آزادسازی خرمشهر: تفاوت میان نسخه‌ها

آزادسازی خرمشهر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲ دی ۱۴۰۱، ساعت ۰۰:۰۳

۵۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۲ دی ۱۴۰۱

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Shams

Image-reviewer، دیوان‌سالاران، emailconfirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران

۱۴٬۶۱۱

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 '''آزادسازی خرمشهر،''' اشغال [[خرمشهر]] به دست ارتش عراق و آزادسازی آن از اشغال، [[سوم خرداد ۱۳۶۱]].
 == معرفی و موقعیت==
-شهرستان خرمشهر از توابع استان خوزستان است و در جنوب غربی آن واقع شده و حدود دو هزار کیلومتر مربع مساحت دارد. از شمال به [[اهواز]]، از شرق و شمال شرق به شادگان، از جنوب شرقی به شهرستان آبادان و از غرب (منطقه مرزی [[شلمچه]]) و جنوب غرب (اروندرود) به [[عراق|کشور عراق]] محدود می‌شود<ref>سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، فرهنگ جغرافیای آبادی‌های استان خوزستان، ص۱۴۹.</ref> این شهر را در گذشته «مُحمَّره» می‌نامیدند<ref>قیصری، ۱۹.</ref> خرمشهر در دشت واقع است و سه رود کارون، خَیِّن و اروند در آن جریان دارد که ۹ کیلومتر آن مرز مشترک ایران و عراق است<ref>جعفری، گیتاشناسی ایران، تهران، ۲/۳۴۳ و ۴۶۸ ـ ۴۶۹.</ref> شهر از دو بخش قدیم و جدید تشکیل شده است: بخش قدیم در ساحل راست کارون محل پیوست کارون به اروند است و بخش دیگر بر ساحل اروند گسترده شده است<ref>سلطانی، بنادر ایران در خلیج فارس، ص۱۰۹ ـ ۱۱۱.</ref> ساکنان خرمشهر افزون بر کارهای خدماتی، به پرورش نخل و صید ماهی و دامداری و ساخت لنج مشغول‌اند<ref>سیادت، تاریخ جغرافیای عرب خوزستان، ص۳۲۸.</ref> آنان [[شیعه دوازده‌امامی|شیعه دوازده‌امامی‌اند]] و به زبان عربی و فارسی سخن می‌گویند<ref>سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، فرهنگ جغرافیای آبادی‌های استان خوزستان، ص۱۷۵.</ref> بر اساس آمار سال ۱۳۵۵، خرمشهر ۱۴۰۴۹۰ نفر جمعیت داشته است و در آستانه [[جنگ ایران و عراق|جنگ تحمیلی]] جمعیت آن را ۱۶۹ هزار نفر تخمین زده‌اند<ref>سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، فرهنگ جغرافیای آبادی‌های استان خوزستان، ص۱۷۴.</ref> ارتباط با دریای آزاد و راه‌آهن سرتاسری<ref>ودیعی، ۲.</ref>، برخورداری از دو رودخانه آب شیرین و قرارگرفتن در دهانه اروندرود، این شهر را از دیرباز مورد طمع قدرت‌های جهانی<ref>حبیببی، خوزستان در جنگ، ص۷.</ref> و تجزیه‌طلبان داخلی<ref>منصوری، بررسی حقوقی، سیاسی تجاوز رژیم عراق به جمهوری اسلامی ایران، ۸۲.</ref> قرار داده است. [[رژیم بعث عراق]] برای درهم‌شکستن [[انقلاب اسلامی ایران]]<ref>حبیببی، خوزستان در جنگ، ص۷؛ درودیان، انقلاب اسلامی، ۱۱۷ ـ ۱۱۸.</ref>، در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ با همه توان نظامی به ایران هجوم آورد<ref>منصوری، بررسی حقوقی، سیاسی تجاوز رژیم عراق به جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۶.</ref> و تسلط بر اروندرود دستاویز این تجاوز بود.<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۲/۳/۱۳۷۴.</ref>
+شهرستان خرمشهر از توابع استان خوزستان است و در جنوب غربی آن واقع شده و حدود دو هزار کیلومتر مربع مساحت دارد. از شمال به [[اهواز]]، از شرق و شمال شرق به شادگان، از جنوب شرقی به شهرستان آبادان و از غرب (منطقه مرزی [[شلمچه]]) و جنوب غرب (اروندرود) به [[عراق|کشور عراق]] محدود می‌شود<ref>سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، فرهنگ جغرافیای آبادی‌های استان خوزستان، ص۱۴۹.</ref> این شهر را در گذشته «مُحمَّره» می‌نامیدند<ref>قیصری، خرم ولی خونین، ۱۹.</ref> خرمشهر در دشت واقع است و سه رود کارون، خَیِّن و اروند در آن جریان دارد که ۹ کیلومتر آن مرز مشترک ایران و عراق است<ref>جعفری، گیتاشناسی ایران، تهران، ۲/۳۴۳ و ۴۶۸ ـ ۴۶۹.</ref> شهر از دو بخش قدیم و جدید تشکیل شده است: بخش قدیم در ساحل راست کارون محل پیوست کارون به اروند است و بخش دیگر بر ساحل اروند گسترده شده است<ref>سلطانی، بنادر ایران در خلیج فارس، ص۱۰۹ ـ ۱۱۱.</ref> ساکنان خرمشهر افزون بر کارهای خدماتی، به پرورش نخل و صید ماهی و دامداری و ساخت لنج مشغول‌اند<ref>سیادت، تاریخ جغرافیای عرب خوزستان، ص۳۲۸.</ref> آنان [[شیعه دوازده‌امامی|شیعه دوازده‌امامی‌اند]] و به زبان عربی و فارسی سخن می‌گویند<ref>سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، فرهنگ جغرافیای آبادی‌های استان خوزستان، ص۱۷۵.</ref> بر اساس آمار سال ۱۳۵۵، خرمشهر ۱۴۰۴۹۰ نفر جمعیت داشته است و در آستانه [[جنگ ایران و عراق|جنگ تحمیلی]] جمعیت آن را ۱۶۹ هزار نفر تخمین زده‌اند<ref>سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، فرهنگ جغرافیای آبادی‌های استان خوزستان، ص۱۷۴.</ref> ارتباط با دریای آزاد و راه‌آهن سرتاسری<ref>ودیعی، بازشناسی خرمشهر، ۲.</ref>، برخورداری از دو رودخانه آب شیرین و قرارگرفتن در دهانه اروندرود، این شهر را از دیرباز مورد طمع قدرت‌های جهانی<ref>حبیببی، خوزستان در جنگ، ص۷.</ref> و تجزیه‌طلبان داخلی<ref>منصوری، بررسی حقوقی، سیاسی تجاوز رژیم عراق به جمهوری اسلامی ایران، ۸۲.</ref> قرار داده است. [[رژیم بعث عراق]] برای درهم‌شکستن [[انقلاب اسلامی ایران]]<ref>حبیببی، خوزستان در جنگ، ص۷؛ درودیان، انقلاب اسلامی، ۱۱۷ ـ ۱۱۸.</ref>، در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ با همه توان نظامی به ایران هجوم آورد<ref>منصوری، بررسی حقوقی، سیاسی تجاوز رژیم عراق به جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۶.</ref> و تسلط بر اروندرود دستاویز این تجاوز بود.<ref>جمهوری اسلامی، روزنامه، ۲/۳/۱۳۷۴.</ref>
 ==اشغال خرمشهر==
 اهمیت خرمشهر و نزدیک‌بودن آن به خط مرزی شلمچه، تصرف آن را در اولویت‌های جنگی رژیم متجاوز عراق قرار داد. دولت‌مردان عراق که با توزیع سلاح در این شهر زمینه را برای نیروهای موسوم به خلق عرب آماده کرده بودند، در آرزوی اشغال سریع خرمشهر بودند<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۲/۲۴.</ref> و برای شتاب‌دادن به دستیابی به این هدف از سیاست تفرقه‌افکنی میان مردم بهره گرفتند. در بهار ۱۳۵۸ با پشتیبانی حزب بعث عراق، [[خلق عرب|سازمان سیاسی خلق عرب]] در خرمشهر فتنه‌ای آغاز کرد و جنگ‌افزارهای بسیاری با هدف جنگ داخلی از حزب بعث عراق به مخالفان انقلاب رسید<ref>یکتا، ۲/۵۴۶، ۵۵۴، ۵۷۲ و ۶۷۰؛ نورایی، ۳۴ ـ ۳۵.</ref> و خسارت‌های بسیاری ازجمله انفجار لوله‌های نفت به دست این افراد متوجه نظام نوپای اسلامی شد<ref>منصوری، بررسی حقوقی، سیاسی تجاوز رژیم عراق به جمهوری اسلامی ایران، ۸۰.</ref> اما با درایت و [[رهنمود‌های امام‌خمینی]] این فتنه از میان رفت<ref>۷/۳۲۶.</ref> {{ببینید|خلق عرب}}