۲۱٬۱۶۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
شهاب‌الدین اشراقی در سال ۱۳۰۴ش/ ۱۳۴۴ق در [[قم]] به دنیا آمد.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۵.</ref> | شهاب‌الدین اشراقی در سال ۱۳۰۴ش/ ۱۳۴۴ق در [[قم]] به دنیا آمد.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۵.</ref> | ||
پدر او [[میرزامحمدتقی اشراقی]] متولد ۱۳۱۳ق/ ۱۲۷۴ش، از شاگردان [[عبدالکریم حائری یزدی]] و [[ابوالقاسم قمی]] و از دوستان نزدیک امام‌خمینی بود.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۹.</ref> وی علاوه بر مهارت در [[علوم عقلی]] و [[علوم نقلی|نقلی]]، خطیبی توانا بود،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۰.</ref> و در سال ۱۳۶۸ق درگذشت.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۸.</ref> | پدر او [[میرزامحمدتقی اشراقی]] متولد ۱۳۱۳ق/ ۱۲۷۴ش، از شاگردان [[عبدالکریم حائری یزدی]] و [[ابوالقاسم قمی]] و از دوستان نزدیک امام‌خمینی بود.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۹.</ref> وی علاوه بر مهارت در [[علوم عقلی]] و [[علوم نقلی|نقلی]]، خطیبی توانا بود،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۰.</ref> و در سال ۱۳۶۸ق درگذشت.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۸.</ref> | ||
پدربزرگ اشراقی، [[میرزامحمد اشراقی]] مشهور به ارباب قمی (متوفی ۱۳۴۱ق) پیش از تأسیس حوزه علمیه در قم، ریاستی با اقتدار و مرجعیتی تام داشت و در بنانهادن [[حوزه علمیه قم]] با مؤسس آن، حائری یزدی همکاری کرد.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۵.</ref> امام‌خمینی بارها به خانه میرزامحمد ارباب رفته بود و [[ساده‌زیستی]]، [[زهد]] و [[قناعت]] او را می‌ستود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۹/۲۵۱.</ref> | پدربزرگ اشراقی، [[میرزامحمد اشراقی]] مشهور به ارباب قمی (متوفی ۱۳۴۱ق) پیش از تأسیس حوزه علمیه در قم، ریاستی با اقتدار و مرجعیتی تام داشت و در بنانهادن [[حوزه علمیه قم]] با مؤسس آن، حائری یزدی همکاری کرد.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۵.</ref> امام‌خمینی بارها به خانه [[میرزامحمد ارباب]] رفته بود و [[ساده‌زیستی]]، [[زهد]] و [[قناعت]] او را می‌ستود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۹/۲۵۱.</ref> | ||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
شهاب‌الدین اشراقی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مراکز آموزش رسمی قم به پایان رساند و زبان فرانسه را به‌خوبی فرا گرفت. وی پس از به پایان‌رساندن دبیرستان، در سال ۱۳۲۱ وارد حوزه علمیه قم شد و توانست دوره مقدمات و سطح حوزه را به پایان برساند. | شهاب‌الدین اشراقی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مراکز آموزش رسمی قم به پایان رساند و زبان فرانسه را به‌خوبی فرا گرفت. وی پس از به پایان‌رساندن دبیرستان، در سال ۱۳۲۱ وارد حوزه علمیه قم شد و توانست دوره مقدمات و سطح [[حوزه]] را به پایان برساند. | ||
وی [[شرح لمعه]] را نزد [[جعفر صبوری قمی]]، [[فلسفه]] را نزد [[سیدمحمدحسین طباطبایی]] و بخشی از دروس سطح را نزد [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]] فراگرفت. اشراقی در | وی [[شرح لمعه]] را نزد [[جعفر صبوری قمی]]، [[فلسفه]] را نزد [[سیدمحمدحسین طباطبایی]] و بخشی از دروس سطح را نزد [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]] فراگرفت. اشراقی در درس خارج فقه و اصول [[سیدحسین بروجردی]]، [[سیدمحمد محقق داماد]]، [[سیدکاظم شریعتمداری]] و امام‌خمینی شرکت کرد،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۴۵–۴۷.</ref> و در آغاز سال ۱۳۳۱، با دختر امام‌خمینی [[سیده‌صدیقه مصطفوی]] [[ازدواج]] کرد.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۵۱.</ref> {{ببینید| خانواده امام‌خمینی}} | ||
او دوازده سال از محضر امام‌خمینی بهره برد<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۵۱ و ۴۷.</ref> و تحت تأثیر ایشان قرار گرفت<ref>گرامی، خاطرات آیت‌الله محمدعلی گرامی، ۱۷۲.</ref> اشراقی با [[محمد فاضل لنکرانی]] و [[سیدمصطفی خمینی]] هم‌درس بود<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۴۷.</ref> او پس از رسیدن به [[مقام اجتهاد]]، به موازات تحصیل، به تدریس [[فقه]] و [[اصول]] پرداخت.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۲/۶۹.</ref> | او دوازده سال از محضر امام‌خمینی بهره برد<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۵۱ و ۴۷.</ref> و تحت تأثیر ایشان قرار گرفت<ref>گرامی، خاطرات آیت‌الله محمدعلی گرامی، ۱۷۲.</ref> اشراقی با [[محمد فاضل لنکرانی]] و [[سیدمصطفی خمینی]] هم‌درس بود<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۴۷.</ref> او پس از رسیدن به [[مقام اجتهاد]]، به موازات تحصیل، به تدریس [[فقه]] و [[اصول]] پرداخت.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۲/۶۹.</ref> | ||
== فعالیت‌ها == | == فعالیت‌ها == | ||
اشراقی، امام‌خمینی را نه تنها به عنوان استاد، بلکه به عنوان رهبر نهضت در ایام اختناق همراهی کرد<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۲/۶۶؛ طاهری خرّم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله سیدحسن طاهری خرّم‌آبادی، ۱/۱۱۱ و ۱۳۸.</ref> این امر سبب شد وی جزو روحانیانی قرار گیرد که از منبر منع شده بودند،<ref>کروبی، یاران امام به روایت اسناد ساواک حاج‌ملااحمد کروبی، ۴۶.</ref> با این حال، منش محتاطانه اشراقی در فعالیت‌های سیاسی سبب شد در اسناد سازمان اطلاعات و امنیت کشور ( | اشراقی، امام‌خمینی را نه تنها به عنوان استاد، بلکه به عنوان رهبر نهضت در ایام اختناق همراهی کرد<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۲/۶۶؛ طاهری خرّم‌آبادی، خاطرات آیت‌الله سیدحسن طاهری خرّم‌آبادی، ۱/۱۱۱ و ۱۳۸.</ref> این امر سبب شد وی جزو روحانیانی قرار گیرد که از منبر منع شده بودند،<ref>کروبی، یاران امام به روایت اسناد ساواک حاج‌ملااحمد کروبی، ۴۶.</ref> با این حال، منش محتاطانه اشراقی در فعالیت‌های سیاسی سبب شد در اسناد [[ساواک|سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک)، او را فردی میانه‌رو معرفی کنند.<ref>پسندیده، یاران امام به روایت اسناد ساواک آیت‌الله سیدمرتضی پسندیده، ۴۲۳؛ مرکز بررسی اسناد، ۴/۲۰۹؛ ۸/۲۵۵ و ۱۳/۸۹.</ref> | ||
پس از تبعید امام‌خمینی به [[ترکیه]] و بازداشت سیدمصطفی خمینی در سال ۱۳۴۳ اشراقی وکیل تام‌الاختیار امام‌خمینی در [[ایران]] شده<ref>ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک آیت‌الله حاج‌شیخ‌مهدی ربانی املشی، ۹۲؛ حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۶۹.</ref> و به تقویت نیروهای انقلابی پرداخت؛ چنان‌که در مواردی معرف کسانی بوده که از امام‌خمینی اجازه امور حسبیه دریافت کرده‌اند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۴۶۹، ۴۸۷ و ۵۱۲.</ref> | پس از [[تبعید امام‌خمینی]] به [[ترکیه]] و بازداشت سیدمصطفی خمینی در سال ۱۳۴۳ اشراقی وکیل تام‌الاختیار امام‌خمینی در [[ایران]] شده<ref>ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک آیت‌الله حاج‌شیخ‌مهدی ربانی املشی، ۹۲؛ حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۶۹.</ref> و به تقویت نیروهای انقلابی پرداخت؛ چنان‌که در مواردی معرف کسانی بوده که از امام‌خمینی اجازه [[امور حسبیه]] دریافت کرده‌اند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۴۶۹، ۴۸۷ و ۵۱۲.</ref> | ||
ساواک که به فعالیت‌های وی حساس شده بود، به وی اخطار کرد که از قم خارج شود<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۸۰–۸۴.</ref> اشراقی در ۴/۲/۱۳۴۵ به [[همدان]] تبعید شد<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۸۹.</ref> و مدرسان حوزه به تبعید ایشان اعتراض کردند.<ref>ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک آیت‌الله حاج‌شیخ‌مهدی ربانی املشی، ۱۰۹.</ref> تبعید اشراقی به همدان شش ماه طول کشید. وی به دلیل پیگیری مراجع قم ـ [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]] و [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] ـ و کسالتی که داشت به [[تهران]] منتقل شد و در خانه‌ای زیر نظر ساواک قرار گرفت؛<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۱۹ و ۱۲۳؛ مسعودی، ۱۸۷.</ref> چون از نظر [[رژیم پهلوی]] وی یکی از نمایندگان و وکلای امام‌خمینی به‌شمار می‌رفت. اشراقی پس از دوران تبعید در آخرین ماه‌های سال ۱۳۴۸ به قم بازگشت<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۳۹.</ref> و پس از تبعید برادر امام‌خمینی، [[سیدمرتضی پسندیده]] در تابستان ۱۳۵۷ که نماینده تام‌الاختیار ایشان بود {{ببینید| سیدمرتضی پسندیده}} بار دیگر وکیل تام‌الاختیار امام‌خمینی شد،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۴۲۸.</ref> و به امور محوله در زمانی که نهضت اسلامی اوج‌گرفته بود پرداخت.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۶۵.</ref> | ساواک که به فعالیت‌های وی حساس شده بود، به وی اخطار کرد که از قم خارج شود<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۸۰–۸۴.</ref> اشراقی در ۴/۲/۱۳۴۵ به [[همدان]] تبعید شد<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۸۹.</ref> و مدرسان حوزه به تبعید ایشان اعتراض کردند.<ref>ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک آیت‌الله حاج‌شیخ‌مهدی ربانی املشی، ۱۰۹.</ref> تبعید اشراقی به همدان شش ماه طول کشید. وی به دلیل پیگیری مراجع قم ـ [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]] و [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] ـ و کسالتی که داشت به [[تهران]] منتقل شد و در خانه‌ای زیر نظر ساواک قرار گرفت؛<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۱۹ و ۱۲۳؛ مسعودی، ۱۸۷.</ref> چون از نظر [[رژیم پهلوی]] وی یکی از نمایندگان و وکلای امام‌خمینی به‌شمار می‌رفت. اشراقی پس از دوران تبعید در آخرین ماه‌های سال ۱۳۴۸ به قم بازگشت<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۳۹.</ref> و پس از تبعید برادر امام‌خمینی، [[سیدمرتضی پسندیده]] در تابستان ۱۳۵۷ که نماینده تام‌الاختیار ایشان بود{{ببینید| سیدمرتضی پسندیده}} بار دیگر وکیل تام‌الاختیار امام‌خمینی شد،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۴۲۸.</ref> و به امور محوله در زمانی که نهضت اسلامی اوج‌گرفته بود پرداخت.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۶۵.</ref> | ||
اشراقی با مسائل اجتماعی و سیاسی با متانت و وقار و عالمانه برخورد می‌کرد. در سال ۱۳۴۹ پس از انتشار کتاب [[شهید جاوید]]، نوشته [[نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی]]، اختلاف شدیدی میان برخی حوزویان به‌وجود آمد. اشراقی در واکنش به محتوای این کتاب، به همراه محمد فاضل لنکرانی کتاب [[پاسداران وحی]] را نوشت و دیدگاه صالحی نجف‌آبادی را نقد و از [[عصمت]] و [[علم امام‌معصوم(ع)]] دفاع کرد.<ref>مرکز بررسی اسناد، ۸/۲۵۵؛ حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۳۴–۱۳۷.</ref> | اشراقی با مسائل اجتماعی و سیاسی با متانت و وقار و عالمانه برخورد می‌کرد. در سال ۱۳۴۹ پس از انتشار کتاب [[شهید جاوید]]، نوشته [[نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی]]، اختلاف شدیدی میان برخی حوزویان به‌وجود آمد. اشراقی در واکنش به محتوای این کتاب، به همراه محمد فاضل لنکرانی کتاب [[پاسداران وحی]] را نوشت و دیدگاه صالحی نجف‌آبادی را نقد و از [[عصمت]] و [[علم امام‌معصوم(ع)]] دفاع کرد.<ref>مرکز بررسی اسناد، ۸/۲۵۵؛ حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۳۴–۱۳۷.</ref> | ||
در دوره تبعید امام‌خمینی در [[نجف]]، اشراقی از حلقه‌های رابط میان نجف و قم برای مدیریت امور مربوط به فعالیت‌های انقلابی با راهنمایی و توصیه‌های امام‌خمینی بود. امام‌خمینی طی نامه‌هایی که برای اشراقی فرستاده،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۹۱ و ۳/۴۳۰.</ref> ضمن احوال‌پرسی و رفع گرفتاری‌های مالی تبعیدشدگان<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۴۴۱–۴۴۴</ref> در برخی از آنها از وی با عنوان «عماد العلماء الاعلام» نام برده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۴۳۰.</ref> | در دوره [[تبعید امام‌خمینی]] در [[نجف]]، اشراقی از حلقه‌های رابط میان نجف و قم برای مدیریت امور مربوط به فعالیت‌های انقلابی با راهنمایی و توصیه‌های امام‌خمینی بود. امام‌خمینی طی نامه‌هایی که برای اشراقی فرستاده،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۹۱ و ۳/۴۳۰.</ref> ضمن احوال‌پرسی و رفع گرفتاری‌های مالی تبعیدشدگان<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۴۴۱–۴۴۴</ref> در برخی از آنها از وی با عنوان «عماد العلماء الاعلام» نام برده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۴۳۰.</ref> | ||
اشراقی در سال ۱۳۵۶ دو بار با امام‌خمینی در نجف دیدار کرد. بار دوم پس از درگذشت سیدمصطفی خمینی در سال ۱۳۵۶ بود.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۵۱ و ۱۵۶؛ یزدی، خاطرات آیت‌الله محمد یزدی، ۳۵۳.</ref> پس از رفتن امام‌خمینی به [[پاریس]]، اشراقی نیز در ۱۷/۷/۱۳۵۷ به پاریس رفت و در بیشتر دیدارها و مذاکرات امام‌خمینی با شخصیت‌های سیاسی حضور داشت،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۷۳–۱۸۴؛ غفاری، خاطرات هادی غفاری، ۳۳۲–۳۳۳.</ref> وی پس از بازگشت امام‌خمینی به ایران، همراه همسر ایشان در پاریس ماند<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۹۱.</ref> و دو روز بعد در ۱۴/۱۱/۱۳۵۷ به همراه وی وارد تهران شد.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۹۱؛ مرکز بررسی اسناد، ۲۵/۲۳۷.</ref> | اشراقی در سال ۱۳۵۶ دو بار با امام‌خمینی در نجف دیدار کرد. بار دوم پس از درگذشت [[سیدمصطفی خمینی]] در سال ۱۳۵۶ بود.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۵۱ و ۱۵۶؛ یزدی، خاطرات آیت‌الله محمد یزدی، ۳۵۳.</ref> پس از رفتن امام‌خمینی به [[پاریس]]، اشراقی نیز در ۱۷/۷/۱۳۵۷ به پاریس رفت و در بیشتر دیدارها و مذاکرات امام‌خمینی با شخصیت‌های سیاسی حضور داشت،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۷۳–۱۸۴؛ غفاری، خاطرات هادی غفاری، ۳۳۲–۳۳۳.</ref> وی پس از [[بازگشت امام‌خمینی]] به ایران، همراه همسر ایشان در پاریس ماند<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۹۱.</ref> و دو روز بعد در ۱۴/۱۱/۱۳۵۷ به همراه وی وارد تهران شد.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۱۹۱؛ مرکز بررسی اسناد، ۲۵/۲۳۷.</ref> | ||
== مسئولیت‌ها بعد از انقلاب == | == مسئولیت‌ها بعد از انقلاب == | ||
اشراقی پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] بارها به نمایندگی از امام‌خمینی، مسئول بررسی مسائل گوناگون سیاسی و اجتماعی شد که ازجمله آنها رسیدگی به اوضاع شرکت نفت و بررسی شکایات انقلابیان از فعالیت‌های [[حسن نزیه]]، مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره [[شرکت ملی نفت ایران]] در دوره دولت موقت،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۰/۱۵۶–۱۵۷؛ حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۶۲–۲۶۸.</ref> سفر به مهاباد در هیئت حُسن نیت کردستان،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۲۶–۲۲۸؛ اطلاعات، روزنامه، ۱؛ انقلاب اسلامی، روزنامه، ۱.</ref> جلوگیری از تشنج‌آفرینی [[حزب جمهوری خلق مسلمان]] در مأموریت به [[تبریز]]<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۶۲.</ref> و شرکت در جلسه [[شورای عالی دفاع]] در خرداد ۱۳۶۰ برای ایجاد تحرّک بیشتر در جبهه‌های جنگ<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۹۷–۳۰۲؛ چمران، یاران امام به روایت اسناد ساواک شهید سرفراز دکتر مصطفی چمران، ۳۲.</ref> می‌باشد. | اشراقی پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] بارها به نمایندگی از امام‌خمینی، مسئول بررسی مسائل گوناگون سیاسی و اجتماعی شد که ازجمله آنها رسیدگی به اوضاع شرکت نفت و بررسی شکایات انقلابیان از فعالیت‌های [[حسن نزیه]]، مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره [[شرکت ملی نفت ایران]] در دوره دولت موقت،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۰/۱۵۶–۱۵۷؛ حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۶۲–۲۶۸.</ref> سفر به مهاباد در هیئت حُسن نیت کردستان،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۲۶–۲۲۸؛ اطلاعات، روزنامه، ۱؛ انقلاب اسلامی، روزنامه، ۱.</ref> جلوگیری از تشنج‌آفرینی [[حزب جمهوری خلق مسلمان]] در مأموریت به [[تبریز]]<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۶۲.</ref> و شرکت در جلسه [[شورای عالی دفاع]] در خرداد ۱۳۶۰ برای ایجاد تحرّک بیشتر در جبهه‌های جنگ<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۲۹۷–۳۰۲؛ چمران، یاران امام به روایت اسناد ساواک شهید سرفراز دکتر مصطفی چمران، ۳۲.</ref> می‌باشد. | ||
اشراقی ازجمله افرادی بود که در دادگاه‌های انقلاب مربوط به محاکمه اعضای ساواک و فرماندهان نظامی رژیم پهلوی، نقش مؤثری ایفا کرد.<ref>صفوی، خاطرات سیدیحیی (رحیم) صفوی، ۳۳.</ref> | اشراقی ازجمله افرادی بود که در دادگاه‌های انقلاب مربوط به محاکمه اعضای ساواک و فرماندهان نظامی رژیم پهلوی، نقش مؤثری ایفا کرد.<ref>صفوی، خاطرات سیدیحیی (رحیم) صفوی، ۳۳.</ref> | ||
در ۲۵/۱۲/۱۳۵۹ هیئتی سه‌نفره برای حل اختلاف میان [[سیدابوالحسن بنی‌صدر]]؛ رئیس‌جمهور وقت و نیروهای خط امام تشکیل شد که اشراقی نمایندگی رئیس‌جمهور را با اصرار [[سیداحمد خمینی]] و اجازه امام‌خمینی پذیرفت،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۶۵.</ref> [[محمدرضا مهدوی‌کنی]] نماینده امام‌خمینی و [[محمد یزدی]] نماینده [[سیدمحمد حسینی بهشتی]]، [[محمدعلی رجایی]] و [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] شدند،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۰۳.</ref> اما رفتار برخی افراد به دلیل عدم اطلاع از انگیزه نمایندگی ایشان، فشارهای روانی زیادی به ایشان وارد کرد،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۳۷.</ref> اشراقی در این هیئت، پس از بررسی و آگاهی از عملکردها و اغراض سیاسی بنی‌صدر، با انتشار نامهای سرگشاده و بازگویی برخی حقایق، از نمایندگی وی استعفا کرد.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۰۳–۳۲۵.</ref> پیرو گزارش‌هایی که هیئت به امام‌خمینی ارائه کرد، ایشان در ۲۰/۳/۱۳۶۰ بنی‌صدر را از [[فرماندهی کل قوا]] عزل کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۴/۴۲۰ و ۴۵۳–۴۵۴.</ref> {{ببینید| سیدابوالحسن بنی‌صدر}} | در ۲۵/۱۲/۱۳۵۹ هیئتی سه‌نفره برای حل اختلاف میان [[سیدابوالحسن بنی‌صدر]]؛ رئیس‌جمهور وقت و نیروهای خط امام تشکیل شد که اشراقی نمایندگی رئیس‌جمهور را با اصرار [[سیداحمد خمینی]] و اجازه امام‌خمینی پذیرفت،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۶۵.</ref> [[محمدرضا مهدوی‌کنی]] نماینده امام‌خمینی و [[محمد یزدی]] نماینده [[سیدمحمد حسینی بهشتی]]، [[محمدعلی رجایی]] و [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] شدند،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۰۳.</ref> اما رفتار برخی افراد به دلیل عدم اطلاع از انگیزه نمایندگی ایشان، فشارهای روانی زیادی به ایشان وارد کرد،<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۳۷.</ref> اشراقی در این هیئت، پس از بررسی و آگاهی از عملکردها و اغراض سیاسی بنی‌صدر، با انتشار نامهای سرگشاده و بازگویی برخی حقایق، از نمایندگی وی استعفا کرد.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۰۳–۳۲۵.</ref> پیرو گزارش‌هایی که هیئت به امام‌خمینی ارائه کرد، ایشان در ۲۰/۳/۱۳۶۰ بنی‌صدر را از [[فرماندهی کل قوا]] عزل کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۴/۴۲۰ و ۴۵۳–۴۵۴.</ref>{{ببینید| سیدابوالحسن بنی‌صدر}} | ||
== وفات == | == وفات == | ||
اشراقی در اول | اشراقی در اول مرداد ۱۳۶۰ هنگام مأموریت در همدان دچار عارضه مغزی شد و سرانجام در ۱۳۶۰/۶/۲۱ش/ ۱۳ ذی‌القعده ۱۴۰۱ق در بیمارستان قلب تهران، در ۵۶سالگی درگذشت. پیکرش پس از انتقال به قم به همراه پیکر شهید [[سیداسدالله مدنی]] که همان روزها به دست [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] به [[شهادت]] رسیده بود{{ببینید| سیداسدالله مدنی}} تشییع و در [[مسجد بالاسر حرم فاطمه معصومه]] (س) دفن شد.<ref>حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ۱/۳۴۴؛ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۵/۲۲۵ پاورقی.</ref> | ||
[[امام‌خمینی]] دراین‌باره به پیام تسلیت سه تن از مراجع تقلید وقت پاسخ گفت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۵/۲۳۱–۲۳۳.</ref> | [[امام‌خمینی]] دراین‌باره به پیام تسلیت سه تن از مراجع تقلید وقت پاسخ گفت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۵/۲۳۱–۲۳۳.</ref> | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
== فرزندان == | == فرزندان == | ||
از اشراقی چهار دختر به نامهای نفیسه، زهرا، نعیمه و عاطفه و سه پسر به نامهای علی، محمدتقی و مرتضی باقی مانده‌است. {{ببینید| خانواده امام‌خمینی}} | از اشراقی چهار دختر به نامهای نفیسه، زهرا، نعیمه و عاطفه و سه پسر به نامهای علی، محمدتقی و مرتضی باقی مانده‌است.{{ببینید| خانواده امام‌خمینی}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||