علی‌محمد انوری تفتی
انوری تفتی، علی‌محمد؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. علی‌محمد انوری تفتی در سال ۱۳۱۱ ش در خانواده‌ای روحانی در تفت یزد به دنیا آمد. پدرش شیخ محمدجعفر انوری تفتی از عالمان برجسته تفت یزد بود. علی‌محمد انوری تفتی خواندن و نوشتن را در خانه و نزد پدرش آموخت. سپس راهی یزد شد و در مدرسه شفیعیه آن شهر مقدمات و بخشی از دروس سطح حوزوی را پیش آقایان سید حسین محصل همدانی، شیخ جواد حسنعلی، شیخ عبدالحسین عرب عجم، شیخ احد علومی، میرزا محمد انواری، سید علیرضا مدرسی، سید موسی غضنفری و میر سید علی مدرسی لب خندقی فراگرفت. انوری تفتی سپس برای تکمیل تحصیلات حوزوی به قم رفت و در حوزه علمیه آنجا دروس سطح را پیش آقایان شیخ عبدالوهاب روحی یزدی، سید موسی صدر، میرزا علی‌کبر مشکینی، مرتضی مطهری، حسینعلی منتظری و سید محمدباقر سلطانی طباطبایی به اتمام رساند. در درس فلسفه و تفسیر هم از شاگردان علامه سید محمدحسین طباطبایی و در کلام از شاگردان مرتضی مطهری بود. مدتی هم از درس‌های اخلاق آیات سید رضا بهاءالدینی و مشکینی بهره برد. آنگاه در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی و سید محمد محقق داماد حضور یافت (مدرسی، ج ۱، ۱۰۷؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان یزد، ج۴، ۱۶۲). درباره سال‌های دقیق حضور او در درس‌های امام خمینی گزارشی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد از اواسط دهه ۱۳۳۰ ش در درس‌های ایشان در مساجد محمدیه و سلماسی حضور می‌یافته است و این حضور تا آبان ۱۳۴۳ و تبعید امام خمینی به خارج از کشور استمرار داشت و انوری تفتی در آن درس‌ها در مسجد اعظم قم شرکت می‌کرد. او همچنین درس‌های امام خمینی را تقریر کرده است (همان)، ولی درباره سرنوشت این تقریرها اطلاعاتی وجود ندارد. انوری تفتی پس از تبعید امام خمینی به خارج از کشور در درس‌های خارج فقه و اصول آیات میرزا هاشم آملی، شیخ مرتضی حائری یزدی، شیخ عباس حائری و سید رضا بهاءالدینی شرکت کرد (همان؛ مدرسی، ۱۰۷). او در فروردین ۱۳۴۵ نیز پس از بازداشت جمعی از روحانیان ازجمله عبدالرحیم ربانی شیرازی، احمد آذری قمی، حسینعلی منتظری و...، همراه با جمعی از طلاب و مدرسان حوزه علمیه قم، با ارسال تلگرافی خطاب به روحانیان زندانی، اقدام حکومت پهلوی را در دستگیری آنان محکوم کردند و خواستار آزادی روحانیان دربند شدند. در آن نامه، آنان همچنین نگرانی خود را از وضعیت روحانیان دستگیرشده ابراز کردند (خسروشاهی، ج ۳، ۱۳۰-۱۳۱؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۹۹-۲۰۰). پس از سی سال حضور در قم با دعوت سید محمد مدرسی و سید جواد مدرسی به یزد رفت و به تدریس در حوزه علمیه آن شهر پرداخت (مدرسی، ۱۰۷). در یزد هم در کنار تدریس به فعالیت‌های سیاسی ادامه داد و در شهریور ۱۳۵۷ همراه با جمعی از علما و روحانیان یزد در نامه‌ای به جمشید آموزگار نخست‌وزیر وقت، با اشاره به اهمیت نهضت اسلامی به‌خصوص در سال ۱۳۵۷ ش و انگیزه‌های مردم از شرکت در تظاهرات و راهپیمایی‌ها در این ماه‌ها، انتساب این راهپیمایی‌ها به «یک عده اخلالگر، دست به یکی کردن ارتجاع سرخ و سیاه، فریب‌خوردگان بیگانه‌پرست و...» را که توسط آموزگار بیان شده بود، محکوم کردند و به حکومت پهلوی نسبت به عاقبت بی‌توجهی و بی‌اعتنایی به خواست اکثریت مردم هشدار دادند و خواستند «به‌جای این کشتارها و تبعیدها و اهانت‌ها به مقام مقدس ملت عزیز ایران، به گفته‌ها و خواسته‌های منطقی مردم گوش فرادهند» (همان، ۳۷۷-۳۷۸). به همین سبب ساواک در دستوری در شهریور ۱۳۵۷ خواستار مراقبت از رفتار و اعمال او شد(انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان یزد، ج۴، ۱۶۲).
انوری تفتی در نخستین سال‌های پیروزی انقلاب اسلامی مدتی به فعالیت در قوه قضائیه می‌پرداخت و در مقام قاضی در شهرهای مسجدسلیمان، تهران و یزد خدمت کرد و سپس از فعالیت‌های فوق کناره گرفت و به تدریس دروس حوزوی چون فلسفه، منطق، فقه، اصول و عرفان در یزد تداوم بخشید. او که در سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با اجازه آیت‌الله شیخ محمدعلی اراکی به اقامه نماز جمعه در منطقه زارچ، اشکذر و شاهدیه یزد می‌پرداخت، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به امامت جمعه منطقه شاهدیه منصوب شد. مرمت و بازسازی بقعه سهل بن علی در یزد و بازسازی چندین مسجد در بوانات استان فارس ازجمله فعالیت‌های اجتماعی اوست. او تا سال ۱۳۸۲ ش به اقامه نماز جمعه در شاهدیه و همچنین تدریس در حوزه علمیه یزد ادامه می‌داد. تقریرات درس خارج آیات امام خمینی و سید محمد محقق داماد و نیز ترجمه کتاب خصائص سنایی (در مورد ویژگی‌های منحصربه‌فرد امام علی (ع)) از تألیفات اوست (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان یزد، ج۴، ۱۶۲؛ مدرسی، ج ۱، ۰۷-۱۰۸).
منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان یزد (۱۳۹۵)، ج۴، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ خسروشاهی، سید هادی (۱۳۹۰)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ مدرسی، سید محمدکاظم (۱۳۸۲)، مفاخر یزد، یزد، بنیاد ریحانه‌الرسول.