علی قدیری کفرانی

علی قدیری کفرانی، از شاگردان امام‌خمینی.

او در سال ۱۲۹۰ ش (میرزاده اسفراینی، ۱۲۳) در روستای کفران شهر جرقویه (استان اصفهان) متولد شد (قاسمی، ج ۳، ۴۸۰). پس از فراگیری خواندن و نوشتن به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و در اصفهان از دروس مقدمات و سطح آقایان سیدمهدی درچه‌ای، سیدعلی نجف‌آبادی، سیدمحمد نجف‌آبادی، شیخ مهدی نجفی (همان) و شیخ محمدرضا (ابوالمجد) مسجدشاهی بهره‌مند شد (جواهرکلام، ج ۲، ۱۱۷۷). آنگاه راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر در درس آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی و امام‌خمینی حضور یافت (همان؛ قاسمی، ج ۳، ۴۸۰). در دو منبع مذکور اطلاعات دقیقی درباره حضور او در خارج فقه یا اصول یا درس فلسفه امام‌خمینی ارائه نشده است، ولی با استناد به اینکه دوران تحصیل او در قم در دهه ۱۳۲۰-۱۳۳۰ ش بود، احتمال حضور در هر سه درس فوق وجود دارد. قدیری کفرانی پس از مدتی تحصیل در قم، به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف به مدت دو سال در درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمود حسینی شاهرودی، سیدجمال‌الدین گلپایگانی و برخی دیگر از استادان دروس خارج فقه و اصول حاضر شد (قاسمی، ج ۳، ۴۸۰-۴۸۱). آنگاه به کشور بازگشت و به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت. در سال ۱۳۳۴ ش به دستور آیت‌الله بروجردی به کرمانشاه رفت و مدتی به تدریس در حوزه علمیه آنجا پرداخت. قدیری کفرانی در نخستین سال‌های مرجعیت امام‌خمینی (سال‌های ۱۳۴۰-۱۳۴۳ ش)، در بخش استفتائات دفتر ایشان حضور داشت (میرزاده اسفراینی، ۱۲۳-۱۲۴). او در سال‌های ۱۳۴۳-۱۳۴۴ ش، ازجمله روحانیانی بود که در صدور اعلامیه‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی نقش داشت. ازجمله ۲۹ بهمن ۱۳۴۳ همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم چون آقایان حسینعلی منتظری، محمد محمدی گیلانی، محمدعلی گرامی و... در نامه‌ای به امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر وقت، اقدامات حکومت پهلوی را در ایجاد خفقان، محدودیت، سانسور، تفتیش عقاید و دستگیری و زندانی کردن جمعی از منتقدان، زعمای دینی، سخنگویان مذهبی، روشنفکران و... با اتهاماتی چون قیام علیه مصالح ملی و تمامیت ارضی تقبیح کردند و از نخست‌وزیر خواستند با بازدید از زندان‌ها، احکام صادرشده علیه زندانیان را ملاحظه کند. آنان در پایان از او خواستند در اسرع وقت، رهبر شیعیان و مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی به کشور بازگردد و دیگر زندانیان سیاسی آزاد شوند (روحانی، ج ۱، ۸۰۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۲۸-۱۳۰؛ سیر مبارزات یاران...، ج ۳، ۱۴۰-۱۴۲). در رمضان ۱۳۴۳ ش (چند ماه پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور)، همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در نامه‌ای به آیات سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی و سیدمحمدهادی حسینی میلانی، با اشاره به موسم تبلیغ و سخت‌گیری‌های حکومت پهلوی علیه امام‌خمینی، خواستار اظهارنظر آن مراجع درباره تجلیل از امام‌خمینی علی‌رغم این سخت‌گیری‌ها شدند. آیات میلانی و مرعشی نجفی هم در پاسخ، بر تجلیل از امام‌خمینی و تکرار مطالبه علما درباره بازگشت امام‌خمینی به کشور تأکید کردند (آیت‌الله‌العظمی سید...، ۲۶۵ ـ ۲۶۹؛ روحانی، ج ۲، ۳۵-۳۷؛ دوانی، ج ۵، ۸۲-۸۴). او در ۲۱ اسفند ۱۳۴۴ از امام‌خمینی اجازه‌ای در امور حسبیه دریافت نمود و امام‌خمینی ذیل معروف او، عبارت «معروف هستند» را قید کرد (صحیفه امام، ج ۱، ۴۵۱) که همین عبارت، نشان از شناخت امام از قدیری دارد. در سال ۱۳۴۴ ش او گویا با تقاضای جمعی از علمای اصفهان برای عزیمت به اصفهان مواجه شده بود و امام‌خمینی در نامه‌ای به علمای اصفهان، ضمن تجلیل از قدیری، از او خواست به اصفهان عزیمت نماید. این نامه در صحیفه امام نیامده است و متن آن نامه در یکی از پایگاه‌های اطلاع‌رسانی درباره روستای کفران، زادگاه قدیری کفرانی درج شده است (و البته بدیهی است که تأیید آن با مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی است)، ولی با توجه به اهمیت آن که نشان از جایگاه قدیری کفرانی نزد امام‌خمینی دارد، در اینجا به آن اشاره می‌شود؛ امام‌خمینی در آن نامه درباره قدیری کفرانی نوشته بودند: «جناب معظم‌له که سوابق ممتده در حوزه‌های علمیه داشته‌اند و بکمالات علمیه و عملیه و اخلاقیه موصوف می‌باشند، درخور هر نحو تجلیل و تمجید می‌باشند و خود آقایان بالعیان مراتب تقوی و علم ایشان را می‌بینند و احتیاج بتوصیف حقیر ندارد. از جناب ایشان تقاضا نمودم که تقاضای حضرات آقایان افاضل ایدهم الله تعالی را بپذیرند؛ امید است قدردانی اهالی محترم اصفهان و خصوص افاضل و علماء اعلام از ایشان موجب رضایت ایشان و حقیر را فراهم نماید» («آیت‌الله شیخ علی...»، www.kafrancity.ir). او پس از آن در اصفهان مقیم شد و به وعظ و خطابه در مسجد الهادی آن شهر پرداخت (جواهرکلام، ج ۲، ۱۱۷۷) و هم‌زمان در مدرسه ملا عبدالله (موحد ابطحی، ج ۲، ۱۱۹) و مدرسه صدر خواجو در آن شهر به تدریس اشتغال داشت (همان، ۳۱۸). قدیری کفرانی در ۲۵ دی ۱۳۵۶، همراه با جمعی روحانیان اصفهان با ارسال نامه‌ای به مراجع تقلید، توهین روزنامه اطلاعات به امام‌خمینی و سرکوبی تظاهرات طلاب در قم در ۱۹ دی ۱۳۵۶ را محکوم کردند و با اشاره به تعطیلی بازارها در اعتراض به آن اقدامات، اعلام نمودند که همگام با مردم، اقامه نماز جماعت را تعطیل خواهند کرد (سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج ۸، ۳۱۶-۳۱۷). او در بهمن ۱۳۵۷ همراه با جمعی از روحانیان مبارز اصفهان با صدور اعلامیه‌ای، ضمن اعتراض به دستور شاپور بختیار، نخست‌وزیر وقت در بسته شدن فرودگاه‌ها بر روی پروازهای خارجی با هدف جلوگیری از بازگشت امام‌خمینی به کشور، به‌منظور همبستگی با روحانیان متحصن در مسجد دانشگاه تهران، اعلام کردند در بیت سیدحسین خادمی اصفهانی دست به تحصن خواهند زد (سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج ۱۶، ۳۹۷-۳۹۸؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج ۱۹، ۵۳۴-۵۳۵؛ یاران امام به...، ج ۳۵، ۳۶۳ ـ ۳۶۴). قدیری اصفهانی در کنار تدریس، کتابی با عنوان حاشیه بر وقایع الاصول نگاشته است. او در ۲۳ دی‌ماه ۱۳۶۵ در اصفهان از دنیا رفت و پیکرش پس از انتقال به قم، در صحن حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد (جواهرکلام، ج ۲، ۱۱۷۷). منابع: آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدهادی میلانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، ج ۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ «آیت‌الله شیخ علی قدیری کفرانی»، پایگاه اطلاع‌رسانی کفران سینی (www.kafrancity.ir)، پست ۷۴؛ اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ جواهرکلام، عبدالحسین (۱۳۸۲)، تربت پاکان قم: شرح‌حال مدفونین در سرزمین قم، ج ۲، قم، انصاریان؛ روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، ج ۱، قم دارالفکر ـ دارالعلم؛ روحانی، سیدحمید (۱۳۶۴)، نهضت امام‌خمینی در ایران، ج ۲، تهران، واحد فرهنگی بنیاد شهید با همکاری سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و مؤسسه چاپ و نشر عروج؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج ۱۶، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ قاسمی، رحیم (۱۳۹۳)، دره الصدق فیمن تلمذ من علما اصفهان بالنجف، ج ۳، قم، مجمع الذخائر الاسلامیه؛ مهدوی، مصلح‌الدین (۱۳۸۷)، اعلام اصفهان، ج ۲، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان؛ موحد ابطحی، سیدحجت (۱۴۱۸ ق)، ریشه‌های و جلوه‌های تشیع حوزه علمیه اصفهان در طول تاریخ، ج ۲، اصفهان، دفتر تبلیغات المهدی (عج) اصفهان؛ میرزاده اسفراینی، محمد (۱۳۸۹)، «آیت‌الله محمدحسن قدیری اسوه پارسایی»، ستارگان حرم، ج ۲۶، قم، زائر؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج ۱۹: خادم شریعت آیت‌الله حسین خادمی (۱۳۸۹)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج ۳۵: حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمد احمدی (۱۳۸۴)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.