سخنرانی‌های امام‌خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''سخنرانی‌ها'''، گفتارهای امام‌خمینی در دیدارهای خصوصی و عمومی با شخصیت‌ها و گروه‌های مختلف مردم.
'''سخنرانی‌ها'''، [[گفتارهای امام‌خمینی]] در دیدارهای خصوصی و عمومی با شخصیت‌ها و گروه‌های مختلف مردم.


== اهمیت ==
== اهمیت ==
[[امام‌خمینی]] در کنار کارهای پژوهشی، تدریس و تألیف، به سخنرانی برای مردم نیز می‌پرداخت. اهمیت و جایگاه سخنرانی‌های ایشان از آن‌روست که با بررسی و تحلیل آنها، می‌توان با جنبه‌های گوناگون حیات علمی، سیاسی و دیدگاه‌های ایشان آشنا شد و نیز چگونگی ارتباط میان امام‌خمینی و امت را در نظام سیاسی اسلام نظاره کرد. این است که برخی معتقدند سخنرانی‌های ایشان را می‌توان «منشور انقلاب اسلامی» و تاریخچه مستند آن دانست.<ref>خمینی، مقدمه کتاب کوثر، ۱/پنجاه‌وچهار.</ref>
[[امام‌خمینی]] در کنار کارهای پژوهشی، تدریس و تألیف، به سخنرانی برای [[مردم]] نیز می‌پرداخت. اهمیت و جایگاه سخنرانی‌های ایشان از آن‌روست که با بررسی و تحلیل آنها، می‌توان با جنبه‌های گوناگون حیات علمی، سیاسی و دیدگاه‌های ایشان آشنا شد و نیز چگونگی ارتباط میان امام‌خمینی و امت را در نظام سیاسی اسلام نظاره کرد. این است که برخی معتقدند سخنرانی‌های ایشان را می‌توان «منشور انقلاب اسلامی» و تاریخچه مستند آن دانست.<ref>خمینی، مقدمه کتاب کوثر، ۱/پنجاه‌وچهار.</ref>


== تاریخچه و تعداد ==
== تاریخچه و تعداد ==
قدیمی‌ترین سخنرانی که از امام‌خمینی گزارش شده، سخنرانی در مجلس ختم [[سیدمحمد طباطبایی]]؛ از رجال سیاسی ـ مذهبی [[نهضت مشروطیت]] در سال ۱۲۹۹<ref>قادری، خمینی روح‌الله، ۱/۲۶۰.</ref> و آخرین سخنرانی در ۱/۱/۱۳۶۸ به صورت پیام [[رادیو]] ـ [[تلویزیونی]] به ملت ایران به مناسبت فرارسیدن سال نو می‌باشد.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۹۱۵.</ref>
قدیمی‌ترین سخنرانی که از امام‌خمینی گزارش شده، سخنرانی در مجلس ختم [[سیدمحمد طباطبایی]]؛ از رجال سیاسی ـ مذهبی [[نهضت مشروطیت]] در سال ۱۲۹۹<ref>قادری، خمینی روح‌الله، ۱/۲۶۰.</ref> و آخرین سخنرانی در ۱/۱/۱۳۶۸ به صورت پیام [[رادیو]] ـ [[تلویزیون|تلویزیونی]] به ملت ایران به مناسبت فرارسیدن سال نو می‌باشد.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۹۱۵.</ref>
از سخنرانی‌های امام‌خمینی پیش از آغاز مبارزه سیاسی اطلاع چندانی در دست نیست؛ ولی با آغاز مبارزه اسلامی و فعالیت آشکار سیاسی ـ اجتماعی ایشان، از سال ۱۳۴۱ برای ثبت، ضبط و نگهداری سخنرانی‌های ایشان اهتمام بیشتری صورت گرفته‌است. تعداد سخنرانی‌های باقی‌مانده از امام‌خمینی که از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۸ ایراد شده، دست‌کم ۹۴۱ سخنرانی است و اکنون نوار صوتی یا تصویری ۹۱۵ مورد آن موجود است.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۹۱۵.</ref> از مجموع سخنرانی‌ها، ۴۸۵ سخنرانی در [[قم]]، ۳۸۰ سخنرانی در [[تهران]]، ۱۲ سخنرانی در [[عراق]] و ۶۴ سخنرانی در کشور [[فرانسه]] ایراد شده‌است. بیشترین تعداد سخنرانی امام‌خمینی در قم و پس از آن، [[تهران]] در [[حسینیه جماران]] بوده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref>
از سخنرانی‌های امام‌خمینی پیش از آغاز مبارزه سیاسی اطلاع چندانی در دست نیست؛ ولی با آغاز مبارزه اسلامی و فعالیت آشکار سیاسی ـ اجتماعی ایشان، از سال ۱۳۴۱ برای ثبت، ضبط و نگهداری سخنرانی‌های ایشان اهتمام بیشتری صورت گرفته‌است. تعداد سخنرانی‌های باقی‌مانده از امام‌خمینی که از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۸ ایراد شده، دست‌کم ۹۴۱ سخنرانی است و اکنون نوار صوتی یا تصویری ۹۱۵ مورد آن موجود است.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۹۱۵.</ref> از مجموع سخنرانی‌ها، ۴۸۵ سخنرانی در [[قم]]، ۳۸۰ سخنرانی در [[تهران]]، ۱۲ سخنرانی در [[عراق]] و ۶۴ سخنرانی در کشور [[فرانسه]] ایراد شده‌است. بیشترین تعداد سخنرانی امام‌خمینی در قم و پس از آن، [[تهران]] در [[حسینیه جماران]] بوده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref>


خط ۱۱: خط ۱۱:
ویژگی‌های عمومی و غالبی سخنرانی‌های امام‌خمینی عبارت‌اند از:
ویژگی‌های عمومی و غالبی سخنرانی‌های امام‌خمینی عبارت‌اند از:


# آغاز سخنرانی با [[یاد خدا]] و به‌پایان‌بردن آن همراه با [[دعا]] و آرزوی خیر و سعادت برای حاضران و دیگران.
# آغاز سخنرانی با [[یاد خدا]] و به‌پایان‌بردن آن همراه با [[دعا]] و آرزوی خیر و [[سعادت]] برای حاضران و دیگران.
# بیان ساده، روان و سلیس و پرهیز از واژه‌ها و اصطلاحات غریب یا غیر فارسی مگر [[آیات]] و [[روایات]] یا واژه‌های عربی.
# بیان ساده، روان و سلیس و پرهیز از واژه‌ها و اصطلاحات غریب یا غیر فارسی مگر [[آیات]] و [[روایات]] یا واژه‌های عربی.
# لحن انقلابی در پیش یا اوایل پیروزی انقلاب و بیان ملایم و همراه با آرامش به‌ویژه در سخنرانی‌های پس از انقلاب.
# لحن انقلابی در پیش یا اوایل پیروزی انقلاب و بیان ملایم و همراه با آرامش به‌ویژه در سخنرانی‌های پس از [[انقلاب اسلامی|انقلاب]].
# پرهیز از زشت‌گویی.
# پرهیز از زشت‌گویی.
# استفاده از مضامین آیات و روایات.
# استفاده از مضامین آیات و روایات.
خط ۲۴: خط ۲۴:
۱۲. پاسخ به ابراز احساسات حاضران در آغاز و پایان سخنرانی، به‌گونه‌ای که این حالت گاه بر سلامتی ایشان نیز تأثیر می‌گذاشت.<ref>نوربالا، ارجعی الی ربّک، ۳۰۳.</ref>
۱۲. پاسخ به ابراز احساسات حاضران در آغاز و پایان سخنرانی، به‌گونه‌ای که این حالت گاه بر سلامتی ایشان نیز تأثیر می‌گذاشت.<ref>نوربالا، ارجعی الی ربّک، ۳۰۳.</ref>


۱۳. رعایت نظافت ظاهری، ساده‌پوشی و سادگی محل سخنرانی.
۱۳. رعایت نظافت ظاهری، [[ساده‌زیستی|ساده‌پوشی]] و سادگی محل سخنرانی.


دربارهٔ روش تهیه و تنظیم سخنرانی‌ها و تعیین مباحثی که در هر سخنرانی باید بیان شود، می‌توان گفت ایشان مطالب و مفاهیم علمی و دینی را در ذهن و اندیشه خویش داشت و از راه‌های گوناگون در جریان اطلاعات و اخبار جاری کشور و جهان قرار می‌گرفت<ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/د.</ref> و متناسب با مخاطبان و نیاز آنها و مخاطبان عام داخلی و خارجی به سخنرانی می‌پرداخت؛ بدون اینکه کسی محتوای سخنرانی ایشان را تهیه کند؛ بنابراین هر سخنرانی ایشان برآیند آگاهی از اخبار رسیده، تحلیل شرایط حاکم بر [[کشور]] و جهان، ویژگی حاضران و مسئولیت آنان، نکاتی که لازم بود مردم از آنها آگاه شوند یا خطرها و مشکلات موجود بر سر راه انقلاب بوده‌است. ایشان هنگام سخنرانی از کاغذ یادداشت و مانند آن استفاده نمی‌کرد؛ هرچند از پیش دربارهٔ نکاتی که لازم بود در سخنرانی مطرح شود یادداشت‌هایی تهیه می‌کرد که تعدادی از آنها در آرشیو مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی نگهداری می‌شود.<ref>انصاری، مقدمه کتاب صحیفه امام، ۱/سی‌وهفت.</ref>
دربارهٔ روش تهیه و تنظیم سخنرانی‌ها و تعیین مباحثی که در هر سخنرانی باید بیان شود، می‌توان گفت ایشان مطالب و مفاهیم علمی و دینی را در ذهن و اندیشه خویش داشت و از راه‌های گوناگون در جریان اطلاعات و اخبار جاری کشور و جهان قرار می‌گرفت<ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/د.</ref> و متناسب با مخاطبان و نیاز آنها و مخاطبان عام داخلی و خارجی به سخنرانی می‌پرداخت؛ بدون اینکه کسی محتوای سخنرانی ایشان را تهیه کند؛ بنابراین هر سخنرانی ایشان برآیند آگاهی از اخبار رسیده، تحلیل شرایط حاکم بر کشور و جهان، ویژگی حاضران و مسئولیت آنان، نکاتی که لازم بود مردم از آنها آگاه شوند یا خطرها و مشکلات موجود بر سر راه انقلاب بوده‌است. ایشان هنگام سخنرانی از کاغذ یادداشت و مانند آن استفاده نمی‌کرد؛ هرچند از پیش دربارهٔ نکاتی که لازم بود در سخنرانی مطرح شود یادداشت‌هایی تهیه می‌کرد که تعدادی از آنها در آرشیو [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] نگهداری می‌شود.<ref>انصاری، مقدمه کتاب صحیفه امام، ۱/سی‌وهفت.</ref>


== موضوعات ==
== موضوعات ==
خط ۳۳: خط ۳۳:
۱. [[اسلام]] و [[دین]]: نقش دین به عنوان یک عامل انگیزش،<ref>مزینانی، بررسی عوامل ایجاد انگیزه در بیانات حضرت امام‌خمینی، ۱۱۲.</ref> جنبه‌های عبادی و سیاسی اسلام، [[رابطه دین و سیاست]].<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۲۴، ۱۰۴ و ۲/۵۳.</ref>
۱. [[اسلام]] و [[دین]]: نقش دین به عنوان یک عامل انگیزش،<ref>مزینانی، بررسی عوامل ایجاد انگیزه در بیانات حضرت امام‌خمینی، ۱۱۲.</ref> جنبه‌های عبادی و سیاسی اسلام، [[رابطه دین و سیاست]].<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۲۴، ۱۰۴ و ۲/۵۳.</ref>


۲. سیاست و اجتماع: [[مبارزه با استکبار]]، [[حفظ وحدت]]، [[استقلال‌طلبی]]، [[انتخابات]]، [[انقلاب اسلامی]] و [[نظام جمهوری اسلامی]]، [[جنگ]] و [[دفاع]]، [[عدالت اجتماعی]]، [[قانون اساسی]]، قیام برای [[خدا]]، مردم و نقش آنها در [[حکومت دینی]].<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۶۷، ۸۳، ۱۰۱، ۱۶۴ و ۲/۲۶، ۹۹.</ref>
۲. سیاست و اجتماع: [[مبارزه با استکبار]]، [[حفظ وحدت]]، [[استقلال‌طلبی]]، [[انتخابات]]، [[انقلاب اسلامی]] و [[نظام جمهوری اسلامی]]، [[جنگ]] و [[دفاع]]، [[عدالت اجتماعی]]، [[قانون اساسی]]، قیام برای خدا، [[مردم]] و نقش آنها در [[حکومت دینی]].<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۶۷، ۸۳، ۱۰۱، ۱۶۴ و ۲/۲۶، ۹۹.</ref>


۳. اخلاق، [[تعلیم و تربیت]] و عرفان و معنویت: نیاز انسان به تعلیم و تربیت، رابطه تعلیم و تزکیه، نقش عرفان در تربیت، روش تربیت و….<ref>مجتهدزاده، بررسی تعلیم و تربیت از دیدگاه حضرت امام‌خمینی، ۱۷۴.</ref>
۳. اخلاق، [[تعلیم و تربیت]] و عرفان و معنویت: نیاز [[انسان]] به تعلیم و تربیت، رابطه تعلیم و تزکیه، نقش عرفان در تربیت، روش تربیت و….<ref>مجتهدزاده، بررسی تعلیم و تربیت از دیدگاه حضرت امام‌خمینی، ۱۷۴.</ref>


# اقتصاد: اقتصاد مستقل و اقتصاد وابسته.
# اقتصاد: اقتصاد مستقل و اقتصاد وابسته.
# فرهنگ، هنر و تبلیغات: فرهنگ سالم و فاسد و [[فرهنگ اسلام]].<ref>← مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم؛ امام‌خمینی، کوثر، جم.</ref>
# [[فرهنگ]]، هنر و تبلیغات: فرهنگ سالم و فاسد و [[فرهنگ اسلام]].<ref>← مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم؛ امام‌خمینی، کوثر، جم.</ref>
با مروری بر فهرست موضوعی سخنرانی‌های امام‌خمینی به دست‌می‌آید که موضوعاتی چون: خدا، [[پیامبر(ص)]]، [[امام‌علی(ع)]]، [[انبیا(ع)]]، [[قرآن]]، اسلام، انسان، [[آزادی]]، مبارزه با [[آمریکا]] و [[اسرائیل]]، [[ابرقدرت‌ها]]، [[استعمار]]، [[استکبار]]، [[استقامت]]، [[مستضعفان]]، [[استقلال]]، [[اصلاح]]، [[انتخابات]]، [[انقلاب اسلامی]]، [[ایران]]، [[پیروزی]]، [[تبلیغات]]، [[تفرقه]]، [[وحدت]]، [[جمهوری اسلامی]]، [[حکومت اسلامی]]، [[دانشگاه]]، [[رژیم پهلوی]]، [[روحانیت]]، [[زنان]]، [[شهادت]]، [[عدالت]]، [[علم]] و علما، [[قانون اساسی]]، قیام و مردم، تکرار و بسامدی بیشتری داشته‌است<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۲۸۶–۳۲۹.</ref>
با مروری بر فهرست موضوعی سخنرانی‌های امام‌خمینی به دست‌می‌آید که موضوعاتی چون: خدا، [[پیامبر(ص)]]، [[امام‌علی(ع)]]، [[انبیا(ع)]]، [[قرآن]]، اسلام، انسان، [[آزادی]]، مبارزه با [[آمریکا]] و [[اسرائیل]]، [[ابرقدرت‌ها]]، [[استعمار]]، [[استکبار]]، [[استقامت]]، [[مستضعفان]]، [[استقلال]]، [[اصلاح]]، [[انتخابات]]، [[انقلاب اسلامی]]، [[ایران]]، [[پیروزی]]، [[تبلیغات]]، [[تفرقه]]، [[وحدت]]، [[جمهوری اسلامی]]، [[حکومت اسلامی]]، [[دانشگاه]]، [[رژیم پهلوی]]، [[روحانیت]]، [[زنان]]، [[شهادت]]، [[عدالت]]، [[علم]] و علما، [[قانون اساسی]]، قیام و مردم، تکرار و بسامدی بیشتری داشته‌است<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۲۸۶–۳۲۹.</ref>


== مخاطبان ==
== مخاطبان ==
حاضران در جلسات سخنرانی امام‌خمینی طیف‌ها، قشرها و طبقات گوناگونی بوده‌اند. از نظر جنسیت معمولاً مردان و زنان در سخنرانی‌ها حاضر می‌شدند و در مواردی نیز سخنرانی به مردان یا زنان اختصاص داشت.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۲۶۱، ۳۱۵ و ۶۲۳.</ref> از نظر سن مخاطبان نیز در هر سخنرانی معمولاً افراد با سنین گوناگون از کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال حاضر می‌شدند؛ ولی گاهی به‌طور خاص دیدار با [[جوانان]]<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۳۲، ۱۳۶ و ۶۵۷.</ref> یا کودکان<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱۱۳.</ref> بوده‌است. از نظر ملیت، بیشتر حاضران، ایرانی و از شهرها و روستاهای گوناگون بوده‌اند؛ ولی در مواردی افراد غیر ایرانی یا شخصیت‌های سیاسی کشورهای دیگر نیز در شمار حاضران بوده‌اند<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۳۲، ۱۸۰ و ۷۶۴.</ref> و حاضران از نظر شغل، صنف، گروه و طبقه اجتماعی، دامنه گسترده‌ای را دربرگرفته و شامل عموم صنوف می‌شدند {{ببینید|دیدارها}}.
حاضران در جلسات سخنرانی امام‌خمینی طیف‌ها، قشرها و طبقات گوناگونی بوده‌اند. از نظر جنسیت معمولاً مردان و زنان در سخنرانی‌ها حاضر می‌شدند و در مواردی نیز سخنرانی به مردان یا [[زن|زنان]] اختصاص داشت.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۲۶۱، ۳۱۵ و ۶۲۳.</ref> از نظر سن مخاطبان نیز در هر سخنرانی معمولاً افراد با سنین گوناگون از کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال حاضر می‌شدند؛ ولی گاهی به‌طور خاص دیدار با [[جوانان]]<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۳۲، ۱۳۶ و ۶۵۷.</ref> یا کودکان<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱۱۳.</ref> بوده‌است. از نظر ملیت، بیشتر حاضران، ایرانی و از شهرها و روستاهای گوناگون بوده‌اند؛ ولی در مواردی افراد غیر ایرانی یا شخصیت‌های سیاسی کشورهای دیگر نیز در شمار حاضران بوده‌اند<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۳۲، ۱۸۰ و ۷۶۴.</ref> و حاضران از نظر شغل، صنف، گروه و طبقه اجتماعی، دامنه گسترده‌ای را دربرگرفته و شامل عموم صنوف می‌شدند.{{ببینید|دیدارها}}.


از نظر بیشترین تعداد دیدار و سخنرانی، بیشترین سخنرانی امام‌خمینی برای مردم عادی، کشاورزان، کارگران، روستاییان و شهروندان محروم و متوسط بوده و در صدر عناوین دیدارکنندگان از لحاظ تراکم جمعیت، [[خانوادهای شهدا]]، مفقودان، اسرا و [[جانبازان]]، [[روحانیان]] و فرهنگیان قرار داشته‌اند.<ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/د.</ref>
از نظر بیشترین تعداد دیدار و سخنرانی، بیشترین سخنرانی امام‌خمینی برای مردم عادی، کشاورزان، [[کارگر|کارگران]]، روستاییان و شهروندان محروم و متوسط بوده و در صدر عناوین دیدارکنندگان از لحاظ تراکم جمعیت، [[خانوادهای شهدا]]، مفقودان، اسرا و [[جانبازان]]، [[روحانیان]] و فرهنگیان قرار داشته‌اند.<ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/د.</ref>


== محل سخنرانی ==
== محل سخنرانی ==
سخنرانی‌های امام‌خمینی در سه کشور [[ایران]]، [[عراق]] و [[فرانسه]] انجام شده‌است. در ایران، سخنرانی‌های پیش از [[پیروزی انقلاب]] ایشان در [[قم]] بوده‌است. این سخنرانی‌ها در مکان‌هایی چون [[مسجد اعظم قم]]،<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱، ۱۶ و ۴۹.</ref> [[خانه امام‌خمینی]]،<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۷، ۱۲ و ۴۴.</ref> خانه برخی [[مراجع]]<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۳۹.</ref> و [[مدرسه فیضیه]]<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۸۳.</ref> ایراد شده‌است. در آستانه پیروزی انقلاب نیز پس از ورود امام‌خمینی به ایران، نخستین سخنرانی در فرودگاه مهرآباد تهران و [[قبرستان بهشت زهرا(س)]]،<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۴.</ref> سپس در [[مدرسه علوی تهران]]؛ اقامتگاه موقت ایشان انجام گرفته و با بازگشت به [[قم]]، حدود ۳۶۰ سخنرانی در [[مدرسه فیضیه]] و محل سکونت و [[دفتر امام‌خمینی]] صورت گرفته‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref> پس از انتقال دوباره امام‌خمینی به تهران، چند سخنرانی در بیمارستان قلب، منطقه دربند و سپس از [[اردیبهشت]] ۱۳۵۹ تا [[فروردین]] ۱۳۶۸ حدود ۳۳۳ سخنرانی در اقامتگاه یا [[حسینیه جماران]] داشته‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref>
سخنرانی‌های امام‌خمینی در سه کشور [[ایران]]، [[عراق]] و [[فرانسه]] انجام شده‌است. در ایران، سخنرانی‌های پیش از [[پیروزی انقلاب]] ایشان در [[قم]] بوده‌است. این سخنرانی‌ها در مکان‌هایی چون [[مسجد اعظم قم]]،<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱، ۱۶ و ۴۹.</ref> [[خانه امام‌خمینی]]،<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۷، ۱۲ و ۴۴.</ref> خانه برخی [[مراجع]]<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۳۹.</ref> و [[مدرسه فیضیه]]<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۸۳.</ref> ایراد شده‌است. در آستانه پیروزی انقلاب نیز پس از ورود امام‌خمینی به ایران، نخستین سخنرانی در فرودگاه مهرآباد تهران و [[قبرستان بهشت زهرا(س)]]،<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۴.</ref> سپس در [[مدرسه علوی تهران]]؛ اقامتگاه موقت ایشان انجام گرفته و با بازگشت به [[قم]]، حدود ۳۶۰ سخنرانی در [[مدرسه فیضیه]] و محل سکونت و [[دفتر امام‌خمینی]] صورت گرفته‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref> پس از انتقال دوباره امام‌خمینی به تهران، چند سخنرانی در بیمارستان قلب، منطقه دربند و سپس از اردیبهشت ۱۳۵۹ تا فروردین ۱۳۶۸ حدود ۳۳۳ سخنرانی در اقامتگاه یا [[حسینیه جماران]] داشته‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، جم.</ref>


سخنرانی‌های امام‌خمینی پس از [[تبعید امام‌خمینی|تبعید]] به [[عراق]] و شهر [[نجف]] در مسجد شیخ انصاری<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۵–۱۳.</ref> و پس از سفر به [[فرانسه]] از ۱۷/۷/۱۳۵۷ تا ۱۲/۱۱/۱۳۵۷ در اقامتگاه ایشان در محله [[نوفل‌لوشاتو پاریس]] بوده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱۴–۶۳.</ref>
سخنرانی‌های امام‌خمینی پس از [[تبعید امام‌خمینی|تبعید]] به عراق و شهر نجف در [[مسجد شیخ انصاری]]<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۵–۱۳.</ref> و پس از سفر به [[فرانسه]] از ۱۷/۷/۱۳۵۷ تا ۱۲/۱۱/۱۳۵۷ در اقامتگاه ایشان در محله [[نوفل‌لوشاتو]] پاریس بوده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱۴–۶۳.</ref>


== اهمیت و نقش ==
== اهمیت و نقش ==
سخنرانی‌های امام‌خمینی تأثیرات و پیامدهای فراوانی داشته که آگاهی‌بخشی به مخاطبان، تحکیم پیوند مردم و [[رهبری]] و تداوم [[انقلاب اسلامی]]، از بین‌بردن یأس و ناامیدی در مردم و مسئولان و تقویت روحیه امید و استقامت در آنان، ترسیم مسیر آینده نهضت اسلامی و خطرهای پیش رو، اعلام دیدگاه‌ها و مواضع نظام اسلامی برای مردم ایران و مردم دیگر کشورهای جهان، ارتباط مستقیم با گروه‌ها و قشرهای گوناگون اجتماع و آگاهی از واقعیت‌های جامعه، ازآن‌جمله است.<ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/ج ـ د).</ref>
سخنرانی‌های امام‌خمینی تأثیرات و پیامدهای فراوانی داشته که آگاهی‌بخشی به مخاطبان، تحکیم پیوند مردم و [[رهبری]] و تداوم [[انقلاب اسلامی]]، از بین‌بردن یأس و ناامیدی در مردم و مسئولان و تقویت روحیه امید و استقامت در آنان، ترسیم مسیر آینده نهضت اسلامی و خطرهای پیش رو، اعلام دیدگاه‌ها و مواضع [[نظام اسلامی]] برای مردم ایران و مردم دیگر کشورهای جهان، ارتباط مستقیم با گروه‌ها و قشرهای گوناگون اجتماع و آگاهی از واقعیت‌های جامعه، ازآن‌جمله است.<ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/ج ـ د).</ref>
سخنرانی‌های امام‌خمینی به‌ویژه آنهایی که در مقاطع حساس و سرنوشت‌ساز ایراد می‌شد، در رسانه‌های گروهی دیگر کشورهای جهان نیز بازتاب‌های گسترده‌ای داشت. به سبب اهمیت این سخنان بود که پیش از انقلاب، عوامل سازمان اطلاعات و امنیت کشور ([[ساواک]]) پیگیر سخنرانی‌های ایشان بودند و گزارش‌هایی از آنها را به مرکز ارائه می‌کردند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۲۲۷؛ مؤسسه تنظیم، امام در آینه اسناد، ۷/۱۱.</ref>
سخنرانی‌های امام‌خمینی به‌ویژه آنهایی که در مقاطع حساس و سرنوشت‌ساز ایراد می‌شد، در رسانه‌های گروهی دیگر کشورهای جهان نیز بازتاب‌های گسترده‌ای داشت. به سبب اهمیت این سخنان بود که پیش از انقلاب، عوامل [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک) پیگیر سخنرانی‌های ایشان بودند و گزارش‌هایی از آنها را به مرکز ارائه می‌کردند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۲۲۷؛ مؤسسه تنظیم، امام در آینه اسناد، ۷/۱۱.</ref>


== مدت ==
== مدت ==
خط ۵۹: خط ۵۹:


== سخنرانی‌های مشهور ==
== سخنرانی‌های مشهور ==
برخی سخنرانی‌های امام‌خمینی از لحاظ موقعیت زمانی و مکانی و محتوای سخنان ایرادشده، دارای اهمیت بیشتر، بازتاب و تأثیرات فراوان‌تری بوده‌است. ازجمله این موارد که می‌توان آنها را سخنرانی‌های حساس و سرنوشت‌ساز نامید، عبارت‌اند از: سخنرانی‌های امام‌خمینی در [[مدرسه فیضیه قم]] در خرداد ۱۳۴۲،<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۸۳–۹۶.</ref> سخنرانی در مخالفت با [[قانون کاپیتولاسیون]] در [[آبان]] ۱۳۴۳ در [[خانه امام‌خمینی|خانه]] خود<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱۶۲–۱۷۸.</ref> {{ببینید|کاپیتولاسیون}}، سخنرانی ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ در نجف به مناسبت چهلم شهدای ۱۹ دی،<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۳۴۱.</ref> سخنرانی در پاریس به مناسبت فرار محمدرضا پهلوی،<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۱.</ref> سخنرانی در بهشت زهرا (س) در آغاز ورود به ایران،<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۵.</ref> سخنرانی‌های ۸ [[تیر]] و ۹ [[شهریور]] ۱۳۶۰ به مناسبت شهادت [[محمدعلی رجایی]] و [[محمدجواد باهنر]] و اعضای [[حزب جمهوری اسلامی]].<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۷۲۳ و ۷۳۱.</ref>
برخی سخنرانی‌های امام‌خمینی از لحاظ موقعیت زمانی و مکانی و محتوای سخنان ایرادشده، دارای اهمیت بیشتر، بازتاب و تأثیرات فراوان‌تری بوده‌است. ازجمله این موارد که می‌توان آنها را سخنرانی‌های حساس و سرنوشت‌ساز نامید، عبارت‌اند از: سخنرانی‌های امام‌خمینی در [[مدرسه فیضیه قم]] در خرداد ۱۳۴۲،<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۸۳–۹۶.</ref> سخنرانی در مخالفت با [[قانون کاپیتولاسیون]] در آبان ۱۳۴۳ در [[خانه امام‌خمینی|خانه]] خود<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۱۶۲–۱۷۸.</ref> {{ببینید|کاپیتولاسیون}}، سخنرانی ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ در نجف به مناسبت چهلم شهدای ۱۹ دی،<ref>امام‌خمینی، کوثر، ۱/۳۴۱.</ref> سخنرانی در پاریس به مناسبت [[فرار محمدرضا پهلوی]]،<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۱.</ref> سخنرانی در بهشت زهرا (س) در آغاز [[بازگشت امام‌خمینی به ایران|ورود به ایران]]،<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۶۵.</ref> سخنرانی‌های ۸ تیر و ۹ شهریور ۱۳۶۰ به مناسبت شهادت [[محمدعلی رجایی]] و [[محمدجواد باهنر]] و اعضای [[حزب جمهوری اسلامی]].<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۷۲۳ و ۷۳۱.</ref>


== ثبت، نگهداری و انتشار ==
== ثبت، نگهداری و انتشار ==
پیش از پیروزی انقلاب، سخنرانی‌های امام‌خمینی بیشتر در نوار کاست و گاه نوار ویدئو،<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱–۱۴.</ref> ضبط و در مواردی از نوار بر روی کاغذ نوشته و تکثیر می‌شده؛ ولی رویه منظم و مسئول مشخصی نداشته‌است. پس از پیروزی، سخنرانی‌های ایشان به‌طور منظم و مستمر در نوار کاست و ویدئو، ضبط و پس از پخش از [[صدا و سیما]] و چاپ در مطبوعات، به صورت کتاب منتشر شده‌است. نام افراد و گروه‌های دیدارکننده نیز، روزانه در دفاتر مخصوصی ثبت می‌شده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/ه.</ref>
پیش از پیروزی انقلاب، سخنرانی‌های امام‌خمینی بیشتر در نوار کاست و گاه نوار ویدئو،<ref>مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی، سخنرانی ش ۱–۱۴.</ref> ضبط و در مواردی از نوار بر روی کاغذ نوشته و تکثیر می‌شده؛ ولی رویه منظم و مسئول مشخصی نداشته‌است. پس از پیروزی، سخنرانی‌های ایشان به‌طور منظم و مستمر در نوار کاست و ویدئو، ضبط و پس از پخش از [[صدا و سیما]] و چاپ در مطبوعات، به صورت کتاب منتشر شده‌است. نام افراد و گروه‌های دیدارکننده نیز، روزانه در دفاتر مخصوصی ثبت می‌شده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، محضر نور، ۱/ه.</ref>


امام‌خمینی برای جلوگیری از سوء استفاده دیگران و استناد سخنان دروغین به ایشان، در [[وصیتنامه امام‌خمینی|وصیت‌نامه]] خود تنها سخنانی را دارای اعتبار می‌داند که صدا یا خط و امضای ایشان بوده یا از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۵۱.</ref> هم‌اکنون آرشیو [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] و صدا و سیمای جمهوری اسلامی، دو مرکز اصلی نگهداری و حفظ نوار سخنرانی‌های ایشان هستند.<ref>← مؤسسه تنظیم، کوثر؛ مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی؛ سروش.</ref>
امام‌خمینی برای جلوگیری از سوء استفاده دیگران و استناد سخنان دروغین به ایشان، در [[وصیتنامه امام‌خمینی|وصیت‌نامه]] خود تنها سخنانی را دارای اعتبار می‌داند که صدا یا [[خط و امضای امام‌خمینی|خط و امضای ایشان]] بوده یا از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۵۱.</ref> هم‌اکنون آرشیو [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی]] و صدا و سیمای جمهوری اسلامی، دو مرکز اصلی نگهداری و حفظ نوار سخنرانی‌های ایشان هستند.<ref>← مؤسسه تنظیم، کوثر؛ مؤسسه تنظیم، بانگ آزادی؛ سروش.</ref>


متن یا فهرست سخنرانی‌ها افزون بر انتشار در مطبوعات، به صورت کتاب نیز منتشر شده و تاکنون دست‌کم پانزده کتاب دراین‌باره به چاپ رسیده‌است که برخی از آنها سخنان امام‌خمینی را همراه با دیگر پیام‌ها، [[حکم‌های حکومتی]] و مصاحبه‌ها و مانند آن آورده‌اند (← کتابخانه مسجد علی‌ابن‌ابی‌طالب (ع)؛ اتحادیه انجمن‌های اسلامی|اتحادیه انجمن‌های اسلامی؛ دهنوی، مجموعه‌ای از مکتوبات؛ نوری، قاجار) و برخی دیگر سخنرانی‌های ایشان را همراه با اعلامیه‌ها، نامه‌ها و فتواهای ایشان چاپ و منتشر کرده‌اند (← دهنوی، خمینی و جنبش).
متن یا فهرست سخنرانی‌ها افزون بر انتشار در [[مطبوعات]]، به صورت کتاب نیز منتشر شده و تاکنون دست‌کم پانزده کتاب دراین‌باره به چاپ رسیده‌است که برخی از آنها سخنان امام‌خمینی را همراه با دیگر پیام‌ها، [[حکم حکومتی|حکم‌های حکومتی]] و مصاحبه‌ها و مانند آن آورده‌اند. (← کتابخانه مسجد علی‌ابن‌ابی‌طالب (ع)؛ اتحادیه انجمن‌های اسلامی|اتحادیه انجمن‌های اسلامی؛ دهنوی، مجموعه‌ای از مکتوبات؛ نوری، قاجار) و برخی دیگر سخنرانی‌های ایشان را همراه با اعلامیه‌ها، نامه‌ها و فتواهای ایشان چاپ و منتشر کرده‌اند (← دهنوی، خمینی و جنبش).
نخستین بار در سال ۱۳۵۷ سخنرانی‌ها در یک مجموعه گردآوری و منتشر شده‌است (← اتحادیه انجمن‌های اسلامی؛ دهنوی، خمینی و جنبش) کامل‌ترین مجموعه دربردارنده سخنرانی‌ها، پیام‌ها و… امام‌خمینی، کتاب صحیفه نور است که پس از اصلاح اشتباهات و تکمیل با عنوان صحیفه امام به چاپ رسیده‌است {{ببینید|صحیفه نور؛ صحیفه امام}}.
نخستین بار در سال ۱۳۵۷ سخنرانی‌ها در یک مجموعه گردآوری و منتشر شده‌است (← اتحادیه انجمن‌های اسلامی؛ دهنوی، خمینی و جنبش) کامل‌ترین مجموعه دربردارنده سخنرانی‌ها، پیام‌ها و… امام‌خمینی، کتاب صحیفه نور است که پس از اصلاح اشتباهات و تکمیل با عنوان صحیفه امام به چاپ رسیده‌است.{{ببینید|صحیفه نور؛ صحیفه امام}}.


سخنان امام‌خمینی به صورت موضوعی (← سازمان تبلیغات) یا در ضمن دیگر کتاب‌های موضوعی آثار ایشان (← مؤسسه تنظیم، تبیان؛ جمعی از برادران و خواهران) آمده که دربردارنده تمامی سخنرانی‌ها نیست {{ببینید|تبیان}}. یکی از سودمندترین مجموعه‌های دربردارنده بخشی از سخنرانی‌های ایشان، کتاب کوثر است که به دست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی در سه جلد تهیه و منتشر شده‌است {{ببینید|کوثر}}. کتاب محضر نور نیز فهرست دیدارهای امام‌خمینی است که در دو جلد منتشر شده و دربردارنده اطلاعاتی دربارهٔ دیدارها و سخنرانی‌های ایشان، حاضران، عمومی یا خصوصی بودن دیدارها و… است. تاریخ این دیدارها از [[بهمن]] ۱۳۵۷ تا [[خرداد]] ۱۳۶۸ است {{ببینید|محضر نور}}.
سخنان امام‌خمینی به صورت موضوعی (← سازمان تبلیغات) یا در ضمن دیگر کتاب‌های موضوعی آثار ایشان (← مؤسسه تنظیم، تبیان؛ جمعی از برادران و خواهران) آمده که دربردارنده تمامی سخنرانی‌ها نیست {{ببینید|تبیان}}. یکی از سودمندترین مجموعه‌های دربردارنده بخشی از سخنرانی‌های ایشان، کتاب کوثر است که به دست مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی در سه جلد تهیه و منتشر شده‌است.{{ببینید|کوثر}}. کتاب محضر نور نیز فهرست دیدارهای امام‌خمینی است که در دو جلد منتشر شده و دربردارنده اطلاعاتی دربارهٔ دیدارها و سخنرانی‌های ایشان، حاضران، عمومی یا خصوصی بودن دیدارها و… است. تاریخ این دیدارها از [[بهمن]] ۱۳۵۷ تا [[خرداد]] ۱۳۶۸ است.{{ببینید|محضر نور}}.


کتاب بانگ آزادی کامل‌ترین فهرستی است که از نوار سخنرانی‌های امام‌خمینی تهیه شده و افزون بر معرفی ۹۱۵ نوار کاست یا ویدئویی، فهرستی از موضوعات و اعلام را نیز دربردارد {{ببینید|بانگ آزادی}}. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز فهرستی از نوارهای صوتی و تصویری سخنرانی‌های امام‌خمینی را که در بایگانی خود داشته، در ۱۴۸ صفحه منتشر کرده و شامل ۴۰۱ سخنرانی از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۶۲ است (← سروش) به دلایلی ازجمله نبود اطلاعات یا مدارک لازم یا قابل پخش‌نبودن برخی سخنرانی‌های خصوصی از نظر امنیتی و مانند آن، تعدادی از سخنرانی‌های ایشان هنوز معرفی یا منتشر نشده‌است.<ref>انصاری، مقدمه کتاب صحیفه امام، ۱/سی‌ونه.</ref>
کتاب بانگ آزادی کامل‌ترین فهرستی است که از نوار سخنرانی‌های امام‌خمینی تهیه شده و افزون بر معرفی ۹۱۵ نوار کاست یا ویدئویی، فهرستی از موضوعات و اعلام را نیز دربردارد {{ببینید|بانگ آزادی}}. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز فهرستی از نوارهای صوتی و تصویری سخنرانی‌های امام‌خمینی را که در بایگانی خود داشته، در ۱۴۸ صفحه منتشر کرده و شامل ۴۰۱ سخنرانی از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۶۲ است (← سروش) به دلایلی ازجمله نبود اطلاعات یا مدارک لازم یا قابل پخش‌نبودن برخی سخنرانی‌های خصوصی از نظر امنیتی و مانند آن، تعدادی از سخنرانی‌های ایشان هنوز معرفی یا منتشر نشده‌است.<ref>انصاری، مقدمه کتاب صحیفه امام، ۱/سی‌ونه.</ref>


سخنرانی‌های امام‌خمینی به همراه بخش‌های دیگر صحیفه امام به زبان‌های عربی و انگلیسی نیز ترجمه شده‌اند. همچنین گزیده‌ای از سخنرانی‌های ایشان تاکنون به زبان‌های دیگری چون بوسنیایی منتشر شده‌است.<ref>حضور، اخبار، شماره ۳۴، ۱۳۷۹ش، ۳۸۹.</ref>
سخنرانی‌های امام‌خمینی به همراه بخش‌های دیگر [[صحیفه امام]] به زبان‌های عربی و انگلیسی نیز ترجمه شده‌اند. همچنین گزیده‌ای از سخنرانی‌های ایشان تاکنون به زبان‌های دیگری چون بوسنیایی منتشر شده‌است.<ref>حضور، اخبار، شماره ۳۴، ۱۳۷۹ش، ۳۸۹.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
۲۱٬۱۷۴

ویرایش