قومیت، ملیت و اندیشه فراملی از دیدگاه امام‌خمینی دفتر سی و چهارم از آثار موضوعی تبیان‌ها است که توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی استخراج و تنظیم شده و توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج به چاپ رسیده است. این دفتر بیانگر عقاید اصولی امام و نوع مدیریت ایشان در زمینه ایجاد پیوند میان قومیت و ملیت از یکسو و استفاده از ابزارهای موجود فراملی از سوی دیگر برای تحقق آرمان توحیدی وحدت اسلامی است.
محتوا
تبیان مجموعه آثاری است که در هر مجلد از آن مواضع و رهنمودهای امام‌خمینی با استناد به تألیفات ایشان، صحیفه امام و صحیفه نور درباره موضوع خاص، گردآوری و منتشر شده است (مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، دانشنامه امام‌خمینی، ۱۴۰۰ ش، ج۳، ص۲۳۶؛ مستوفی، حسین، تبیان‌ها، مجله حضور، ۱۳۹۱ ش، شماره ۸۳) و دفتر سی و چهارم آن به «قومیت، ملیت و اندیشه فراملی از دیدگاه امام‌خمینی» اختصاص دارد. خط مشی امام‌خمینی از آغاز نهضت اسلامی مبتنی بر اندیشه وحدت اسلامی و نگرش امت مدارانه به مسائل جهان اسلام بود و پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نقطه عطف این آرمان توحیدی بشمار می‌رود؛ چه امام این خط مشی را با وحدت کلمه و ایجاد وحدت ملی در ملت ایران آغاز نمود تا مقدمه‌ای برای انقلاب وحدت بخش و خیزش سراسری همه مسلمانان و مستضعفان جهان به منظور دفاع از منافع جهانی اسلام باشد. طرح مفاهیمی همچون «امت اسلام»، «بسیج جهانی مستضعفین»، «ید واحده» و «اخوت» بین مسلمانان، احیای فلسفه واقعی کنگره عظیم حج، اعلام روز جهانی قدس، واکنش سریع و صریح نسبت به «توطئه آیات شیطانی»، نامه تاریخی به گورباچف و در نهایت وصیتنانه سیاسی - الهی ایشان همه و همه حاکی از نگرش امت مدارانه به مسائل جهان اسلام است. این مهم جز با نگاه فراملی که مصالح امت را فراتر از مصالح ملی دانسته و در یک مرزبندی جدید، اسلام را در مقابل کفر و الحاد قرار داده باشد میّسر نیست، هر چند که این نگاه با جوهر کلاسیک ملی‌گرایی در تعارض است. اما این همه، به معنای نادیده گرفتن قومیت و ملیت از سوی ایشان نیست بلکه نگرش امام به قومیت، ملیّت و اندیشه فراملی از ظرافت خاصی برخوردار است، ایشان تا هنگامی به قومیت، حبّ وطن و احساسات پاک ملی گرایانه ارج می‌نهند که در قالب یک ایدئولوژی در مقابل اسلام قرار نگرفته باشد، در غیر این صورت با آن به شدت برخورد کرده و از خود موضع نشان می‌دهند. بنابراین ایشان قومیت و ملیت را تنها در حدود اسلام و در سایه تعالیم آن می‌پذیرند (مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۹۲ش، قومیت، ملیت و اندیشه فراملی از دیدگاه امام‌خمینی، مقدمه، ص ج). ==ساختار== مجموعه حاضر در دو بخش تدوین شده است. موضوعات مطرح شده در این مجموعه عبارتند از: مفهوم ملی‌گرایی، ریشه و منشأ ملی‌گرایی و قوم پرستی، تبلیغات و پیامدهای سوء ملی‌گرایی، اسلام و ملیت و قومیت، نگرش امت‌مداری به مسائل جهان اسلام و نگاه فراملی به نهضت مسلمانان و مستضعفان جهان. (مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۹۲ش، قومیت، ملیت و اندیشه فراملی از دیدگاه امام‌خمینی، فهرست مطالب).
ویژگی
در تنظیم قطعات منتخب هر یک از فصول و عنوان‌های فرعی، ترتیب و توالی تاریخی صدور آنها از طرف امام ملاک عمل بوده است نه توالی منطقی مطالب و مشخصات کامل مآخذ براساس شماره مسلسل مندرج در پایان هر فیش در انتهای کتاب آورده شده است (پرتال امام‌خمینی، قومیت، ملیت و اندیشه فراملی از دیدگاه امام‌خمینی، ص صفر). این کتاب بارها چاپ شده و چاپ سوم آن سال ۱۳۹۲ش می‌باشد.
پانویس
منابع
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، پرتال امام‌خمینی، http://www.imam-khomeini.ir
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، دانشنامه امام‌خمینی، به کوشش سیدضیاء مرتضوی، تهران، ۱۴۰۰ش.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، قومیت، ملیت و اندیشه فراملی از دیدگاه امام‌خمینی- تبیان آثارموضوعی (دفتر سی و چهارم)، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج، چاپ سوم، ۱۳۹۲ش.
- مستوفی، حسین، تبیان‌ها، مجموعه‌ای ارزشمند، از سخنان امام‌خمینی، مجله حضور، شماره ۸۳، ۱۳۹۱ش.