اجداد مادری امام‌خمینی
اجداد مادری امام‌خمینی
امام‌خمینی از سوی مادر نیز از خاندانی اصیل، پارسا و مردمدار بوده‌است. دربارهٔ اجداد مادری امام‌خمینی نیز اطلاعات اندکی در دست است. نیای مادری ایشان تا جایی که تاریخ نشان می‌دهد، مردمانی خوشنام و خدمتگزار و در ترویج دین سرآمد مردم روزگار خود بوده‌اند. هاجرخانم، مادر امام‌خمینی، دختر میرزااحمد خوانساری، زنی پارسا و خانه‌دار بود. سیدمصطفی پدر امام‌خمینی نزد میرزااحمد درس می‌خواند که رابطه استاد و شاگردی به خویشاوندی پیوست و در حدود ۱۳۰۰ق سیدمصطفی با هاجرخانم ازدواج کرد. هاجرخانم با وی به نجف رفت و بازگشت و در طول زندگی فرزندان شایسته‌ای پروراند. او پس از شهادت همسر به تربیت فرزندان پرداخت. هاجرخانم با کمک عمه فرزندان خود، موضوع قتل همسرش را پیگیری کرد.[۱] وی در سال ۱۳۳۶ق/ ۱۲۹۷ش از دنیا رفت و در مزار امامزاده احمد در خاکفرج قم دفن شد.[۲] (ببینید: خانواده امام‌خمینی)
- میرزااحمد فرزند ملاحسین خوانساری: میرزااحمد جد نخست مادری امام‌خمینی معروف به «حاج‌آخوند» فرزند ملاحسین خوانساری بود که در حدود نیمه قرن سیزدهم قمری در خمین متولد شد. وی پس از آموختن علوم دینی نزد پدر و دیگر استادان، در صنف روحانیت درآمد.[۳] وی به علم و تقوا و ساده‌زیستی شهره بود. مردم خمین وی و خانواده‌اش را به نیکی و درستکاری می‌شناختند. او زندگی ساده‌ای داشت و به جای پدر در مسجد جامع شهر نماز جماعت برپا می‌کرد و به طلاب نیز درس می‌داد. ملااحمد در سال ۱۳۱۳ق در حدود صدسالگی درگذشت.[۴]
- ملاحسین خوانساری: ملاحسین جد اعلای مادری امام‌خمینی، فرزند ملامحمداسماعیل و نواده ملاحیدر فرزند محمد است که در سال ۱۲۱۰ق از خوانسار به خمین هجرت کرده بود. وی از علمای فاضل خمین بود و در مسجد جامع شهر نماز جماعت برپا می‌کرد و در خمین درگذشت. وی افزون بر میرزااحمد که عالم دینی بود، چهار پسر دیگر داشت که دو نفر از آنان به نام ملامحمدجواد و فضل‌الله رجایی نیز در زمره اهل علم بودند و جزو مشایخ و بزرگان کمره شمرده شده و مورد تکریم و احترام زیاد مردم بودند.[۵]
فضل‌الله رجایی عموی مادر امام‌خمینی در خمین مکتبخانه داشت و امام‌خمینی در کودکی در آن درس خوانده‌است. وی به همراه فرزندان برادر خود سیدمصطفی برای طلب قصاص از قاتلِ برادر به تهران آمد. وی در خمین درگذشت و در مزار امامزاده ابوطالب به خاک سپرده شد.[۶] ملاحیدر خوانساری جد ملاحسین، از شاگردان سیدمحمدباقر میرداماد، از علمای دوره صفویه بوده‌است.[۷] وی از استادان حکمت بود و رساله‌ای به نام مضیء الاعیان فی استخراج اسماء اهل البیت (ع) من القرآن دارد. او را صاحب زبدة التصانیف نیز می‌شناسند.[۸]
- ↑ پسندیده، خاطرات، ۸۶؛ مرادی‌نیا، خاندان امام‌خمینی، ۹۷.
- ↑ مروی، کتاب و دریا، ۳۱۷–۳۱۸.
- ↑ مرادی‌نیا، خاندان امام‌خمینی، ۶۲.
- ↑ مرادی‌نیا، خاندان امام‌خمینی، ۶۲.
- ↑ مرادی‌نیا، خاندان امام‌خمینی، ۶۱.
- ↑ مرادی‌نیا، خاندان امام‌خمینی، ۶۳–۶۴.
- ↑ حسینی یزدی و دیگران، دانشمندان خوانسار، ۸۶.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۶/۲۷۵.