پابه‌پای آفتاب؛ گفته‌ها و ناگفته‌هایی از زندگی امام‌خمینی کتابی است شش‌جلدی که توسط امیر رضا ستوده گردآوری و تنظیم شده است.
پدیدآورنده
امیررضا ستوده (متولد ۱۳۴۰ش، تهران) مدیر مسئول انتشارات پنجره، نویسنده و تدوین‌گر چندین کتاب درباره امام‌خمینی و انقلاب اسلامی است.
اهمیت
این کتاب از چند سویه دارای اهمیت است. یکی از نخستین آثار فراگیر درباره شناخت سیره امام‌خمینی و خاطرات و گفته‌ها و ناگفته‌هایی بی‌نظیر، آموزنده و اندیشه‌ورز ایشان به روایت بستگان، دوستان، یاران و شاگردان است. دوره‌های محتلف زندگی و سیره نظری و عملی امام‌خمینی از تولد تا رحلت را دربرمی‌گیرد. به‌گونه‌ای که روایات و خاطرات کتاب، منبع و مرجع بسیاری از کتاب‌ها و مقالات دربارۀ ایشان و انقلاب اسلامی شده است.[۱]
گوناگونی و تازگی مطالب کتاب، گوناگونی و فراوانی گویندگان، و بازنشر برخی خاطرات در دسته‌بندی جدید از دیگر ویژگی‌های این کتاب است. بهره‌گیری از عکس‌های دوره‌های مختلف زندگی امام‌خمینی در پایان هر جلد از دیگر خوبی‌های آن است.[۲]
ساختار
«پابه‌پای آفتاب»، به شش فصل تقسیم و هر فصل در قالب یک جلد مستقل منتشر شده است. جلد نخست با فهرست مطالب و دو مقدمه، ویراست اول و ویراست دوم، آغاز می‌شود؛ اما پنج جلد بعدی تنها با فهرست و بدون مقدمه منتشر شده‌اند. بخش‌بندی فصل‌ها به این شکل انجام گرفته که:
- جلد اول، روایت خانواده و بستگان نزدیک؛
- جلد دوم، روایت اعضای دفتر و کارکنان بیت در قم، تهران و نجف؛
- جلد سوم، روایت دوستان، شاگردان، یاران؛
- جلد چهارم و پنجم، خاطرات پراکنده از شاگردان و مبارزین انقلاب؛
- جلد ششم، به روایت گروه پزشکی و خاطرات دوران بیماری و رحلت امام‌خمینی پرداخته است.[۳]
- نوع چینش راویان خاطرات در جلد اول به ترتیب سنی و در جلدهای بعدی به ترتیب الفبایی تنظیم شده است. تنها استثنای جلد اول، خاطرات سید احمد خمینی است که ترتیب سنی رعایت نشده و بر اساس نقش اساسی ایشان در مبارزات، در ردۀ سوم آمده است.[۴] همچنین در جلد سوم، به‌دلیل جایگاه ویژه آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، خاطرات ایشان در ابتدا آمده است.[۵]
منابع کتاب
از ویژگی‌های بارز کتاب، دامنه آثار استفاده شده در آن است. گردآورنده می‌گوید در تهیه کتاب هم از مصاحبه‌های که خود ایشان انجام داده، بهره برده است؛ و هم از مصاحبه‌ها و مقالات و نوشته‌های مجله‌ها، روزنامه‌ها و آرشیو صداوسیما استفاده کرده است.[۶]
وضعیت نشر
جلدهای ۱ تا ۴ کتاب پابه‌پای آفتاب نخست سال ۱۳۷۳ش [۷] و ویرایش دوم در قالب ۶ جلدی سال ۱۳۸۰ با شمارگان ۵۰۵۰ جلد منتشر شده است.[۸] چاپ هشتم، آخرین چاپ نیز سال ۱۳۹۸ بوده است.[۹]
کاستی‌ها
در کار تاریخ شفاهی و گردآوری خاطرات افراد که به نوعی منبع و مرجع کارهای پژوهشی و نویسندگان خواهد شد، معرفی درست و کامل راویان بسیار مهم است که متأسفانه در برخی مجلدات این کتاب رعایت نشده است. ازجمله: اسامی کامل نیست و تنها نوشته شده شیخ‌الاسلام؛ [۱۰] یا اسامی راویان اشتباه نوشته شده است؛ به‌جای خلیل سروش محلاتی، آمده محمد سروش محلاتی[۱۱] یا فاضل اشتهاردی، نوشته شده فاضلی اشتهاردی.[۱۲]
در هیچکدام از مجلدات منابع دقیق و اصولی نوشته نشده، و هیچ نوع نمایه‌ای هم وجود ندارد. پیش از مصاحبه‌ها، بهتر بود چند سطری مصاحبه‌شونده همراه با عکس معرفی می‌شد که در هیچکدام انجام نگرفته است.
پانویس
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱ تا ۶، تمام صفحات.
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، صفحات پایانی هر جلد.
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۱۰.
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۱۱.
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۱۱.
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۹.
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۷-۱۱.
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۴.
- ↑ اطلاعات فیپای کتاب: ۲ پ/۲۸ س/ ۱۵۷۶ DSR
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۴، ص۲۶۷.
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۴، ص۲۲۸.
- ↑ ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۵، ص۱۲۲.
منابع
- ستوده، امیررضا، پابه‌پای آفتاب؛ گفته‌ها و ناگفته‌ها از زندگی امام‌خمینی(س)، تهران، نشر پنجره، دوم، ۱۳۸۰ش.