کاربر:Salar/صفحه تمرین
سیدابوالقاسم خویی، استاد برجسته، مرجع تقلید، زعیم حوزه علمیه نجف اشرف.
زندگی‌نامه
سیدابوالقاسم موسوی خویی در نیمه رجب ۱۳۱۷ق/ ۱۲۷۷ش در خوی به دنیا آمد.[۱] پدرش سیدعلی‌اکبر از علمای برجسته خوی بود[۲] که تحصیلات حوزوی را در نجف نزد محمدفاضل شربیانی و محمدحسن مامقانی به پایان برده بود و بازگشت او به ایران هم‌زمان با انقلاب مشروطه بود. در جریان مشروطیت، علما به دو جناح موافق و مخالف مشروطه تقسیم شدند و این اختلاف برای سیدعلی‌اکبر خویی خوشایند نبود؛[۳] از این‌رو در سال ۱۲۹۰ به نجف بازگشت[۴] و پس از آرام‌شدن اوضاع ایران، در سال ۱۳۰۶ به ایران برگشت و ساکن مشهد شد و تا آخر عمر، امامت جماعت مسجد گوهرشاد را بر عهده داشت.[۵]
او در قیام گوهرشاد از معترضان سیاست‌های ضد دینی رژیم پهلوی بود و رژیم، هشت نفر از علما ازجمله وی و سیدعبدالله شیرازی و سیدیونس اردبیلی را بازداشت و به تهران منتقل کرد.[۶] وی در سال ۱۳۳۰ هنگام زیارت عتبات در عراق از دنیا رفت.[۷]
تحصیلات
سیدابوالقاسم خویی مراحل ابتداییِ تحصیل را تا سیزده‌سالگی در زادگاهش نزد پدر خود گذراند[۸] و در سال ۱۲۹۱ همراه برادر بزرگش و دیگر افراد خانواده به پدر خود در نجف پیوست؛[۹] سپس وارد حوزه علمیه نجف شد و به مدت شش سال دروس ادبیات و سطح را به پایان برد.
او کتاب مکاسب را نزد فرج‌الله تبریزی و کتاب کفایة الاصول را نزد سیدعلی کازرونی و میرزامحمود شیرازی خواند[۱۰] و از ۲۱سالگی در دروس خارج فقه و اصول شیخ‌الشریعه اصفهانی، آقاضیاءالدین عراقی، میرزاعلی‌آقا شیرازی، محمدحسین اصفهانی و میرزامحمدحسین نایینی شرکت کرد و هم‌زمان دروس اخلاق و عرفان را از سیدحسین بادکوبه‌ای، سیدعلی قاضی طباطبایی، مرتضی طالقانی و سیدعبدالغفار مازندرانی می‌آموخت[۱۱] و علم کلام، تفسیر و فن مناظره را از محمدجواد بلاغی و ریاضیات، حساب استدلالی، هندسه فضایی و مسطحه و علم جبر را از سیدابوالقاسم خوانساری فرا گرفت.[۱۲] وی در سال ۱۳۱۲ از نایینی، شیرازی، بلاغی و سیدابوالحسن اصفهانی اجازه اجتهاد گرفت.[۱۳]
تدریس
خویی تا سال ۱۳۵۰ق/ ۱۳۱۰ش به تدریس دروس سطح مشغول بود؛ سپس به تدریس دروس خارج فقه و اصول پرداخت و به مدت بیست سال، چهار دوره اصول را تدریس کرد.[۱۴] وی در سال‌های طولانی در امر تدریس یکی از پرجاذبه‌ترین جلسات درسی حوزه نجف را داشت و با بیان شیوا، شمرده و فصیح و منظم و مرتب سخن می‌گفت. استدلال‌های او بیانگر فهم، هوش قوی و دریافت مطالب به صورت صحیح و کامل و حفظ و ضبط مطالب بود و همچنین موشکافی و نوآوری در آرای فقهی از بارزترین ویژگی‌های حوزه درسی وی به شمار می‌رفت.[۱۵]
وی در مرکز علم و فقاهت شیعه صدها مجتهد و قشر عظیمی از علمای کشورهای اسلامی را تربیت کرد، ازجمله سیدعبدالاعلی سبزواری، میرزاجواد تبریزی، محمدتقی بهجت، سیدصادق روحانی، حسین وحید خراسانی، سیدعلی سیستانی، سیدعلی بهشتی، سیدمحمدحسین فضل‌الله، سیدموسی صدر، محمدجواد مغنیه، سیدمحمد روحانی، محمدتقی جعفری، سیدمحمدباقر صدر، محمدآصف محسنی، قربانعلی محقق کابلی و محمداسحاق فیاض.[۱۶] وی در سفری که به حج رفت با برخی از علمای وهابی، مناظره‌هایی انجام داد.[۱۷]
مرجعیت
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران
فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی
آثار
پانویس
- ↑ پاک‌نیا، سیدابوالقاسم خویی، ۴۲۷/۳.
- ↑ عارفی، اندیشه سیاسی آیت‌الله خویی، ۱۷.
- ↑ عارفی، اندیشه سیاسی آیت‌الله خویی، ۱۸.
- ↑ عارفی، اندیشه سیاسی آیت‌الله خویی، ۱۷ ـ ۱۸؛ پاک‌نیا، سیدابوالقاسم خویی، ۴۲۷/۳.
- ↑ عارفی، اندیشه سیاسی آیت‌الله خویی، ۱۸.
- ↑ احمدی‌نژاد، سیدعبدالله شیرازی، ۴۰۸/۳ ـ ۴۰۹.
- ↑ عارفی، اندیشه سیاسی آیت‌الله خویی، ۱۸.
- ↑ پاک‌نیا، سیدابوالقاسم خویی، ۴۲۷/۳.
- ↑ اسلامی، غروب خورشید فقاهت، ۱۱ ـ ۱۲.
- ↑ عارفی، اندیشه سیاسی آیت‌الله خویی، ۱۸ ـ ۱۹.
- ↑ عارفی، اندیشه سیاسی آیت‌الله خویی، ۱۸ ـ ۱۹؛ پاک‌نیا، سیدابوالقاسم خویی، ۴۲۷/۳ ـ ۴۲۸.
- ↑ پاک‌نیا، سیدابوالقاسم خویی، ۴۲۸/۳.
- ↑ عارفی، اندیشه سیاسی آیت‌الله خویی، ۲۰.
- ↑ عمادزاده، شخصیت حضرت آیت‌الله خویی، ۱۹.
- ↑ عارفی، اندیشه سیاسی آیت‌الله خویی، ۲۰ ـ ۲۱؛ انصاری قمی، اسوه علم، ۶۸ ـ ۶۹.
- ↑ پاک‌نیا، سیدابوالقاسم خویی، ۴۳۲/۳.
- ↑ عمادزاده، شخصیت حضرت آیت‌الله خویی، ۲۰.
منابع
- احمدی‌نژاد، سیدحسن، سیدعبدالله شیرازی، چاپ‌شده در گلشن ابرار، قم، معروف، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
- اسلامی، غلامرضا، غروب خورشید فقاهت، قم، محدث، چاپ اول، ۱۳۷۳ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
- انصاری قمی، ناصرالدین، اسوه علم، چاپ‌شده در یادنامه حضرت آیت‌الله العظمی آقای حاج‌سیدابوالقاسم خویی، قم، مؤسسه خیریه آیت‌الله العظمی خویی، چاپ اول، ۱۳۷۲ش.
- انصاری قمی، ناصرالدین، نجوم امّت (آیت‌الله خویی)، مجله نور علم، شماره ۴۷، ۱۳۷۱ش.
- بحرالعلوم، سیدمحمد، الامام‌الخویی و انجازاته العلمیة و مشاریعة العامه، چاپ‌شده در یادنامه حضرت آیت‌الله العظمی آقای حاج‌سیدابوالقاسم خویی، قم، مؤسسه خیریه آیت‌العظمی خویی، چاپ اول، ۱۳۷۲ش.
- پاک‌نیا، عبدالکریم، سیدابوالقاسم خویی، چاپ‌شده در گلشن ابرار، قم، معروف، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
- تبرائیان، صفاءالدین، انتفاضه شعبانیه حماسه اسلامی ملت عراق، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۱ش.
- حمدانی، طالب، نظریه سیاسی شهید سیدمحمدباقر صدر، ترجمه اسماء خواجه‌زاده، قم، کتاب فردا، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
- خاتم یزدی، سیدعباس، خاطرات، چاپ‌شده در خاطرات سال‌های نجف، تهران، عروج، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
- رسولی محلاتی، سیدهاشم، گفتگو، ماهنامه یادآور، سال اول، شماره اول، خرداد ۱۳۸۷ ش.
- روحانی، سیدحمید، نهضت امام‌خمینی، تهران، عروج، چاپ پنجم، ۱۳۸۱ش.
- شبیری زنجانی، سیدموسی، جرعه‌ای از دریا، قم، مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
- عارفی، محمداکرم، اندیشه سیاسی آیت‌الله خویی، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.
- عمادزاده، حسین، شخصیت حضرت آیت‌الله خویی، چاپ‌شده در یادنامه حضرت آیت‌الله العظمی آقای حاج‌سیدابوالقاسم خویی، قم، مؤسسه خیریه آیت‌الله العظمی خویی، چاپ اول، ۱۳۷۲ش.
- قوچانی، محمود، خاطرات، چاپ‌شده در خاطرات سال‌های نجف، تهران، عروج، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
- محتشمی‌پور، سیدعلی‌اکبر، از ایران به ایران، قم، کوثر النبی(ص)، چاپ دوم، ۱۳۸۴ش.
- مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اسناد انقلاب اسلامی، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.
پیوند به بیرون
سیداحمد حسینی، سیدابوالقاسم خویی، دانشنامه امام‌خمینی، ج۵، ص۲۹۵-۳۰۰.