سازمان تبلیغات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

«تبلیغ» از ماده «بلغ» به معنای رساندن و رسانندگی است.<ref>معلوف، المنجد فی اللغه، ۴۸.</ref> تبلیغ در [[فرهنگ دینی]] برابر با دعوت به سوی [[دین]] و ارزش‌هاست.<ref>حوزه، مجله، عنصر تبلیغ در پیکره دین، ۷۱.</ref> از نگاه [[امام‌خمینی]] تبلیغ به مفهوم رساندن معارف و شرایع دین،<ref>امام‌خمینی، بدائع الدرر، ۱۰۵؛ امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۲۷.</ref> شناساندن و تشویق به نیکی و ترسیم بدی و نشان‌دادن راه گریز از آن<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۳۹.</ref> است. امام‌خمینی به سبب هجوم تبلیغات سوء دشمنان ضد [[اسلام]] و مسلمین و [[جمهوری اسلامی ایران]] برای تبلیغ اولویت خاصی قائل بود و از برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری‌های گوناگون در این راه حمایت می‌کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۳۸۵–۳۸۶ و ۱۶/۲۵۳.</ref> ایشان با اشاره به جایگاه و اهمیت تبلیغات همواره خواهان گسترش تبلیغات داخلی و خارجی به زبان‌های گوناگون دنیا بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۲۲۸ و ۱۷/۲۴۳.</ref> {{ببینید|تبلیغات}}.

== تأسیس سازمان تبلیغات اسلامی ==

پیش از [[انقلاب اسلامی]]، روحانیان از سوی برخی شخصیت‌ها و نهادهای مذهبی برای تبلیغ در سطح محدود به برخی مناطق کشور فرستاده می‌شدند<ref>رزمگیر، نهادها و ارگان‌هایی که به حکم امام‌خمینی تأسیس شده‌اند، ۳۳۶–۳۳۷؛ ناطق نوری، خاطرات، ۱/۱۱۵.</ref>؛ ولی پس از پیروزی نیاز مبرم جامعه انقلابی ایران به تشکیلاتی منسجم و مرجعی مشخص برای [[تبلیغات اسلامی]] ایجاب می‌کرد نهادی در این حوزه تأسیس شود. [[محمد امامی کاشانی]]، مسئول مدرسه عالی شهید مطهری (سپهسالار) در [[تهران]] که مسئولیت تبلیغات اسلامی مستقر در آن مدرسه را نیز برعهده داشت، در تاریخ ۲۵/۱۱/۱۳۵۹ از گروهی که در شاخه‌های مختلف فرهنگی و نهادی کار می‌کردند، دعوت کرد دراین‌باره چاره‌ای بیندیشند. این گروه که ازجمله آنها [[احمد جنتی]] عضو [[شورای نگهبان]]، [[محمدجواد باهنر]] عضو [[شورای انقلاب فرهنگی]]، [[محمدعلی شرعی]] نماینده [[جامعه مدرسین قم]] و [[محمد عبایی خراسانی]] رئیس [[دفتر تبلیغات اسلامی قم]] بودند، پس از گفتگو، [[شورای عالی تبلیغات]] را تشکیل دادند.<ref>رزمگیر، نهادها و ارگان‌هایی که به حکم امام‌خمینی تأسیس شده‌اند، ۳۳۷.</ref>

پس از آن امامی کاشانی طی نامه‌ای با شرح موضوع و ضرورت تشکیل چنین نهادی، از امام‌خمینی درخواست رهنمود کرد. ایشان در پاسخ، اعتماد و تأیید خود را از برنامه و افراد یادشده اعلام کرد و خواستار تلاش اعضای شورا در این راه شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۱۱۰.</ref> ایشان یادآوری کرد تبلیغات اسلامی را در همه ابعاد آن بهتر و بیشتر گسترش دهند و در این کار از افراد ارزشمند و مورد اعتماد استفاده کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۱۱۰.</ref> این شورا برای گسترش و انسجام [[تبلیغات]]، سازمان تبلیغات اسلامی را در [[تیر]] ۱۳۶۰ تأسیس کرد.<ref>قاسم‌پور، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۲۶؛ رزمگیر، نهادها و ارگان‌هایی که به حکم امام‌خمینی تأسیس شده‌اند، ۳۶۱.</ref>

اعضای شورای عالی تبلیغات اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و برخی دیگر از نهادهای تبلیغی در ۲۶ [[اردیبهشت]] ۱۳۶۱ به دیدار امام‌خمینی رفتند. ایشان با اشاره به اهمیت تبلیغات دینی و سیاسی، مظلومیت [[جمهوری اسلامی ایران]] را در جهان یادآور شد و پاسخ به تهاجم تبلیغی دشمنان اسلام، به‌ویژه دربارهٔ رویدادهای [[دفاع مقدس]] را لازم شمرد و از دولت و [[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]] خواست تبلیغات خارج از کشور را تقویت کنند و از همه علما و وعاظ و طلاب درخواست کرد با توجه به شأن تبلیغی اصلی خود، با نظم و برنامه به این وظیفه سرعت دهند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۲۵۰–۲۵۴.</ref> در دوم شهریور ۱۳۶۲ نیز اعضای شورای عالی تبلیغات در دیدار با امام‌خمینی از عملکرد خود گزارش دادند. ایشان در این دیدار توجه آنان را به چند موضوع مهم، ازجمله تناسب شیوه تبلیغات با نیازها و مقتضیات [[حوزه علمیه]]، دقت در انتشار کتاب، ضرورت نقد و بررسی کتاب و مطالعه آن پیش از انتشار، دقت در اعزام مبلّغ، ضرورت یادگیری زبان برای تبلیغ در خارج از کشور، صدور پیام انقلاب با تبلیغ درست، ضرورت پاسخگویی به شبهه‌های [[کمونیست]]‌ها، ضرورت شرح آیین‌های اجتماعی و حکومتی اسلام، اهمیت توجه به معنویات و کاستن از تشریفات و حساسیت [[قم]] و کتاب‌های صادرشده از [[حوزه قم]] را یادآور شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۷۲–۷۳.</ref>

سازمان تبلیغات اسلامی در سال‌های آغازین زیر نظر شورایی متشکل از [[غلامحسین حقانی]]، [[عباس شیرازی]]، احمد جنتی، [[محمدرضا مهدوی کنی]] و محمد امامی کاشانی اداره می‌شد. اداره شورایی آن سبب بروز برخی نابسامانی‌ها در آن سازمان شد.<ref>قاسم‌پور، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۲۷.</ref> مهدوی کنی، در ۳۰ [[بهمن]] ۱۳۶۷ دربارهٔ مسائل و مشکلات سازمان ازجمله پیشنهادهایی دربارهٔ سرپرستی سازمان و کمک به رفع نیازهای مالی آن نامه‌ای به امام‌خمینی نوشت. ایشان در پاسخ یادآور شد در صورت موافقت دیگر اعضای شورا، انتصاب [[احمد جنتی]] از سوی ایشان به عنوان مسئول سازمان تبلیغات اسلامی مانعی ندارد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۰.</ref> و پس از این در ۱۴ [[فروردین]] ۱۳۶۸، وی را به ریاست سازمان نصب کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۳۹.</ref> امام‌خمینی در این حکم ضمن شمارش خدمات و توانایی‌های جنتی، ابراز امیدواری کرد ضمن تلاش پیگیر، از نیروهای مؤمن به اسلام و انقلاب بهره گیرد و در حد توان نقاط کور و مجهول را بر مردم [[ایران]] و [[جهان اسلام]] روشن سازد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۳۹.</ref> {{ببینید|احمد جنتی}}.

 

 

 

 

 

 

 

سازمان تبلیغات اسلامی در دوره [[جنگ تحمیلی عراق علیه ایران]] و دفاع مقدس نیز نقش مؤثری داشت. ایجاد فضای معنوی در جبهه‌ها و بالابردن فرهنگ [[ایثار]] و [[شهادت]]، اعزام مبلّغان دینی به جبهه‌های جنگ، چاپ و انتشار کتاب‌های [[دعا]] و کتاب و جزوه‌های پیام‌های جبهه برای [[رزمندگان]] و ایجاد فروشگاه‌های تبلیغی جنگ از کارکردهای سازمان بوده‌است.<ref>سازمان تبلیغات، مروری بر پانزده سال حضور سازمان تبلیغات اسلامی، ۴۶–۴۷.</ref> نمایندگی‌های سازمان در دوره دفاع مقدس در شهرهای [[خرمشهر]]، [[آبادان]]، [[ایلام]]، [[دزفول]]، [[اسلام‌آباد]]، [[مریوان]]، [[بانه]] و [[سردشت]] فعالیت‌های ویژه‌ای داشته‌اند و به ارائه برنامه‌های منظم تبلیغی به رزمندگان اسلام مشغول بوده‌اند.<ref>سازمان تبلیغات، مروری بر پانزده سال حضور سازمان تبلیغات اسلامی، ۴۸.</ref> مسئولان دفاتر سازمان، افزون بر سازماندهی روحانیان و هنرمندان اعزامی به جبهه‌های جنگ و پشتیبانی از آنان، خود نیز در زمان‌های لازم در کنار رزمندگان حضور یافته‌اند.<ref>سازمان تبلیغات، مروری بر پانزده سال حضور سازمان تبلیغات اسلامی، ۴۸.</ref> سازمان در [[تیر]] ۱۳۶۳ با طرح تبلیغی در مناطق کردنشین مرتبط با [[جبهه]] و جنگ، فعالیت‌های فرهنگی قابل توجهی داشته‌است. در این زمینه سازمان منطقه دو قم شکل گرفت و در سه استان باختری کشور ([[کرمانشاه]]، [[کردستان]] و [[آذربایجان غربی]]) فعال شد.<ref>سازمان تبلیغات، مروری بر پانزده سال حضور سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۹ و ۴۹.</ref> این واحد خدمات فرهنگی از قبیل [[اعزام مبلغ|اعزام مبلّغ]] به مناطق و مراکز گوناگون، برپایی نمایشگاه، برپایی اردوهای سراسری و منطقه‌ای، کلاس‌های آموزشی و اهدای کتاب به کتابخانه‌ها داشته‌است.<ref>سازمان تبلیغات، مروری بر پانزده سال حضور سازمان تبلیغات اسلامی، ۴۹–۵۱.</ref>

 

== پانویس ==

 

== منابع ==

* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.

* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ بیستم، ۱۳۸۸ش.

* رزمگیر، سیدمحمد، نهادها و ارگان‌هایی که به حکم امام‌خمینی تأسیس شده‌اند، چاپ‌شده در رسول آفتاب، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.

* شفیعی، عباس، استراتژی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.

 

== پیوند به بیرون ==

*نسرین آقابیک، [https://books.khomeini.ir/books/10006/108/ سازمان تبلیغات اسلامی]، دانشنامه امام‌خمینی، ج۶، ص۱۰۸–۱۱۳.