عبدالمجید باقری بنابی
عبدالمجید باقری، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
عبدالمجید باقری مشهور به بنابی در سال ۱۳۱۸ ش در شهر بناب به دنیا آمد.[۱] پدرش حاج شیخ یوسف باقری بنانی از عالمان بنام و برجسته آذربایجان و شهر بناب بود که پس از سال‌ها تحصیل در حوزه علمیه نجف اشرف و نزد آیات محمدحسین نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی، به بناب باز گشته بود و سال‌ها به تبلیغ دین و ارشاد مردم در بناب می‌پرداخت و حوزه علمیه آن شهر را بنیاد نهاده و به تدریس در آنجا اهتمام داشت.[۲] عبدالمجید باقری پس از فراگیری خواندن و نوشتن، به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و بخشی از ادبیات را نزد پدر و مقداری از ادبیات عرب و شرح لمعه را نزد شیخ اسماعیل اعلائی فراگرفت؛ و مدتی هم از محضر برادرش شیخ عبدالحمید باقری بنابی استفاده کرد. او در سال ۱۳۳۷ ش به شهر مقدس قم رفت و در حوزه علمیه قم، ادامه شرح لمعه را نزد میرزا احمد پایانی اردبیلی خواند. آنگاه در درس قوانین‌الاصول و رسایل شیخ مصطفی اعتمادی شرکت کرد و در درس مکاسب از شاگردان سیدجواد خطیب تبریزی بود. باقری بنابی کفایه‌الاصول را نزد میرزا ابوالفضل علمایی سرابی و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی فراگرفت. همچنین مقداری از رسایل و مکاسب و درایه را نزد شیخ جعفر سبحانی خواند. در درس فلسفه هم از شاگردان محمد مفتح بود. او هم‌زمان با تحصیل دروس سطح، شب‌های جمعه از جلسات اخلاق سیدحسین فاطمی و صبح‌های جمعه از جلسات اخلاق شیخ عباس تهرانی و نیز از جلسات اخلاق میرزا علی‌اکبر مشکینی بهره می‌برد.
عبدالمجید باقری از سال ۱۳۴۲ در دروس خارج فقه و اصول امام‌خمینی شرکت کرد.[۳] با استناد به سال حضور او در درس امام‌خمینی می‌توان گفت که وی حضوری کوتاه‌مدت در درس ایشان داشته است، چراکه امام‌خمینی در همان سال دستگیر شد و تا فروردین ۱۳۴۳ ش در حبس و حصر حکومت پهلوی قرار داشت. وی به احتمال زیاد پس از بازگشت امام‌خمینی، بار دیگر در درس‌های ایشان حضور یافت و این بار نیز این حضور کوتاه‌مدت بود، چراکه امام‌خمینی در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ بار دیگر دستگیر و این بار از کشور تبعید شد. باقری بنابی سپس خارج فقه و اصول را در حوزه علمیه قم و نزد آیات سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، شیخ محمدعلی اراکی، میرزا هاشم آملی و سیدمحمد محقق داماد خواند. وی از آیات گلپایگانی، سیدابوالقاسم موسوی خویی، شیخ محمدعلی اراکی، محمد فاضل لنکرانی، میرزا جواد تبریزی، محمدتقی بهجت و سیدعلی حسینی خامنه‌ای اجازاتی در امور حسبیه دارد.
او در سال ۱۳۵۳ ش به دستور پدرش برای ترویج احکام دین عازم تبریز شد و همراه برادرش شیخ عبدالحمید باقری بنابی، اقدام به تأسیس مدارس جدیدی نمود که از آن جمله می‌توان به مدرسه‌های شتربان و مدرسه محله ششگلان تبریز اشاره کرد. برنامه‌های نوین و متنوع این مدارس نشان از روشن‌بینی مؤسسین و اداره‌کنندگان آن مدارس دارد؛ طلاب در این مدارس علاوه بر دروس متداول حوزوی و تلاش برای ارتقای اخلاقی و معنوی خود، قرآن حفظ می‌کردند، از نهج‌البلاغه بهره‌مند می‌شدند، زبان انگلیسی فرامی‌گرفتند و هر چند مدت یک‌بار برای تقویت روح و روان خود و آمادگی بیشتر در عرصه جهاد علمی و معنوی، به اردوهای زیارتی و سیاحتی می‌رفتند. نظم حاکم بر مدرسه، وجود برنامه‌های متنوع و نوین، روز به روز میزان استقبال جوانان از این مدارس را افزایش داد و زمینه را برای تأسیس مدرسه علمیه حضرت ولیعصر(عج) تبریز در سال ۱۳۵۸ش فراهم کرد.
عبدالمجید باقری بنابی در کنار اداره مدارس فوق، به فعالیت‌های سیاسی نیز می‌پرداخت و با حکومت پهلوی مبارزه می‌کرد. به سبب این مبارزات، دو بار توسط مأموران حکومت پهلوی دستگیر و زندانی شد و در نهایت هر دو بار با وساطت بزرگان آزاد گردید. او پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی در تبریز ادامه داد و چنان‌که گفته شد، در سال ۱۳۵۸ش مدرسه علمیه تبریز را بنیان نهاد و به اداره آنجا، همراه با برادرش شیخ عبدالحمید باقری بنابی پرداخت. پس از حدود دو سال از تأسیس این مدرسه و پس از حدود ده سال فعالیت حوزوی، بنا به دلایلی مجبور به مهاجرت به تهران گردید و مدیریت سه مدرسه قنبرعلی در چهارراه سیروس تهران، مدرسه ایلچی کبیر و مدرسه رضائیه که به «مدارس علوم اسلامی حضرت ولیعصر» موسوم شدند را به عهده گرفت. مقدمات اداره مدرسه چهارمی نیز در حال آماده شدن بود که در پی رحلت پدرش شیخ یوسف باقری بنابی در سال ۱۳۶۵ش، به دعوت جمعی از علما و بزرگان شهر بناب برای پر کردن خلأ ناشی از ارتحال پدر بزرگوارش، به زادگاه خود مراجعت کرد و مدیریت حوزه علمیه این شهر را به عهده گرفت. حضور او در این شهر باعث پیشرفت چشم‌گیر حوزه علمیه بناب گردید و علاوه بر توسعه قابل توجه حوزه علمیه برادران، از سال ۱۳۷۶ش زمینه برای تحصیل خواهران طلبه نیز فراهم گردید.[۴] این مدارس در مقاطع مقدمات و سطح، به تربیت طلاب می‌پردازد. تأسیس بانک نوار، برگزاری هیئت‌های قرآنی و شرکت در اردوهای فرهنگی ازجمله فعالیت‌های این حوزه است. این حوزه یکی از حوزه‌های موفق کشور است.[۵] او هم‌اکنون (۱۳۹۷ ش) مدیریت حوزه علمیه برادران و خواهران بناب را بر عهده دارد.
پانویس
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۱، ص۱۹۴.
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۳، ص۲۲۱-۲۲۳؛ سیدکباری، حوزه‌های علمیه شیعه در گستره جهان، ص۴۹۱.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۱، ص۱۹۴-۱۹۵.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۱، ص۱۹۵-۲۰۴.
- ↑ سیدکباری، حوزه‌های علمیه شیعه در گستره جهان، ص۴۹۲.
منابع
- الوانساز خویی، جعفر (۱۳۹۴)، گلشن ابرار آذربایجان، به کوشش عبدالصمد جودتی استیار، ج۲، تهران، پژوهشکده باقرالعلوم.
- سیدکباری، علیرضا (۱۳۷۸)، حوزه‌های علمیه شیعه در گستره جهان، تهران، امیرکبیر.
- شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۷، تهران، پیروز.