عبدالعلی قرهی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ مرداد ۱۴۰۳
اصلاح ارقام
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح ارقام)
خط ۳۲: خط ۳۲:
'''عبدالعلی قرهی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.  
'''عبدالعلی قرهی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.  
==تولد و تحصیل==
==تولد و تحصیل==
عبدالعلی قرهی قهی فرزند محمدابراهیم در سال ۱۳۰۰ش در قهپایه از توابع اصفهان به دنیا آمد. تا بیست‌سالگی در محل تولد به سر برد و پس از آن به تحصیل علوم حوزوی پرداخت، ولی درباره استادان او اطلاعاتی در دست نیست. وی سپس به اصفهان رفت و حدود هشت سال در مدارس علمیه شهر اصفهان بود و سپس به [[قم]] مهاجرت کرد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۰، ص۳۵۸.</ref> با استناد به خاطرات پراکنده از قرهی که توسط [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی|مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] در کتاب‌های [[سلسله موی دوست (کتاب)|سلسله موی دوست]]، [[سرگذشت‌های ویژه از زندگی حضرت امام‌خمینی (کتاب)|سرگذشت‌های ویژه از زندگی امام‌خمینی]] و [[برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی (کتاب)|برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی]] آمده است می‌توان گفت که در دهه ۱۳۳۰ش در قم بود و به تحصیل در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آنجا]] می‌پرداخت. قرهی یکی از [[شاگردان امام‌خمینی]] در [[مسجد سلماسی]] بود، بنابراین از اواخر دهه ۱۳۳۰ که درس [[امام‌خمینی]] در مسجد فوق برگزار می‌شد، در درس‌های ایشان حضور می‌یافت. او درباره [[تدریس امام‌خمینی]] در مسجد سلماسی می‌گوید: <blockquote>«امام در مسجد سلماسی که درس می‌فرمودند، پای درس ایشان شاگردان زیادی می‌آمدند و جا نبود. هر چه به آقا عرض می‌کردیم که اینجا تنگ است یک جای دیگر تشریف ببرید، (نظر آقایان دیگر هم این بود، نه اینکه می‌خواستیم ترویج و تبلیغ ایشان را بکنیم) می‌فرمودند: «بیایید جلو کم‌کم جا می‌شود». افراد از کثرت جمعیت حتی توی سکوهای مسجد می‌نشستند و امام هم منبر می‌رفتند و با آن کثرت جمعیت درس می‌گفتند تا اینکه [[نصرالله خلخالی|مرحوم شیخ نصرالله خلخالی]] که از یاران امام بود آقا را با التماس جهت تدریس به [[مسجد اعظم]] بردند. امام حاضر نبودند در جاهایی که مثلاً نمایش قدرت ایشان باشد حاضر بشوند»..<ref>برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی، ج۵، ص۱۲۱؛ سرگذشت‌های ویژه از زندگی امام‌خمینی، ج۶، ص۱۲۷.</ref> </blockquote>قرهی از سال ۱۳۴۰ در خدمت امام‌خمینی بود و نخستین [[شهریه امام‌خمینی|شهریه]] اعطایی از سوی امام‌خمینی هم به وسیلۀ او توزیع شد و در این امر مهم، [[عباس محفوظی]] و برخی دیگر از شاگردان امام نیز مشارکت داشتند<ref name=":0">(«آیت‌الله قرهی و افتخار وکالت امام(ره): یادبود بزرگان»، https://www.farsnews.ir .</ref> او بعضی از درس‌های حوزه را تقریر کرده است و از جمله حاشیه‌نویسی بر درس امام‌خمینی را هم آغاز کردد<ref name=":0" /> ولی درباره سرنوشت این تقریرات اطلاعات دقیقی در دست نیست. وی تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]]، از درس‌های امام‌خمینی بهره‌مند شد و پس از ورود امام‌خمینی به نجف اشرف هم در خدمت ایشان قرار گرفت و از درس‌های ایشان هم بهره‌مند شد. وی درباره [[درس خارج فقه امام‌خمینی]] در نجف اشرف می‌گوید: <blockquote>«ابتدا در حوزۀ نجف از شخصیت علمی امام اطلاع کامل نداشتند و کسانی که‎ ‏محضر درس ایشان را قبلاً ندیده بودند، تعجب می‌کردند. یکی از طلبه‌ها روزی به من‎ ‏گفت: «ای کاش من زودتر آقا را دیده بودم». تأسف می‌خورد و می‌گفت: «دیر آمدم».‎ ‏امام در درس چیزی بیشتر از دیگران ارائه می‌دادند. زیرا در کلاس درس امام مطالبی‎ ‏عنوان می‌شد که در هیچ کلاسی مطرح نمی‌شد. مطالب و گفتار امام از نظر علمی، در‎ ‏سطح خیلی بالایی بود و آثاری که از این مرد بزرگوار باقی مانده است، گواه این مطلب‎ ‏است. امام این‌طور بودند که اگر شخصی در محضرشان بود، همه چیز برایش قابل‎ ‏استفاده بود. درسشان، جلساتشان، فرمایش‌هایشان، همه و همه قابل استفاده بود. حتی‎ ‏به زیارت رفتنشان و زیارت خواندنشان، طرز خاصی بود».<ref>سلسله موی دوست، ص۱۸۴.</ref></blockquote>قرهی در مهر ۱۳۴۲ همراه با جمعی از روحانیان مبارز در نامه‌ای سرگشاده به هیئت دولت، با اشاره به آغاز سال تحصیلی در حوزه‌های علمیه و همچنین با اشاره به [[دستگیری امام‌خمینی|حبس امام‌خمینی]] در تهران، خواستار آزادی و بازگرداندن ایشان به قم شدند. امضاکنندگان در نامه فوق اعلام کردند <blockquote>«حوزه علمیه قم از بازداشت حضرت آیت‌الله خمینی مد ظله سخت ناراحت و چند هزار طلاب در نگرانی شدیدی بسر می‌برند و به دولت اخطار می‌کنند که هر چه زودتر باید رفع مزاحمت از معظم له بشود».<ref>سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۲، ص۸۰ـ۸۳؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۴ـ۱۰۶.</ref></blockquote>
عبدالعلی قرهی قهی فرزند محمدابراهیم در سال ۱۳۰۰ش در قهپایه از توابع اصفهان به دنیا آمد. تا بیست‌سالگی در محل تولد به سر برد و پس از آن به تحصیل علوم حوزوی پرداخت، ولی درباره استادان او اطلاعاتی در دست نیست. وی سپس به اصفهان رفت و حدود هشت سال در مدارس علمیه شهر اصفهان بود و سپس به [[قم]] مهاجرت کرد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۰، ص۳۵۸.</ref> با استناد به خاطرات پراکنده از قرهی که توسط [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی|مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] در کتاب‌های [[سلسله موی دوست (کتاب)|سلسله موی دوست]]، [[سرگذشت‌های ویژه از زندگی حضرت امام‌خمینی (کتاب)|سرگذشت‌های ویژه از زندگی امام‌خمینی]] و [[برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی (کتاب)|برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی]] آمده است می‌توان گفت که در دهه ۱۳۳۰ش در قم بود و به تحصیل در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آنجا]] می‌پرداخت. قرهی یکی از [[شاگردان امام‌خمینی]] در [[مسجد سلماسی]] بود، بنابراین از اواخر دهه ۱۳۳۰ که درس [[امام‌خمینی]] در مسجد فوق برگزار می‌شد، در درس‌های ایشان حضور می‌یافت. او درباره [[تدریس امام‌خمینی]] در مسجد سلماسی می‌گوید: <blockquote>«امام در مسجد سلماسی که درس می‌فرمودند، پای درس ایشان شاگردان زیادی می‌آمدند و جا نبود. هر چه به آقا عرض می‌کردیم که اینجا تنگ است یک جای دیگر تشریف ببرید، (نظر آقایان دیگر هم این بود، نه اینکه می‌خواستیم ترویج و تبلیغ ایشان را بکنیم) می‌فرمودند: «بیایید جلو کم‌کم جا می‌شود». افراد از کثرت جمعیت حتی توی سکوهای مسجد می‌نشستند و امام هم منبر می‌رفتند و با آن کثرت جمعیت درس می‌گفتند تا اینکه [[نصرالله خلخالی|مرحوم شیخ نصرالله خلخالی]] که از یاران امام بود آقا را با التماس جهت تدریس به [[مسجد اعظم]] بردند. امام حاضر نبودند در جاهایی که مثلاً نمایش قدرت ایشان باشد حاضر بشوند»..<ref>برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی، ج۵، ص۱۲۱؛ سرگذشت‌های ویژه از زندگی امام‌خمینی، ج۶، ص۱۲۷.</ref> </blockquote>قرهی از سال ۱۳۴۰ در خدمت امام‌خمینی بود و نخستین [[شهریه امام‌خمینی|شهریه]] اعطایی از سوی امام‌خمینی هم به وسیلۀ او توزیع شد و در این امر مهم، [[عباس محفوظی]] و برخی دیگر از شاگردان امام نیز مشارکت داشتند.<ref>[https://farsnews.ir/news/13950521000425 «آیت‌الله قرهی و افتخار وکالت امام(ره)»]، خبرگزاری فارس.</ref> او بعضی از درس‌های حوزه را تقریر کرده است و از جمله حاشیه‌نویسی بر درس امام‌خمینی را هم آغاز کردد<ref name=":0" /> ولی درباره سرنوشت این تقریرات اطلاعات دقیقی در دست نیست. وی تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]]، از درس‌های امام‌خمینی بهره‌مند شد و پس از ورود امام‌خمینی به نجف اشرف هم در خدمت ایشان قرار گرفت و از درس‌های ایشان هم بهره‌مند شد. وی درباره [[درس خارج فقه امام‌خمینی]] در نجف اشرف می‌گوید: <blockquote>«ابتدا در حوزۀ نجف از شخصیت علمی امام اطلاع کامل نداشتند و کسانی که‎ ‏محضر درس ایشان را قبلاً ندیده بودند، تعجب می‌کردند. یکی از طلبه‌ها روزی به من‎ ‏گفت: «ای کاش من زودتر آقا را دیده بودم». تأسف می‌خورد و می‌گفت: «دیر آمدم».‎ ‏امام در درس چیزی بیشتر از دیگران ارائه می‌دادند. زیرا در کلاس درس امام مطالبی‎ ‏عنوان می‌شد که در هیچ کلاسی مطرح نمی‌شد. مطالب و گفتار امام از نظر علمی، در‎ ‏سطح خیلی بالایی بود و آثاری که از این مرد بزرگوار باقی مانده است، گواه این مطلب‎ ‏است. امام این‌طور بودند که اگر شخصی در محضرشان بود، همه چیز برایش قابل‎ ‏استفاده بود. درسشان، جلساتشان، فرمایش‌هایشان، همه و همه قابل استفاده بود. حتی‎ ‏به زیارت رفتنشان و زیارت خواندنشان، طرز خاصی بود».<ref>سلسله موی دوست، ص۱۸۴.</ref></blockquote>قرهی در مهر ۱۳۴۲ همراه با جمعی از روحانیان مبارز در نامه‌ای سرگشاده به هیئت دولت، با اشاره به آغاز سال تحصیلی در حوزه‌های علمیه و همچنین با اشاره به [[دستگیری امام‌خمینی|حبس امام‌خمینی]] در تهران، خواستار آزادی و بازگرداندن ایشان به قم شدند. امضاکنندگان در نامه فوق اعلام کردند <blockquote>«حوزه علمیه قم از بازداشت حضرت آیت‌الله خمینی مد ظله سخت ناراحت و چند هزار طلاب در نگرانی شدیدی بسر می‌برند و به دولت اخطار می‌کنند که هر چه زودتر باید رفع مزاحمت از معظم له بشود».<ref>سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۲، ص۸۰ـ۸۳؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۴ـ۱۰۶.</ref></blockquote>


== فعالیت مبارزاتی ==
== فعالیت مبارزاتی ==
خط ۴۰: خط ۴۰:


== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
او پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] در [[دفتر امام‌خمینی]] در قم حضور داشت و وکیل امام‌خمینی در بیت ایشان در [[محله یخچال قاضی قم]] بود.<ref>«آیت‌الله قرهی و افتخار وکالت امام(ره): یادبود بزرگان»، https://www.farsnews.ir .</ref> و در مناسبت‌هایی، از سوی ایشان در مجالسی شرکت می‌کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۴، ص۱۱۱.</ref>
او پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] در [[دفتر امام‌خمینی]] در قم حضور داشت و وکیل امام‌خمینی در بیت ایشان در [[محله یخچال قاضی قم]] بود.<ref>[https://farsnews.ir/news/13950521000425 «آیت‌الله قرهی و افتخار وکالت امام(ره)»]، خبرگزاری فارس.</ref>و در مناسبت‌هایی، از سوی ایشان در مجالسی شرکت می‌کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۴، ص۱۱۱.</ref>


‏وی همچنین در سال ۱۳۶۶ش به امام‌خمینی پیشنهاد داد‎ [[رساله توضیح المسائل امام‌خمینی|‏توضیح المسائل ایشان]] به وسیلۀ [[سیدجعفر کریمی]] و [[سیدعباس خاتم یزدی]] مورد بازنگری قرار گیرد و با تأیید این پیشنهاد توسط [[امام‌خمینی]]، بازنگری توسط دو نفر فوق‌الذکر انجام شد و پس از تطبیق دقیق مطالب آن با [[تحریرالوسیله]] و [[التعلیقة علی العروة الوثقی (کتاب)|حاشیه بر عروة الوثقی]] و بعضی از [[استفتائات (کتاب)|استفتائات امام‌خمینی]]، تصحیح و توسط [[بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی]] منتشر شد و معیار چاپ‌های بعدی قرار گرفت.<ref>رساله توضیح المسائل حضرت آیةالله العظمی امام‌خمینی(س)، ت.</ref> قرهی پس از [[ارتحال امام‌خمینی]]، وکیل تام‌الاختیار [[محمدعلی اراکی]] بود و پس از ارتحال ایشان نیز وکیل [[محمدتقی بهجت]] بود و بعد از آیت‌ﷲ بهجت دیگر مسئولیتی قبول نکرد. او علی‌رغم کهولت سن در بین مردم حضور می‌یافت و به سؤالات شرعی آنان پاسخ می‌داد. به‌ویژه در مسجد حضرت معصومه(س)، به پرسش‌های شرعی مردم پاسخ می‌داد.<ref>«طباطبایی، «به مناسبت درگذشت آیت‌الله عبدالعلی قرهی امین‌امام‌خمینی(ره)».</ref>
‏وی همچنین در سال ۱۳۶۶ش به امام‌خمینی پیشنهاد داد‎ [[رساله توضیح المسائل امام‌خمینی|‏توضیح المسائل ایشان]] به وسیلۀ [[سیدجعفر کریمی]] و [[سیدعباس خاتم یزدی]] مورد بازنگری قرار گیرد و با تأیید این پیشنهاد توسط [[امام‌خمینی]]، بازنگری توسط دو نفر فوق‌الذکر انجام شد و پس از تطبیق دقیق مطالب آن با [[تحریرالوسیله]] و [[التعلیقة علی العروة الوثقی (کتاب)|حاشیه بر عروة الوثقی]] و بعضی از [[استفتائات (کتاب)|استفتائات امام‌خمینی]]، تصحیح و توسط [[بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی]] منتشر شد و معیار چاپ‌های بعدی قرار گرفت.<ref>رساله توضیح المسائل حضرت آیةالله العظمی امام‌خمینی(س)، ت.</ref> قرهی پس از [[ارتحال امام‌خمینی]]، وکیل تام‌الاختیار [[محمدعلی اراکی]] بود و پس از ارتحال ایشان نیز وکیل [[محمدتقی بهجت]] بود و بعد از آیت‌ﷲ بهجت دیگر مسئولیتی قبول نکرد. او علی‌رغم کهولت سن در بین مردم حضور می‌یافت و به سؤالات شرعی آنان پاسخ می‌داد. به‌ویژه در مسجد حضرت معصومه(س)، به پرسش‌های شرعی مردم پاسخ می‌داد.<ref>«طباطبایی، «به مناسبت درگذشت آیت‌الله عبدالعلی قرهی امین‌امام‌خمینی(ره)».</ref>
خط ۵۲: خط ۵۲:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* «آیت‌الله قرهی و افتخار وکالت امام(ره): یادبود بزرگان»، https://www.farsnews.ir.
*[https://farsnews.ir/news/13950521000425 «آیت‌الله قرهی و افتخار وکالت امام(ره)»]، خبرگزاری فارس، بازدید: ۲۷ مرداد ۱۴۰۳ش.
* «آیت‌الله عبدالعلی قرهی دار فانی را وداع گفت» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه افق حوزه، شماره ۴۲۶، ۲۸ مرداد.
* «آیت‌الله عبدالعلی قرهی دار فانی را وداع گفت» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه افق حوزه، شماره ۴۲۶، ۲۸ مرداد.
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
خط ۶۴: خط ۶۴:
* سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
* سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱، ۳، ۴، ۱۴، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.  
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱، ۳، ۴، ۱۴، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.  
* طباطبایی، سیدهادی (۱۳۹۴)، «[https://mobahesat.ir/8199 به مناسبت درگذشت آیت‌الله عبدالعلی قرهی امین امام‌خمینی]»، مباحثات رسانه فکری ـ تحلیلی حوزه و روحانیت.
* طباطبایی، سیدهادی (۱۳۹۴)، «[https://mobahesat.ir/8199 به مناسبت درگذشت آیت‌الله عبدالعلی قرهی امین امام‌خمینی]»، مباحثات رسانه فکری ـ تحلیلی حوزه و روحانیت، بازدید: ۲۷ مرداد ۱۴۰۳ش.
* طباطبایی، فاطمه (۱۳۹۰)، در اقلیم خاطرات، ویراستار: الهه افشار، پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی (وابسته به مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی).
* طباطبایی، فاطمه (۱۳۹۰)، در اقلیم خاطرات، ویراستار: الهه افشار، پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی (وابسته به مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی).
* یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۲۰، آیت‌الله سیدمرتضی پسندیده به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
* یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۲۰، آیت‌الله سیدمرتضی پسندیده به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
۱۹٬۱۴۱

ویرایش