۳۹۲
ویرایش
←اقسام حجاب
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==اقسام حجاب== | ==اقسام حجاب== | ||
برخی از عارفان با استناد به روایات <ref>قمی، تفسیر القمی، ۲/۱۰؛ صدوق، علل الشرائع، ۱/۱۳۲؛ نوری، مستدرک الوسائل ۱۱/۱۳۹.</ref> حجاب را به حجاب نورانى و ظلمانى تقسیم کرده و تفسیرهای متعددی از آن دو ارائه کرده‌اند. برخی از ایشان حجابهاى نورانى را مراتب [[عقول مجرد]] و [[فرشتگان]] دانسته‌اند که همه در اصلِ نورانیت و منزه بودن از ظلمت مشترک‌اند؛ اما شدت ظهور حق در این مظاهر، خود سبب حجاب حق می‌شود؛ همچنان‌که شعاع نور [[خورشید]] مانع رؤیت جرم آن می‌شود <ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۳۹۷؛ ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۶/۳۰۰.</ref>. بعضی نیز مراد از حجابهاى نورى را اسما و صفات ثبوتى حق‌تعالی دانسته و مراد از حجاب‌های ظلمانی را [[صفات سلبی]] او شمرده‌اند <ref>فناری، مصباح الانس بین المعقول و المشهود، ۶۹۹ ـ ۷۰۰ و ۷۲۱.</ref>. بعضی مراد از حجاب‌های نورانی و ظلمانی را در احادیث که می‌گویند برای خداوند هفتاد هزار حجاب از ظلمت و نور است <ref>احسائی، عوالی اللئالی، ۴/۱۰۶.</ref> به وجود اشیا و عوالم و تعینات آنها تفسیر کرده‌اند <ref>زنوزی، الانوار الجلیه، ۳۱۶؛ ← امام‌خمینی، حدیث جنود، ۳۰۰.</ref>. | برخی از عارفان با استناد به روایات <ref>قمی، تفسیر القمی، ۲/۱۰؛ صدوق، علل الشرائع، ۱/۱۳۲؛ نوری، مستدرک الوسائل ۱۱/۱۳۹.</ref> حجاب را به حجاب نورانى و ظلمانى تقسیم کرده و تفسیرهای متعددی از آن دو ارائه کرده‌اند. برخی از ایشان حجابهاى نورانى را مراتب [[عقول مجرد]] و [[فرشتگان]] دانسته‌اند که همه در اصلِ نورانیت و منزه بودن از ظلمت مشترک‌اند؛ اما شدت ظهور حق در این مظاهر، خود سبب حجاب حق می‌شود؛ همچنان‌که شعاع نور [[خورشید]] مانع رؤیت جرم آن می‌شود <ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۳۹۷؛ ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۶/۳۰۰.</ref>. بعضی نیز مراد از حجابهاى نورى را اسما و صفات ثبوتى حق‌تعالی دانسته و مراد از حجاب‌های ظلمانی را [[صفات سلبی]] او شمرده‌اند <ref>فناری، مصباح الانس بین المعقول و المشهود، ۶۹۹ ـ ۷۰۰ و ۷۲۱.</ref>. بعضی مراد از حجاب‌های نورانی و ظلمانی را در احادیث که می‌گویند برای خداوند هفتاد هزار حجاب از ظلمت و نور است <ref>احسائی، عوالی اللئالی، ۴/۱۰۶.</ref> به وجود اشیا و عوالم و تعینات آنها تفسیر کرده‌اند <ref>زنوزی، الانوار الجلیه، ۳۱۶؛ ← امام‌خمینی، حدیث جنود، ۳۰۰.</ref>. | ||
امام‌خمینى حجاب‌ها را به دو قسم ظلمانی و نورانی تقسیم کرده است. حجاب‌های ظلمانی گاهی در نشئه علمی و واحدیت و گاهی در نشئه کونی و خارجی است <ref>امام‌خمینی، تعلیقات فصوص، ۱۷ و ۶۸ ـ ۶۹.</ref>. برخی نیز اصول این حجاب‌ها را سه قسم دانسته‌اند: حجاب‌های ظلمانی نفسانی، حجاب‌های نورانی روحی و حجاب‌های نورانی عقلی و این حجب میان شخص و حقیقت خود است که در سفر اول از [[اسفار اربعه]] مرتفع می‌شود <ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۷؛ قمشه‌ای، مجموعه آثار، ۲۰۹.</ref> و در ظاهر اشاره به جهت تقییدی دارد که نفس با ترقی در مراحل هفتگانه خود، از این تقییدها رهایی می‌یابد. به باور امام‌خمینی، سالک در آغاز سلوک الى اللّه، در حجابهاى ظلمانى [[عالم طبیعت]] و حجابهاى نورى قرار دارد و در سفر اول از اسفار اربعه از این حجاب‌ها با قدم سلوک معنوی بیرون می‌آید <ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۷.</ref> {{ ببینید|اسفار اربعه}}. ایشان بر این باور است هر امری که موجب غفلت از خداوند شود، حتی علم [[توحید]] در صورتی که برای غیر خدا باشد، حجاب ظلمانى است <ref>امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۱۸.</ref> و اگر سالک آن امر را وسیله و سبب توجه به حق و رسیدن به امور [[آخرت]] گرداند، تازه از مرحله حجاب‌های ظلمانی رهایی یافته و به حجاب‌های نورانى داخل شده است <ref>امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۴۶.</ref>. به باور ایشان تأویل عرفانى هفت آسمان که در آموزههاى قرآنی <ref>طلاق، ۱۲.</ref> آمده، هفت حجاب ظلمانى عالم طبیعت و هفت حجاب نورى [[عالم غیب]] است <ref>امام‌خمینی، امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۷۱.</ref>. امام‌خمینی مانند بعضی اهل معرفت <ref>زنوزی، الانوار الجلیه، ۳۱۶.</ref> مراد از هفتاد هزار حجاب‌های نورانی و ظلمانی را در بعضی روایات <ref>احسائی، عوالی اللئالی، ۴/۱۰۶.</ref> وجود اشیا، عوالم و تعینات آنها می‌داند؛ زیرا هر یک از اینها انسان را از [[جمال حق]] محجوب می‌کند <ref>امام‌خمینی، حدیث جنود، ۳۰۰ ـ ۳۰۱.</ref>. | امام‌خمینى حجاب‌ها را به دو قسم ظلمانی و نورانی تقسیم کرده است. حجاب‌های ظلمانی گاهی در نشئه علمی و واحدیت و گاهی در نشئه کونی و خارجی است <ref>امام‌خمینی، تعلیقات فصوص، ۱۷ و ۶۸ ـ ۶۹.</ref>. برخی نیز اصول این حجاب‌ها را سه قسم دانسته‌اند: حجاب‌های ظلمانی نفسانی، حجاب‌های نورانی روحی و حجاب‌های نورانی عقلی و این حجب میان شخص و حقیقت خود است که در سفر اول از [[اسفار اربعه]] مرتفع می‌شود <ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۷؛ قمشه‌ای، مجموعه آثار، ۲۰۹.</ref> و در ظاهر اشاره به جهت تقییدی دارد که نفس با ترقی در مراحل هفتگانه خود، از این تقییدها رهایی می‌یابد. به باور امام‌خمینی، سالک در آغاز سلوک الى اللّه، در حجابهاى ظلمانى [[عالم طبیعت]] و حجابهاى نورى قرار دارد و در سفر اول از اسفار اربعه از این حجاب‌ها با قدم سلوک معنوی بیرون می‌آید <ref>امام‌خمینی، مصباح الهدایه، ۸۷.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|اسفار اربعه}}. ایشان بر این باور است هر امری که موجب غفلت از خداوند شود، حتی علم [[توحید]] در صورتی که برای غیر خدا باشد، حجاب ظلمانى است <ref>امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۱۸.</ref> و اگر سالک آن امر را وسیله و سبب توجه به حق و رسیدن به امور [[آخرت]] گرداند، تازه از مرحله حجاب‌های ظلمانی رهایی یافته و به حجاب‌های نورانى داخل شده است <ref>امام‌خمینی، جهاد اکبر، ۴۶.</ref>. به باور ایشان تأویل عرفانى هفت آسمان که در آموزههاى قرآنی <ref>طلاق، ۱۲.</ref> آمده، هفت حجاب ظلمانى عالم طبیعت و هفت حجاب نورى [[عالم غیب]] است <ref>امام‌خمینی، امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۲۷۱.</ref>. امام‌خمینی مانند بعضی اهل معرفت <ref>زنوزی، الانوار الجلیه، ۳۱۶.</ref> مراد از هفتاد هزار حجاب‌های نورانی و ظلمانی را در بعضی روایات <ref>احسائی، عوالی اللئالی، ۴/۱۰۶.</ref> وجود اشیا، عوالم و تعینات آنها می‌داند؛ زیرا هر یک از اینها انسان را از [[جمال حق]] محجوب می‌کند <ref>امام‌خمینی، حدیث جنود، ۳۰۰ ـ ۳۰۱.</ref>. | ||
==حجاب‌های ظلمانی== | ==حجاب‌های ظلمانی== | ||