ایران در زمان رهبری امام‌خمینی (کتاب)

تاریخ کهن و معاصر ایران‌زمین، ایران در زمان رهبری امام‌خمینی، بخش اول شماره ۱۱ و بخش دوم شماره ۱۲ اثری است از علی‌اکبر ولایتی که مهم‌ترین تحولات تاریخی ایران را در زمان رهبری امام‌حمینی از ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۸ بررسی کرده است.

معرفی نویسنده

علی‌اکبر ولایتی نویسنده کتاب «تاریخ کهن و معاصر ایران‌زمین، ایران در زمان رهبری امام‌خمینی»، فارغ تحصیل پزشکی متخصص کودکان از دانشگاه تهران و فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی از دانشگاه جان هاپکینز آمریکا است. وی ۱۶ سال (۱۳۶۰ تا ۱۳۷۶) وزیر خارجه جمهوری اسلامی بوده و ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضویت شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی و دبیرکلی مجمع جهانی بیداری اسلامی، را نیز در کارنامه خود دارد (پایگاه اینترنتی جماران نیوز، ۳۱/۲/۱۴۰۳).

اهمیت کتاب

اهمیت اثر حاضر در آن است نویسنده تلاش کرده است حیات فردی و اجتماعی امام‌خمینی را از آغاز تولد تا ازدواج و فعالیت سیاسی ایشان قبل از نهضت و سپس محورهای اصلی فعالیت وی را از سال ۱۳۴۱ تا سال ۱۳۵۷ بررسی نماید (ایران در زمان رهبری امام‌خمینی، ج ۱۱، ص ۳۳ – ۶۰، ۶۶ – ۲۲۶)؛ چنان که دولت‌های دهه اول انقلاب و کارنامه آن‌ها را در بعد تحولات اقتصادی و فرهنگی ایران نیز بررسی کرده و از وصیت‌نامه امام به‌عنوان مبنای سیاست جمهوری اسلامی ایران یاد می‌کند (ایران در زمان رهبری امام‌خمینی، ج ۱۲، ص ۳۳ – ۴۶۶).

ساختار

کتاب «تاریخ کهن و معاصر ایران‌زمین، ایران در زمان رهبری امام‌خمینی از دو بخش؛ بخش اول شماره ۱۱» و بخش دوم شماره ۱۲ تنظیم شده است.

بخش اول؛ پس از توضیحات مؤلف و مقدمه از چهارفصل تشکیل شده است. فصل اول، حیات فردی و اجتماعی امام‌خمینی در قبل از دوران نهضت و فصل دوم نهضت امام‌خمینی و محورهای اصلی نیروهای مذهبی از سال ۱۳۴۱ تا سال ۱۳۵۷ را شامل می‌شود. فصل سوم، دوران مبارزه امام‌خمینی را در دوران تبعید بررسی می‌کند و فصل چهارم پایان نظام شاهنشاهی و حکومت پهلوی را به تصویر می‌کشد (ایران در زمان رهبری امام‌خمینی، ج ۱۱، ص ۱۷ – ۲۵).
بخش دوم تاریخ کهن و معاصر ایران‌زمین که رویدادهای مهم کشور از عصر رهبری امام‌خمینی و پیروزی انقلاب اسلامی تا رحلت امام را دربرگرفته است، از پنج فصل تشکیل شده است: فصل اول، دولت‌های دهه‌های اول انقلاب اسلامی و فصل دوم تحولات سیاست و روابط خارجی را پوشش می‌دهد. در فصل سوم تحولات اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته و از موضوع‌هایی همچون «گذار اقتصاد ایران از نظام شاهنشاهی به‌نظام جمهوری اسلامی»، «برنامه‌ها و سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها»، «سیاست زمین»، «اقتصاد جنگ» و «تجارت خارجی»، سخن گفته می‌شود. فصل چهارم «تحولات فرهنگی»، «گذر فرهنگ از نظام شاهنشاهی به‌نظام جمهوری اسلامی»، «انقلاب‌فرهنگی»، «جایگاه فرهنگ در برنامه‌ها و عملکرد دولت‌ها»، «نهادهای فرهنگی انقلاب اسلامی» «مطبوعات»، «هنر و سینما» را دربر می‌گیرد و موضوع اصلی فصل پنجم، «جنگ تحمیلی عراق با جمهوری اسلامی ایران» و پایان‌بخش کتاب نتیجه‌گیری، منابع، تصاویر و نمایه است (ایران در زمان رهبری امام‌خمینی، ج ۱۲، ص ۱۷ – ۲۳).  

وضعیت نشر

بخش اول کتاب «تاریخ کهن و معاصر ایران‌زمین، ایران در زمان رهبری امام‌خمینی» نخستین‌بار، سال ۱۳۹۶ و بخش دوم سال ۱۳۹۴ در تهران به همت مؤسسه انتشارات امیرکبیر با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه در دو جلد شماره ۱۱ و ۱۲، به ترتیب ۸۳۰ و ۷۴۳ صفحه منتشر شده است.