موانع توسعه سیاسی ایران از دیدگاه امام‌خمینی (کتاب)

موانع توسعۀ سیاسی ایران از دیدگاه امام‌خمینی، از نعمت‌الله علیجانی است که به موضوع توسعه و عقب‌ماندگی در ایران به عنوان یکی از دل‌مشغولی‌های اساسی امام‌خمینی می‌پردازد.

مؤلف

نعمت‌الله علیجانی، دارای مدرک دکترای علوم سیاسی است که علاوه بر سردبیری چند نشریه، مدتی با عنوان پژوهش‌گر، با مرکز پژوهش‌های صداوسیما همکاری داشته است. او نامزد دهمین دورۀ انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز بود (باشگاه خبرنگاران جوان).

اهمیت کتاب

موضوع توسعه و عقب‌ماندگی، از مباحث مهم و قابل بررسی در هر جامعه‌ای به‌ویژه در جوامع در حال توسعه، مانند ایران است. به نظر نویسندۀ کتاب، یکی از دل‌مشغولی‌های اساسی امام‌خمینی مسئلۀ توسعه‌نایافتگی سیاسی ایران بوده است و تلاش ایشان در حوزۀ نظر و عمل نیز این نگرانی را نشان می‌دهد. لذا در این پژوهش کوشیده است با بررسی مهم‌ترین علل توسعه‌نایافتگی سیاسی ایران از نظر امام‌خمینی، به ابهام‌هایی که در این زمینه وجود دارد پاسخ گوید و رسانۀ ملی را نیز در زمینۀ این آگاهی‌بخشی یاری کند (علیجانی، موانع توسعۀ سیاسی، ص ۱-۲).

ساختار

کتاب، پس از فهرست مطالب، دیباچه و پیشگفتار کوتاه، شامل چهار بخش کلی است: بخش اول، کلیات؛ بخش دوم، دیدگاه‌های اندیشمندان داخلی دربارۀ توسعه‌نایافتگی سیاسی ایران؛ بخش سوم، موانع توسعۀ سیاسی در ایران با تأکید بر اندیشه‌های امام‌خمینی؛ بخش چهارم، همراه با برنامه‌سازان. بخش سوم کتاب، شش فصل دارد: ۱. استعمار و توسعه‌نایافتگی سیاسی ایران؛ ۲. استبداد و توسعه‌نایافتگی سیاسی ایران؛ ۳. نقش روشنفکران وابسته و غرب‌زده در توسعه‌نایافتگی سیاسی ایران؛ ۴. نقش مقدس‌نماها و واپس‌گراهایی در توسعه‌نایافتگی سیاسی ایران از دیدگاه امام‌خمینی؛ ۵. نقش عنصر خودباختگی در توسعه‌نایافتگی سیاسی ایران؛ ۶. نقش وابستگی و نبود فرهنگ استقلال در توسعه‌نایافتگی سیاسی ایران از دیدگاه امام‌خمینی. پایان‌بخش کتاب نیز سخن آخر و کتابنامه است (علیجانی، موانع توسعۀ سیاسی، فهرست مطالب).

نویسنده در بخش کتابنامه، نام و مشخصات ۴۵ کتاب فارسی، ۸ مقالۀ پژوهشی، ۲ روزنامه و ۱ پایان‌نامه را ذکر کرده است (علیجانی، موانع توسعۀ سیاسی، ص ۱۸۷-۱۹۰).

وضعیت نشر

کتاب «موانع توسعۀ سیاسی ایران از دیدگاه امام‌خمینی»، به قلم نعمت‌الله علیجانی، با ۱۹۲ صفحه و در ۱۵۰۰ نسخه، در سال ۱۳۸۳ منتشر شد. ناشر این اثر مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما است (علیجانی، موانع توسعۀ سیاسی، مشخصات نشر). چاپ دیگری از این کتاب دست‌یاب نشد.

منابع

علیجانی، نعمت‌الله، موانع توسعۀ سیاسی ایران از دیدگاه امام‌خمینی، تهران، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، چاپ اول، ۱۳۸۳ش. پیوندها باشگاه خبرنگاران جوان؛ تاریخ بازدید: ۲۴/۲/۱۴۰۳. https://www.yjc.ir/