غلامعلی محمدی بامیان
محمدی بامیان، غلامعلی؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. غلامعلی محمدی بامیانی در سال ۱۳۱۲ ش در منطقه فولاد بامیان در افغانستان به دنیا آمد. خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه آموخت. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در زادگاهش و نزد استادان آنجا فراگرفت. او سپس برای تکمیل تحصیلان حوزوی به ایران آمد و در شهر مشهد، مقدمات و بخشی از دروس سطح را پیش آقایان شیخ رجبعلی نجفی، سید حسین صالحی و ادیب نیشابوری خواند. محمدی بامیانی در سال ۱۳۳۸ ش راهی عراق شد و در حوزه علمیه نجف شرح لمعه را پیش شیخ غلامرضا باقری اصفهانی خواند و سپس در دانشگاه دینی نجف (جامعه النجف الدینیه)، مکاسب را به پایان رساند. کتاب کفایه‌الاصول را هم پیش مسلم ملکوتی خواند و سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سید ابوالقاسم موسوی خویی شرکت کرد. هم‌زمان در درس خارج اصول آیت‌الله سید حسن موسوی بجنوردی و خارج فقه (بیع مکاسب) امام خمینی حضور می‌یافت (ناصری داودی، ج ۳، ۱۹۳-۱۹۵). درباره سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه امام خمینی در مسجد شیخ انصاری (معروف به مسجد ترک‌ها) گزارش دقیقی در دست نیست، ولی با استناد به سال‌های حضور او در قم می‌توان گفت که از نخستین سال‌های آغاز تدریس امام خمینی، در آن درس حضور یافته و تا سال ۱۳۵۰ ش که از عراق اخراج شد، در آن درس شرکت می‌کرده است. محمدی در کنار تحصیل، به تدریس در حوزه علمیه نجف می‌پرداخت و برخی درس‌های ابتدایی و متوسطه را تدریس می‌کرد. در سال ۱۳۵۰ ش و در جریان اخراج طلاب ایرانی از عراق، همراه با طلاب ایرانی از آن کشور اخراج شد و به سوریه رفت و به پیشنهاد سید حسن شیرازی، روحانی مقیم آن کشور، در دمشق ماندگار شد و به تدریس در حوزه علمیه زینبیه آن شهر پرداخت. حضور او در آن حوزه به‌تدریج پررنگ شد و وی با تبحری که در تدریس درس‌های اصول و فقه داشت، یکی از ارکان علمی آن حوزه و استادان برجسته و صاحب‌نام آن مرکز اسلامی شد (همان، ۱۹۵-۱۹۶). محمدی پس از آغاز درگیری‌ها در سوریه، به عراق رفت و در کربلا مقیم شد («آیت‌الله محمدی بامیانی»، ۱۵۴). تألیفات محمدی بامیانی عبارت است از: تقریرات دروس آیت‌الله خویی، دروس فی البلاغه (شرح کتاب مختصر المعانی)، دروس فی الرسائل (شرح رسایل شیخ انصاری در ۶ جلد)، دروس فی الکفایه (شرح کفایةالاصول آخوند خراسانی در ۷ جلد)، الشیعه الامامیة بین النصوص الدینیة والتفصیلات الاعلامیة، خلافة الامام علی (ع) بین النصوص الدینیة والتغطیة الاعلامیه، غایة المراد فی شرح کشف المراد علی تجرید الاعتقاد و کتاب المفصل فی شرح المطول، لماذا نحاف الموت، اجود الشروح (شرح کفایه‌الاصول در شش جلد)، الخلافه بین السائل و المجیب، دروس فی المکاسب («آیت‌الله محمدی بامیانی»، ۱۶۳). غلامعلی‌محمدی بامیانی در ۲۳ آذر ۱۳۹۳ در کربلا درگذشت و پیکرش پس از انتقال به نجف اشرف و پس از اقامه نماز توسط محمدجواد موحدی، در قبرستان وادی السلام آن شهر به خاک سپرده شد (همان). منابع: «آیت‌الله محمدی بامیانی» (۱۳۹۵)، فصلنامه آینه پژوهش، شماره ۱۶۳، زمستان؛ ناصری داودی، عبدالمجید (۱۳۷۹)، مشاهیر تشیع در افغانستان، ج ۱، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.