انسان کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی (کتاب)
انسان کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی، کتابی به قلم نرگس موحدی است که به تبیین و شرح آراء ابن‌عربی و امام‌خمینی درباره انسان کامل پرداخته است. این کتاب در سال ۱۳۹۳ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، منتشر شده است.
مؤلف
نرگس موحدی، متولد ۱۳۵۶ش، پژوهشگر علوم اسلامی می‌باشد. آثاری به قلم او منتشر شده است.
محتوا
بخش مهمی از مسائل و مباحث عرفانی امام‌خمینی به انسان کامل اختصاص دارد؛ کتاب انسان کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی، به بررسی مسئله عرفانی انسان کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی پرداخته است و تاکید دارد این تحقیق از دیگر نوشته‌ها درباره انسان کامل ممتاز می‌باشد؛ زیرا در این پژوهش تخصصی سعی شده تا از منابع دست اول استفاده شود و مباحث آن به نحو تحقیقی و تطبیقی ارائه گردد.[۱] امام‌خمینی در بیان ویژگی‌های انسانی کامل، عبارات گوناگونی در آثار خود به رشته تحریر درآورده، از جمله اینکه انسان کامل مظهر اسم جامع الله است و اول اسمی که به تجلی احدیت و فیض اقدس در حضرت علمیه ظهور یافت، اسم اعظم جامع الله است.[۲]
در این پژوهش حاضر آمده انسان کامل بر صورت الهی آفریده شده و خلیفه و جانشین خداوند بر روی زمین بوده و به اذن خداوند در بلاد و ملک خدایی متعال تصرف می‌کند و از آنجا که انسان کامل نایب حق تعالی می‌باشد، در صفات و اسماء نیز همانند رب خویش است. او هم اول است هم آخر، هم ظاهر است و هم باطن و بر راست‌ترین و مستقیم‌ترین نقطه صراط قرار گرفته و هیچ اسمی او را از اسم دیگر غافل نمی‌کند و هیچ شأنی او را از سایر شئون باز نمی‌دارد.[۳]
یکی از ویژگی‌های انسان کامل، مثل و آیت حق بودن است؛ حضرت امام معتقد است ذات حق را نباید از مثل به معنای آیت و علامت تنزیه نمود؛ از این رو ایشان مثل اعلای حق را به معنای علامت و نشانه عظیم و اعلای حق می‌داند؛ البته عالم و آنچه که خداوند با آن شناخته می‌شود و همه ذرات آن آیات و مرآت تجلیات حق تعالی هستند؛ منتها هر یک به اندازه ظرف وجود خویش نمایانگر و نشانه است و هیچ کدام همچون انسان کامل جامع اسم اعظم نیست و به همین جهت انسان کامل مثل اعلی و بزرگترین علامت حق تعالی است.[۴]
ساختار
ساختار کتاب انسان کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی، از یک مقدمه و پنج بخش سامان یافته است: بخش اول درباره کلیات بحث نظیر موضوع، تاریخچه و واژگان کلیدی می‌باشد. بخش دوم درباره هستی‌شناسی انسان کامل است و دارای سه فصل می‌باشد: فصل اول درباره حقیقت انسان کامل و مظهریت جامعیت اسماء می‌باشد؛ فصل دوم درباره ضرورت وجود انسان کامل و آینه تمام نمای حق و فصل سوم درباره حضرات خمس و جایگاه انسان کامل، سخن به میان آمده است. بخش سوم درباره انسان کامل در نگاه ابن‌عربی است که دارای شش فصل است: فصل اول درباره ویژگی‌ها و تعریف انسان کامل، فصل دوم به بیان رابطه انسان کامل با عالم صغیر و کبیر، فصل سوم درباره انسان کامل جامع اسماء، فصل چهارم درباره ولایت تکوینی انسان کامل، فصل پنجم درباره حقیقت محمدیه و فصل ششم درباره مصادیق انسان کامل، سخن به میان آمده است. بخش چهارم درباره انسان کامل در نگاه عرفانی امام‌خمینی است که دارای شش فصل می‌باشد. بخش پنجم درباره نگاهی تطبیقی به نظرات ابن‌عربی و امام‌خمینی می‌باشد.
وضعیت نشر
چاپ اول کتاب انسان کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی، در سال ۱۳۹۳ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، منتشر شده است.
پانویس
- ↑ موحدی، انسانی کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی، ص۹.
- ↑ امام‌خمینی، چهل حدیث، ص۶۳۴؛ موحدی، انسانی کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی، ص۱۳۴.
- ↑ امام‌خمینی، تفسیر سوره حمد، ص۷۳؛ موحدی، انسانی کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی، ص۱۳۹.
- ↑ امام‌خمینی، چهل حدیث، ص۶۳۶؛ موحدی، انسانی کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی، ص۱۶۱.
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، تفسیر سوره حمد، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ یازدهم، ۱۳۸۸ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ بیست و سوم، ۱۳۸۰ش.
- موحدی، نرگس، انسان کامل از دیدگاه ابن‌عربی و امام‌خمینی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۳ش.