سیدمحمدعلی موسوی جزایری: تفاوت میان نسخه‌ها

سیدمحمدعلی موسوی جزایری در سال ۱۳۲۲ش در خانواده‌ای با پیشینه درخشان علمی به دنیا آمد. پدرش سیدمحمد موسوی جزایری از علمای برجسته شوشتر و مادرش دختر سیدمهدی آل طیب از مجتهدان وقت بود.<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۴۷۲.</ref> و نسب پدری و مادری او هر دو به سیدنعمت‌الله جزایری، محدث نامی عصر صفویه می‌رسد.<ref>رشیدی، ص۴۲۲.</ref>  

سیدمحمد موسوی جزایری فردی بسیار متشرع و محتاط بود و به همین سبب از فرستادن فرزندش به مدرسه دولتی ـ که از نظر او اشکال شرعی داشت‌ـ امتناع کرد؛ در عوض او را به مکتب‌خانه‌ای فرستاد که متعلق به مرحوم ملا محمدعلی حقانی بود.<ref>رشیدی، ص۴۲۲.</ref> دروس آن مکتب‌خانه مخلوطی از درس‌های قدیم و جدید بود<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۴۷۳.</ref> و سیدمحمدعلی موسوی جزایری ادبیات فارسی، انشا، ریاضیات، قرآن و مسائل دینی<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۴۷۳.</ref>  و دروس متفرقه‌ای نظیر زبان انگلیسی را در آن مکتب‌خانه آموخت.  

او در ۱۴ سالگی به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در شوشتر و نزد پدر و دایی‌اش محمدحسن آل طیب، از [[مراجع تقلید]] و رئیس‌العلمای شوشتر خواند.<ref>رشیدی، ص۴۲۳.</ref> آنگاه به فراگیری دروس سطح پرداخت و علاوه بر استفاده از درس پدر و دایی‌اش، مدتی هم در درس علامه شیخ محمدتقی شوشتری حضور یافت.<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۴۷۳.</ref> منظومه و کفایه‌الاصول را هم نزد طیب فراگرفت.

او برای ادامه تحصیل راهی [[عراق]] شد. او در [[نجف اشرف]] از درس و بحث آقایان سیدمحمدجعفر مروج، آقا سیدجعفر جزایری، [[سیدمحمدباقر صدر]]، سیدعلی حسینی سیستانی، سیدمحمد روحانی، میرزاعلی غروی تبریزی و آقا سیدعلی بهشتی بهره برد و سپس در درس خارج فقه و اصول [[سیدابوالقاسم خویی|آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] شرکت کرد. در همان زمان بود که [[امام‌خمینی]] وارد نجف شد و درس خارج فقه (بیع مکاسب) را در [[مسجد شیخ انصاری]] آغاز کرد و سیدمحمدعلی موسوی جزایری ازجمله افرادی بود که در آن درس شرکت کرد.<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۴۷۴.</ref> او درباره حضور در درس امام‌خمینی و شیوه برخورد ایشان با اشکال‌های شاگردان می‌گوید: <blockquote>«حضرت امام‏(س) مقید بودند بعد از درس حدود ربع ساعتی می‌نشستند تا اگر برای‎ ‏طلاب اشکال و ابهامی در درس پیدا شده باشد، مطرح کرده و امام روشن‎ ‏فرمایند. من هم که شبهه‌ای برایم پیدا شده بود، در جمع آن حلقه حضور‎ ‏یافتم... مقداری با خجالت و اضطراب شروع به صحبت کردم... با طراوت و نشاط و تبسم‎ ‏و چهره نورانی و محبت وصف‌ناشدنی، با من روبرو شدند که آناً ذهنیت‎ ‏من متحول شد. خود را در برابر استادی مهربان و متواضع یافتم و امام با‎ ‏یک کلمه جواب مرا دادند».<ref>صحیفه دل، ج۱، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref> </blockquote>به باور موسوی جزایری، «درس امام‌خمینی انصافاً بسیار عمیق و نیازمند مطالعه زیادی بود».<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۴۷۴.</ref> او درباره مدت حضور در درس امام‌خمینی به صراحت اظهارنظر نکرده، ولی با استناد به اتوبیوگرافی او، می‌توان احتمال داد که از بدو ورود امام‌خمینی به نجف اشرف و آغاز درس خارج فقه تا اخراج از عراق در ۱۳۵۰ش، در آن درس شرکت داشته است. او گذشته از حضور در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله خویی و درس خارج فقه امام‌خمینی، در درس خارج اصول آیت‌الله میرزا باقر زنجانی هم شرکت می‌کرد.<ref>رشیدی، ص۴۲۳.</ref> در همان زمان با شهید سیدعبدالصاحب حکیم از فرزندان [[سیدمحسن حکیم|آیت‌الله سیدمحسن طباطبایی حکیم]] هم‌مباحثه بود.<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۴۷۴.</ref>

درباره فعالیت‌های سیاسی موسوی جزایری در سال‌های حضور در عراق گزارشی در دست نیست و او در اتوبیوگرافی‌اش اشاره‌ای به آن نکرده است. وی پس از استقرار در اهواز، توسط [[سیدمرتضی پسندیده]] (به وکالت از طرف امام‌خمینی)، از ایشان اجازه‌نامه‌ای در امور شرعیه و اخذ [[وجوهات شرعی]] دریافت کرد.<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۴۷۶.</ref> در آن شهر مبارزات سیاسی خود را با جدیت بیشتری دنبال کرد و برای برگزاری مجالس سخنرانی و دعوت از خطبای بزرگ در بازار و دانشگاه بسیار کوشید.<ref>رشیدی، ص۴۲۴.</ref> به‌ویژه جلساتی را با هدف آشنایی جوانان با مباحث دینی برگزار می‌کرد و از برخی از روحانیان برای سخنرانی دعوت می‌کرد که دعوت از [[محسن قرائتی]] از آن جمله است. او همچنین در هدایت جوانان برای مبارزه با گروه‌ها و جریان‌های مخالف مشی و رویکرد امام‌خمینی در مبارزه با [[حکومت پهلوی]] نقش داشت.<ref>علم، ج۱، ص۳۹۸-۳۹۹.</ref>  

یکی از ابتکارات مهم او به‌منظور کمک به مبارزان سیاسی، تأسیس کتابخانه‌ای در مسجد جزایری با انگیزه تبدیل آن به کانون و پایگاه اصلی مبارزه بود. کتابخانه مسجد جزایری با رهبری و هدایت موسوی جزایری، درس‌هایی نظیر اصول عقاید، [[تفسیر|تفسیر قرآن]] و بحث‌های اقتصادی اسلامی برگزار می‌کرد و فعالیت آن تا اواخر سال ۱۳۵۶ ادامه داشت. او همچنین از طریق همین پایگاه مبارزاتی، با روحانیان تبعیدی به خوزستان ازجمله [[محمدمهدی ربانی املشی]] ـ که به شوشتر تبعید شده بود ـ و سایر علمای مبارزی چون حاج شیخ حسن طاهری و [[محمد یزدی|شیخ محمد یزدی]] ارتباط تنگاتنگی برقرار نمود و مبارزات سیاسی خود را با همکاری و هم‌فکری آنها دنبال کرد.<ref>رشیدی، ص۴۲۴.</ref> این فعالیت‌ها باعث شده بود مسجد جزایری به مرکز فعالیت‌های سیاسی و دینی در اهواز تبدیل شود.<ref>علم، ج۱، ص۴۳۶.</ref> موسوی جزایری همچنین با دانشجویان دانشگاه اهواز همکاری می‌کرد و با دعوت آنان در آن دانشگاه حضور می‌یافت.<ref>علم، ج۱، ص۶۱۹.</ref>

سیدمحمدعلی جزایری پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] سرپرستی کمیته‌های انقلاب اسلامی اهواز را بر عهده گرفت. سپس به سمت نمایندگی امام‌خمینی در استان خوزستان برگزیده شد. او در سال ۱۳۵۸ش در انتخابات [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] از سوی مردم استان خوزستان به نمایندگی برگزیده شد.<ref>راهنمای استفاده از...، ج ۴، ص۳۹۸.</ref> و پس از پایان کار مجلس خبرگان قانون اساسی به اهواز بازگشت و در مقام نماینده امام‌خمینی و امام جمعه اهواز، به خدمت ادامه داد.<ref>رشیدی، ص۴۲۴.</ref> با آغاز [[جنگ عراق علیه ایران|جنگ تحمیلی عراق علیه ایران]]، بارها در خط مقدم جبهه حضور داشت و در آن شرایط [[نماز جمعه]] را در اهواز اقامه می‌کرد.<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۴۸۰-۴۸۱.</ref>  

امام‌خمینی در ۱۳ دی ۱۳۶۱ در حکمی، او را به سمت نماینده خویش در اهواز منصوب کردند و اجازه دخالت در امور حسبیه و شرعیه به او دادند و وی را مأمور رسیدگی به حوزه علمیه اهواز و مسائل و مشکلات آن سامان کردند.<ref>صحیفه امام، ج۱۷، ص۲۱۴.</ref> او در تدارکات جبهه‌های جنگ هم فعال بود و اقداماتی چون بازدید و سرکشی به مناطق جنگی و خط مقدم جبهه، ذخیره کردن مقدار زیادی از اقلام و کالاهای ضروری برای ارسال به جبهه‌های جنگ، ساماندهی به کمک‌های مردمی و تشکیل ستاد پشتیبانی مرکز قدس به همین منظور و... را انجام داد.<ref>کاظمینی، ج۲، ص۸۶۱.</ref> او در دوره اول [[مجلس خبرگان رهبری]] از سوی مردم استان خوزستان به نمایندگی انتخاب شد.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۵۸۸.</ref> موسوی جزایری در جلسه‌ای که به‌منظور پذیرش آتش‌بس در حضور امام‌خمینی تشکیل شده بود شرکت داشت و پیشنهادهایی را در آنجا مطرح کرد.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۸۶۱.</ref> او در دوره‌های دوم، سوم.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۵۸۸، ۵۹۳، ۵۹۸.</ref> چهارم و پنجم آن مجلس نیز نمایندگی مردم آن استان را بر عهده گرفت.

موسوی جزایری در کنار فعالیت‌های سیاسی ـ اجرایی فوق، به تدریس در مدارس علمیه اهواز می‌پرداخت؛ او دارالعلم آیت‌الله بهبهانی را احیا کرد و سپس مدرسه الامام الخمینی را در اهواز بنیان نهاد. تأسیس حوزه علمیه خواهران و مکتب الزهرا، تأسیس دارالتحقیق و برگزاری دوره‌های تخصصی فقه و اصول، تأسیس کانون مقدس خانواده، مرکز اختلافات عشایری و مجمع ملی پاسخ‌گویی به مسائل شرعیه،<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۴۸۲-۴۸۴.</ref> احداث بیمارستان و زایشگاه حضرت زهرا(س) در اهواز، تأسیس دارالحفیظ و اداره حوزه علمیه اهواز از دیگر فعالیت‌های اجتماعی اوست.<ref>کاظمینی، ج۲، ص۸۶۲.</ref>