محمد راجی
راجی، محمد؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. محمد راجی معروف به راجی قمی در سال ۱۳۱۰ ش در شهر قم به دنیا آمد. او دوران ابتدایی را در قم گذراند. آنگاه وارد حوزه علمیه قم شد و در آنجا ادبیات را نزد میرزا ابوالقاسم قزوینی الموتی خواند. از دیگر استادان او در دوره مقدماتی گزارشی در دست نیست. راجی قمی سپس به تحصیل دروس سطح پرداخت و از درس‌های آقایان محمدتقی ستوده اراکی، میرزا علی‌اکبر مشکینی، میرزا محمد مجاهدی تبریزی و سید محمدباقر سلطانی طباطبایی بهره برد. آنگاه در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید محمدرضا موسوی گلپایگانی و امام خمینی حضور یافت (انصاری، ۱۱۰). درباره سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول امام خمینی گزارشی در دست نیست، ولی وی در سال ۱۳۴۳ ش به تهران رفت (همان)، بنابراین می‌توان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۳۰ ش تا سال ۱۳۴۳ ش (و به احتمال زیاد تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور) در درس‌های فوق که در مساجد سلماسی و اعظم قم برگزار می‌شد، شرکت می‌کرده است. راجی قمی در دوران تحصیل، به فعالیت‌های سیاسی هم می‌پرداخت. ازجمله در سال ۱۳۴۳ ش و پس از تبعید امام خمینی به خارج از کشور، همراه با برخی از فضلا و طلاب قمی حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به امیرعباس هویدا، ضمن انتقاد از سیاست حکومت پهلوی در برخورد با مخالفان و دستگیری و تبعید آنان، خواستار آزادی زندانیان سیاسی و بازگرداندن امام خمینی از تبعید شد (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۵۰). او پس از عزیمت به تهران، به وعظ و سخنرانی در محافل و مساجد تهران پرداخت (انصاری، ۱۱۰). درباره دیگر فعالیت‌های او در تهران گزارشی در دست نیست و صرفاً بر وعظ و سخنرانی او در تهران تأکید شده است. او در سال ۱۳۵۷ ش هم به فعالیت علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت و اعلامیه‌ای به امضای او موجود است؛ بر اساس آن اعلامیه، وی همراه با جمعی از روحانیان مبارز تهران، با اشاره به اقدام حکومت پهلوی در جلوگیری از ارسال نفت مورد نیاز جامعه که با هدف به شکست کشاندن اعتصاب کارکنان نفت صورت می‌گرفت، به حکومت پهلوی اخطار دادند که هر گونه اقدامی در این زمینه پیامدهای ناگواری خواهد داشت (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۵۱۳-۵۱۷). درباره فعالیت‌های او پس از پیروزی انقلاب اسلامی اطلاعی در دست نیست. به نظر می‌رسد همچنان به وعظ و خطابه در تهران ادامه می‌داد و یکی از خطبای مطرح تهران بود. وی آثار و تألیفاتی هم دارد که عبارت است از: آخرین گفتارها در پایان زندگی (۶ جلد)، پندهای پدران به فرزندان، خصایص المهدی یا ویژگی‌های امام زمان (عج)، کشکول (شمع جمع) و نماز تجلی‌گاه عروج مؤمنین. محمد راجی در خرداد ۱۳۹۴ از دنیا رفت (انصاری، ۱۱۰). منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۴)، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام راجی قمی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال ۲۶، شماره ۱۵۳، مرداد و شهریور.