سیدمحمدحسین حسینی میرسجادی

حسینی میرسجادی، سید محمدحسین؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. سید محمدحسین حسینی میرسجادی در سال ۱۳۱۷ ش در نجف اشرف به دنیا آمد. پدربزرگش میرحسین میرسجادی، از اهالی باکو مرکز جمهوری آذربایجان بود که در نجف اشرف توطن گزیده بود و پس از فراگیری دروس حوزوی، به تدریس در حوزه علمیه نجف اشرف می‌پرداخت و پدرش علامه سید عبدالعلی بادکوبی از شاگردان آیت‌الله سید محمدکاظم یزدی و از مدرسان کتاب‌هایی چون مکاسب در حوزه علمیه نجف و از عالمان آن سامان بود (میرابوطالبی، ۱۵-۱۷) و مادرش هم دختر آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی مرجع تقلید تامه زمان بود. حسینی میرسجادی دوره ابتدایی را در مدرسه علوی نجف اشرف، از مدارس ایرانیان آن شهر به پایان رساند (میرابوطالبی، ۱۳-۱۴). سپس وارد حوزه علمیه نجف شد و ادبیات را در آنجا و نزد شیخ محمدعلی مدرس افغانی خواند. شرح لمعه را هم پیش شیخ علی‌اصغر اراکی آموخت. رسایل شیخ مرتضی انصاری را پیش شیخ حسین دهاقانی و شیخ محمدعلی سرابی خواند و کتاب مکاسب را نزد شیخ محمدتقی آل وادی (همان) و کفایه‌الاصول را پیش شیخ مجتبی لنکرانی فراگرفت. هم‌زمان در درس منظومه شیخ صدرا بادکوبه‌ای شرکت می‌کرد. از دیگر استادان دوره سطح او می‌توان به شیخ محمدتقی آل راضی، میرزا علی فلسفی و سید محمدباقر محلاتی (مکاسب) اشاره کرد (انصاری، ۳۳۵). او سپس به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس‌های آیات سید ابوالقاسم موسوی خویی، سید محمود حسینی شاهرودی، سید محسن طباطبایی حکیم، شیخ حسین حلی، سید عبدالاعلی موسوی سبزواری، امام خمینی و میرزا باقر زنجانی بهره برد (همان؛ «میرسجادی، سید محمدحسین»، thinker.irc.ir). درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام خمینی که در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف برگزار می‌شد اطلاعی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۴۰ ش از آن درس‌ها بهره می‌برد («میرسجادی، سید محمدحسین»، thinker.irc.ir). حسینی میرسجادی در ضمن خاطراتش از حضور در درس خارج فقه امام خمینی پس از درگذشت سید مصطفی خمینی و حالات امام خمینی در آن روز سخن گفته است (میرابوطالبی، ۳۵) بنابراین می‌توان گفت که تا آن سال در درس ایشان حاضر می‌شد. همچنین با استناد به سال‌های حضور حسینی میرسجادی در نجف اشرف (تا سال ۱۳۶۳ ش) می‌توان احتمال داد که حضور او در درس خارج فقه امام خمینی تا سال ۱۳۵۷ ش و مهاجرت ایشان به فرانسه استمرار داشته است. وی در کنار بهره‌مندی از درس‌های خارج فقه امام خمینی، تحت تأثیر شخصیت اخلاقی ایشان بود و خاطراتی از ایشان در رعایت حق‌الناس نقل کرده است (میرابوطالبی، ۳۱-۳۲). حسینی میرسجادی از دوستان سید مصطفی خمینی فرزند امام خمینی بود و مدت ده سال با ایشان مراوده داشت («نهضت: نگاهی نو...»، tasnimnews.com). او همچنین موفق به دریافت اجازات اجتهاد از آیات شاهرودی و میرزا باقر زنجانی شد («میرسجادی، محمدحسین»، wikinoor.ir). حسینی میرسجادی در کنار تحصیل در حوزه علمیه نجف، به تدریس در آنجا می‌پرداخت، ولی از کتاب‌هایی که تدریس می‌کرد اطلاعی در دست نیست. او در سال ۱۳۶۳ ش و به دنبال سختگیری رژیم بعث عراق علیه طلاب ایرانی حوزه علمیه قم، مجبور شد زادگاهش را ترک کند و به ایران بیاید. او پس از ورود به کشور در تهران مقیم شد و تدریس دروس حوزوی را در منزل آغاز کرد (میرابوطالبی، ۴۱). سپس به تدریس رسایل، مکاسب و کفایه‌الاصول («شرح زندگانی آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی»، www.shabestan.ir) در مدارس دینی ازجمله مدرسه آیت‌الله شیخ احمد مجتهدی («نهضت: نگاهی نو...»، tasnimnews.com) و امام محمدتقی (ع) تهران پرداخت. همچنین از سال ۱۳۶۴ ش به اقامه نماز جماعت در مسجد امام سجاد (ع) تهران و همچنین تبلیغ دین در آنجا پرداخت. حسینی میرسجادی پس از درگذشت آیت‌الله مجتهدی تهرانی، به تدریس در منزل خود ادامه داد («نهضت: نگاهی نو...»، tasnimnews.com) و ازجمله درس خارج فقه را از روی متن وسیله النجاه جدش آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی تدریس می‌کرد («میرسجادی، محمدحسین»، wikinoor.ir). برخی از درس‌های او ازجمله تقریرات درس کفایه‌الاصول او با عنوان الهدایه الی غوامض الکفایه با همت فرزندش سید علی حسینی میرسجادی چاپ شده است (حسینی میرسجادی، ۱). از تألیفات او می‌توان به کتاب‌های المدخل فی علم الرجال و الهدایه الی غوامض الکفایه در چند جلد اشاره کرد که تقریر درس ایشان به قلم فرزندش سید علی میرسجادی است. سید محمدحسین میرسجادی در ۶ مهر ۱۳۹۹ در تهران درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط فرزندش سید علی میرسجادی در امامزاده عبدالله شهرری به خاک سپرده شد (انصاری، ۳۳۵). منابع: انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۹)، «درگذشتگان: آیت‌الله میرسجادی»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۸۵، آذر و دی؛ حسینی میرسجادی، سید علی (۱۳۷۹)، الهدایه الی غوامض الکفایه، ج ۱، قم، المنیر للطباعه و النشر؛ «شرح زندگانی آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی» (۱۳۹۴)، www.shabestan.ir؛ «نهضت: نگاهی نو-۱۹/ آیت‌الله میرسجادی: ماجرای برخورد تند امام با استاندار بعثی نجف» ۱۳۹۷)، tasnimnews.com؛ میرابوطالبی، معصومه (۱۳۹۰)، حیات نیکان: آیت‌الله سید محمدحسین میرسجادی، قم، مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما؛ «میرسجادی، سید محمدحسین» (۱۳۹۷)، اندیشمندان اسلامی: مرکز پژوهش‌های اسلامی سازمان صداوسیما، http://thinker.irc.ir/thinker/index/show/+؛ «میرسجادی، محمدحسین»، .wikinoor.ir