افکار عمومی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مفهوم‌شناسی ==

== اهمیت افکار عمومی ==

افکار عمومی نزد [[امام‌خمینی]] نیز اهمیت بسزایی داشت؛ چنان‌که در دوره مبارزه، یکی از ابزارهای قانونیِ در اختیار ملت و از عوامل تأثیرگذار بر جامعه را فشار افکار عمومی می‌دانست و آن را عین قانون و زمینه‌ساز برقراری یک حکومت قانونی می‌شمرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۵/۴۹۹ و ۵۲۳.</ref> ایشان در این دوره، با توجه به اهمیت و کارکرد افکار عمومی، از تأثیر قضاوت و فشار افکار عمومی بر تصمیم‌گیری‌ها و سیاست کشورها آگاه بود و از همین‌رو افزون بر اینکه افکار عمومی ایران و دنیا را به قضاوت دربارهٔ مبارزه حق‌طلبانه مردم ایران فرامی‌خواند، به [[ابرقدرت‌ها|قدرت‌های بزرگ دنیا]] هم هشدار می‌داد تا با حمایت از [[رژیم پهلوی]]، افکار عمومی دنیا را علیه مردم خود نشورانند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۱۴۲؛ ۳/۴۷۳، ۴۹۷ و ۵/۲۹۸، ۴۹۹، ۵۲۳.</ref> برهمین‌اساس توانست برای ساقط‌کردن رژیم پهلوی، رهبری طیف گسترده‌ای از نیروهای سیاسی و اجتماعی را بر عهده بگیرد و افکار عمومی را در مقابله با رژیم هدایت کند.<ref>آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ۶۵۵–۶۵۶.</ref>

== بی‌اعتنایی رژیم پهلوی به افکار عمومی ==

امام‌خمینی این عدم همراهی افکار عمومی را در حوزه سیاست داخلی به دلیل تلاش رژیم در تغییر در احکام ضروری اسلام<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۱۹۹.</ref> برپایی جشن‌های حکومتی و صرف هزینه‌های گزاف و سرسام‌آور و ترویج بی‌بندوباری در جامعه،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۱۲۴–۱۲۷.</ref> نبود آزادی‌های سیاسی،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۲۰۰ و ۳/۴۳۳.</ref> وجود خفقان در کشور،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۲۲۹.</ref> وجود [[فقر]] و نابسامانی‌های اقتصادی و اجتماعی،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۴۸۵–۴۸۶.</ref> و [[فخرفروشی]] طبقه اشراف و غارت منابع کشور توسط آنها<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۷۳ و ۲۱۲.</ref> می‌دانست. ایشان با اینکه همواره از نبود شرایط مناسب برای انتشار افکار عمومی در [[مطبوعات]] و بازتاب دادخواهی و اظهار تظلم مردم انتقاد می‌کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۸۹.</ref> گاهی برای فعال نگه‌داشتن افکار عمومی، مردم را به قضاوت در خصوص عملکرد رژیم دعوت می‌کرد،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۱۴۲.</ref> به این جهت حکومت پهلوی با موج مخالفت افکار عمومی در سطح جامعه مواجه می‌شد. ایشان همکاری [[محمدرضا پهلوی]] با قدرت‌های استعماری و عقد قراردادها و پیمان‌های گوناگون با آنها را نیز ازجمله عوامل نارضایتی عمومی و همراه‌نشدن افکار عمومی با رژیم پهلوی برمی‌شمرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۶–۷ و ۵/۱۳۹ و ۱۴۰.</ref>{{سخ}}

رژیم پهلوی برای کاستن از فشار افکار عمومی در سال ۱۳۵۵ و تحت تأثیر سیاست خارجی [[آمریکا]]، طرح فضای باز سیاسی را در کشور به اجرا درآورد.<ref>کمالی، جامعه مدنی، دولت و نوسازی در ایران معاصر، ۲۱۲.</ref> امام‌خمینی این اقدام رژیم را ظاهرسازی، فریب افکار عمومی و ابزاری برای ابقای حکومت تفسیر کرد که مردم فریب آن را نخواهند خورد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۲۶۰–۲۶۱، ۴۶۴ و ۴/۲۶۷، ۴۲۳.</ref> ایشان معتقد بود [[تظاهرات]] مردم در روزهای [[تاسوعا]] و [[عاشورا]] بیان‌کننده این نکته است که اقدامات و نیرنگ‌های [[محمدرضا پهلوی]] نتوانست سبب جلب افکار عمومی به سمت حکومت غیرقانونی او شود<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۵/۲۰۶، ۲۲۱–۲۲۲ و ۲۲۷.</ref> و در نهایت به بیداری افکار و احساسات عمومی در برابر مفاسد و جنایات پهلوی منجر گردید.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۳۰۹، ۴۳۱–۴۳۳، ۴۷۳ و ۴/۱–۳.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|تظاهرات}}

== هدایت افکار عمومی ==

ایشان معتقد بود با اطلاع‌رسانی درست در خصوص اخبار و رویدادهای کشور می‌توان در مقابل هجمه‌های تبلیغاتی و مسموم رسانه‌های دشمن به مقابله پرداخت و ملت را از واقعیات جامعه آگاه کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۶/۳۹.</ref> چنان‌که امروزه رسانه‌های گروهی در جهت‌دهی و تنظیم افکار عمومی نقشی بسزا دارند<ref>داوودی، در میانه دو انقلاب، ۶۲–۶۳.</ref> و از نظر برخی از صاحب‌نظران مهم‌ترین ابزار انتقال افکار و اطلاعات در جامعه‌اند.<ref>فخّار طوسی، امام‌خمینی و رسانه‌های گروهی، ۲۳۰.</ref>

هر اندازه توجه و اهمیت به افکار عمومی و هدایت آن به سوی اهداف و مقاصد هر نظام سیاسی و حکومتی لازم و مهم قلمداد می‌شود<ref>فاضلی، مشارکت سیاسی و تشکل، جنبه‌های نظری و جایگاه، ۳۸۱.</ref> به همان اندازه توجه‌نکردنِ دولت‌ها به افکار عمومی می‌تواند آثار زیانباری بر حاکمیت سیاسی و اجتماعی داشته باشد،<ref>سووی، افکار عمومی و اثر آن در زندگی اجتماعی، ۲۲۲.</ref> بنابراین [[امام‌خمینی]] معتقد بود اگر دولت‌ها اهمیتی برای افکار عمومی ملت خویش قائل نشوند یا به تبلیغات غیر واقعی و بر خلاف جریان افکار عموم مردم بپردازند، نه تنها مردم را همراه با برنامه‌ها و اهداف خود نمی‌بینند، بلکه چندی بعد، خواست عمومی را در مقابل خود خواهند یافت. به نظر ایشان نمونه بارز این موضوع توجه‌نکردن [[حکومت پهلوی]] به مخالفت ملت در حمایت از [[اسرائیل]]<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۵/۱۳۹.</ref> و همسویی با سیاست‌های آمریکا<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۶.</ref> بود.

== جهت‌دهی غرب به افکار عمومی ==

در نظام بین‌الملل کنونی اغفال افکار عمومی در زمینه‌های گوناگون فرهنگی و سیاسی همواره جزو برنامه‌ها و اهداف قدرت‌های غربی و سلطه‌گران، به‌ویژه آمریکا بوده‌است.<ref>قربان‌زاده، روابط بین‌الملل از دیدگاه امام‌خمینی، ۱۸۲–۱۸۶ و ۱۸۹.</ref> امام‌خمینی در بسیاری از سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های خود بر نقش رسانه‌ها و دستگاه‌های تبلیغاتیِ قدرت‌های استکباری جهان در فریب افکار عمومی ملت‌های خویش و وارونه‌جلوه‌دادن حقایق، به‌ویژه مسائل مربوط به [[ایران]]، تأکید داشت و از آن [[انتقاد]] می‌کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴/۱، ۱۶۰؛ ۵/۱۶ و ۱۱/۱۲۶، ۲۴۰.</ref> ایشان معتقد بود استعمارگران با وارونه نشان‌دادن حقایق و احکام اسلام، قصد ایجاد [[انحراف]] و بدگمانی به اسلام حقیقی در اذهان عمومی جهانیان دارند،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۴/۲۱۳؛ ۵/۷۰، ۲۹۳ و ۶/۲۹۴–۲۹۵.</ref> هرچند امام‌خمینی افکار عمومی کشورهای جهان را حامی ملت ایران در استقلال‌طلبی، معنویت‌خواهی و مبارزه با اهداف [[بیگانگان]] می‌دانست،<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۳/۴۹۷ و ۵/۳۰۷.</ref> اما مقابله با تبلیغاتِ مسموم دشمنان و آگاهی‌بخشی به افکار عمومی دربارهٔ حقایق جهان و ایران را پراهمیت می‌دانست و آن را از وظایف دولت و [[قوه مجریه]] می‌شمرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۱/۲۲۹.</ref> ایشان تبلیغات دامنه‌دار و اقدامات فریب‌کارانه دولت‌های اسلامی را نیز ازجمله تلاش‌های دامنه‌دار [[استکبار جهانی]] در جهت تشویش و انحراف افکار عمومی [[مسلمانان]] و دیگر ملت‌های جهان از واقعیات اسلام و مسلمانان برمی‌شمرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۶/۲۶۴–۲۶۵.</ref>{{سخ}}

== پانویس ==

== پیوند به بیرون ==