ابوطالب مصطفایی
مصطفایی، ابوطالب؛ از شاگردان درس خارج اصول امام خمینی. او در ۱۳۰۳ ش در نجف‌آباد اصفهان به دنیا آمد. وی فراگیری دروس حوزوی و دینی را از حوزه علمیه نجف‌آباد آغاز کرد. سپس به اصفهان رفت و در مدرسه جده بزرگ و دیگر مدارس آن شهر به تحصیل پرداخت و از درس محمدحسن عالم نجف‌آبادی، محمود مفید، محمدعلی حبیب‌آبادی، میرزا علی آقا شیرازی، صدر کوپایی، عبدالحسین خادمی، ملا هاشم جنتی، سید عبدالحسین طیب، مرتضی اردکانی، عباس ایزدی، ابراهیم امینی و آقا باقر تدین سود برد (مهدوی، ج ۱، ۲۹۳-۲۸۴؛ ایزدی، ۶). آنگاه به قم رفت و در درس خارج فقه آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی و آیت‌الله سید محمدرضا موسوی گلپایگانی شرکت کرد. هم‌زمان در درس خارج اصول امام خمینی حضور یافت («حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابوطالب...»، ۱۱). درباره سال‌های حضور او در آن درس اطلاع دقیقی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که در دهه ۱۳۳۰ ش در درس خارج فقه یا اصول امام خمینی که در مساجد محمدیه و سلماسی تشکیل می‌شد، شرکت می‌کرده است. او دروس فلسفی را هم نزد علامه سید محمدحسین طباطبایی و حسینعلی منتظری فراگرفت. آنگاه به حوزه علمیه اصفهان بازگشت و به تدریس دروس حوزوی در آنجا مشغول شد (ایزدی، ۶). درباره سال بازگشت او به اصفهان و همچنین تدریس او گزارش دقیقی در دست نیست.
مصطفایی از سخنوران نامی اصفهان و نجف‌آباد بود و به ایراد سخنرانی در آن شهرها می‌پرداخت و در این زمینه شهرتی بسزا داشت. او در دوران مبارزات اسلامی علیه حکومت پهلوی فعال بود و همراه سایر روحانیان انقلابی و مبارز، از هر فرصتی برای آشنا کردن مردم با سیاست و افشاگری علیه حکومت پهلوی استفاده می‌کرد. در سال ۱۳۴۴ ش و در جریان انتقال امام خمینی به نجف اشرف، همراه با روحانیان مبارز شهرستان نجف‌آباد ازجمله حسینعلی منتظری، عباس ایزدی و... با ارسال نامه‌ای به امام خمینی، خوشحالی خود را از حضور ایشان در نجف اشرف ابراز و تأکید کردند که جامعه ایران منتظر بازگشت ایشان به کشور است (روحانی، ج ۱، ۸۸۰؛ دوانی، ج ۵، ۱۶۵-۱۶۶؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۷۹). وی در تثبیت مرجعیت امام خمینی می‌کوشید (ایزدی، ۶). سپس به تنکابن (شهسوار) در استان مازندران رفت و به تبلیغ دین در آن سامان پرداخت و مدت ۲۶ سال در آن شهر و روستاهای اطراف فعالیت کرد. در آنجا در مبارزات مردم علیه حکومت پهلوی نقش داشت («حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابوطالب...»، ۱۱). بر اساس گزارش ساواک، در ۲۷ خرداد ۱۳۵۳ برای ملاقات با سید محمدصادق لواسانی، وکیل شرعی امام خمینی که در هشتپر (استان گیلان) در تبعید بود، به آنجا رفت. درباره سال‌های حضور او در تنکابن گزارشی در دست نیست، ولی در سال ۱۳۵۳ ش در مسجد جعفریه اصفهان نماز جماعت را اقامه می‌کرد (یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ۴۵۲). مصطفایی با پیروزی انقلاب اسلامی، به سخنرانی و موعظه در مجالس و محافل مذهبی در نجف‌آباد ادامه داد. در سال ۱۳۶۱ ش پس از شهادت یکی از فرزندانش در جبهه‌های جنگ تحمیلی، در بنیاد شهید نجف‌آباد به فعالیت پرداخت و به امور خانواده‌های شهدا رسیدگی می‌کرد و در حل اختلافات و امور حقوقی آنان فعال بود. او در کنار وعظ و فعالیت در بنیاد شهید نجف‌آباد، به کار کشاورزی نیز می‌پرداخت. وی در ۱۵ آبان ۱۳۹۳ در نجف‌آباد درگذشت و پیکرش پس از تشییع در آن شهر، در جنت الشهدای نجف‌آباد و در مقبره‌العلمای آن قبرستان به خاک سپرده شد (ایزدی، ۶).
منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ ایزدی، مصطفی (۱۳۹۳)، «واعظ وارسته»، روزنامه شرق، شماره ۲۱۶۱، ۱۵ آبان؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابوطالب مصطفایی: نظر به دنیا و ریاست نداشته باشید» (۱۳۹۳)، هفته‌نامه حریم امام، سال سوم، شماره ۱۱۵، ۱۱ اردیبهشت؛ دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج ۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ روحانی، سید حمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی در ایران، ج ۱، بی‌جا، دارالفکر ـ دارالعلم؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۵۹: آیت‌الله سید صادق لواسانی (۱۳۹۵)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.