سیدمختار عظیمی
عظیمی، سید مختار؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. سید مختار عظیمی در سال ۱۳۱۹ ش در شهر میانه به دنیا آمد. او خواندن و نوشتن را در میانه فراگرفت. سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را در میانه خواند، ولی درباره استادان او در آن مقطع گزارشی در دست نیست. عظیمی سپس وارد حوزه علمیه میانه شد و شرح لمعه را پیش میرزا لطفعلی زنوزی خواند. او سپس برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را نزد آیات جعفر سبحانی، محمد فاضل لنکرانی و سید محمدباقر سلطانی طباطبایی به پایان رساند. آنگاه در درسهای خارج فقه و اصول آیات امام خمینی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید شهابالدین مرعشی نجفی، سید محمد محقق داماد، حسین وحید خراسانی، میرزا جواد آقا تبریزی، شیخ کاظم تبریزی و محمد فاضل لنکرانی شرکت کرد (گزارش اولین جشنواره و زندگینامه ائمه جماعات اهل قلم، ۱۶۹). درباره سالهای دقیق حضور او در درسهای امام خمینی اطلاعاتی وجود ندارد، ولی با استناد به سالهای حضور او در قم میتوان گفت که از اواخر دهه ۱۳۳۰ ش تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ در درسهای امام خمینی در مساجد سلماسی و اعظم قم شرکت میکرده است. او همچنین از امام خمینی اجازهای در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد و علاوه بر ایشان از آیات گلپایگانی، سید ابوالقاسم موسوی خویی، شیخ محمدعلی اراکی، مرعشی نجفی، سید موسی شبیری زنجانی، سید محمد وحیدی شبستری، محمدتقی بهجت و چند تن دیگر از مراجع اجازهنامههای کتبی، شفاهی و روایی دریافت کرده است (همان). سید مختار عظیمی با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی به مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت. او در نوروز ۱۳۴۲ در مدرسه فیضیه حضور داشت و در حمله مأموران حکومت پهلوی به آن مدرسه مصدوم شد (همان). سپس به مبارزات خود ادامه داد و در مهر ۱۳۴۴ ش و پس از انتقال امام خمینی از ترکیه به نجف اشرف نیز همراه با برخی از طلاب و روحانیان آذربایجانی در حوزه علمیه قم نامهای به امام خمینی ارسال کردند. امضاکنندگان خرسندی خود را از حضور امام خمینی در جوار حرم علوی (ع) ابراز کردند و بار دیگر بر غیرقانونی بودن تبعید ایشان به خارج از کشور تأکید نمودند و بازگشت ایشان به کشور را خواستار شدند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۷۰ ـ ۱۶۸). او همچنین در اولین سالگرد تبعید امام خمینی به خارج از کشور، همراه با جمع کثیری از طلاب و روحانیان سراسر کشور، با صدور اعلامیهای، تبعید ایشان را به خاطر دفاع از دین و قانون اساسی، غیرقانونی دانستند و بر ضرورت بازگرداندن ایشان به کشور تأکید کردند (همان، ۱۹۰ ـ ۱۸۵). پس از آن هم به مبارزه با حکومت پهلوی ادامه داد و به همین علت مدتی دستگیر و زندانی شد و در دوران زندان با اکبر هاشمی رفسنجانی همبند بود (گزارش اولین جشنواره و زندگینامه ائمه جماعات اهل قلم، ۱۷۰). عظیمی پس از چهل سال تحصیل و تدریس در قم به تهران رفت و امامت جماعت مسجد جامع نارمک را در شرق تهران بر عهده گرفت و به سؤالات شرعی مردم پاسخ میداد. همچنین در تهران در تظاهرات و راهپیماییهای مردم شرکت داشت. با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران هم در جبهههای جنگ حضور مییافت. او کتابهایی را تألیف کرده است که از آن جمله میتوان به کتاب انوار جاویدان در دو جلد (درباره ائمه معصومین (ع) و نیز از حضرت آدم تا خاتم و امام زمان (عج))، حاشیه بر رسایل استاد فقها شیخ انصاری، حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری، نمونهای از معارف اسلامی، معجزات قرآن و مسائل مستحدثه روز (همان، ۱۷۰-۱۷۱). منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ گزارش اولین جشنواره و زندگینامه ائمه جماعات اهل قلم (۱۳۸۶)، تهیه و تنظیم: گروه تحقیقات و مطالعات کاربردی مرکز رسیدگی امور مساجد تهران، قم، ثقلین.