قدرت‌الله مشایخی
مشایخی، قدرت‌الله؛ از شاگردان درس مسائل مستحدثه امام خمینی. قدرت‌الله مشایخی در سال ۱۳۱۹ ش در روستای وانشان خوانسار به دنیا آمد. او دوران ابتدایی را در آنجا طی کرد. در سال ۱۳۳۵ ش وارد مدرسه علمیه خوانسار شد و جامع‌المقدمات را نزد مرحوم آقای حسن علوی خواند. مشایخی در سال ۱۳۳۷ ش به اراک رفت و وارد مدرسه آقا ضیاءالدین آن شهر شد و سیوطی و حاشیه را نزد آقای رفیعی گذراند. وی در سال ۱۳۳۹ ش رهسپار قم شد و در حوزه علمیه آن شهر کتاب مغنی را نزد سید حسن درچه‌ای و رحمت‌الله فشارکی و معالم‌الاصول را نزد عالمی به نام اشکوری و مطول را پیش یدالله دوزدوزانی خواند. شرح لمعه را هم پیش محمدتقی ستوده و سید ابوالفضل موسوی تبریزی خواند و در درس قوانین‌الاصول از شاگردان مصطفی اعتمادی بود. مکاسب را نزد آقایان سید محمدباقر سلطانی طباطبایی و محمد فاضل لنکرانی خواند و در درس رسایل از شاگردان جعفر سبحانی بود. کفایه‌الاصول را هم نزد آقایان سلطانی طباطبایی و میرزا علی‌اکبر مشکینی فراگرفت. فلسفه (اسفار اربعه ملاصدرا) را هم در مدت هشت سال نزد حسن حسن‌زاده آملی خواند. او آنگاه در درس خارج فقه آیات سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید محمد محقق داماد و شیخ مرتضی حائری و خارج اصول آیات شیخ هاشم آملی و میرزا جواد تبریزی شرکت کرد. مشایخی در زندگینامه خودنوشتی که برای درج در سایت اندیشوران حوزوی نگاشته است، از حضور در درس مسائل مستحدثه امام خمینی در تابستان سخن گفته است («قدرت‌الله مشایخی»، http://ghmashayekhi.andishvaran.ir). این درس در تابستان سال ۱۳۴۳ ش برگزار می‌شد و افراد معدودی در آن درس شرکت می‌کردند. عبدالکریم بی‌آزار شیرازی که در این درس شرکت می‌کرد، درباره این درس می‌گوید: «... پس از مدتی مجبور شدند امام را آزاد کنند. من یادم هست شبانه ساعت نه و ده شب بود که امام را به قم آوردند... من یادم هست که یکی دو روز بعد به منزل امام رفتم... چند روز بعد اعلام شد که قرار است امام درس خصوصی در منزلشان راجع به مسائل مستحدثه بگذارند. امام درس خصوصی در منزلشان دایر کردند که شاگردان خاص ایشان می‌آمدند. فکر می‌کنم دو سه ماه تعطیلات تابستان بود که هر روز در منزلشان درس مسائل مستحدثه برقرار می‌شد. بنده هم توفیق پیدا کردم و در تمام این جلسات حضور داشتم و همه مباحث را من یادداشت برمی‌داشتم. امام نکات خیلی جالبی را بیان می‌فرمودند که برای همگان تازگی داشت (خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، ۲۳ ـ ۲۰). قدرت‌الله مشایخی هم در این درس شرکت می‌کرد و به گفته خودش، مدت این درس کوتاه بود. مشایخی در کنار تحصیل دروس حوزوی، به مبارزه با حکومت پهلوی می‌پرداخت. ازجمله پس از تبعید امام خمینی به خارج از کشور، همراه با روحانیان و محصلان گلپایگانی حوزه علمیه قم، نامه‌ای به امیرعباس هویدا نخست‌وزیر ارسال کردند و ضمن اعتراض به سخت‌گیری‌های دولت علیه فعالان سیاسی و دستگیری و تبعید برخی از روحانیان، با اشاره به تبعید امام خمینی به خارج از کشور، آن را با استناد به قانون اساسی و مصونیت مراجع تقلید، خلاف قانون اساسی دانستند و در پایان، خواستار آزادی و بازگرداندن ایشان به کشور و آزادی دیگر زندانیان سیاسی شدند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۵۲-۱۵۳). در پاییز ۱۳۴۴ ش و در پی انتقال امام خمینی به عراق و استقرار ایشان در نجف اشرف هم به همراه جمعی کثیری از روحانیان، مدرسان و طلاب علوم حوزوی سراسر کشور، در نامه‌ای به امام خمینی ضمن محکومیت مجدد تبعید ایشان به خارج از کشور، خرسندی خود را از حضور ایشان در نجف اشرف، با توجه به مناسب بودن مکان آن شهر ابراز کرد (سیر مبارزات امام در آیینه اسناد ساواک، ج ۵، ۳۷۲ ـ ۳۶۹؛ خسروشاهی، ج ۳، ۹۴-۱۰۰؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۷۸ ـ ۱۷۳). وی در ماه‌های محرم و صفر و رمضان برای تبلیغ به شهرهای مختلف سفر می‌کرد («قدرت‌الله مشایخی»، http://ghmashayekhi.andishvaran.ir). مشایخی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های تبلیغی ادامه داد و ازجمله چند سال اداره کلاس‌های فن خطابه دفتر تبلیغات اسلامی را به عهده داشت. او از سال ۱۳۶۲ ش به دعوت شورای انقلاب فرهنگی وارد دانشگاه الزهرا شد و چند سال به تدریس دروس معارف اسلامی در آنجا پرداخت. در سال ۱۳۷۰ ش به تقاضای دانشگاه الزهرا، از طریق شرکت در خبرگان بی‌مدرک، عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا شد و به تدریس در دانشکده الهیات در رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی پرداخت و درس‌هایی چون قواعد فقه، احادیث فقهی، مبادی فقه، مبادی اصول، فقه تطبیقی از فقه مذاهب خمسه، تاریخ اسلام، معارف اسلامی و سوره‌های متعددی از تفسیر قرآن را تدریس می‌کرد. در کنار تدریس در دانشگاه الزهرا، به تدریس در حوزه علمیه قم هم ادامه می‌داد. در دوران تحصیل در حوزه، گذشته از اداره کردن کلاس‌های فن خطابه و درس‌های اعتقادی مدرسه حقانی، درس لمعه و عروه‌الوثقی را در مدرسه آیت‌الله گلپایگانی تدریس می‌کرد و در مدرسه فاطمیه هم درس‌هایی از نهج‌البلاغه را تدریس می‌نمود. همچنین نامه امام علی (ع) به مالک اشتر و وصیتنامه آن حضرت به امام حسن مجتبی (ع) را هم تدریس می‌کرد. کتاب‌های شرح رساله الحقوق، کارگزاران حکومت اسلامی از دیدگاه امام علی علیه‌السلام، شیوه نخبگی، امام صادق (ع): چالش‌ها و راهکارهای عصر، قاعده‌های فقهی، تفسیر ادبی ده سوره از قرآن کریم، احادیث فقهی، تفسیر ادبی آیات الاحکام، حقوق از دیدگاه امام سجاد علیه‌السلام، خانواده از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی، حسبه یا نظارت بر سلامت اجزا، موانع نخبگی از منظر قرآن و حدیث از تألیفات اوست. وی همچنین مقالات «حضانت از دیدگاه فقه و حقوق»، «نقش نماز در تحکیم بنیان خانواده» و «فلسفه انتظار» را نوشته است. قدرت‌الله مشایخی در فروردین ۱۳۹۳ درگذشت («درگذشت استاد و نویسنده فقه و حقوق»، https://rasanews.ir). منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار شیرازی (۱۳۹۵)، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج؛ خسروشاهی، سید هادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ «درگذشت استاد و نویسنده فقه و حقوق»، https://rasanews.ir؛ «قدرت‌الله مشایخی»، http://ghmashayekhi.andishvaran.ir؛ سیر مبارزات امام در آیینه اسناد ساواک (۱۳۸۶)، ج ۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.