قربانعلی عرفانی یگاولنگی
عرفانی یگاولنگی، قربانعلی؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. قربانعلی عرفانی یگاولنگی در سال ۱۳۲۳ در منطقه سیاه دره در ولسوالی یگاولنگ ولایت بامیان به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش نزد شیخ موسی کلانی گذراند و در سال ۱۳۴۶ ش برای ادامه تحصیلات عالی راهی عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف به تحصیل پرداخت. او تا سال ۱۳۵۹ در آنجا به سر می‌برد. وی در دوران تحصیل در نجف اشرف در جلسات درس آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی، آیت‌الله سید محمدباقر صدر، امام خمینی و سید مصطفی خمینی شرکت می‌کرد. درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام خمینی در مسجد شیخ انصاری نجف گزارش دقیقی در دست نیست، ولی با استناد به حضور او در نجف اشرف از سال ۱۳۴۷ ش، می‌توان گفت که از آن سال در درس امام خمینی شرکت می‌کرده است و این حضور تا سال ۱۳۵۷ ش و مهاجرت امام خمینی به پاریس استمرار داشت. عرفانی ازجمله شخصیت‌های مبارز شیعه بود که در نجف اشرف با جمعی از طلاب افغانی مانند سید غلامحسین موسوی، شهید شیخ عبدالحسین اخلاقی و... به فعالیت سیاسی علیه حکومت افغانستان می‌پرداخت و از سال ۱۳۵۳ ش در بعضی مناسبت‌ها به نام «طلاب علوم اسلامی افغانستان» اطلاعیه‌هایی صادر می‌کرد. اولین اقدام سیاسی آنان در قالب طلاب علوم اسلامی افغانستان انتشار اعلامیه‌ای در حمایت از سقوط حکومت سلطنتی و همچنین علیه تأسیس نظام جمهوری توسط داوودخان در افغانستان بود. همچنین، عرفانی و دوستانش دسته سینه‌زنی افغانی را به نام «الجاریه‌الافغانیه ـ شباب‌الهزاره» راهاندازی کردند که حرکتی سیاسی بود. با وقوع کودتای کمونیستی در سال ۱۳۵۷ ش به همراه سید غلامحسین موسوی و شهید شیخ عبدالحسین اخلاقی نزد امام خمینی (ره) رفتند و درباره نظام کمونیستی بر سر کار آمده از ایشان کسب تکلیف کردند. امام خمینی (ره) آنان را به تحصیل و توجه به مسئولیت فرهنگی و همچنین ارتباط با دیگر طلاب خارجی ازجمله طلاب ایرانی، پاکستانی و عرب توصیه کردند. با خروج امام خمینی از عراق و فشار دولت صدام بر فعالان سیاسی در سال ۱۳۵۷ ش، عرفانی به همراه عده‌ای دیگر از طلاب افغانی از عراق به ایران آمد و در قم ساکن شد. وی در قم با کمک افرادی همچون سید حسین حسینی دره صوفی، ضامن‌علی واحدی، عبدالعلی مزاری، میرحسین صادقی ترکمنی (پروانی) و... سازمان نصر افغانستان را با هدف مبارزه علیه حکومت کمونیستی تأسیس کرد و همچنین در تأسیس نشریه پیام مستضعفین نقش داشت. او سپس در دوران اشغال افغانستان توسط شوروی، وارد جهاد علیه شوروی شد و از رهبران مجاهدان به شمار می‌رفت. سپس همراه با جمعی دیگر از رهبران مجاهدین، در تأسیس حزب وحدت اسلامی در سال ۱۳۶۸ ش نقش داشت و آنگاه معاونت آن حزب را بر عهده گرفت. عرفانی در دوره ریاست شهید مزاری بر حزب مزبور، به فعالیت در آن حزب ادامه داد و پس از شهادت مزاری در سال ۱۳۷۳ ش و انتخاب محمدکریم خلیلی به دبیرکلی آن حزب، رهبری جناح مخالف خلیلی را در آن حزب بر عهده گرفت و در سال ۱۳۷۶ ش و با سقوط بامیان توسط طالبان، رهبری او را به چالش طلبید. تلاش‌های عرفانی برای در دست گرفتن رهبری حزب به جایی نرسید و خلیلی بار دیگر به رهبری حزب برگزیده شد و عرفانی معاونت او را بر عهده گرفت. پس از سقوط حکومت طالبان در افغانستان، از حزب وحدت اسلامی کناره گرفت و حزب جدیدی را با عنوان حزب وحدت اسلامی ملت افغانستان بنیان نهاد و در اثر تلاش‌هایی که در این زمینه داشت، از سوی حامد کرزی، رئیس‌جمهور وقت افغانستان، به سمت مشاور ریاست جمهوری برگزیده شد. او در سال ۱۳۸۴ ش و در انتخابات مجلس افغانستان، از سوی حامد کرزی به‌عنوان نماینده انتصابی در مجلس سنای افغانستان انتخاب شد. در سال ۱۳۸۹ ش هم در دومین دوره انتخابات مجلس شورای ملی (لویه جرگه) افغانستان از کابل نامزد شد و توانست به عضویت آن مجلس انتخاب شود. هم‌زمان با فعالیت‌های فوق، او از اعضای مجلس شیعیان افغانستان نیز بود و با شیخ محمد آصف قندهاری، رئیس آن تشکل، همکاری می‌کرد از او تاکنون چند اثر به جا مانده است که ازجمله می‌توان به کتاب‌های از کنگره تا کنگره، تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی بامیان، امر به معروف و نهی از منکر، صبر از دیدگاه قرآن، امام و انقلاب اسلامی افغانستان اشاره کرد (ناصری موسوی، ج ۲، ۳۵۳-۳۵۷). منبع: موسوی‌نژاد، سید محمد (عارف) (۱۳۹۳)، سی‌وپنج عالم (از عالمان تأثیرگذار در سده اخیر)، ج ۲، قم، مجمع ذخایر اسلامی.