سیدمنذر حکیم
حکیم، سید منذر؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. سید منذر حکیم در سال ۱۳۳۲ ش در کربلا به دنیا آمد. او پس از آنکه خواندن و نوشتن را در کربلا فراگرفت، به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و به همین منظور راهی نجف اشرف شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس مقدمات و سطح را نزد آقایان سید اسدالله مدنی تبریزی، سید محمود هاشمی شاهرودی، شیخ ابوالفضل (علی) اسلامی قزوینی، شیخ بشیر حسین نجفی، سید نورالدین اشکوری، شیخ محمد سعید نعمانی، شیخ ماجد بدراوی، سید محمدتقی طباطبایی تبریزی، شیخ حبیب‌الله اراکی، شیخ مرتضی اشرفی شاهرودی، سید حسن مرتضوی شاهرودی، سید عبدالصاحب حکیم، شیخ ابوالحسن انواری زنجانی، شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی، آیت‌الله سید کاظم الحائری، سید محمد مفتی الشیعه، شیخ غلامرضا عرفانیان، شیخ علی کاتبی مرندی، شیخ عباس طبرسی مازندرانی، شیخ محمدامین زین‌الدین و شیخ محمدباقر مقدسی فراگرفت. هم‌زمان در درس‌های اخلاق آقایان سید اسدالله مدنی، سید عبدالصاحب الحکیم، شیخ نجم‌الدین طبرسی مازندرانی، شیخ عبدالحسین واعظ خراسانی و اسلامی قزوینی شرکت می‌کرد و در درس تفسیر قرآن از شاگردان نجم‌الدین طبرسی مازندرانی، شیخ عباس طبرسی مازندرانی، مرتضوی و شیخ بشیر حسین النجفی بود. او سپس به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و در درس‌های خارج اصول سید ابوالقاسم موسوی خویی، سید محمدباقر صدر و سید محمد مفتی الشیعه اردبیلی و خارج فقه امام خمینی، سید محمدباقر صدر و سید علی حسینی سیستانی حضور یافت (حکیم،ذmontherhakim.andishvaran.ir). او در زندگینامه خودنوشتی که برای درج در پایگاه اندیشوران حوزوی نگاشته، درباره سال‌های حضور در درس خارج فقه امام خمینی که در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف برگزار می‌شد اطلاعاتی نداده است، ولی می‌توان احتمال داد که در سال‌های پایانی درس خارج فقه امام خمینی شرکت می‌کرده است. سید منذر حکیم سپس به ایران آمد و به تحصیلات خود در حوزه علمیه قم ادامه داد و از درس‌های خارج فقه و اصول آیات شیخ حسین وحید خراسانی، ناصر مکارم شیرازی، میرزا هاشم آملی، سید کاظم حائری، میرزا کاظم تبریزی، شیخ محمد طاهر آل شبیر خاقانی و میرزا جواد تبریزی شرکت کرد. همچنین در درس تفسیر قرآن ابوالقاسم خزعلی و عبدالله جوادی آملی حضور یافت. حکیم در کنار تحصیل، به تدریس دروس مقدمات، کتب دوره سطوح اولیه و سطوح عالیه حوزوی در حوزه علمیه قم نیز می‌پرداخت و سپس به تدریس درس خارج پرداخت. تاریخ و علوم تاریخی، علوم قرآن و تفسیر، علوم تربیتی و اخلاق، فلسفه و کلام، دروس معارف مرکز جهانی علوم اسلامی (جامعة المصطفی العالمیة) و جامعة الزهرا، مرکز مدیریت خواهران، جامعة آل البیت (ع) و مؤسسه پژوهشی امام خمینی از دیگر درس‌هایی است که او تدریس کرده است. مدیریت سازمان تبلیغات اسلامی خوزستان، مدیریت حوزه‌های علمیه اهواز و دزفول، مدیریت پژوهش در مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) و دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم (بخش عربی)، مدیریت برنامه‌ریزی و آموزش در سازمان تبلیغات اسلامی خوزستان، مجمع اندیشه اسلامی، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، مدیریت اولین دوره تربیت محقق در مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، مدیریت گروه فقه خانواده در جامعة المصطفی العالمیه و مدیریت گروه فقه در دانشگاه مجازی المصطفی از مسئولیت‌های وی است. وی در کنار مسئولیت‌های فوق، تألیفاتی هم داشته است که برخی از آنها عبارت است از: المرشد الی تعلیم قراءة القرآن الکریم، اصول عقاید (در دو سطح مقدماتی)، نگاهی به سرفصل‌ها و متون دروس معارف اسلامی در دانشگاه‌ها، ترجمه اصول فلسفه و روش رئالیسم، تحقیق فقه معالم الدین، تحقیق رساله لاضرر شیخ انصاری، تحقیق مقالات الاصول (محقق عراقی)، تاریخ تطور فقه و اصول در مکتب اهل‌بیت (ع)، حیاة الإمام شرف‌الدین، عصر الإمام شرف‌الدین، قراءة فاحصة فی تراث الإمام شرف‌الدین، عصر الإمام البلاغی، قبسات من حیاة شهید المحراب السید محمدباقر الحکیم، تاریخ عصر غیبت با همکاری پورسید آقایی، درسنامه عصر غیبت، تاریخ عصر غیبت کبری، النظریة الإجتماعیة فی فکر الشهید السید محمدباقر الصدر (جامعه‌شناسی قرآنی)، موسوعة أعلام الهدایة (۱۴ جلد)، فی رحاب أعلام الهدایة (۵ جلد)، موسوعه تأریخ الإسلام (۴ جلد)، قبسات من سیرة القادة الهداة (۲ جلد)، دروس تمهیدیة فی تأریخ و سیرة قادة الهداة (۲ جلد)، فی رحاب سید المرسلین الرسول المصطفی (ص). حکیم تعدادی طرح علمی را هم اجرا کرده که برخی از آنها عبارت است از: نظریه اخلاقی اسلام، مبانی نظریه و نظام اخلاقی اسلام، طرح تاریخ و علوم تاریخ در قرآن کریم، طرح پیشنهادی آموزش در مقطع اجتهاد، مبانی و زمینه‌ها و شیوه ایجاد تحول در حوزه‌های علمیه، برنامه آموزشی پیشنهادی برای حوزه‌های علمیه بر محوریت قرآن کریم (همان). منبع: حکیم، سید منذر، «مشخصات فردی و زندگینامه و آثار»، http://montherhakim.andishvaran.ir/fa/scholarmainpage.html.