هر دو درس خارج فقه و اصول امام خمینی در مسجد محمدیه سخن گفته است («نگاهی به شخصیت و زندگانی آیت‌الله شیخ غلامرضا صلواتی»، ص۱۸)؛ بنابراین ازجمله شاگردان امام خمینی بود (باقری بیدهندی، ص۱۳۲). او درباره ویژگی‌های درس امام خمینی می‌گوید: «حضرت امام هم دارای ویژگی‌های ممتاز علمی و اخلاقی بودند. در زمینه تدریس دقت نظر فوق‌العاده‌ای داشتند. اغلب طلبه‌ها هم به خاطر دقت نظر امام و نوع بیانشان در تدریس، به جلسات درس ایشان حاضر می‌شدند» (همان، ص۱۹). درباره سال‌های دقیق حضور او در درس امام خمینی گزارشی در دست نیست، ولی با استناد به حضور او در مسجد محمدیه می‌توان گفت که در نیمه اول دهه ۱۳۳۰ش در درس‌های امام خمینی در آنجا شرکت می‌کرده است. او مدت کوتاهی هم در درس خارج آیت‌الله میرزا هاشم آملی شرکت داشت و در تمام این دوران با شیخ محمدتقی ستوده اراکی هم‌بحث بود. همچنین با افرادی چون آقایان حسین شب‌زنده‌دار، سید عبدالرسول شریعتمدار جهرمی، سید علی حسینی سیستانی، مرتضی مطهری، سید جواد علم‌الهدی، حسین مظاهری، سید جواد مدرسی یزدی، سید مهدی یثربی کاشانی، سید محمدباقر ابطحی و... هم‌حجره، هم‌نشین و هم‌بحث بود و ضمن جدیت در یادگیری علوم فقه و اصول و دیگر معارف الهی، انجام مباحثه هر درس را بر خود فرض می‌دانست. صلواتی علاوه بر تحصیل در قم، در ایام تعطیل حوزه با سفر به شهرهای خوانسار و همدان شرایط را برای علم‌آموزی و تدریس در ایام تابستان فراهم می‌کرد. سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت و از مدرسان برجسته آن حوزه محسوب می‌شد (ابن الرضا، ص۱۶-۱۷).
صلواتی در سال ۱۳۲۶ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر مکاسب و کفایه‌الاصول را پیش آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی خواند و در درس رسایل از شاگردان میرزا محمد مجاهدی تبریزی بود. بخش دیگری از رسایل و کفایه‌الاصول را هم نزد شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی و شیخ عبدالرزاق قائنی فراگرفت. او پس از فراگیری سطوح عالی در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی حضور یافت و مدت هشت سال از درس‌های ایشان بهره برد. هم‌زمان در درس خارج فقه (کتاب مکاسب) آیت‌الله سید محمدرضا موسوی گلپایگانی حضور می‌یافت و مدت هشت سال هم در درس خارج اصول آیت‌الله شیخ محمدعلی اراکی شرکت می‌کرد. در کنار آن در درس‌های کلام آیت‌الله سید احمد خوانساری که در منزل ایشان برگزار می‌شد حضور می‌یافت <ref>(ابن‌الرضا، ص۱۶-۱۷؛ حسینی ضیغمی، ص۱۶۵ ـ ۱۶۶).</ref>


صلواتی در اسفند ۱۳۴۲ همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در تلگرافی به حسنعلی منصور، دستگیری امام خمینی و آیت‌الله سید حسن طباطبایی قمی را محکوم کرد. آنان همچنین در نامه فوق به برخی از اقدامات دولت منصور ازجمله «کشتارهای وحشیانه، شکنجه‌های قرون وسطایی، سلب آزادی قلم و بیان و پر کردن زندان‌ها از افراد آزاده ملت» اعتراض کردند و خواستار آزادی امام خمینی و آیات سید حسن قمی و سید محمود علایی طالقانی شدند (سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۲، ص۲۱۴-۲۱۵؛ مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ۸۶-۸۸؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۹ ـ ۱۱۰). پس از آزادی و بازگشت امام خمینی به قم، در انتقال برخی از پیام‌های ایشان به شهرها نقش داشت (ابن الرضا، ۱۶-۱۷). با انتقال امام خمینی به نجف اشرف همراه با جمعی از روحانیت مبارز سراسر کشور با ارسال نامه‌ای به ایشان ضمن اعتراض به تبعید امام خمینی به خارج از کشور، از حضور ایشان در نجف اشرف اظهار مسرت کردند (اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۷۸ ـ ۱۷۳؛ سیر مبارزات امام در آیینه اسناد ساواک، ج۵، ص۳۷۲ ـ ۳۶۹؛ روحانی، ج ۱، ص۸۷۶ ـ ۸۷۷). یکی از مهم‌ترین اقدامات غلامرضا صلواتی تأیید مرجعیت امام خمینی پس از رحلت آیت‌الله سید محسن طباطبایی حکیم بود؛ او همراه با یازده تن دیگر از مدرسان برجسته حوزه علمیه قم اعلامیه‌ای در تأیید مرجعیت امام خمینی صادر کردند و صلواتی در ذیل آن تأییدیه نوشت: «حضرت آیت‌الله‌العظمی خمینی دام ظله العالی واجد جمیع شرایط مرجعیت عامه هستند و تقلید از معظم‌له به صلاح اسلام است» (سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۵، ص۳۱۴). مرجعیت امام ‎ ‏خمینی پس از آیت‌الله حکیم مطرح شد و تثبیت یافت و آنگاه ایشان مرجع‎ ‏شیعیان جهان شناسانده شد (در وادی عشق، ص۳۲۷). وی پس از امضای این نامه، توسط حکومت پهلوی شهرستان زابل تبعید شد (آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، ج ۲، ۳۳۰؛ ابن الرضا، ص۱۶-۱۷) و همراه با آقایان ابوالقاسم خزعلی و شیخ علی‌اصغر مروارید مدت سه ماه در آن شهرستان در تبعید بود (همان).
مدت هفت سال هم در درس خارج اصول سید محمد محقق داماد شرکت می‌کرد. در کنار آن در درس‌های خارج فقه و اصول امام خمینی در مسجد محمدیه هم حاضر می‌شد. او درباره حضور در درس‌های امام خمینی می‌گوید: «اینجانب در مسجد محمدیه واقع در خیابان ارم، در درس خارج اصول امام شرکت‎ ‏داشتم. از نکات جالب و آموزنده اینکه یک روز در مورد نقد مطلبی که بعضی عظام کرده بودند و مرتبط با مسئله‌ای فلسفی بود، به گمانم به همین عبارت‎ ‏فرمودند: خوب است کسی که وارد در علمی نیست در مسائل مربوط به آن وارد‎ ‏نشود» <ref>(سلسله موی دوست، ص۱۴۶-۱۴۷).</ref> او در مصاحبه‌ای دیگر، از حضور در هر دو درس خارج فقه و اصول امام خمینی در مسجد محمدیه سخن گفته است <ref>(«نگاهی به شخصیت و زندگانی آیت‌الله شیخ غلامرضا صلواتی»، ص۱۸)</ref>؛ بنابراین ازجمله شاگردان امام خمینی بود <ref>(باقری بیدهندی، ص۱۳۲).</ref> او درباره ویژگی‌های درس امام خمینی می‌گوید: «حضرت امام هم دارای ویژگی‌های ممتاز علمی و اخلاقی بودند. در زمینه تدریس دقت نظر فوق‌العاده‌ای داشتند. اغلب طلبه‌ها هم به خاطر دقت نظر امام و نوع بیانشان در تدریس، به جلسات درس ایشان حاضر می‌شدند» <ref>(همان، ص۱۹).</ref> درباره سال‌های دقیق حضور او در درس امام خمینی گزارشی در دست نیست، ولی با استناد به حضور او در مسجد محمدیه می‌توان گفت که در نیمه اول دهه ۱۳۳۰ش در درس‌های امام خمینی در آنجا شرکت می‌کرده است. او مدت کوتاهی هم در درس خارج آیت‌الله میرزا هاشم آملی شرکت داشت و در تمام این دوران با شیخ محمدتقی ستوده اراکی هم‌بحث بود. همچنین با افرادی چون حسین شب‌زنده‌دار، سید عبدالرسول شریعتمدار جهرمی، سید علی حسینی سیستانی، مرتضی مطهری، سید جواد علم‌الهدی، حسین مظاهری، سید جواد مدرسی یزدی، سید مهدی یثربی کاشانی، سید محمدباقر ابطحی و... هم‌حجره، هم‌نشین و هم‌بحث بود و ضمن جدیت در یادگیری علوم فقه و اصول و دیگر معارف الهی، انجام مباحثه هر درس را بر خود فرض می‌دانست. صلواتی علاوه بر تحصیل در قم، در ایام تعطیل حوزه با سفر به شهرهای خوانسار و همدان شرایط را برای علم‌آموزی و تدریس در ایام تابستان فراهم می‌کرد. سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت و از مدرسان برجسته آن حوزه محسوب می‌شد <ref>(ابن‌الرضا، ص۱۶-۱۷).</ref>
 
صلواتی در اسفند ۱۳۴۲ همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در تلگرافی به حسنعلی منصور، دستگیری امام خمینی و آیت‌الله سید حسن طباطبایی قمی را محکوم کرد. آنان همچنین در نامه فوق به برخی از اقدامات دولت منصور ازجمله «کشتارهای وحشیانه، شکنجه‌های قرون وسطایی، سلب آزادی قلم و بیان و پر کردن زندان‌ها از افراد آزاده ملت» اعتراض کردند و خواستار آزادی امام خمینی و آیات سید حسن قمی و سید محمود علایی طالقانی شدند <ref>(سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۲، ص۲۱۴-۲۱۵؛ مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ۸۶-۸۸؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۹ ـ ۱۱۰).</ref> پس از آزادی و بازگشت امام خمینی به قم، در انتقال برخی از پیام‌های ایشان به شهرها نقش داشت <ref>(ابن‌الرضا، ص۱۶-۱۷).</ref> با انتقال امام خمینی به نجف اشرف همراه با جمعی از روحانیت مبارز سراسر کشور با ارسال نامه‌ای به ایشان ضمن اعتراض به تبعید امام خمینی به خارج از کشور، از حضور ایشان در نجف اشرف اظهار مسرت کردند (اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۷۸ ـ ۱۷۳؛ سیر مبارزات امام در آیینه اسناد ساواک، ج۵، ص۳۷۲ ـ ۳۶۹؛ روحانی، ج ۱، ص۸۷۶ ـ ۸۷۷). یکی از مهم‌ترین اقدامات غلامرضا صلواتی تأیید مرجعیت امام خمینی پس از رحلت آیت‌الله سید محسن طباطبایی حکیم بود؛ او همراه با یازده تن دیگر از مدرسان برجسته حوزه علمیه قم اعلامیه‌ای در تأیید مرجعیت امام خمینی صادر کردند و صلواتی در ذیل آن تأییدیه نوشت: «حضرت آیت‌الله‌العظمی خمینی دام ظله العالی واجد جمیع شرایط مرجعیت عامه هستند و تقلید از معظم‌له به صلاح اسلام است» (سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۵، ص۳۱۴). مرجعیت امام ‎ ‏خمینی پس از آیت‌الله حکیم مطرح شد و تثبیت یافت و آنگاه ایشان مرجع‎ ‏شیعیان جهان شناسانده شد (در وادی عشق، ص۳۲۷). وی پس از امضای این نامه، توسط حکومت پهلوی شهرستان زابل تبعید شد (آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، ج ۲، ۳۳۰؛ ابن الرضا، ص۱۶-۱۷) و همراه با آقایان ابوالقاسم خزعلی و شیخ علی‌اصغر مروارید مدت سه ماه در آن شهرستان در تبعید بود (همان).
غلامرضا صلواتی پس از توهین روزنامه اطلاعات به امام خمینی، در جلسه هم‌اندیشی مدرسان حوزه علمیه قم با دعوت آیت‌الله گلپایگانی شرکت داشت (آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۳۲۹). او پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریس دروس سطح در حوزه علمیه قم ادامه داد و از مدرسان برجسته آن حوزه علمیه محسوب می‌شود. همچنین امام جماعت نماز صبح حرم حضرت معصومه (س) بود (آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۳۳۰).
غلامرضا صلواتی پس از توهین روزنامه اطلاعات به امام خمینی، در جلسه هم‌اندیشی مدرسان حوزه علمیه قم با دعوت آیت‌الله گلپایگانی شرکت داشت (آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۳۲۹). او پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریس دروس سطح در حوزه علمیه قم ادامه داد و از مدرسان برجسته آن حوزه علمیه محسوب می‌شود. همچنین امام جماعت نماز صبح حرم حضرت معصومه (س) بود (آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۳۳۰).


۲۱٬۳۲۴

ویرایش