۲۱٬۱۹۰
ویرایش
ابرابزار
جز (added Category:مقالههای جلد هشتم دانشنامه using HotCat) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
|سرشناسی = مجتهد و شاگرد امام خمینی | |سرشناسی = مجتهد و شاگرد امام خمینی | ||
|نام کامل = | |نام کامل = | ||
|لقب = آیت‌الله | |لقب = آیت‌الله | ||
|نسب = | |نسب = | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
|شهر درگذشت =قم | |شهر درگذشت =قم | ||
|کشور درگذشت =ایران | |کشور درگذشت =ایران | ||
|آرامگاه =حرم حضرت معصومه(س) | |آرامگاه =حرم حضرت معصومه (س) | ||
|نام همسر = | |نام همسر = | ||
|فرزندان = | |فرزندان = | ||
|خویشاوند سرشناس=محمدرضا تنکابنی | |خویشاوند سرشناس=محمدرضا تنکابنی | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
|مذهب = [[شیعه]] | |مذهب = [[شیعه]] | ||
|پیشه = [[روحانیت|روحانی]] | |پیشه = [[روحانیت|روحانی]] | ||
|مناصب = | |مناصب = | ||
|پس از = | |پس از = | ||
|پیش از = | |پیش از = | ||
|اساتید = امام خمینی، ابوالقاسم خویی و سید محسن حکیم | |اساتید = امام خمینی، ابوالقاسم خویی و سید محسن حکیم | ||
|شاگردان = | |شاگردان = | ||
|تالیفات = تقریرات بحث بیع امام‌خمینی، رسالة فی الوضع و الاستعمال، الاجاره، المباحث فی | |تالیفات = تقریرات بحث بیع امام‌خمینی، رسالة فی الوضع و الاستعمال، الاجاره، المباحث فی علم الاصول، مناسک حج و حاشیه بر العروة الوثقی | ||
|وبگاه رسمی = | |وبگاه رسمی = | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''محمدحسن قدیری'''، شاگرد و عضو [[هیئت استفتای امام‌خمینی]]. | '''محمدحسن قدیری'''، شاگرد و عضو [[هیئت استفتای امام‌خمینی]]. | ||
==زندگی‌نامه== | |||
محمدحسن قدیری فرزند علی در سال ۱۳۱۵ در خانواده‌ای روحانی در [[اصفهان]] متولد شد<ref>آدمی ابرقویی و عطوف، شورای نگهبان تاریخچه و جایگاه، ۲۳۱</ref> و [[قرآن]] و [[نهج البلاغه]] را در مکتبخانه خواند. او دیپلم ریاضی خود را از دبیرستان هراتی اصفهان گرفت و هم‌زمان با تحصیل در دبیرستان، به تحصیل علوم حوزوی پرداخت.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، | == زندگی‌نامه == | ||
محمدحسن قدیری فرزند علی در سال ۱۳۱۵ در خانواده‌ای روحانی در [[اصفهان]] متولد شد<ref>آدمی ابرقویی و عطوف، شورای نگهبان تاریخچه و جایگاه، ۲۳۱</ref> و [[قرآن]] و [[نهج البلاغه]] را در مکتبخانه خواند. او دیپلم ریاضی خود را از دبیرستان هراتی اصفهان گرفت و هم‌زمان با تحصیل در دبیرستان، به تحصیل علوم حوزوی پرداخت.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۲۴.</ref> وی دروس مقدماتی و متوسطه حوزه را نزد پدر خویش و استادان حوزه اصفهان فرا گرفت و برای ادامه تحصیل در سال ۱۳۳۷ به [[نجف]] رفت.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۲۴.</ref> قدیری دروس سطوح عالی را نزد سیدمرتضی خلخالی و سیدمحمدباقر محلاتی، [[فلسفه]] را نزد صدرا بادکوبه‌ای و تفسیر را نزد سیداسدالله مدنی آموخت و در درس خارج فقه میرزاباقر زنجانی و [[سیدمحسن حکیم]] شرکت کرد.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۲۸.</ref> او هجده سال در درس [[سیدابوالقاسم خویی]] حضور یافت و از ایشان اجازه [[اجتهاد]] دریافت کرد.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۲۵، ۱۲۸ و ۱۴۰.</ref> وی همچنین از حدود ده تن از مراجع و استادان حوزه اجازه اجتهاد و روایت و اجازه در [[امور حسبیه]] دریافت کرد. وی هم‌زمان با تحصیل در نجف به تدریس فقه و اصول نیز پرداخت.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۳۳ و ۱۴۰.</ref> | |||
== ارتباط با امام خمینی == | == ارتباط با امام خمینی == | ||
ارتباط محمدحسن قدیری با [[امام‌خمینی]] به سال‌های ۱۳۳۸ و ۱۳۳۹ بر می‌گردد که وی به مدت کوتاهی در قم در درس خارج مکاسب محرمه امام‌خمینی شرکت | ارتباط محمدحسن قدیری با [[امام‌خمینی]] به سال‌های ۱۳۳۸ و ۱۳۳۹ بر می‌گردد که وی به مدت کوتاهی در قم در درس خارج مکاسب محرمه امام‌خمینی شرکت کرد و پس از آن به نجف بازگشت. او که به واسطه پدرش به امام‌خمینی معرفی شده بود، تحت تأثیر عظمت و شخصیت ایشان قرار گرفت.<ref>قدیری، پابه‌پای آفتاب، ۵/۱۴۱.</ref> پس از ورود امام‌خمینی از ترکیه به [[عراق]] در سال ۱۳۴۴، بار دیگر [[سیدمصطفی خمینی]]، قدیری را به امام‌خمینی معرفی کرد.<ref>قدیری، پابه‌پای آفتاب، ۵/۱۴۱.</ref> قدیری سپس در نجف در حلقه شاگردان و یاران امام‌خمینی درآمد و به مدت دوازده سال از محضر ایشان بهره برد<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۲۵.</ref> و به نظر او درک محضر امام‌خمینی برای وی از الطاف الهی بود.<ref>قدیری، پابه‌پای آفتاب، ۵/۱۴۱.</ref> قدیری پس از بازگشت به [[ایران]] در سال ۱۳۵۶، به مدت بیست سال در [[حوزه علمیه قم]] به تدریس مکاسب، کفایه و خارج فقه و اصول پرداخت.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۳۳.</ref> | ||
== فعالیت‌ها == | == فعالیت‌ها == | ||
فعالیت‌های سیاسی قدیری پیش از انقلاب | فعالیت‌های سیاسی قدیری پیش از انقلاب مخالفت با جشن‌های تاجگذاری [[محمدرضا پهلوی]] و ردکردن قرآن نفیسی بود که دربار چاپ کرده بود و در نجف به واسطه کنسولگری ایران به قدیری و جمعی از طلاب هدیه شد. این تصمیم قدیری و طلاب موجب خرسندی امام‌خمینی از آنان شد.<ref>همان؛ قدیری، پابه‌پای آفتاب، ۵/۱۴۶.</ref> وی در نجف هنگام سفر امام‌خمینی به [[سامرا]]، [[کاظمین]] و [[کربلا]] ایشان را همراهی می‌کرد.<ref>قدیری، پابه‌پای آفتاب، ۵/۱۴۱.</ref> | ||
به عقیده قدیری رمز موفقیت امام‌خمینی در تربیت دانشمندان و محققان، خلوص نیت ایشان بود که برای خدا درس می‌گفت و در برابر شاگردان خود فروتن بود و برخورد پدرانه داشت و | به عقیده قدیری رمز موفقیت امام‌خمینی در تربیت دانشمندان و محققان، خلوص نیت ایشان بود که برای خدا درس می‌گفت و در برابر شاگردان خود فروتن بود و برخورد پدرانه داشت و به کار بردن القاب تشریفاتی را دوست نداشت.<ref>قدیری، پابه‌پای آفتاب، ۵/۱۴۱–۱۴۲.</ref> وی، امام‌خمینی را از اولیای خدا می‌دانست که همیشه متوجه به خدا بود و همه چیز را از خدا می‌دانست؛ حتی حرکات دست، قیام، قعود و نگاه‌های امام‌خمینی بر اساس عدالت بود. هرکس به قدر خدمتش به اسلام نزد ایشان گرامی بود. دوست نداشت درهمی نابجا مصرف شود. در شجاعت تکیه‌گاه مبارزان و در [[تقوا]] و ورع تالی [[معصوم(ع)]] بود؛<ref>قدیری، پایگاه اطلاع‌رسانی.</ref> چنان‌که رویه امام‌خمینی موجب علاقه بیشتر و حضور جدی‌تر وی در درس ایشان شد.<ref>قدیری، پابه‌پای آفتاب، ۵/۱۴۵–۱۴۶؛ رحیمیان، یادها و یادداشتهایی از زندگی امام‌خمینی، ۳۸.</ref> | ||
قدیری در سال ۱۳۴۶ از امام‌خمینی اجازه در امور حسبیه گرفت<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۴۶۸.</ref> و در موردی نیز معرف دیگران برای گرفتن اجازه از امام‌خمینی بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۴۷۱.</ref> وی همچنین در سال ۱۳۵۰، به عضویت [[هیئت استفتائات امام‌خمینی]] در نجف درآمد.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، | قدیری در سال ۱۳۴۶ از امام‌خمینی اجازه در امور حسبیه گرفت<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۴۶۸.</ref> و در موردی نیز معرف دیگران برای گرفتن اجازه از امام‌خمینی بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۴۷۱.</ref> وی همچنین در سال ۱۳۵۰، به عضویت [[هیئت استفتائات امام‌خمینی]] در نجف درآمد.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۲۹ و ۱۳۳.</ref> در سال ۱۳۵۵ امام‌خمینی طی نامه‌ای به برادر خود [[سیدمرتضی پسندیده]] سفارش کرد به قدیری کمک مالی کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۱۵۴.</ref> | ||
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در [[دفتر شورای استفتائات امام‌خمینی]] در [[قم]] مشغول به همکاری شد<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، | وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در [[دفتر شورای استفتائات امام‌خمینی]] در [[قم]] مشغول به همکاری شد<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۲۹؛ آدمی ابرقویی و عطوف، شورای نگهبان تاریخچه و جایگاه، ۲۳۱.</ref> و امام‌خمینی طی نامه‌ای تأیید انتشار رساله [[توضیح‌المسائل]] خود را به این شورا واگذار کرد؛<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۹/۳۱۴.</ref> سپس بر اساس دعوت اهالی کوهپایه (رویدشت) اصفهان در تیر ۱۳۵۹، امام‌خمینی از وی خواست با عزیمت به منطقه به امور مذهبی و [[مسائل شرعی]] مردم منطقه رسیدگی کرده و در رفع نابسامانی‌ها و کمبودها سعی کافی مبذول دارد. همچنین وی را به [[امامت نماز جمعه]] در آن محل منصوب کرد تا برای حفظ وحدت و همبستگی اهالی این فریضه بزرگ الهی را اقامه کرده و مردم را به وظایف اسلامی و انقلابی خود آشنا سازد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۲/۴۷۳.</ref> وی مسجدی در بازار و حسینیه‌ای به دستور امام‌خمینی ساخت.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۲۹.</ref> | ||
== نامه امام == | == نامه امام == | ||
پس از صدور فتوای امام‌خمینی در ۱۹/۶/۱۳۶۷، در حلال‌بودن [[بازی شطرنج]] و همچنین عدم اشکال خرید و فروش آلات مشترک مانند ابزار موسیقی به قصد منافع حلال،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۱۲۹.</ref> قدیری با رویکرد فقهی به شیوه سنتی و معمول حوزه در ۲/۷/۱۳۶۷، طی نامه‌ای به امام‌خمینی، | پس از صدور فتوای امام‌خمینی در ۱۹/۶/۱۳۶۷، در حلال‌بودن [[بازی شطرنج]] و همچنین عدم اشکال خرید و فروش آلات مشترک مانند ابزار موسیقی به قصد منافع حلال،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۱۲۹.</ref> قدیری با رویکرد فقهی به شیوه سنتی و معمول حوزه در ۲/۷/۱۳۶۷، طی نامه‌ای به امام‌خمینی، دربارهٔ فتوای ایشان سؤال‌هایی مطرح کرده، اظهار داشت اگر ساحت قدس ایشان از این گونه مسائل به دور باشد بهتر است و ضرورتی در نشر این گونه فتاوی دیده نمی‌شود. امام‌خمینی در پاسخ با گشودن باب جدیدی در فقه و طرح برخی پیامدهای برداشت قدیری از روایات، از برداشت او از اخبار و احکام الهی اظهار تأسف کرده، آن را مایه از بین‌رفتن کلی تمدن جدید و موجب کوخ‌نشینی و صحرانشینی مردم دانست و با ابراز علاقه به وی بیان داشت از فرد تحصیلکرده و زحمت‌کشیده‌ای مانند او توقع نداشته این گونه برداشت کرده و آن را به [[اسلام]] نسبت دهد. ایشان در پایان به ایشان نصیحت پدرانه کرد سعی کند تنها خدا را در نظر بگیرد و تحت تأثیر مقدس‌نماها و آخوندهای بیسواد واقع نشود؛ زیرا اگر بنا است با اعلام و نشر حکم خدا به مقام و موقعیت کسی نزد مقدس‌نماهای احمق و آخوندهای بیسواد صدمه‌ای بخورد، هر چه بیشتر صدمه بخورد بهتر است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۱۴۹–۱۵۲.</ref> | ||
:{{ببینید|شطرنج|قمار}} | :{{ببینید|شطرنج|قمار}} | ||
قدیری در نامه دیگری در هفتم مهر ۱۳۶۷ ضمن بیان سرافرازی از پاسخ ایشان، هدف خود از نامه نخست را استفاده علمی بیان کرد.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، | قدیری در نامه دیگری در هفتم مهر ۱۳۶۷ ضمن بیان سرافرازی از پاسخ ایشان، هدف خود از نامه نخست را استفاده علمی بیان کرد.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۳۸–۱۳۹.</ref> امام‌خمینی در دوازدهم مهر ۱۳۶۷، ضمن دعای خیر و آرزوی موفقیت برای وی، نامه اول و جواب آن را در حال و هوای درس و بحث طلبگی دانست و اذعان کرد وی را [[مجتهد]] و صاحب‌نظر در فقه می‌داند. ایشان در این نامه، قدیری را از دوستان دیرینه و خوب خویش خواند که در حل مشکلات کشور می‌تواند مفید باشد. ایشان به قدیری خاطرنشان کرد باید تلاش شود حصارهای جهل و خرافه از بین برود تا اسلام ناب احیا گردد و نجات اسلام قربانی می‌خواهد و آرزو کرد ای‌کاش خود ایشان در راه نجات آن قربانی گردد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۱۶۰.</ref> قدیری پاسخ دوم امام‌خمینی را نیز حاکی از حسن اعتماد ایشان به خود دانست و سند افتخار برای خویش خواند.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۳۹.</ref> | ||
== وفات == | == وفات == | ||
قدیری از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۷ در شمار فقهای [[شورای نگهبان]] [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی]] بود<ref>آدمی ابرقویی و عطوف، شورای نگهبان تاریخچه و جایگاه، ۲۳۱.</ref> و در ۲۵/۷/۱۳۸۷ در ۷۲سالگی درگذشت و در [[مسجد بالاسر]] [[حرم فاطمه معصومه(س)]] به خاک سپرده شد.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، | قدیری از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۷ در شمار فقهای [[شورای نگهبان]] [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی]] بود<ref>آدمی ابرقویی و عطوف، شورای نگهبان تاریخچه و جایگاه، ۲۳۱.</ref> و در ۲۵/۷/۱۳۸۷ در ۷۲سالگی درگذشت و در [[مسجد بالاسر]] [[حرم فاطمه معصومه(س)]] به خاک سپرده شد.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۴۱.</ref> وی کتاب‌ها و رساله‌های چندی نگاشته‌است؛ ازجمله یک جلد تقریرات بحث بیع امام‌خمینی در نجف که منتشر شده‌است. رسالة فی الوضع و الاستعمال، الاجاره، المباحث فی علم الاصول، مناسک حج و حاشیه بر العروة الوثقی از دیگر آثار اوست.<ref>میرزاده، آیت‌الله محمدحسن قدیری، ۲۶–۲۷/۱۳۳.</ref> | ||
== پانویس == | |||
{{پانویس|۲}} | |||
== منابع == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آدمی ابرقویی، علی و حسین عطوف، شورای نگهبان تاریخچه و جایگاه، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ش. | * آدمی ابرقویی، علی و حسین عطوف، شورای نگهبان تاریخچه و جایگاه، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ش. | ||