آموزش و پرورش: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آموزش و پرورش'''، نهاد مسئول تعلیم و [[تربیت]] پیش از [[دانشگاه]].

== معنای لغوی و اصطلاحی ==

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، [[نظام جمهوری اسلامی ایران|نظام جمهوری اسلامی]]، یکی از نخستین وظایف مهم خود را گسترش آموزش و پرورش قرار داد.<ref>هراتی، کارنامه سازندگی، ۷۲۱.</ref> تحولات بنیادینی در تمامی نهادهای اجتماعی، ازجمله نهادهای فرهنگی به وقوع پیوست. در نیمه نخست دهه ۱۳۶۰ شوراهایی چون «شورای عالی آموزش و پرورش» و «شورای مشترک برنامه‌ریزی آموزش و پرورش» مأمور انجام تغییر اساسی در نظام آموزش و پرورش شدند<ref>درانی، تاریخ آموزش و پرورش ایران قبل و بعد از اسلام، ۱۲۴–۱۲۶.</ref> و بر اساس نظر [[امام‌خمینی]] در سال ۱۳۶۴ برنامه‌ای کلان جهت تغییر در شیوه‌های [[مدیریت]] در آموزش و پرورش، تدوین متون درسی متناسب با زمان و روش‌های تدریس تنظیم گردید.<ref>میرسلیم، جریان‌شناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران، ۴۴؛ شورای عالی انقلاب فرهنگی، بیست سال تلاش در مسیر تحقق اهداف انقلاب فرهنگی (۱۳۸۳–۱۳۶۳)، ۷۶.</ref>

== اهمیت و جایگاه ==

امام‌خمینی با نگاه توحیدی به مسئله آموزش و پرورش، آن را [[عبادت|عبادت الهی]] می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۴۴۷.</ref> و معتقد بود تنها از راه آموزش و پرورشِ صحیح می‌توان انسان را به حیات و رشد کامل رساند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۵۱۳–۵۱۵.</ref> بر همین مبنا ایشان نهاد آموزش و پرورش و [[معلم|معلمی]] را متفاوت از دیگر وزارتخانه‌ها و [[ادارات]] تعریف می‌کرد{{ببینید|متن=ببینید|معلم}} و برای نهاد آموزش و پرورش، جایگاه ارزشمندی قائل بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۳۶.</ref> ایشان معتقد بود نهاد آموزش و پرورش باید به سمت مکتب [[پیامبران الهی]] سوق داده شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۳۹–۴۰.</ref> آموزش و پرورش و شغل آموزگاران از نظر ایشان در تراز «[[نبوت]]» قرار می‌گیرد که رسالت نورپراکنی در جامعه انسانی را بر عهده دارد. از اهتمام ایشان به امر آموزش و پرورش روشن می‌شود که این نهاد به منزله [[قلب]] جامعه انسانی است و پویایی و سلامت دیگر اعضا متکی بر سلامت آموزش و پرورش است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۴۰.</ref>؛ این است که ایشان معلمی را شغل انبیا (ع) شمرده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۴۲۸.</ref>

== آموزش و پرورش در جمهوری اسلامی ==

تغییر نظام سیاسی ایران از [[سلطنت]] به [[جمهوری اسلامی]]، تغییرات بنیادین در همه ابعاد را می‌طلبید و نهاد آموزش و پرورش در این میان در اولویت قرار داشت. این مهم از نگاه [[امام‌خمینی]] دور نماند؛ از این‌رو ایشان تأکید داشت که از مسائل ضروری و بسیار بااهمیت در نهاد آموزش و پرورش، تحول بنیادین در برنامه‌های تحصیلی و روش آموزش و پرورش است؛ تحولی که مدارس را از وابستگی و [[غرب‌زدگی]] به سمت استقلال فرهنگی سوق دهد و این استقلال‌خواهی برای نسل‌های بعدی نهادینه شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۸۱–۸۲.</ref> در همین راستا امام‌خمینی در خرداد ۱۳۵۹ حکم تشکیل [[شورای عالی انقلاب فرهنگی|ستاد انقلاب فرهنگی]] جهت رسیدگی به وضعیت [[دانشگاه|دانشگاه‌ها]] و آموزش و پرورش را صادر کرد و ساماندهی و توسعه و تکامل آموزش و پرورش را ضروری خواند و بر آن تأکید کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۳۱–۴۳۲ و ۱۴/۳۶۲ و ۴۲۶.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|شورای عالی انقلاب فرهنگی}}؛ چنان‌که ایشان برای اصلاح کیفیت آموزش و پرورش در سال ۱۳۶۷ طی حکمی، [[نظارت]] بر تدوین کتاب‌های درسی و اصلاح آن را خواستار شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۹۴–۲۹۵.</ref>

== توصیه‌ها و هشدارها ==

امام‌خمینی در ۳۰/۱۱/۱۳۵۷ از [[مدرسه علوی]] تهران و طی یک پیام رادیویی خطاب به مسئولان آموزش و پرورش ورود معلم‌ها و تدوین کتاب‌های درسی جدید را در نظام آموزشی از دبستان تا [[دانشگاه]] خواستار شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۹۳–۱۹۴.</ref> ایشان که [[استقلال]] همه‌جانبه مراکز علمی و فرهنگی را خواستار بود،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۸۱.</ref> به مسئولان نهاد آموزش و پرورش، تأکید کرد با دقت تمام به سمت آموزش نافع برای [[اسلام]] و [[ملت]]، حرکت کنند و راه خودکفایی فرهنگی را حساب‌شده بپیمایند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۹۴–۴۹۵.</ref> ایشان از مجموعه نهاد آموزش و پرورش می‌خواست [[معلم|معلمان]] فرهیخته و تربیت‌شده را معرفی و گزینش کنند تا فرزندان کشور، منطقی و درست آموزش داده شوند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۹۶–۴۹۸.</ref> ایشان که نسبت به وابستگی فرهنگی [[جامعه]] به غرب، بیش از دیگر جنبه‌های وابستگی نگران بود، در توصیه‌هایی به ملت، آثار چشمگیر فرهنگ مستقل و پیامدهای ناخوشایند غرب‌زدگی را متذکر می‌شد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۴۴–۲۴۷ و ۴۴۶–۴۴۷.</ref> و به والدین سفارش می‌کرد مراقب فرزندان خود حتی در مدارس باشند تا اسیر نیرنگ [[بیگانگان]] نشوند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۴.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|تربیت}}

[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]

[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]

[[رده:مقاله‌های جلد اول دانشنامه امام‌خمینی]]

[[رده:سازمان‌های دولتی]]