سیدمهدی پیشوایی یزدی
سیدمهدی پیشوایی یزدی، از شاگردان درس سطح امام‌خمینی.
سیدمهدی پیشوایی یزدی در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش شیخ علی‌اکبر پیشوایی از عالمانی بود که تحصیلات خود را در حوزه‌های علمیه یزد، سبزوار و نجف اشرف و نزد بزرگانی چون حاج میرزا حسین (از شاگردان ملاهادی سبزواری)، آیات سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی و محمدکاظم آخوند خراسانی به پایان رسانده و چندی هم تقسیم شهریه آیت‌الله طباطبایی یزدی را بر عهده گرفته بود و پس از تأسیس حوزه علمیه قم به ایران بازگشته و همکار و همیار آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی در تأسیس حوزه علمیه شده بود و ضمن تدریس در آن حوزه، امامت جماعت مسجد امام قم را هم بر عهده داشت (شریف رازی، ج ۲، ۹۷؛ مدرسی، ج ۱، ۱۵۸). سیدمهدی پیشوایی در چنین خانواده‌ای احتمالاً در قم به دنیا آمد و تحصیلات حوزوی خود را در حوزه علمیه قم آغاز کرد. او مقدمات را در حوزه علمیه قم و نزد رضای قمی و میرزا محمدعلی ادیب تهرانی خواند. سپس در درس شرح لمعه و مکاسب آیت‌الله سیدشهاب‌الدین نجفی تبریزی (مرعشی نجفی) شرکت کرد و کفایه‌الاصول را نزد شیخ محمدعلی کرمانی و امام‌خمینی فراگرفت (پیشوایی، ۳۰). درباره سال‌های دقیق حضور او در درس سطح کفایه امام‌خمینی اطلاعات دقیقی در دست نیست، ولی با استناد به سال درگذشت او (۱۳۲۵ ش) می‌توان گفت که در دهه ۱۳۱۰ ش و نخستین سال‌های دهه ۱۳۲۰ ش در آن درس شرکت می‌کرده است.
سیدمهدی پیشوایی پس از پایان دوره سطح در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله میرزا محمد فیض قمی حاضر شد (پیشوایی، ۳۰) و به دامادی او درآمد (شریف رازی، ج ۳، ۹؛ احمدزاده، ۲۴۳). سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی در قم حاضر شد و با آغاز تدریس درس خارج فقه و اصول ایشان، در آن درس هم شرکت کرد. او مدت کوتاهی در درس آیت‌الله بروجردی حضور داشت (پیشوایی، ۳۰) و در سال ۱۳۲۵ ش به عراق رفت و در عتبات عالیات مدت چند ماه در درس خارج استادان آنجا شرکت کرد.
در جریان بازگشت سیدمهدی پیشوایی از عراق به ایران در سیزدهم ماه رجب ۱۳۶۵ ق (۲۳ خرداد ۱۳۲۵) و حین گذر از رودخانه بهمن‌شیر، اتوبوس حامل وی در آب‌های شط العرب واژگون شد و او همراه با دیگر سرنشینان غرق شد (شریف رازی، ج ۳، ۹). برادر بزرگ‌تر او سیدحسین پیشوایی مدتی به جستجوی پیکر او در حوالی بهمن‌شیر و کناره‌های شط العرب پرداخت، ولی جنازه او یافت نشد (احمدزاده، ۲۴۳). مرگ او انعکاس زیادی در قم داشت و مجالسی به نام و یاد او برگزار شد و اشعاری به زبان‌های عربی و فارسی در رثای او سروده شد (شریف رازی، ج ۳، ۹-۱۰). پس از رحلت او، برادرش سیدحسین پیشوایی یادنامه‌ای را به نام آرامگاه مهدی غریق تدوین کرد (مشار، ۶۰). این مجموعه که به‌نوعی دفتر یادبود دوستی از دست رفته و یادنامه‌ای برای یک تازه درگذشته است، به‌صورت مجازی مکانی برای گرد آمدن آشنایان و دوستان آن مرحوم شده و به همین دلیل آرامگاه مهدی غریق نام گرفته است و در آن افرادی چون سیدموسی صدر، سیدرضا صدر، سیدجعفر شهیدی، مهدی حائری یزدی، مهدی فیض، علی فیض، شیخ محمد کرمی و سیدناصرالدین آرام مقالاتی نوشتند و توسط روزنامه آرزو منتشر کردند («در تراز بزرگان»، ۷). منابع: احمدزاده، ابوالفضل (۱۳۹۵)، «ویژه‌نامه بزرگداشت استاد دکتر علیرضا فیض»، فصلنامه نقد کتاب فقه و حقوق، شماره ۷، پاییز؛ حسین پیشوایی، سید(۱۳۲۵)، آرامگاه مهدی غریق، تهران [روزنامه آرزو]؛ «در تراز بزرگان» (۱۳۹۴)، روزنامه اطلاعات، شماره ۲۶۳۳۳، ۲ دی؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۲ و ۳، تهران، اسلامیه؛ مدرسی، سیدمحمدکاظم (۱۳۸۲)، مفاخر یزد، به کوشش سیدمحمدکاظم مدرسی و میرزا محمد کاظمینی، یزد، بنیاد ریحانه‌الرسول یزد.