طبیب دل‌ها (کتاب)

طبیب دل‌ها به قلم دکتر سیدحسن عارفی، بیانگر خاطرات نویسنده و گزارش‌های طول درمان و سیر معالجات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. نویسنده سیدحسن عارفی (زادۀ تهران، ۱۳۱۵ش) دارای پزشکی فوق‌تخصص قلب و عروق و طب دوران بلوغ و عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی است (عارفی، طبیب دل‌ها، ۱۳۷۶ش، ص ۳۱). وی نخستین رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، دومین رئیس دانشگاه تهران پس از انقلاب و رییس تیم پژشکی امام‌خمینی بود (سایت شخصی دکتر حسن عارفی، https://web.archive.org/web). عارفی چندین اثر علمی نیز دارند که نگارش ۶ کتاب، ترجمه ۶ کتاب، ۱۸ مقاله در نشریات فارسی و ۱۰ مقاله در نشریات بین‌المللی، از جمله آنها می‌باشد (سایت فرهنگستان علوم پزشکی https://www.ams.ac.ir/node/).

اهمیت

کتاب «طبیب دل‌ها» تنها اثری است که دربارۀ بیماری‌های امام‌خمینی، همراه با اسناد و مدارک پزشکی منتشر شده است و به‌قلم کسی است که ده سال، (۱۳۵۸ تا ۱۳۶۸)، معالج و ناظر و رئیس تیم پزشکی ایشان بوده است. در این کتاب ناگفته‌هایی از فعالیت‌ها و تصمیم‌های تشخیصی و درمانی تیم پزشکی و خاطرات مراقبت‌های پزشکی ده ساله ارائه شده است (عارفی طبیب دلها، ۱۳۷۶ش، ۲۷) نوع ارتباط و تعامل امام‌خمینی با بیماری‌ها و پزشکان، همچنین خانواده حضرت امام و مسئولان نظام با تیم پزشکی در کتاب منعکس شده است (عارفی طبیب دلها، ۱۳۷۶ش، ۲۷) ص ۲۵ ـ ۳۰).

محتوا

کتاب، با دیباچه‌ای از سیدحسن خمینی و پیش‌گفتاری به‌قلم نویسنده آغاز و از هفت فصل تشکیل شده است. ((عارفی طبیب دلها، ۱۳۷۶ش، ص ۱۹ ـ ۳۱) فصل اول: شامل خاطرات آشنایی نویسنده با امام‌خمینی، تشکیل گروه پزشکی پیش از ورود امام به ایران، روزهای اقامت یک ماهه در تهران، اقامت در قم و بیماری و بازگشت به تهران، بیمارستان قلب؛ فصل دوم، دربرگیرندۀ خاطرات و گزارش‌های پزشکی از دوران ورود به جماران و اقامت در آنجا است؛ فصل سوم، پیرامون ساخت بیمارستان نزدیک جماران و کنترل وضعیت جسمی امام؛ فصل چهارم، دربارۀ بیماری عمومی و ثبت ضربان قلب امام به مدت سه سال؛ فصل پنجم، خاطرات دیگر پزشکان معالج امام و گزارش‌های پزشکی و دیدار مسئولان نظام با ایشان؛ فصل ششم؛ خاطرات و گزارش‌های بیماری ماه‌های پایانی عمر امام‌خمینی و تصمیم به جراحی ایشان؛ فصل هفتم، خاطرات و گزارش‌هایی از آخرین لحظه‌های عمر و ضربان قلب امام‌خمینی است (عارفی طبیب دلها، ۱۳۷۶ش، فهرست). در هر فصل عکس‌هایی از آزمایش و روند درمانی امام‌خمینی نمایش داده شده است. ۶۵ صفحۀ پایانی کتاب نیز عکس‌هایی از امام در بیمارستان آمده است و بخش پایانی کتاب نمایۀ موضوعی است (عارفی طبیب دلها، ۱۳۷۶ش، فهرست).

وضعیت نشر

چاپ اول کتاب طبیب دل‌ها، در قطع وزیری با ۷۳۰ صفحه توسط موسسۀ چاپ و نشر عروج در بهار ۱۳۷۶ در ۱۰۰۰ شمارگان منتشر شده است. در چاپ دوم کتاب که همزمان با صدمین سالگرد میلاد امام‌خمینی،۱۳۷۶ش، بوده است، حجم آن از ۷۳۰ به ۳۷۵ صفحه کاسته شده است. در چاپ دوم، فصل هفت، عکس‌های پایانی و برخی از گزارش‌های کتاب حذف گردیده است (همان، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش).