عبدالله دارابی‌نیا

عبدالله دارابی‌نیا، ‌از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.

عبدالله دارابی‌نیا معروف به دارابی در سال ۱۳۰۴ش در روستای دارابکلا از توابع شهرستان ساری به دنیا آمد. او در نوجوانی به ساری رفت و در مدرسه سعادتیه رضاخان ساری مقدمات را نزد شیخ مصطفی صدوقی فراگرفت و پس از یک سال به مشهد رفت و در حوزه علمیه آن شهر ادبیات را نزد ادیب نیشابوری آموخت. سپس راهی قم شد و دروس سطح را نزد سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و میرزا علی‌اکبر مشکینی فراگرفت. آنگاه در درس خارج فقه آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی شرکت کرد. او پس از درگذشت آیت‌الله بروجردی به تحصیل در قم ادامه داد و هم‌زمان به مبارزه با حکومت پهلوی ‌پرداخت و در جریان مبارزات علما علیه تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی فعال بود. وی روز دوم فروردین ۱۳۴۲ و در جریان یورش مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه، در آن مدرسه حضور داشت و مورد توهین قرار گرفت.

عبدالله دارابی پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور (۱۳ آبان ۱۳۴۳)، به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف به تکمیل تحصیلات حوزوی پرداخت. او ابتدا در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی شرکت کرد و از سال ۱۳۴۴ ش و با استقرار امام‌خمینی در نجف اشرف و آغاز تدریس ایشان در مسجد شیخ انصاری، در آن درس شرکت کرد. وی هم‌زمان از درس خارج آیات سیدمحمود حسینی شاهرودی و میرزا باقر زنجانی هم استفاده می‌کرد. در نجف اشرف از افراد مورد اعتماد امام‌خمینی بود و امام‌خمینی به یکی از افرادی که توسط وی معرفی شده بود، اجازه دخالت در امور حسبیه و شرعیه داده بود. دارابی در سال ۱۳۵۰ و در جریان اخراج ایرانیان از عراق، از آن کشور اخراج شد و به کشور بازگشت و در قم مقیم شد. در تابستان سال بعد با دعوت جمعی از مردم و علمای ساری ازجمله شیخ عبدالله نظری خادم‌الشریعه به آن شهر رفت و به اقامه نماز جماعت در مسجد سالخورده آن شهر پرداخت. در کنار اقامه نماز جماعت و تبلیغ دین، در مدارس مصطفی‌خان و رضاخان (سعادتیه) ساری هم به تدریس می‌پرداخت. او پس از درگذشت آیت‌الله سیدمحمود حسینی شاهرودی در سال ۱۳۵۳ ش، در ارجاع مردم مازندران به تقلید از امام‌خمینی و معرفی ایشان به‌عنوان مرجع تقلید اعلم نقش داشت.

وی در سال‌های ۱۳۵۶-۱۳۵۷ در کنار دیگر روحانیان طرفدار امام‌خمینی، به مبارزه با حکومت پهلوی ادامه ‌داد و در اغلب تظاهرات و راهپیمایی‌ها حضور داشت. در اردیبهشت ۱۳۵۷ و درجریان حمله مأموران حکومت پهلوی به بیت مراجع تقلید در قم، همراه با دیگر روحانیان ساری به‌عنوان اعتراض، از اقامه نماز جماعت خودداری کرد. در همان ماه، ساواک از وی به‌عنوان یکی از وعاظ مخالف دولت در ساری نام برد. تداوم این فعالیت‌ها باعث شد ساواک خواستار بررسی سوابق او شود. او به‌خصوص با شیخ عبدالوهاب قاسمی، از روحانیان مبارز ساری [نماینده ساری در اولین دوره مجلس شورای اسلامی و از شهدای هفتم تیر ۱۳۶۰] ارتباط داشت و ساواک در گزارشی آن دو را از چهره‌هایی معرفی کرد که در تحریک مردم علیه دولت و دستگاه‌های دولتی نقش دارند. پس از واقعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ از افرادی بود که خواستار تعطیلی نماز جماعت در اعتراض به اقدامات حکومت پهلوی شد. دارابی در اول مهر، همراه با جمعی از روحانیان ساری اعلامیه‌ای را در اعتراض به حکومت پهلوی تهیه کرد و سپس همراه با آنان درصدد برگزاری مجلس ختم در سالروز شهادت امام جعفر صادق (ع) و همچنین یادبود شهدای سینما رکس آبادان برآمد. در آن مجلس که روز ۵ مهر در مسجد جامع ساری برگزار شد، شرکت داشت و در آن شیخ عبدالوهاب قاسمی به‌شدت از حکومت پهلوی انتقاد کرد.

وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به حمایت از نظام اسلامی پرداخت و سرانجام در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۹ در ساری درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط شیخ عبدالله نظری، به قم منتقل شد و در قبرستان شیخان به خاک سپرده شد.