تعصب (کتاب)
تعصب (کتاب) شناسه: «تعصب» کتابی به قلم علی‌باقر شیخانی است که به بررسی موضوع تعصب و آثار آن از دیدگاه امام‌خمینی پرداخته است. این کتاب در سال ۱۳۸۷ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج، منتشر شده است. محتوا: این کتاب، بررسی موضوع تعصب و پیامدها و ارزیابی آن از دیدگاه امام‌خمینی است که با استفاده از گفته‌ها و نوشته‌های ایشان مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته و کوششی جهت ارائه نگاهی تازه و کارگشا به مباحث اخلاقی در نگاه امام‌خمینی می‌باشد. در فرازی از این پژوهش آمده، تعصب یعنی حمایت از خویشاوندان خود در ظلم و یا حمایت کردن و مدافعه نمودن است (امام‌خمینی، شرح چهل حدیث، ص۱۴۵). به اعتقاد امام‌خمینی تعصب و عصبیت زشت و ناپسند است، هرچند در امور دینی باشد؛ اما حمایت از حق و ترویج آن تعصب نیست (امام‌خمینی، شرح چهل حدیث، ص۱۴۶). ایشان یکی از آثار و پیامدهای تعصب ملی را سبب تفرقه بین مسلمانان می‌دانند و معتقد است ملی‌گرایی اساس بدبختی مسلمین است؛ برای اینکه این ملی‌گرایی، ملت را در مقابل سایر ملت‌های مسلمان قرار می‌دهد (امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۳، ص۸۷). یکی دیگر از تعصباتی که ناپسند است، تعصبی است که به ظاهر رنگ علم و دانش به خود گرفته است و به آن تعصب علم می‌گویند؛ تعصب علمی، عشق و علاقه به یک علم و طرد و ردّ علوم دیگر است، این نوع تعصب، دو جنبه نفی و اثبات دارد؛ از یک طرف علوم دیگران را ناچیز و ناصواب و سراسر غلط می‌داند و از طرف دیگر علمی را که خود به آن دست یافته، بهترین راه برای رسیدن به حق‌تعالی می‌داند که این از غرور و خودبینی علمی نشأت گرفته است (امام‌خمینی، آداب الصلاة، ص۱۹۵-۱۹۶). ساختار:
این کتاب مشتمل بر یک مقدمه و چند مطلب می‌باشد؛ از جمله این مطالب عبارتند از:
چیستی تعصب، راه‌های برون رفت از تعصب، انواع تعصب، تعصب خویشاوندی، تعصب ملی، تعصب علمی، آثار تعصب علمی، تعصب مذهبی و اثرات و پیامدهای تعصب مذهبی؛ همچنین در این کتاب درباره راه‌های پیشگیری از تعصب مذهبی، تعصب حزبی و تعصب خرافی سخن به میان آمده است (شیخانی، علی‌باقر، تعصب، فهرست مطالب). وضعیت نشر: چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۸۷ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج (وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (س))، منتشر شده است. منابع: ۱. امام‌خمینی، سیدروح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش. ۲. امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ بیست و سوم، ۱۳۸۰ش. ۳. امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش. ۴. شیخانی، علی‌باقر، تعصب، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.