علی الهامی
الهامی، علی؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. علی الهامی کلوانقی فرزند عزیز در سال ۱۳۰۳ ش در روستای کلوانق در شمال غربی شهرستان بستان‌آباد و در یک خانواده کشاورزپیشه به دنیا آمد. در ۶ سالگی قرآن کریم و برخی کتاب‌های فارسی متداول را آموخت. آنگاه به تبریز رفت و در مدرسه طالبیه صرف و نحو را نزد میرزا حسین علی، حاشیه را پیش علی گوگانی و شرح باب حادی عشر و شرح تجریدالاعتقاد را در محضر سید محمد بادکوبه‌ای خواند. در شرح لمعه هم از شاگردان حاج سید ابراهیم دروازه‌ای بود و رسایل را هم نزد سید مرتضی خسروشاهی و قسمتی از مکاسب را پیش میرزا فتاح شهیدی فراگرفت. او در ۱۳۲۴ ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر بخش دیگری از مکاسب را پیش میرزا محمد مجاهدی تبریزی خواند و کفایه‌الاصول را نزد سید محمدباقر سلطانی طباطبایی آموخت. آنگاه در درس تفسیر قرآن علامه سید محمدحسین طباطبایی شرکت کرد. از هم‌مباحثه‌ای‌های او می‌توان به سید مهدی روحانی، علی احمدی میانجی، سید کاظم حسینی میانجی و شیخ احمد آذری قمی اشاره کرد. الهامی پس از طی دوره سطح، در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید محمد حجت کوه‌کمری، سید حسین طباطبایی بروجردی، شیخ عباسعلی شاهرودی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید کاظم شریعتمداری و امام خمینی حاضر شد و سال‌ها از دانش آنان استفاده نمود و به مقام اجتهاد نائل آمد و از آیات بروجردی، سید محسن طباطبایی حکیم، سید ابوالقاسم موسوی خویی، سید مرتضی خسروشاهی، سید محمدتقی خوانساری و شیخ محمدعلی اراکی اجازه امور حسبیه دریافت کرد. خود نیز به گروهی اجازه اخذ وجوهات داد. او در موسم تبلیغ به شهرهای قزوین، تهران، میاندوآب و... می‌رفت. سپس به اقامه نماز جماعت ـ ظهر و عصرـ در مسجد امام حسین شهرستان قم پرداخت. او همچنین سال‌ها به تدریس دروس مختلف حوزوی اشتغال داشت (الوانساز خویی، ۲۵۰-۲۵۱). درباره سال‌های حضور او در درس امام خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که در سال‌های دهه ۱۳۳۰ ش در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس ایشان حاضر می‌شد. علی الهامی در سال ۱۳۴۴ ش، همراه با دیگر روحانیان مبارز، اعلامیه‌هایی را علیه حکومت پهلوی و در حمایت از امام خمینی امضا می‌کرد. ازجمله در مهر ۱۳۴۴ ش و پس از انتقال امام خمینی از ترکیه به نجف اشرف، همراه با طلاب علوم دینی آذربایجانی در حوزه علمیه قم با ارسال تلگرافی به ایشان، ضمن ابراز «نگرانی و اضطراب شدید ملت ایران و جامعه روحانیت» از تداوم تبعید ایشان، خرسندی خود را از استقرار آن مرجع مبارز در نجف اشرف ابراز و تأکید کردند که «وسایل مراجعت حضرتعالی به حوزه علمیه قم فراهم شود تا جامعه روحانیت بالاخص حوزه‌های علمیه بیش‌ازپیش از فیوضات وجود مقدس حضرتعالی بهره‌مند گردد» (خسروشاهی، ج ۳، ۱۰۲؛ دوانی، ج ۵، ۲۰۷؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۶۸-۱۷۱). در فروردین ۱۳۴۵ ش و پس از بازداشت و زندانی شدن جمعی از روحانیان ازجمله عبدالرحیم ربانی شیرازی، احمد آذری قمی، حسینعلی منتظری و... همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم، با ارسال تلگرامی خطاب به آنان، نگرانی خود را از بازداشت آنان ابراز داشتند (همان، ۱۹۹-۲۰۰). او پس از پیروزی انقلاب اسلامی وارد دستگاه قضایی شد و به فعالیت‌های قضایی در دیوان عالی کشور پرداخت. آثار علمی او عبارت است از: ۱- توضیح المسائل (فارسی، قم، ۱۳۸۴ ش)، ۲- مناسک حج، ۳- حاشیه بر تکملة المنهاج، ۴- حاشیه بر عروة الوثقی (الوانساز خویی، ۲۵۱). او در اول تیر ۱۳۹۲ در قم درگذشت و پیکرش در گلزار شهدا و در قسمت والدین شهدا به خاک سپرده شد. منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ الوانساز خویی، محمد (۱۳۸۷)، «سید مرتضی خسروشاهی»، گلشن ابرار، خلاصه‌ای از زندگانی اسوه‌های علم و عمل، تهیه و تدوین: جمعی از پژوهشگران پژوهشکده باقرالعلوم، ج ۸، زیر نظر عبدالرحیم اباذری، قم، نور السجاد؛ خسروشاهی، سید هادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج ۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.