حسن ابوترابی: تفاوت میان نسخه‌ها

حسن ابوترابی فرزند ملا ابوتراب در ۱۳۱۰ ش در یزد دیده به جهان گشود. او خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌های یزد آموخت.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۶؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۱.</ref> آنگاه به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و شرح لمعه و رسایل را نزد محمد صدوقی یزدی در مدرسه خان یزد خواند.<ref>«شهید صدوقی و سلوک...»، ص۵۹.</ref> سپس بخشی از دروس سطح را در یزد و از محضر فرساد اردکانی، سیدعلیرضا مدرسی و سیدعلی‌محمد کازرونی آموخت. هم‌زمان از درس اخلاق شیخ غلامرضا فقیه خراسانی (یزدی) بهره‌مند شد. سپس به قم رفت و در حوزه علمیه آن شهر، دروس سطح را نزد میرزا علی‌اکبر مشکینی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و سیدموسی صدر تکمیل کرد. در اخلاق از درس سیدرضا بهاءالدینی و محمد فکور یزدی بهره‌مند شد و در درس تفسیر قرآن از شاگردان علامه سیدمحمدحسین طباطبایی بود. پس از آن به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمد محقق داماد و حاج شیخ مرتضی حائری بهره برد.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۱-۳۲.</ref> درباره حضور او در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی با توجه به اینکه در ۱۳۴۳ش در حوزه علمیه قم در حال تحصیل بود.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۵۷.</ref> می‌توان احتمال داد که در سال‌های پایانی دهه ۱۳۳۰ و آغازین ۱۳۴۰ و پیش از تبعید امام‌خمینی، در آن درس شرکت می‌کرد.

وی در دوره تحصیل در قم که هم‌زمان با آغاز نهضت امام‌خمینی بود، به حمایت از ایشان و مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت. ازجمله پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور (۱۳ آبان ۱۳۴۳)، در اسفند آن سال همراه با روحانیان و طلاب یزدی حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت، به تبعید امام‌خمینی و دستگیری مخالفان حکومت پهلوی اعتراض کرد و با استناد به قانون اساسی و اصل مصونیت مراجع عظام تقلید، آن اقدام را غیرقانونی دانست و خواستار بازگرداندن امام‌خمینی به کشور و آزادی دیگر زندانیان سیاسی شد.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۵۶-۱۵۷.</ref> او پس از انتقال امام‌خمینی از ترکیه به عراق و استقرار ایشان در نجف اشرف، با ارسال نامه‌ای دیگر به امام‌خمینی (همراه با جمعی از علما و فضلای یزدی حوزه علمیه قم)، از ایشان با عنوان «حضرت الشهم الماجد البارع المجاهد زعیم شیعه و حامی شریعه و قدوه الاعلام و ملاذ الانام آیت‌الله‌العظمی الحاج‌آقا روح‌الله الموسوی الخمینی دام الله ظله الوارف» نام برد و «محرومیت ملت شریف ایران» از «افاضات آن مرجع عظیم‌الشأن را بلایی دردناک و فراموش‌ناشدنی» دانست و ضمن اظهار مسرت از حضور ایشان در نجف اشرف، «رفع گرفتاری آن قائد اعظم» و بازگشت به کشور را خواستار شد.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۸۳-۱۸۴؛ دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۱۶۴-۱۶۵.</ref>

حسن ابوترابی در سال‌های نهضت امام‌خمینی، با ایراد سخنرانی‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی در شهرهایی چون قم، داراب و اردکان به مبارزه با حکومت پهلوی ادامه می‌داد و به همین سبب بارها توسط ساواک دستگیر و زندانی شد.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۲.</ref> او پس از پیروزی انقلاب اسلامی با دعوت محمد صدوقی یزدی به یزد بازگشت.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج ۱، ص۳۲.</ref> و در سال‌های نخست انقلاب اسلامی در کنار ایشان به فعالیت‌های سیاسی ـ تبلیغی ادامه داد.<ref>«شهید صدوقی و سلوک...»، ص۶۱.</ref> سپس به امامت جمعه شهرستان بهاباد منصوب شد.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۲.</ref> در دوره امامت جمعه سیدروح‌الله خاتمی اردکانی در یزد (سال‌های ۱۳۶۰-۱۳۶۷)، به دعوت ایشان بار دیگر به یزد بازگشت و مدیریت حوزه علمیه یزد را بر عهده گرفت و به تدریس فقه، تفسیر و اخلاق در آن حوزه علمیه پرداخت. هم‌زمان در مسجد ریگ یزد نماز جماعت را اقامه می‌کرد.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۲.</ref> یکی از مهم‌ترین اقدامات ابوترابی در یزد، پاسخ به سؤالات مذهبی و احکام دینی بود و در همین زمینه، در رادیو یزد به بیان احکام و پاسخ به پرسش‌های دینی می‌پرداخت که حدود سی سال ادامه داشت و کتاب اسرار حسن و سوء عاقبت: بررسی علل و عوامل حسن و سوء عاقبت به همراه داستان‌هایی از آغاز آفرینش تاکنون از تألیفات اوست.  

وی در نهایت پس از مدتی بیماری، در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۴ در یزد درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط حسین نوری همدانی در امام‌زاده جعفر یزد به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، «درگذشتگان: میرزا حسن ابوترابی»، ص۱۳۰.</ref>