ولایت در عرفان با تکیه بر آراء امام‌خمینی (کتاب)

ولایت در عرفان با تکیه بر آراء امام‌خمینی، کتابی به قلم ابوالفضل کیاشمشکی است که به تبیین دیدگاه خاص امام در موضوع ولایت و بیان وجوه اشتراک این نگارش با دیگر دیدگاه‌های عرفانی پرداخته است. این کتاب در سال ۱۳۷۸ توسط نشر دارالصادقین، منتشر شده است.

مؤلف

ابوالفضل کیاشمشکی، متولد ۱۳۴۶ش، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر می‌باشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده است.

محتوا

اهمیت کتاب ولایت در عرفان با تکیه بر آراء امام‌خمینی، مسئله ولایت عرفانی در نگاه امام‌خمینی است که تاکنون احدی از عرفا نظیر امام به تفسیر آن نپرداخته است. پژوهش حاضر درباره تبیین و جایگاه بحث ولایت در عرفان از نگاه امام‌خمینی می‌باشد بازشناسی انسان کامل و ولی الهی و بحث ولایت در گروه فهم مبانی اندیشه‌های عرفانی است. بحث مراتب ولایت و فنای در حق و درجات آن، همچنین تبیین رابطه انسان با خدا از شاکله‌های اصلی این کتاب است. به باور نویسنده آنچه حضرت امام در زمینه مباحث عرفانی به قلم آورده، به نحوی به ولایت و شئون آن باز می‌گردد؛ از «سرّ الصلاة» که بیانگر معراج انسان تا مرتبه فنای ذاتی است و یا «شرح دعای سحر» که تجلیات اسمائی و ذاتی حق را در آینه سرّ انسان ولایت مدار باز می‌نماید تا «مصباح الهدایه» که به صراحت در تبیین حقیقت ولایت و مراتب آن نگاشته شده است.

امام‌خمینی در سلوک عرفانی خویش و تحقیق مباحث علمی تصوف، شیوه عارفان مسلمان را پیش گرفته و میان کشف ذوقی عرفان و عقل نورانی فلسفی و شرع مقدس احمدی جمع نموده است. یکی از مباحث مورد توجه امام بحث اسماء و صفات الهی است که دارای لوازم و لواحقی هستند که حقایق موجود خارجی را تشکیل می‌دهد. این اسماء الهی در محیطیت و محاطیت و کلیت و جزئیت مختلف می‌باشد. در بخشی از این کتاب حاضر آمده به باور امام‌خمینی ولایت باطن نبوت و خلافت است؛ زیرا خلافت یا در ظهور است یا در تعین و یا در افاضه که همه این امور متفرع بر قرب و فناست، پس خلافت مبتنی بر ولایت است پس خلافت ظاهر ولایت است. ولایت از صفات کلّی الهی است و کلمه الله علیا است که انقطاع و پایانی ندارد هرچند کلمه نبوت تشریع پایان دارد؛ زیرا «ولیّ» از اسماء حسنای الهی است که همواره مظهری در عالم دارد.

ساختار

کتاب ولایت در عرفان با تکیه بر آراء امام‌خمینی، از یک مقدمه و سه بخش سامان یافته است:

• بخش اول خود شامل هفت فصل است؛ فصل اول درباره شناخت شناسی عرفانی، فصل دوم درباره تجربه عرفانی و تفسیر آن، فصل سوم درباره سرچشمه‌های نگرش اشراقی و کشفی در گستره تاریخ، مذهب نو افلاطونی و نظریه اشراق می‌باشد. فصل چهارم درباره استقبال مسلمان از میراث فکری پیشینیان، پیروان اشراقی در اسلام و حکمت اشراق سهروردی، فصل پنجم درباره اشراق و فلسفه نظری و تفاوت عرفان نظری با فلسفه و کلام، فصل ششم درباره ارزش معرفتی شهود باطنی و فصل هفتم درباره پیوند ولایت در عرفان با نظریه انسان کامل است.
• بخش دوم درباره هستی‌شناسی عرفانی و اصول و مبانی نظریه ولایت در عرفان نظیر اصالت وجود و اعتباریت ماهیّت، اصل وحدت شخصی وجود، اصل تطابق عوالم و اصل مجهول مطلق بودن غیب هویت حق سخن به میان آمده است.
• بخش سوم درباره مراتب ولایت در عرفان به ویژه نزد امام و بیان ولایت مطلقه و مقیده سخن به میان آمده است.

وضعیت نشر

چاپ اول کتاب ولایت در عرفان با تکیه بر آراء امام‌خمینی، در سال ۱۳۷۸ توسط نشر دارالصادقین، منتشر شده است.